PvdA en D'66
wijzen acties
in haven af
Autorijden kan zuiniger
Stakingen leggen
openbare leven
in Italië stil
Bonden: aantal werkwilligen groeit
TNO-rapport spreekt van 40 procent besparing
Sluiting Chrysler
kost 411.500 banen
Markt
berichten
Bonden dreigen met
staking bij Shell
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1979
PAGINA 23
DEN HAAG (GPD/ANP) - De beide voornaamste opposi
tiepartijen, PvdA en D'66, wijzen de eisen van de Rot
terdamse havenstakers vierkant van de hand. Zij vin
den dat er snel een eind aan de staking dient te komen.
De twee partijen zijn het erover eens dat het optreden
van de stakers in strijd is met het streven naar inko-
mingsmatiging.
Toegeven aan de eisen van de sta
kende havenarbeiders zou "on
vermijdelijk" leiden tot een aan
tasting van omvang en kwaliteit
van de collectieve voorzieningen
en de sociale uitkeringen, zo
stellen de partijen.
De socialistische Tweede-Kamer
fractie wil zich niet achter de sta-
kingseisen opstellen omdat deze
indruisen tegen de solidariteit
van werkenden en niet-werken-
den. Gezien de nu ontstane "uit
zonderlijke" situatie zou de sta
king beëindigd moeten worden
doordat de stakers alsnog het ak
koord dat bereikt is tussen werk
gevers en vervoersbonden aan
vaarden, zo stelt de PvdA-fractie
in een gisteren uitgegeven ver
klaring vast.
De PvdA vindt verder dat alles op
alles moet worden gezet om als
nog te proberen een beleid van
inkomensmatiging, ook voor
1980, mogelijk te maken.
Een verbetering van de situatie is
mogelijk wanneer de lijnen van
Bestek '81 worden losgelaten.
Dat vereist echter een ander ka
binetsbeleid en een zodanige op
stelling van de werkgevers dat
medewerking wordt gegeven aan
het afsluiten van arbeidsplaat
senovereenkomsten en dat ernst
wordt gemaakt met vormen van
arbeidstijdverkorting waardoor
meer mensen kunnen werken,
aldus de PvdA.
D'66 heeft inmiddels ook haar twij
fels uitgesproken over het demo
cratisch gehalte van de besluit
vorming in de Rotterdamse ha
ven. Een schriftelijke stemming,
zoals die momenteel door de
FNV-bond onder haar leden
wordt gehouden, is volgens de
I fractie vereist om intimidatie te
WEERRAPPORTEN 5
'an hedenmorgen 7 uur 3
c
g-
S f5 v,
Sb
ff
J
Amsterdam
geh. bew.
20
15
0
De Bilt
21
14
0
Deelen
21
12
0
Eelde
20
10
01
Eindhoven
19
12
01
Den Helder
19
14
0
Rotterdam
21
14
0
Twente
geh. bew.
18
13
0
Vlissingen
19
13
01
Zd. Limburg
onbew.
18
0
Aberdeen
16
6
1
Barcelona
onbew.
26
16
03
22
14
02
Bordeaux
25
12
0
Brussel
19
0
Frankfurt
24
12
0
Genève
21
11
0
Helsinki
regenbui
15
8
9
Innsbruck
26
15
0
Klagenfurt
24
11
0
Kopenhagen
licht bew.
18
9
0
Lissabon
onbew.
29
15
0
Locarno
25
12
0
Londen
23
10
0
Luxemburg
22
10
0
Madrid
licht bew.
33
17
0
Malaga
28
18
0
Mallorca
28
15
2
München
21
10
0
onbew.
25
20
0
23
11
0
26
15
0
Split
onbew.
28
16
0
Stockholm
onbew.
15
9
1
Wenen
onbew.
26
14
0
21
12
01
Casa Blanca
26
21
0
Las Palmas
zwaar bew.
26
22
0
Beiroet
half bew.
28
25
0
Tel-Aviv
half bew.
28
22
0
Tunis
zwaar bew.
29
21
0
voorkomen en tot een werkelijk
democratische besluitvorming te
komen.
D'66 vindt dat op korte termijn een
gesprek moet plaats hebben tus
sen werkgevers, werknemers en
de overheid over een betere beta
ling van onaangenaam en onre
gelmatig werk. Zolang dit ge
sprek nog niet heeft plaats ge
vonden, wijst de fractie in ieder
geval de eisen van de stakers af.
Ook de WD veroordeelt de actie
van de wilde stakers. Volgens
fractievoorzitter Rietkerk echter
is het optreden van de havenar
beiders een bewijs voor de "vol
strekte illusie" van de door Den
Uyl voorgestelde min-lijn voor
vrijwel alle inkomenstrekkers.
Rietkerk wijst verder de PvdA-
kritiek aan het adres van de rege
ring van de hand, omdat het
conflict in de haven een zaak is
tussen werkgevers en werkne-
Werkwilligen
Intussen bestaat bij de Vervoers
bonden FNV de indruk dat het
aantal werkwilligen verder is ge
groeid. De bonden leiden dat af
uit het grote aantal telefoontjes
dat op het hoofdkantoor in
Utrecht is binnengekomen van
leden die zeggen wel te willen
werken, maar niet door het actie
comité heen te durven.
Twee voorzitters van de Vervoers
bonden FNV, Piet van Keulen en
Jan Schroër, hebben gisteren
zonder resultaat getracht de dir
rectie van Smit Internationale
over te halen de lonen uit te be
talen van de zestien stakers die
door de rechtbank tot werken
waren verplicht, maar de moge
lijkheid daarvoor niet hebben.
Het is voor de bonden onverteer
baar dat Smit Internationale dit
weigert.
Amerikaans rapport:
WASHINGTON (Reuter) - Als
Chrysler zijn poorten sluit zullen
bij vestigingen van het Ameri
kaanse automobielconcern in de
VS, Canada en Mexico 119.500
mensen hun baan verliezen ter
wijl in aanverwante bedrijven
wellicht 292.000 mensen op straat
komen te staan.
Dit heeft het Centrum voor Trans
portsystemen in Cambridge in de
staat Massachusetts uitgerekend.
In een voorlopig rapport voor het
Amerikaanse ministerie van
transport heeft de staf van het
Centrum het aantal banen dat
verloren zal gaan door een slui
ting van Chrysler geraamd op in
totaal 411.500.
De grootste klappen zullen vallen
in Detroit. In de VS zullen bij
Chrysler 97.000 mensen hun
werk verliezen, in Canada 15.000
en in Mexico 7.500. Het verlies
aan arbeidsplaatsen bij toeleve
rende bedrijven wordt geraamd
op 180.000 terwijl bij dealers
100.000 mensen zullen worden
Het gemeentebestuur van Rotter
dam zal vooralsnog geen verzoek
indienen bij de minister van CRM
om Rotterdammers, die werkloos
zijn tengevolge van de havensta
kingen, in aanmerking te laten
komen voor een sociale uitke
ring. B en W van de Maasstad
hebben dat gistermiddag in een
collegevergadering beslist.
Het aantal schepen, dat de Rotter
damse haven vanwege de staking
van de havenwerkers en de ha
vensleepers passeert, wordt
steeds groter. Op het ogenblik lo
pen gemiddeld 55 zeeschepen de
haven binnen. Normaal zijn dat
er ongeveer 80.
Hoeveel schepen sinds het begin
van de staking ruim twee weken
geleden naar andere havens zijn
uitgeweken, is niet bekend om
dat de havendienst van lang niet
alle schepen meldingen krijgt dat
ze doorvaren.
Vast staat dat zeker meer dan 300
schepen een andere haven als be
stemming hebben gekozen. De
schade, die het havenbedrijf als
gevolg van de stakingen lijdt, is
aanzienlijk. Volgens een ruwe
schatting moet die nu al minstens
enkele miljoenen bedragen. Het
havenbedrijf van de gemeente
Rotterdam mist bijna vier ton per
dag aan inkomsten als gevolg van
de stakingen. In normale tijden
ontvangt het havenbedrijf ruim
meer dan een miljoen gulden per
dag aan havengeld.
ontslagen. Bij vervoersonderne
mingen en dergelijke zullen
12.000 banen vervallen.
Daarbij moet rekening worden ge
houden met een verlies van nog
eens 240.000 a 295.000 arbeids
plaatsen in de omgeving van de
automobielfabriek van Chrysler
als de produktie wordt gestaakt.
Er is weinig kans dat de fabrieken
van Chrysler zullen worden
overgenomen door andere maat
schappijen. Dat heeft te maken
met de vestigingsplaatsen en de
aard van de fabrieken en met het
feit dat de auto's van Chrysler
niet passen in het produktiepak-
ket van buitenlandse automo
bielproducenten.
Als Chrysler de produktie staakt
komt dat de schatkist per jaar op
een verlies aan inkomsten van
een half miljard dollar te staan.
De VS zullen dan per jaar voor 1,5
miljard dollar meer aan auto's
importeren, zo heeft het Centrum
voor Transportsystemen ge
raamd.
ROME (GPD) - Het Italiaanse
publiek is door lange erva
ring gewend aan een veel
slechtere bediening door de
overheid dan in welk ander
Europees land ook. In de
komende dagen wordt het
levenslang beoefende geduld
nog zwaarder op de proef ge
steld door een lange serie
stakingen in verschillende
overheidssectoren.
Sinds maandagavond vertrek
ken alle treinen met een uur
vertraging en vanaf vanmor
gen rijden ze 24 uur lang he
lemaal niet meer. Morgen
gaat het voltallige overheids
personeel in staking, en dat
betekent niet alleen dat minis
teries en kantoren gesloten
blijven, maar ook dat de pos
terijen niet zullen functione
ren en dat de ziekenhuizen die
dag uitsluitend eerste hulp en
spoedoperaties zullen ver
richten, maar voor de rest ook
helemaal niets: de zieken die
ongelukkigerwijze al opge
nomen zijn, krijgen niet al
leen geen thermometer of on
dersteek, ze krijgen zelfs niet
te eten.
De eilanden zijn die dag weer
eens afgesloten van het
vasteland. En ook wanneer de
treinen weer gaan rijden,
blijft het voorlopig nog een
chaos, want verschillende ca
tegorieën (kaartverkoop, be
waakte overwegen, enz.) zul
len vrijdag om de beurt drie
uur staken
Maandag as. blijven de stads
bussen en trams in alle steden
van het land 24 uur lang in de
remise. En wanneer de Ita
liaanse ouders de volgende
dag hun kinderen na driee-
neenhalve maand vakantie
weer naar school brengen,
moeten zij er rekening mee
houden dat de eerste twee da
gen de schooltijd met twee uur
wordt bekort, voor intern
vakbondsberaad van de leer
krachten. De derde dag daar
entegen blijft de school hele
maal dicht, want dan is er
staking.
Loonschaal
De reden voor al deze vak
bondsactiviteiten ligt in de
glijdende loonschaal,die voor
het overheidspersoneel heel
wat minder glad verloopt dan
voor de overige arbeiders. In
de Italiaanse industrie wor
den de lonen om de drie
maanden aangepast aan de
voorthollende inflatievoor
het overheidspersoneel geldt
deze aanpassing maar eens in
het half jaar.
Natuurlijk leggen de ambtena
ren daarop toe en dat willen
ze nu niet langer. Ze eisen
daarom niet alleen een drie
maandelijkse aanpassing,
maar ook een schadevergoe
ding ineens voor de al geleden
achterstand van 250.000 lire
(omstreeks f625). Deze eisen
(die al eerder werden inge
willigd voor de plaatselijke
ambtenaren van gemeenten,
provincies en regio's) komen
de staatskas te staan op vele
miljoenen en gaan daarmee
lijnrecht in tegen de bezuini-
gingspolitiek van de rege-
nng-Cossiga. die de over
heidsuitgaven hoopte terug te
dringen.
Ook komen de vakbonden in
botstng met de mening van de
meest vooraanstaande eco
nomen: die zijn namelijk al
lang van mening dat de drie
maandelijkse aanpassing
van de lonen de inflatie alleen
maar aanwakkert en daarom
beter voor alle categorieën tot
eens in de zes maanden kan
worden teruggebracht. Op
dat punt echter houden de
vakbonden zich doof: aan
eenmaal verworven rechten
mag volgens hen niet worden
getornd en zij dienen dan ook
te worden uitgebreid tot alle
categorieën die er tot nu toe
nog niet van meegenieten.
Kleinere bonden
Hun positie wordt nog moeilij
ker door de intense actiriteit
van de kleine categorale bon
den, die niet aangesloten zijn
bij één van de drie grote vak
centrales (de marxistische
CGIL. de katholieke CISL en
de neutrale UIL). De „auto
nomen" beschuldigen de drie
groten van al te grote plooi
baarheid ten aanzien van de
regering. Zij zelf, zo zeggen
zij. komen uitsluitend op voor
de belangen van de arbeiders,
dat is voor loonsverho
ging.
Zij waren het die treinen en
veerboten stillegden op het
hoogtepunt van de terugkeer
van de vakanties en daarmee
eind augustus een enorme
chaos veroorzaakten. Uit het
succes van hun acties bleek
dat hun aanhang gestadig is
gegroeid en een gevaar gaat
opleveren voor de drie grote
vakcentrales. Deze konden
daarom met achterblijven en
hebben zich nu met kennelijke
tegenzin achter de ambtena
reneden gesteld.
Wie er het meest van de lijden
hebben, zijn (zoals dat met
overheidsdiensten gaat) niet
in de eerste plaats de werkge
vers, d.wjz. de regering, maar
de overgrote meerderheid van
de burgerij. Het zal het aan
zien noch van de regering,
noch van de vakbonden ten
goede komen. Maar dat
schijnt nu wel het laatste te
zijn waar men zich in Italië
om bekommert.
HEIN TEN KORTEN AAR
AMSTERDAM (ANP) - Een kalm
opererend Damrak was ook van
daag een weerspiegeling van Wall
Street Bij hervatting van de han
del moesten nagenoeg alle hoofd
fondsen enig terrein prijsgeven.
Er waren twee uitzonderingen.
Heineken begon 80 cent beter op
82, terwyl Van Ommeren 2,20
omhoog ging naar 210,20.
Kon. Olie, die donderdag met het
interimdivident komt. verloor 60
cent op 149,50 en Hoogovens 80
cent op ƒ31. Unilever moest 6
dubbeltjes prijsgeven op
129.90. Akzo was 30 cent lager
op 29,60 en Philips een dubbel
tje op 23,80. KLM daalde ruim
een gulden op 102,20.
Deli werd 1,20 goedkoper op
106. HVA, die haar verwachtin
gen voor dit jaar handhaaft, was
onveranderd.
De staatsfondsenmarkt lag er na
genoeg onveranderd by
Reizigers wachten gelaten op hun vertraagde trein. Alle treinen waren gisteren
vanwege vakbondsacties. Vandaag rijden er helemaal geen treinen in Italië.
DEN HAAG (ANP) - Verbeterin
gen aan de auto en aan de motor
zouden, wanneer alle mogelijk
heden worden gecombineerd,
een besparing van dertig tot
veertig procent op het energie-
verbuik betekenen.
Ir R.C. Rijkeboer, verbonden aan
het instituut voor wegtransport
middelen TNO ging deze moge
lijkheden na en heeft ze in het
tijdschrift „Project" op een rijtje
gezet. Daarnaast komt hij tot de
conclusie dat het gebruik van al
cohol de afhankelijkheid van
aardolie als belangrijkste ener
giedrager zou kunnen verminde-
Ir. R.C. Rijkeboer noemt in zijn ar
tikel lichte auto's, zuinige auto's.
De automobielindustrie probeert
van dit gegeven gebruik te ma
ken door het toepassen van lichte
metalen en kunststoffen. De re
sultaten hiervan zijn weliswaar
niet meteen spectulair, maar dra
gen toch bij tot een zekere mate
van brandstofbesparing.
Een andere factor die bepalend is
voor het aandrijfvermogen, en
daardoor voor het brandstofver
bruik van een voertuig, is de
"rolweerstand". Op dit punt is,
aldus Rijkeboer, een zekere winst
(tien procent) geboekt door de
ontwikkeling van radiaalbanden.
Bij de Technische Hogeschool in
Delft denkt men nu aan smallere
banden met hogere bandenspan
ningen.
Een andere belangrijke factor bij
het brandstofverbruik is het ren
dement waarmee de motor
brandstof omzet in vermogen. In
dit verband noemt Rijkeboer on
der meer de automatische trans
missie, die steeds naar de gun
stigste toerentallen schakelt en
een merkbare vermindering van
het benzineverbruik kan geven.
Uiteraard dient deze winst wel
groter te zijn dan het eventueel
slechtere rendement van de
transmissie zelf.
Op dit moment wordt veel aan-
Andriessen voelt niets
voor „z wart geld-plan
DEN HAAG (ANP) - Minister An
driessen (Financiën) is niet van
plan premieleningen uit te geven,
waarbij premie-obligaties tegen
contante betaling gekocht kun
nen worden waardoor zwart geld
naar de Nederlandse schatkist
vloeit. Andriessen antwoordt dit
op vragen van het Tweede-Ka
merlid Joekes (WD).
Bij een dergelijk stelsel, dat in
Zweden bestaat, geeft de staat
twee tot drie maal per jaar een
premie-obligatielening uit.
Bij uitbetaling van deze obligaties
is de ontvanger niet verplicht
zich te identificeren en inlichtin
gen te verstrekken, zodat de obli
gaties een aantrekkelijk beleg
gingsobject kunnen vormen voor
zwart geld.
Bij de Nederlandse belastingplich
tigen mag niet de indruk worden
gewekt dat de overheid belastin
gontduiking of het daaruit
voortvloeiende zwarte circuit
aanvaardt. Een dergelijk indruk
zou ondermijnend werken op de
bereidheid aan de fiscale ver
plichtingen te voldoen, aldus
Andriessen.
daCbt besteed aan de verbetering
van het mechanisch rendement
van motoren, dus aan de vermin
dering van het eigen verliesver-
mogen (hoeveelheid vermogen
dat nodig is om de motor te laten
draaien). Bij zorgvuldig ontwerp
van bijvoorbeeld lagers en aan
drijvingen, dit in samenwerking
met de smeermiddelenfabrikant,
kan ook hier nog enige winst
worden geboekt.
Rijkeboer wijst verder op de kosten
van de "opwarming". Het brand
stofverbruik tijdens de opwarm-
fase is vaak onevenredig hoog,
vooral bij lage buitentemperatu
ren.
VEILING LEIDEN (12/9)
Andijvie 30-45, Snijbonen 215-280, Kro
ten gek. 110, Chinese kool 23-26, Poste
lein 51-67, Spinazie 60-92, Spruiten A
84-101, Spruiten B 93-100, Spruiten C 94,
D: 49-65. Uien 41-47, Witlof 380-410,
Bloemkool 1 x6 59-71Bloemkool 8 st 42.
Sla zwaar 50-86, licht 26-45, Bleekselde
rij 56-62, Bospeen 57-62, Peterselie
14-43, Selderie 12-29.
VOETBAL - Het Engelse elftal tot
21 jaar heeft Denemarken met 1-0
verslagen. De wedstrijd telde
mee voor de strijd om het Euro
pese kampioenschap.
VOETBAL - Wales heeft de vriend
schappelijke ontmoeting tegen
Ierland met 2-1 gewonnen.
ROTTERDAM (ANP) - De Industriebonden FNV verwachten, dat er eind
volgende week gestaakt zal worden bij Shell, als de oliemaatschappij
niet bereid is voor die tijd tegemoet te komen aan de eisen van de
vakbonden. De cao-onderhandelingen bij Shell werden in mei afgebro
ken, omdat de Shell-directie slechts ten dele wilde tegemoet komen aan
de eisen tot werktijdverkorting.
Op een ledenvergadering in Rotterdam die door 219 werknemers van Shell
werd bezocht, besloot gisteravond een overgrote meerderheid de Shell-
directie een ultimatum te stellen. Dit ultimatum loopt op 21 september
af. Er moeten de komende dagen nog drie ledenvergaderingen worden
gehouden. Districtsbestuurder van de industriebonden, Piet Scheele,
verwacht dat de stemming dan hetzelfde zal uitvallen.
Voor de vergadering begon ontvingen de Industriebonden een brief van
de Shell-directie waarin deze wiet weten bereid te zijn opnieuw te praten
op basis van het laatst gedane bod. De Industriebonden blijven vast
houden aan een 35-urige werkweek, invoering van een vijfploegen
dienst, uitbreiding van de regeling voor vervroegd pensioen en een
regeling tot verbetering van de werkomstandigheden van werknemers
die met gevaarlijke stoffen omgaan.
237,00
123,00
82,00
161,50
100,50 99.6'
22,60
20,00
197,00
332,00 338,00
189,50 189.00
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Al«. tondsrnb >00.00
GOUD EN ZILVER Per
Goud 21390/217!
397000 3965.00
830,00 830,00
725,00 726.00
1,00b 81,00b
101.00 102.00
132,70 132.50
153.50 153.00a
683.00 665.00
133,00 133.00
83.80
69540
204,00 204,00
