Op universiteiten na 1982 ingrijpende wijzigingen PvdA-vragen over prins in uniform Chaotische toestanden in Rotterdam na uitvallen van stroom KLM-vliegers zijn bereid tot staking Als plannen van minister Pais doorgang vinden Uit in de Randstad Rozen van YYD voor Pvd A-initiatief: afschaffing mavo-3 MACHINIST MAAKTE FOUT DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1979 BINNENLAND PAGINA 7 Over inrichting cockpit toekomstige Airbus DEN HAAG (GPD) - Indi viduele KLM-vliegers zijn bereid het tot een staking te laten komen als de KLM-directie voor de nieuwe Airbus A-310 vast houdt aan een cockpitin richting voor twee in plaats van drie man. Mede door de uiteenzetting die de vliegers dinsdag van Airbus-functionarissen hebben gekregen, heeft de verontwaardiging bij sommigen grote vormen aangenomen. De zaak, waarover de Tweede-Ka merleden Rienks en Van den Bergh schriftelijke vragen heb ben gesteld, heeft inmiddels ook buiten Nederland de aandacht getrokken. Britse en Franse bla den, waaronder de Figaro, wijd den dezer dagen uitvoerige be schouwingen aan dit probleem tussen vliegers en directie van de KLM, dat naar thans blijkt zijn oorsprong heeft in een bezuini gingsoperatie bij de Indonesi sche maatschappij Garuda. In het Nederlands Congresgebouw in Den Haag, waar Airbus-func tionarissen een toelichting heb ben gegeven voor de jubilerende en over vliegveiligheid congres- serende vliegers, verklaarde woordvoerder Frits van Vianen van de Vereniging van Neder landse Verkeersvliegers gisteren: „Een tweemans-operatie is in de huidige opvattingen voor de VNV onaanvaardbaar en abso luut onveilig". Gevraagd naar de grenzen van zulk een „onaanvaardbaar" verklaar de Van Vianen dat de VNV het nu als haar directe taak ziet „de KLM-directie te overtuigen van haar dwaling". De opvatting van afzonderlijke leden toetsend aan die van het verenigingsbestuur, meende Van Vianen dat een op roep tot staking hem op dit mo ment nog voorbarig voorkwam. „Een staking is in het bestuur nog niet ter sprake geweest, maar het onaanvaardbaar handhaven wij onverkort". De KLM heeft bij Airbus tien toe stellen van het nog niet bestaan- d e type A-310 besteld en heeft een optie genomen op nog eens tien. De bestelde vliegtuigen worden in 1983 tot en met 1985 afgele verd, ter vervanging van DC-9- en DC-8-toestellen, voornamelijk in het Europese verkeer. De A-310 is een verkorte versie van de Airbus A-300 en heeft in principe dezelf de driemans-cockpitinrich- ting. Garuda De A-300 is besteld door Garuda. Het was deze maatschappij die Airbus-industrie heeft gevraagd om te bezien in hoeverre een tweemans-cockpit kon worden verwezenlijkt. In dat geval krijgt de tweede vlieger de taken van de boordwerktuigkundige (bwk) erbij, en de gezagvoerder een deel van de taken van de tweede vlie ger. Dit heeft tot eerste gevolg dat de twee vliegers niet meer volledig samen het vliegtuig besturen, iets waartegen de KLM-vliegers - en zij niet alleen - ernstige bezwaren hebben uit het oogpunt van ver keersveiligheid. „In de huidige verkeersdrukte zijn twee man voor de besturing onontbeerlijk kan ook het aandeel van de boordwerktuigkundige voor een veilige vlucht niet worden ge mist", zegt de ene na de andere vlieger. Airbus liet Garuda niettemin weten een tweemans-cockpit wel te kunnen leveren. Daarvoor zal ge bruik gemaakt worden van de nieuwste, zelfs op dit moment nog nimmer beproefde technolo gie van beeldschermen, waarbij de tweede vlieger of de boord- werktuigkunde )wbk) naar be hoefte de gewenste informatie op zijn scherm kan krijgen. „Met na tuurlijk alle kans dat men de in formatie niet op zijn scherm haalt juist wanneer er iets aan de hand is", aldus een vlieger. Als uitvloeisel daarvan ontwierp Airbus een cockpit waarbij de bwk niet langer dwars op de vliegrichting zit - met al zijn in strumenten recht voor zich - maar in dezelfde houding als de twee vliegers. Daartoe zou een deel van de instrumenten tegen het plafond worden bevestigd, en wel zodanig dat de tweede vlieger ze eveneens kan bedienen. Swiss Air, die ook de A-310 heeft be steld, toonde aanvankelijk be langstelling voor deze inrichting, maar verwierp uit het oogpunt van veiligheid deze conceptie vrijwel direct. Pas in het vooijaar van 1981 kan Airbus een vliegtuig leveren waarbij de cockpit zowel voor twee als voor drie man is inge richt. Onder toezicht van een technicus van Airbus zal Garuda in de loop van dat jaar met die A-300 gaan vliegen, zo lichtte de Airbus-man toe. Waarop de aan wezige vliegers verontwaardigd reageerden: „En dus met de pas sagiers van Garuda als proefko nijnen". De KLM wil een A-310 met een in richting voor drie man, maar wil van de Rijksluchtvaartdienst voor dit toestel een certificatie zowel voor drie als voor twee man. Voor de VNV is het dan zonneklaar wat de KLM voor heeft na een inwerkperiode met drie man, verdwijnt de bwk uit de cockpit. „Toen de DC-9 werd geintroduceerd, werd hij aan vankelijk immers ook met drie man gevlogen. Nu is dat al jaren lang met twee man", aldus Van Vianen. Amsterdam Concertgebouw: Kleine zaal: 6 sept., 20.15 uur, Henri Honneger, violoncel, Bach suite nr. 1, 5 en 3 Grote zaal. kleine zaal en spiegelzaal: za. 8 september. Open huis m.m.v. Concertgebouworkest. Nederlands Kamerkoor e.v.a., toe gang gratis, kaarten bij Cisca Ticketshop en aan de kassa. Er wor den max. 4 kaarten per persoon uitgereikt Grote zaal: ma. lOendi. 11 sept., 20.15. Ein Abend in Wien. Utrechts Symfonie orkest, o.l.v. Willy Boskovsky. solisten: Rudolf Schock en Mirjana Irosch. Werken van Strauss Léhar Kalmann/Stolz Of fenbach. Grote zaal: wo. 12 sept., 12.30 uur lunchconcert door het Amster dams Philharmonisch Orkest, o.l.v. Anton Kersjes: toegang gratis. Kleine zaal: wo. 12 sept. Henri Honegger, violoncel. Bach suites nr. 2, 4 en 6. Carre: t/m 9 sept. (beh. ma.), 20.15 uur Herman van Veen Theater de Balie: (voorheen De Brakke grond): t m do. 13 sept., (Beh. zo 9) Projekttheater. Anirike. Werktheater: Tent Museumplein: t/m za. 8 sept. 21.00 uur. Voor de kinderen: Het jeugdatelier van het Van Goghmuseum: elke woensdagmid dag, toegang 75 cent. Het kindermuseum: TM (Tropenmuseum) Junior heeft program- leven in de derde wereld. Den Haag Koninklijke Schouwburg: do. 6 sept. "En nog vele jaren". Ton van Duinhoven e.v.a., 20.15 uur. Vrij. 7 sept. Dans, zang en muziek uit Pakistan, 20.15 uur. Za. 8 sept. Hoofdstad Operette, "Die Czardas- furstin", van Kalman, 20.15 uur. (en zo. en ma.). De Appel: "Het Poppenhuis", do. 6, vrij. 7, za. 8 en woe. 12, van Ibsen, alle avonden 20.15 uur. Diligentia: Fons Jansen, vrij. 7, di. 11 en woe. 12, 20.15 uur. Voorburg Theater de Tobbe: vrij. 7 sept. "Ik ben soms van gisteren". Cabaret Salu uit Antwerpen, en za. 8 sept, zo. 9 sept. "Te gek die olifant", (kindervoorstelling) leeftijd 4-12 jaar. Di. 11 sept. film: Bntti, spor- chi, e cattivi, regie: Ettore Scola. ROTTERDAM (GPD) - Een korte uitslaande brand in een hoogspanningscentrale heeft Rotterdam gistermiddag in een chaos gestort. Doordat de elektriciteit uitviel, ontston den grote problemen bij het openbaar vervoer aangezien de tram kwam stil te staan, en raakte het verkeer in de knoop door het uitvallen van verkeerslichten. Mensen raakten vast in liften, zieken huizen en andere grote open bare gebouwen moesten op noodaggregaten overscha kelen. Warenhuizen en ande re winkels in de binnenstad gingen vroeger dicht omdat men zonder licht kwam te zit ten en het gevaar van diefstal te groot werd. De brand deed zich voor in een hoogspannings-schakelkast van het Gemeentelijk Energie Bedrijf aan de Galileiweg in de binnenstad. Daardoor kwam al meteen een deel van de binnenstad zonder stroom te zitten. Door het uitvallen van het schakelhuis raakte de centrale aan de Schiehaven overbelast, waardoor ook die het begaf. Nog meer wijken van Rotterdam en ook delen van Schiedam en Vlaardin- gen kwamen daardoor zonder elektriciteit te zitten. In kantoren waar met elektro nische beeldschermappara tuur wordt gewerkt, vielen de systemen uit. Bij kranten waar tekst op beeldscherm wordt gezet, moest men grote delen opnieuw gaan maken. In huizen en cafés werd het stil doordat de muziekinstal laties zwegen. Buiten ont stond een run op (extra) auto bussen, op de metro en op taxis nu de trams het moesten laten afweten. Duizenden mensen probeerden naar huis te liften. De stroomstoring begon door een kortsluiting die zich om even over vieren voordeed. De brand die daarbij uitbrak, was betrekkelijk snel geblust maar de gevolgen waren rampzalig. Pas om kwart over zeven was de storing voor het grootste deel uit de wereld geholpen. De trams reden toen weer. Rond acht uur was in de binnenstad de toestand weer normaal; in veel kanto ren werd tot diep in de nacht doorgewerkt om achterstan den weg te werken en zaken die door de storing teniet wa- rengedaan te herstellen. AMSTERDAM/LEIDEN (ANP) - Na 1 september 1982, als de huidige wet op de universitaire bestuurshervorming (WUB) is afgelopen, zal de universiteitsraad van een uni versiteit of hogeschool niet langer het „hoogste orgaan" zijn binnen de universitaire gemeenschap. Zijn plaats zal worden ingenomen door het college van bestuur, dat de bevoegdheid krijgt alle uni versitaire zaken te regelen en te besturen, behoudens enkele die uitdrukkelijk aan de universi teitsraad worden voorbehouden Dit is één van de hoofdpunten uit het nog vertrouwelijk „Vooront werp van wet op het weten schappelijk onderwijs" dat mi nister Pais van onderwijs en we tenschappen tegen het einde van deze maand wil publiceren, zo melden de vandaag verschenen bladen van de Amsterdamse en Leidse universiteiten, Folia Civi- tatis en Mare Wel houdt de universiteitsraad de zeggenschap over de begroting en het ontwikkelingsplan van de universiteit en de vaststelling van het bestuurs- en kiesreglement. Maar voor het overige wordt zijn rol vooral een controlerende, stimulerende en adviserende. De bevoegdheden van de raad op het punt van het budgetrecht worden bovendien wat ingeperkt: de universiteitsraad zal gebonden zijn aan het jaarlijks door het parlement vast te stellen alge meen financieel schema, aldus de universiteitskranten. In de samenstelling 1 teitsraad en college van bestuur zullen geen ingrijpende wijzigin gen worden aangebracht. Het college blijft voor een deel verko zen door de universiteitsraad en voor een ander deel benoemd door de Kroon. In de universi teitsraad blijven de drie - weten schappelijk personeel, studenten en technisch- en administratief personeel - gelijkelijk vertegen woordigd, terwijl er tevens plaats blijft voor buiten-universitaire leden. Vaste dienst Wel zal voortaan de geleding van het wetenschappelijk personeel in de universiteitsraad voor het merendeel moeten bestaan uit personeel in vaste dienst (hoogle raren, lectoren en vast aangestel de wetenschappelijke medewer kers). Eenzelfde meerderheid van wetenschappelijk personeel in vaste dienst is na 1 september 1982 vereist voor de faculteits raad, het faculteitsbestuur en het vakgroepbestuur. In benoe- mings-adviescommissies voor kroondocenten zullen hooglera ren de meerderheid moeten vor- Voor studenten is in die commis sies en in het faculteitsbestuur maximaal een plaats ingeruimd, terwijl in de vakgroepsbesturen slechts die studenten zitting hebben, die een wetenschappe lijke bijdrage leveren aan het on derzoek op het betreffende vak gebied. aldus Folia en Mare. Voor een onafhankelijk toezicht op de gang van zaken aan de univer siteit wordt, met het basis en middelbaar onderwijs als voor beeld, een inspectie voor het we tenschappelijk onderwijs in het leven geroepen. Deze moet toe zien op de naleving van wettelij ke voorschriften en de wijze waarop die regelingen worden toegepast. Als het wetsonderwerp van Pais van kracht wordt zullen ook tal van universitaire termen worden aangepast. Lectoren zullen zich dan hoogleraar kunnen noemen, hogescholen verdwijnen, die he ten dan universiteit en ook het begrip subfaculteit zal straks niet meer bestaan. Een studierich tingscommissie zal een enkele taak van de subfaculteit overne men. Verder zal men alleen nog maar van faculteiten spreken Punten Andere punten uit het voorontwerp van wet zijn volgens de twee bla den: De buiten-universitaire leden van de universiteitsraad worden na 1 september 1982 niet langer benoemd op voordracht van de universiteitsraad maar na over leg. Dat de faculteiten gelijkelijk in de raad vertegenwoordigd moe ten zijn, wordt uit de wet ge schrapt. De secretaris van de universiteit zal moeten fungeren als coördi natiepunt van alle ambtelijke diensten. Bij de aanstelling van kroondocen ten (hoogleraren) wordt hun taak minder streng omlijnd dan tot nu toe. Dit gebeurt volgens Folia en Mare om het makkelijker te ma ken leeropdrachten te wijzigen. Studenten die op de universiteit „de orde verstoren" kan, als de nieuwe wet van kracht wordt, door het college van bestuur voor bepaalde termijnen de toegang tot de universitaire gebouwen worden ontzegd. LONDEN -Prins Bernhard, in het uniform van luitenant-adimraal van de Koninklijke marine,en prinses Beatrix, woonden gisteren de begrafenis van Lord Mountbatten bij DEN HAAG (ANP) - Het komt niet vaak voor dat een socialistisch kamerlid door een WD'er in de bloemetjes wordt gezet. Toch overkwam dat gistermiddag het Schoten op kolonel BEIROET AFP) - De Nederlandse kolonel J. Tjassens, hoofd Unifil- operaties is gistermiddag het doelwit geweest van de mannen van ex-majoor Haddad in het Zuidlibanese grensgebied. Dat gebeurde toen de kolonel een af zetting van de christenmilities van Haddad passeerde. De Ne derlandse officier werd niet ge raakt door het automatisch ge weervuur, maar een kogel vloog op nog geen meter afstand langs hem heen. Kolonel Tjassens had zojuist een uiteenzetting van de stiuatie in Zuid-Libanon gegeven aan de ambassadeurs die door de Liba nese regering waren uitgenodigd voor een bezoek aan het gebied. Om daarna zijn hoofdkwartier in Naqoura te bereiken moest de kolonel een afzetting van de christenmilities in Bayada passé- DEN HAAG (GPD) - De PvdA- hoefte te hebben fractie in de Tweede Kamer heeft ren. zich geërgerd over het feit dat Na de Lockheed-affaire - het om- prins Bernhard gisteren den, bij de begrafenis van Lord Mountbatten, verscheen in het uniform van luitenant-admiraal van de Koninklijke Marine. Dit is volgens de socialisten in strijd met de afspraken die drie jaar geleden na de Lockheed-affaire met de prins zijn gemaakt. Prins Bernhard had gisteren overi gens de uitdrukkelijke toestem ming van minister-president Van Agt om zijn uniform voor deze gelegenheid te dragen. Behalve de PvdA heeft ook D'66 haar be vreemding over deze gebeurtenis geuit. De Democraten hebben echter begrip voor de bijzondere omstandigheden. CDA en WD lieten gisteren weten geen be- kopingsschandaal waar prins Bernhard een rol in speelde - be sloot de regering-Den Uyl in 1976 dat de prins „zijn banden met de krijgsmacht zal verbreken en alle daarmee samenhangende func ties zal opgeven. Tot die functies behoren met name het inspec teur-generaalschap van de krijgsmacht". In overleg met de prins werd daar na besloten dat hij ook nooit meer zijn uniformen zou dragen. Hoe wel hij daar formeel, als zijnde eervol uit de militaire dienst ont slagen, het recht toe had. Bij voorbeeld op prinsjesdag ver scheen prins Bernhard daarna steeds in burger. De prins hèeft afgelopen week zelf UTRECHT (ANP) - Het treinon geluk bij Nijmegen van vorige week dinsdag, dat aan acht men sen het leven kostte, is te wijten aan een combinatie van tech nisch en ménselijk falen. Het on derzoek dat de Nederlandse Spoorwegen samen met de ge meentepolitie van Nijmegen uit voeren naar de oorzaak van de botsing tussen een lege trein uit Wijchen en een volle reizigers trein uit de tegenovergestelde richting, heeft namelijk uitgewe zen dat de machinist van de lege trein geen lastgeving had om het linker spoor te berijden. Eerder is al vastgesteld, dat het sein tengevolge van een technisch mankement ten onrechte op groen is blijven staan toen de lege trein bij een wissel op het linker spoor ("verkeerd" spoor) terecht kwam. Maar een machinist mag, of het sein nu op rood of groen staat, niet links rijden tenzij hij daartoe vooral een schriftelijke opdracht van de treindienstleider heeft ontvangen. In dit geval had het dus voorde hand gelegen, dat de machinist, zodra hij merkte, dat hij op het linker spoor reed, zijn trein ogenblikkelijk tot stil stand had gebracht en zich tele fonisch in verbinding had gesteld met de treindienstleider. Het onderzoek van NS en de politie wordt nog voortgezet. Inmiddels is bij een onderzoek naar de toedracht van de botsing, eind vorige week. tussen een posttrein en een goederentrein bij Tilburg, vastgesteld, dat de posttrein mot hoge snelheid achterop de tach tig kilometer per uur rijdende goederentrein is gereden Aan vankelijk bestond de indruk, dat de posttrein op enkele van de goederentrein losgeraakte en stilstaande wagens was gebotst. Het onderzoek heeft uitgewezen, dat dit niet klopt en dat de wa gens pas bij de botsing zijn losge raakt Maandag deelde een NS- woordvoerder al mee, dat de ma chinist van de posttrein (die evenals een PTT-man bij het on geluk licht gewond raakte) waar schijnlijk door een rood sein is gereden. aan minister-president Van Agt gevraagd om by de uitvaart van Lord Mountbatten, een zeer per soonlijke vriend van de prins, als een laatste eerbetoon zijn marine uniform te mogen dragen. Mountbatten was zelf admiraal. Minister-president Van Agt belde gistermorgen persoonlijk de frac tieleiders van PvdA, CDA, WD en D'66 op met de mededeling dat prins Bernhard in Londen, tegen de afspraken in, een uniform zou dragen en dat hij daar zijn per soonlijke toestemming voor had gegeven. Tegelijk liet hij via de Rijksvoorlichtingsdienst een verklaring hiervoor versprei den. Alleen waarnemend PvdA-fractie- lcider Ed van Thijn (Den Uyl ver blijft in China) en Jan Terlouw (D'66) zagen daarin aanleiding om te reageren. Van Thijn stelde overigens de handelwijze van Van Agt, om de politici van tevo ren in te lichten, zeer correct te vinden. Maar hij is het niet eens met de toe stemming op zich. Volgens de PvdA is de directe consequentie van het ontslag van prins Bern hard uit de militaire dienst en het verbreken van alle banden met de krijgsmacht, dat hy niet meer bij officiële gelegeheden als mili tair - dus in uniform - dient te verschijnen. In schriftelijke vragen aan Van Agt heeft Ed van Thijn gisteren om de verzekering gevraagd dat de re gering nog steeds de gevolgtrek kingen onderschrijft, die door de vorige regering zijn verbonden aan het rapport van de commissie van drie over de Lockheed-affai- re. Van Thijn vraagt de regering haar beleid daarop voortaan af te stellen. PvdA-kamerlid Konings die, ge zeten aan de regeringstafel, zyn initiatief-wetsontwerp verdedig de dat het mavo over de hele lijn tot een vierjarige cursus maakt. Mevrouw Ginjaar-Maas (WD) complimenteerde Konings voor zijn instpanningen en liet haar waardering vergezeld gaan van een bos rode rozen. Met algemene stemmen ging de Kamer met het initiatief-voorstel akkoord. De nieuwe regeling moet ingaan op 1 augustus 1981. Vanaf 1 augustus 1980 zal het niet meer mogelijk zijn een driejarige cursus te beginnen Er komt een examenregeling die de keuze biedt om op twee niveau's ein dexamen te doen: een hoger en een wat lager niveau. Konings heeft het moment van de keuze in zijn ontwerp open gelaten. Mevr. Ginjaar vond echter dat de leer ling uiterlijk in februari van het vierde leerjaar zyn keuze bepaald moet hebben. Zij diende hierover een motie in maar toen bleek dat daar geen meerderheid voor te vinden was handhaafde zij haar voorstel niet. Konings achtte het beter nu geen uitspraken te doen over het moment van keuze om dat anders in het laatste jaar na februari toch weer vierde klassen ontstaan op a- of b-niveau. Het CDA deelt zyn zienswijze. Onderzoek heeft uitgewezen dat de gemiddelde studieduur by het mavo-3 op 4.4 jaar uitkomt. Van de 360.000 mavo-leerlingen be zoeken er nog slechts 18.000 een driejarige cursus. Konings zei voorstander te zyn van de moge lijkheid per vak herexamen te doen op een ander niveau. Zakt iemand op het hogere niveau dan moet hy herexamen kunnen doen op het lagere. Maar omge keerd moet het ook kunnen dat iemand met hogere cyfers op het lagere niveau herexamen op het hogere niveau erby doet. Al 150 tips in moordzaak ARNHEM (GPD) - Het onderzoek naar de zaterdagavond ten noor den van Arnhem gepleegde moord op de 20-jarige Ooster- bei-ks.' ih11rlin ke Jacobs heeft inmiddels 150 tips opgele verd. Het 25 man sterke recher che-bijstandsteam van de Arn hemse politie draait op volle toe ren om alle tips na te trekken. Een extra moeilijke factor in het on derzoek blijkt de Airborne-mars te zijn die zaterdag in Oosterbeek werd gehouden en waaraan rond de 30.000 mensen hebben mee gedaan. Ook de Koninklijke Ma rechaussee is bij het onderzoek betrokken omdat aan deze mars naar schatting honderden mili tairen hebben meegelopen. Uit het onderzoek is inmiddels ko men vast te staan dat de bossen ten noorden van Arnhem minder veilig voor vrouwen zijn dan de politie ooit heeft kunnen ver moeden. Steeds vaker stuiten re chercheurs op verhalen van vrouwen, die ooit in dat gebied mishandeld of zelfs verkracht zyn. In de meeste gevallen deden de vrouwen hiervan geen aangif te. De Arnhemse politie heeft nu iedereen verzocht dit wel te doen. Wellicht dat uit voorgaande ge- beurtenissen in dat gebied feiten kunnen worden opgetekend, die uiteindelijk kunnen leiden tot de arrestatie van Ineke's moorde-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 7