Anti-alcoholbeleid
Jaren '80 nieuwe uitdaging aan onze veerkracht
Geen legering
tweede brigade
Uiterst
moeilijk
visserij -
gesprek
verwacht
Bij het wetenschapsbeleid
nadruk op kolenonderzoek
§8
Geboorten-
cijfer niet
gedaald
Onderwijs sluit niet
aan op arbeidsmarkt
KONINGIN IN TROONREDE:
BINNENLAND
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1979
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Minister Van der
Stee (landbouw en vissery) ver
wacht "uiterst moeilijke onder
handelingen" voor de totstand
koming van een gemeenschap
pelijk visserijbeleid binnen de
EG. Dit ondanks de verwachting
van zijn Britse collega dat er in de
herfst van dit jaar een akkoord
bereikt zal zijn.
De minister schrijft dit in de memo
rie van toelichting op de vandaag
verschenen begroting van het
departement van landbouw en
visserij. Van der Stee wijst erop
dat de positie van de Britse vis
sers geen gemakkelijke is. Door
de instelling van de 200-mijlszo-
ne zijn de vangstmogelijkheden
van de Engelse en Schotse vis
sers rond IJsland en Noorwegen
sterk ingeperkt. Zij zullen daar
compensatie voor vragen en dan
moet er volgens de Nederlandse
minister op gelet worden "dat
geen exclusieve zones worden
geschapen, waarbij voorbijge
gaan wordt aan historische rech
ten".
Minister Van der Stee constateert
dat de resultaten van de visserij
in 1978 minder ongunstig zijn
geweest, dan was voorspeld, zo
als al gebleken is uit de onlangs
gepubliceerde cijfers van het
Landbouw-Economisch Insti
tuut.
Het Rijksinstituut voor Visserijon-
derzoek zal zijn werkzaamheden
ook het komend jaar vooral con
centreren op de problematiek'
van de overbevissing Ook de
mogelijk nadelige gevolgen van
de strenge winter 78/79 voor de
tongstand worden bestudeerd.
Minister Van der Stee stelt verder
vast dat de haringstand in de
Noordzee als gevolg van het
vangstverbod weliswaar herstel
vertoont, maar dat dat langzamer
lijkt te verlopen dan was ver
wacht. "Het wordt steeds duide
lijker dat bij beheer van vissta-
pels niet kan worden volstaan
met eén soort, zonder daarbij re
kening te houden met andere
soorten", aldus de minister.
DEN HAAG (GPD) - De rege
ring zal meer geld gaan beste
den aan onderzoek naar ver
regaande besparing van
energie. Tussen nu en 1983
wordt het budget daarvoor
opgevoerd van 13 tot 35 mil
joen gulden per jaar. Het
overheidsaandeel in het we
tenschappelijk onderzoek op
het gebied van de kernener
gie wordt echter wat de finan
ciering betreft teruggebracht
tot een minimum. Het accent
komt nu te liggen op onder
zoek' naar herinvoering van
steenkool. Voor dergelijk
kolenonderzoek wordt 50
miljoen gulden uitgetrok
ken.
Dat blijkt uit het Wetenschaps
budget 1980 dat door de mi
nister voor wetenschapsbe-
leid dr. ir. A. A. Th. M van
Trier op Prinsjesdag bij de
Staten-Generaal is ingediend.
Volgens het Budget, dat sinds
een paar jaar vast onderdeel
van de rijksbegroting is,
wordt in 1980 ruim zes miljard
gulden uitgegeven aan on
derzoek en ontwikkeling.
Rijk en industrie nemen ieder
ongeveer de helft van dat be
drag voor hun rekening.
Uit de cijfers blijkt wel dat de
rijksoverheid komend begro
tingsjaar meer extra geld in
vesteert in wetenschapsbeoe
fening dan de industrie (347
miljoen tegen 70). Minister
Van Trier is bezorgd over de
teruglopende financiële aan
dacht van de industrie voor
wetenschappelijk onderzoek.
Hij wijt die afneming aan de
economische omstandighe
den van dit moment. Bezorgd
is de bewindsman ook over
het feit dat de industrie be
schikbare middelen eerder
aanwendt voor bestaande za
ken dan voor nieuwe activi
teiten.
Het wetenschappelijk onder
zoek op het gebied van de
kernenergie wordt terugge
bracht tot een zogeheten
„minimumprogramma", dat
zich richt op het verkrijgen
van kennis over veiligheid,
opberging van afval en volks
gezondheids- en milieuaspec
ten. Voor de produktie van
kerncentrales is geen ont-
wikkelings- en onderzoek
werk meer nodig. De huidige
programma's op het terrein
van kernenergetisch onder
zoek worden „afgeslankt" tot
het niveau dat nodig is om in
de toekomst de eventuele
bouw van een derde kerncen
trale te kunnen begeleiden.
DEN HAAG (GPD) - Het aantal
Nederlandse militairen dat in
West-Duitsland is gelegerd, zal de
komende jaren met enkele hon
derden worden verhoogd. On
danks dringende verzoeken van
de NAVO om méér, is de regering
niet van plan een hele tweede
brigade extra op de Noorduitse
laagvlakte te legeren. De kosten
daarvan zijn te hoog.
Dat schrijft minister Scholten van
defensie in zijn begroting voor
ALLE BELASTINGEN g
DE BELASTINGOPBRENGST 1980 3
in miljoen gld. (raming)
DEN HAAG (GPD) - De regering wil een (anti-)alcoholbe-
leid gaan voeren, gezien de problemen die zich op dit
gebied voordoen. Daartoe moet onder andere de Drank
en Horecawet aan de maatschappelijke ontwikkelingen
worden aangepast.
Reis vergoeding
DEN HAAG - Het kabinet zal zo
spoedig mogelijk een beslissing
blijfskostenregeling voor pupil
len die in een voor de Algemene
Wet Bijzondere Ziektekostenre-
4 geling erkende inrichting ver
blijven. De Sociale Verzekerings
raad heeft hierover een advies
uitgebracht.
Dit staat te lezen in de toelichting
op de begroting van het ministe
rie van sociale zaken. In het ad
vies wordt ook gesproken over
een reiskostenvergoeding voor
naaste verwanten die pupillen in
de inrichting bezoeken.
Omdat dit lang zal duren, wordt
overwogen tussentijdse aanpas
singen door te voeren, onder
meer inzake de ordening van de
drankverkoop.
In de memorie van toelichting bij
de begroting volksgezondheid
wordt geconstateerd dat de om
zet in alcoholhoudende produk-
ten steeds stijgt en dat er een toe
nemende vraag is naar hulpver
lening aan mensen met alcohol
problemen. Ook het aantal ver
keersongelukken waarbij alco
holgebruik wordt geconstateerd,
vertoont een stijgende lijn.
De regering vindt deze ontwikke
lingen zorgwekkend, maar het
gaat o'm een ingewikkelde kwes
tie, omdat het gebruik van alco
hol diep in onze samenleving is
geworteld. "Alcohol is een le
vensmiddel en een genotmiddel,
afhankelijk van de situatie
waarin en het doel waarvoor het
wordt aangewend. Het gebruik
van alcohol is een sociaal-cultu
reel en sociaal-economisch gege
ven. De produktie en distributie
van alcohol verschaft werk aan
duizenden mensen", zo wordt ge
zegd.
moeten liggen op gedragsbeïn
vloeding van de gebruikers. On
derzoek naar de achtergronden
van onaangepast en overmatig
alcoholgebruik is ook noodzake
lijk. De stuurgroep die zich nu
met het drugbeleid bezig houdt,
zal worden gevraagd ook een al-
coholbeleid voor te bereiden. Op
korte termijn krijgt het parle
ment een wetsontwerp over de te
wijzigen ordening van de drank-
verkoop.
DEN HAAG (GPD) - Er gaapt een
grote kloof tussen onderwijs en
arbeidsmarkt. Dit is volgens het
ministerie van sociale zaken een
verontrustend groot probleem.
Een voorbeeld daarvan is de
werkgelegenheid binnen het on
derwijs het aantal leerlingen
daalt en het aantal onderwijs
krachten neemt toe.
Als reactie melden zich zo weinig
mensen aan voor het eerste jaar
van de pedagogische academie,
dat sommigen vrezen dat het
huidige overschot van leerkrach
ten spoedig zal omslaan in een
tekort. Volgens minister Albeda
zullen onderwijs, arbeidsbestel
en bedrijfsleven de scholieren in
een vroeg stadium in staat moe
ten stellen zich zo breed mogelijk
te orienteren.
De dreigende onderwaardering van
het lager beroepsonderwijs tot
restonderwijs moet een halt wor
den toegeroepen. Meer toekomst
biedende doostromingsmoge-
lijkheden moeten mogelijk wor
den. Jongeren zouden op latere
leeftijd hun beslissende keuzes
kunnen maken. De keuze voor
handenarbeid wil de minister
opwaarderen.
DEN HAAG (GPD) - De daling van
het geboortencijfer die sedert
enige jaren aan de gang was, heeft
zich in 1978 niet voortgezet. Het
geboortenoverschot was vorig
jaar 12,6 per 1000 inwoners en in
1977 was het 12,5 per 1000. Het
sterftecijfer nam ook toe: van 7,9
inwoners per 1000 in 1977 tot 8,2
per 1000 in 1978. De gemiddelde
levensverwachting bij de geboor
te in Nederland behoort tot de
hoogste ter wereld.
Aldus enkele opmerkingen over de
bevolkingsontwikkelingen, in de
memorie van toelichting op de
begroting van volksgezondheid.
Nu we met 14 miljoen inwoners
zijn, wonen er (statistisch bezien)
op elke vierkante kilometer van
ons land 410 mensen. Deze situa
tie draagt in belangrijke mate bij
tot de zware druk op het leefmi
lieu, die we zelf kunnen constate
ren en waarvan de gevolgen tijdig
moeten worden onderkend.
Het getal 14 miljoen werd enkele
jaren later bereikt dan was voor
speld. De wat vertraagde bevol
kingsgroei vond zijn oorzaak in
een dalend geboortencijfer in
verband met de dalende huwe
lijksvruchtbaarheid van gezin
nen. Het aantal huwelijken daalt
relatief nog steeds.
1980. Algemeen wordt in de NA
VO de noodzaak gezien om de
reactietijd van het Nederlandse
legerkorps in geval van oorlog te
bekorten. Aanvankelijk vroeg de
NAVO daartoe om een extra bri
gade op volle sterkte te legeren,
naast de 3500 man die al in
Duitsland zijn.
Dat zou echter 700 miljoen aan in
vesteringen (huisvesting, kazer
nes) en jaarlijks nog eens 170
miljoen gulden gaan kosten. Dat
was de regering te gek. Ook een
alternatief plan van de NAVO -
een brigade op vredessterkte -
zou onaanvaardbare lasten (500
miljoen aan investeringen en 35
miljoen per jaar) met zich mee
brengen. Deze laatste mogelijk
heid zou bovendien militair nau
welijks effectief zijn, zegt Schol
ten.
Hij heeft daarna besloten tot een
aantal goedkopere maatregelen,
vooral gericht op het opslaan van
meer oorlogstuig in Duitsland,
zodat in oorlogstijd alleen men
sen overgebracht hoeven te wor
den.
Een belangrijk besluit is voorts de
uitbreiding van de huidige briga
de in Duitsland met enkele hon
derden soldaten. Deze maatregel
kost in de komende jaren 45 mil
joen aan investeringen en 30
miljoen per jaar aan exploitatie.
Het hele plan moet in 1986 zijn
voltooid.
Stakingsrecht
Minister Scholten stelt niets te
voelen voor het verlenen van sta
kingsrecht aan militairen. Het
karakter van het militaire beroep
laat dat niet toe. Bezien wordt
nog of dit stakingsverbod ook
gehandhaafd moet blijven voor
bepaalde burgerambtenaren van
defensie.
De marine kampt nog steeds met
een personeelstekort, waardoor
het aantal militairen beneden het
al lage streefcijfer van 16.800 is
gedaald. Ook de landmacht heeft
een tekort aan beroepspersoneel,
dat door het direct aantrekken
van burgers in militaire functies
en verhoging van het aantal kort-
verbandvrijwilligers wordt op
gevangen. Alleen de luchtmacht
kan het zich permitteren het per
soneelsbestand na 1980 geleide
lijk in te krimpen.
Bij de Koninklijke Marine zal bin
nen niet al te lange tijd een proef
starten met het plaatsen van
vrouwen op schepen. De lucht
macht onderzoekt de mogelijk
heden vanaf 1981 ook vrouwen
een opleiding tot straaljagerpi
loot te laten volgen.
Leden van de Staten-Generaal,
In de jaren tachtig aan de voor
avond waarvan wij nu staan zul
len zich waarschijnlijk ingrij
pende veranderingen voltrekken
in de internationale en de natio
nale samenleving.
Het proces van internationale ar
beidsverdeling en verschuiving
van produkties naar andere lan
den is in volle gang. Ook ontwik
kelingslanden raken in dit proces
betrokken. Zij klimmen daar
door op naar een minder ongun
stige positie. Deze ontwikkeling
is gewenst, maar stelt een nieuwe
uitdaging aan onze veerkracht en
vindingrijkheid. Immers, wij
zouden toch al te maken krijgen
met een slechts geringe economi
sche groei. Er zal veel minder te
verdelen zijn dan in de uitbundi
ge jaren zestig en zelfs minder
dan in het nabije verleden. Te
meer dient zich dit vooruitzicht
aan door het snel schaarser en
dus duurder worden van ener
gie.
Onder die omstandigheden zullen
wij tevreden moeten zijn met de
hoge welvaart die ons land al is
ten deel gevallen. De geringe toe
neming die nog binnen het bereik
ligt zal vooral besteed moeten
worden voor het scheppen van
betere inkomensverhoudingen.
Zo is er reden meer te betalen
voor zwaar of onaangenaam werk
en ook omgekeerd.
Onze welvaart bestaat niet alleen
uit de particuliere inkomens,
maar ook uit de talrijke voorzie
ningen die de burgers van ons
land van gemeenschapswege ten
dienste staan. Willen we de totali
teit van die voorzieningen op peil
houden en ook de werkgelegen
heid, dan is matiging van de par
ticuliere inkomens noodzakelijk.
Blijft die matiging uit, dan beta
len de gemeenschapsvoorzienin
gen het gelag ofwel de werkgele
genheid of misschien zelfs bei
de.
In het komende tijdvak valt er niet
meer te ontkomen aan een keuze
tussen enerzijds verhoging van
uitgaven als, bijvoorbeeld, voor
woningbouw en stadsvernieu
wing, onderwijs en milieu en an
derzijds nog verdere verhoging
van de particuliere consump
tie.
In 1980 zullen bijna tienduizend
woningwetwoningen meer in het
bouwprogramma worden opge
nomen dan in de meerjarencijfers
was voorzien. Deze en andere in
spanningen leggen een zware last
op de rijksbegroting. De belas
tingplannen voor het komende
jaar zijn echter zo ingericht, dat
de koopkracht wordt ontzien van
al degenen die van een beschei
den inkomen moeten leven. Om
die koopkracht te behouden, is
geen reële loonsverhoging no
dig.
De regering stelt met bezorgdheid
vast dat het deel van de bevolking
dat deelneemt aan het arbeidsbe
stel, steeds kleiner wordt. Ver
dere maatregelen om de werking
van de arbeidsmarkt te verbete
ren zijn in voorbereiding. Ver
menselijking van de arbeidsom
standigheden zal bestaande
weerzin tegen het verrichten van
beschikbare arbeid verminderen.
Ook is het nodig in ons stelsel van
sociale zekerheid, met behoud
van de wezenlijke verworvenhe
den daarvan, correcties aan te
brengen om te bewerkstelligen
dat het alleen werkt voor wie en
voorzover het is bedoeld.
De werkgelegenheid in de markt
sector staat onder zware druk. De
drastische stijging van de ener
gieprijzen vormt een ernstige be
dreiging. Nederland zal om een
levensvatbare bedrijvigheid te
behouden een aantal produkties
geleidelijk moeten opgeven en
veel meer aan innovatie moeten
doen dan tot dusver. Binnenkort
ontvangt u een daarop gericht
beleidsplan. De invoering van
micro-electronica in industrie en
dienstverlening kan ingrijpende
gevolgen krijgen. Een diepgaan
de bestudering daarvan is door
het kabinet op gang ge
bracht.
Het kabinet heeft een omvangrijk
arbeidsplaatsenplan gemaakt.
Bij de overheid zal een regeling
voor vrijwillige vervroegde uit
treding worden ingevoerd. Bui
ten de marktsector zullen tien- tot
vijftienduizend arbeidsplaatsen
voor werkzoekenden ter be
schikking komen.
De toeneming van het energiever
bruik moet door besparingen
sterk worden getemperd. Dezer
dagen krijgt u het eerste deel van
de nota Energiebeleid. Daarin
worden verstrekkende maatre
gelen aangekondigd. De aard-
gasprijzen moeten worden ver
hoogd. Verder moet ons land
minder afhankelijk worden van
de invoer van olie. Dat vergt,
naast besparing, het benutten
van andersoortige energie. De
beslissing over het al dan niet in
ruimere mate toepassen van
kernenergie in ons land, zal met
de grootste zorgvuldigheid wor
den voorbereid. De komende
maatschappelijke discussie staat
hierbij centraal.
Dat het gebruik van kernenergie
huiver wekt, komt mede omdat
ons land zo dicht bevolkt is. Dit
stelt hoge eisen aan de zorg voor
mens en milieu en aan de inrich
ting van de ruimte. U hebt al no
ta's ontvangen over de Wadden
zee, over de landelijke gebieden
en over de toekomstige structuur
van verkeer en vervoer. Het ka
binet acht duidelijkheid geboden
over de toekomst van de Mar
kerwaard. Het zal zijn voorlopig
oordeel hierover binnenkort
formuleren. Ook zal het kabinet
in de komende maanden zijn
oordeel kenbaar maken over de
toekomstige behoefte aan lucht
havens in ons land.
Landbouwgrond is schaars gewor
den en de structuur van de be
drijven moet worden versterkt.
Op til is de indiening van een
wetsontwerp dat, mede ter be-
teugeli ijzen, een stelsel invoert
van landbouwkundige toetsing
bij overdracht van landbouw
gronden.
In alle hoog geïndustrialiseerde
landen wordt het leefmilieu be
dreigd. Het moet ons een deel van
onze welvaart waard zijn die be
dreiging af te wenden. Voorstel
len voor nieuwe wetgeving om
trent milieu-gevaarlijke stoffen
en bodembescherming zullen het
volgend jaar worden inge
diend.
Ons land is vol, ten dele overvol.
Dat wreekt zich ook in het weg
verkeer. Het aantal slachtoffers
van verkeersongevallen daalt
gelukkig, maar is nog onaan
vaardbaar hoog. Het kabinet zal u
straks een Tweede Meerjaren
plan Personenvervoer aanbie
den, dat voor het eerste traject
van de jaren tachtig onder meer
aangeeft wat er kan worden ge
daan ten behoeve van het open
baar vervoer en van de wegen
bouw. Intussen vindt het ophef
fen van gevaarlijke knopen in het
wegverkeer voortgang.
In de Nederlandse samenleving
neemt het aantal mensen van
vreemde taal en cultuur snel toe.
Vooral in de grote steden schept
dat problemen. Het gaat om goe
de huisvesting voor buitenlandse
werknemers en vele anderen, om
aangepast onderwijs en om blij
vende werkgelegenheid. Maar er
is ook een geestelijke opgave: in
het leven van alle dag de ver
draagzaamheid te betrachten die
we anderen plegen voor te hou
den. De rijksbegroting voor het
komende jaar getuigt van de
prioriteit die de regering aan het
beleid ten aanzien van de min
derheden toekent.
De maatschappij zo in te richten dat
een ieder een eerlijke kans op
persoonlijke ontplooiing krijgt, is
overigens niet een taak die alleen
betrekking heeft op mensen van
vreemde herkomst. In de jaren
tachtig zal de vraag van vrouwen
om een plaats in het arbeidsbe
stel veel groter worden. Mede
daarom wil het kabinet deeltijd
arbeid bevorderen. Het wil ook
de mogelijkheden van opleiding
en bijscholing verruimen. Voorts
zal het de weg effenen naar de op
richting van een open universi
teit.
Onze wetgeving bevat nog een aan
tal bepalingen die onderscheid
maken tussen mannen en vrou
wen en ook tussen gehuwden en
ongehuwden. Tot het wegnemen
van ongerechtvaardigde ver
schillen zullen nadere initiatie
ven worden genomen. Ook aan
de achterstelling van het buiten
huwelijk geboren kind zal een
einde worden gemaakt.
Recht doen aan de waardigheid van
de mens houdt meer in dan zorg
dragen voor zijn welzijn. Daartoe
is het ook nodig ieder in staat te
stellen persoonlijke verantwoor
delijkheid te dragen voor eigen
welzijn en dat van anderen. Het
besef van die verantwoordelijk
heid verschraalt wanneer te ge
makkelijk en uitsluitend de ge
meenschap wordt aangewezen
om in tekorten aan welzijn te
voorzien.
Bij het dragen van persoonlijke
verantwoordelijkheid horen in
spraak en medezeggenschap. De
ontwikkeling daarvan zal zich
voortzetten, vooral nu meer vor
ming en onderwijs steeds meer
burgers gaan bereiken. Het kabi
net neemt in die ontwikkeling
een actie&aandeel. Zo zal in het
komende parlementaire jaar een
aanvang worden gemaakt met
decentralisatie van de maat
schappelijke dienstverlening.
Ook zal het kabinet dan zijn
standpunt bepalen over het de
mocratische en doelmatig func
tioneren van gesubsidieerde in
stellingen.
Om haar groeiende taken naar be
horen te kunnen vervullen, heeft
de overheid steeds meer informa
tie nodig. De bewerking van de
vele gegevens door computers
houdt gevaren in voor de per
soonlijke levenssfeer van.de bur
gers. Door middel van nadere re
gels zal de wet die levenssfeer
moeten veiligstellen.
In onze hoogst ingewikkelde sa
menleving raakt menig burger op
zoek naar zijn recht het spoor bij
ster. Onze wetgeving is weliswaar
vrijgevig in het aanreiken van
middelen tot rechtsbescherming,
ook tegen de overheid, maar de
rechtzoekende weet er vaak geen
raad mee. Dat maakt de verlening
van rechtshulp steeds belangrij
ker. Een voorontwerp van wet
daaromtrent is in aantocht.
In grote delen van de wereld ontbe
ren mensen zelfs nog wat nodig is
om in leven te kunnen blijven.
Dienstvaardigheid vooral jegens
de armste landen behoort voor
rang te behouden, ook in de min
der overvloedige jaren die voor
ons liggen. Onlangs is gebleken
hoezeer het lot van de vluchtelin
gen in Zuidoost-Azië ons allen
beroert. De regering biedt een
helpende hand bij het lenigen
van hun nood, door mensen op te
nemen in ons land en door het
verstrekken van financiële
hulp.
De onderlinge afhankelijkheid van
de staten zal, zowel binnen Euro
pa als daarbuiten, bij voortduring
toenemen. In de jaren tachtig zal
de Europese Gemeenschap door
de toetreding van eerst Grieken
land en later Portugal en Spanje
worden verruimd. Het thans
rechtstreeks gekozen Europese
Parlement behoort meer zeggen
schap te krijgen.
Het aantal echte democratieën in
de wereld is klein. In tal van lan
den vinden schendingen plaats
van de rechten van de mens en is
van werkelijke vrijheid tot per
soonlijke ontplooiing nauwelijks
sprake. Ook uit ons buitenlands
beleid blijkt dat wij daarin niet
willen berusten.
Van vitale betekenis is de zorg voor
internationale vrede en veilig
heid in het kader van het Atlan
tisch Bondgenootchap en van de
Verenigde Naties.
Bij het nemen van beslissingen
over modernisering van tactische
nucleaire wapens, waarvoor de
Alliantie binnen afzienbare tijd
wordt geplaatst, zal het kabinet in
zijn streven de afhankelijkheid
van kernwapens te verminderen,
grote aandacht schenken aan
wapenbeheersing.
Veel respect heeft de regering voor
de plichtsbetrachting waarmee
onze militairen hun vredestaak in
de Libanon vervullen.
Over de mogelijkheden tot herzie
ning van de verhoudingen tussen
de Nederlandse Antillen, de ei
landen van de Nederlandse An
tillen en Nederland, zal de Ko
ninkrijkswerkgroep paar ver
wachting in het komende jaar
rapport uitbrengen.
Ook zal in dat jaar de indiening van
de reeks van wetsontwerpen tot
herziening van de Grondwet
worden voltooid.
Leden van de Staten-Generaal,
Onder een economisch ongunstig
gesternte hervat u vandaag uw
werkzaamheid. Zware beslissin
gen moeten worden genomen. De
regering biedt u in de toelichtin
gen op de heden in te dienen be
groting een samenstel van plan
nen aan waarmee gepoogd wordt
het hoofd te bieden aan de
problemen van nu en van de na
derende toekomst. Het is echter
niet alleen de overheid die geroe
pen is om die problemen op te
lossen.
Zij is daartoe alleen ook niet in
staat. De burgers van ons land
zullen hiertoe ook moeten bij
dragen.
De regering vertrouwt erop dat het
overleg met u, de volksvertegen
woordiging, zal worden gevoerd
in een geest van verantwoorde
lijkheid en van saamhorigheid
vooral met de zwaksten in ons ei
gen land en over onze gren-
Van uw inzicht en volharding zal
veel worden gevraagd. Moge dat
werk worden gedaan in het ver
trouwen dat velen u wijsheid
toewensen en om zegen voor u
bidden.
Hiermee verklaar ik de zitting der
Staten-Generaal geopend.
18 september 1979
