Castro doet felle
aanval op ^festen
boedel Rabobank Q
De winter programma 's
liggen nu voor u klaar!
DDR laat zich
niet beledigen
Stakingen en
rellen in
het Baskenland
Spionage in VN-gebouw
Dajan sprak
weer met PLO-
aanhanger
Opening top in Havana
Nederlaag
voor de
Koerden
Cuba eist
VS-basis
terug
voor het beste eruit is
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van c
verslaggever)
OOST-BERLIJN - De Oostduitse,
minister van buitenlandse zaken,
Oskar Fischer, heeft gisteren te
gen zijn Nederlandse collega Van
der Klaauw gezegd dat de DDR
niet van plan is zich door in Oost-
Berlijn gevestigde buitenlandse
journalisten te laten beledigen.
„Men moet onze staat respecte
ren. Wij respecteren ook andere
staten", aldus Fischer.
Van der Klaauw, die tot en met
morgen een officieel bezoek aan
de DDR brengt, had zijn collega
verteld dat het DS'70-Tweede-
Kamerlid Nijhoff vragen had ge
steld over de sinds 1 augustus
geldende uiterst verscherpte
nieuwe strafwetgeving in Oost-
Duitsland met betrekking tot
staatsbelediging en zogenaamde
staatsgevaarlijke activiteiten. In
principe wordt door deze rege
ling elke DDR-burger die in het
café om de hoek aan een buiten
landse journalist vertelt dat de
straten in Oost-Duitsland niet
schoon genoeg zijn, met hoge ge
vangenisstraffen bedreigd.
Van der Klaauw heeft Fischer ge
vraagd of deze nieuwe wetgeving
niet indruist tegen de slotakte
van de conferentie van Helsinki,
die ook door de DDR is onderte
kend. Deze verklaarde daarop dat
hij „niet gelooft dat Helsinki zou
willen dat een land belasterd
wordt". De vragen van het ka
merlid Nijhoff beschouwde de
Oostduitse minister van buiten
landse zaken als een „inmenging
in interne aangelegenhe
den".
Fischer wees erop dat de ver
scherpte maatregelen tegen bui
tenlandse journalisten - deze
mogen sinds Pasen zonder toe
stemming geen enkele DDR-
burger meer interviewen - in de
eerste plaats zijn gericht tegen
bepaalde Westduitse correspon
denten, die „kennelijk als motief
hebben om de DDR in de be
klaagdenbank te zetten".
Volgens hem wordt aan de duizen
den buitenlandse journalisten
die de DDR regelmatig bezoeken
geen strobreed in de weg ge
legd.
Met betrekking tot de mensenrech
ten zei Fischer dat hij daarover
geen andere opvattingen heeft
dan Van der Klaauw.
De Nederlandse minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken werd gisteren
komd door zijn ambtgenoot aldaar, Oskar Fischer
i Oost-Duitsland verwei-
(Van onze correspondent)
GENÈVE - De Nederlander Mr.
Th. van Boven, hoofd van de
divisie voor de rechten van de
mens van de Verenigde Naties
in Genève, heeft gisteren be
vestigd dat zijn telefoon door
een hoge ambtenaar van de
VN werd afgeluisterd. Het
dienstverband van de betrok
ken ambtenaar - dat eind ok
tober afloopt - zal niet worden
verlengd. Bovendien is hij
inmiddels op non-actief ge
steld. In VN-kringen in Gene
ve is men er vrij zeker van dat
de afluisterpraktijken ge
schiedden in opdracht van de
Amerikaanse inlichtendienst
CIA.
Van Boven heeft de naam van
de persoon die hem heeft af
geluisterd niet willen noemen,
maar ontkende desgevraagd
niet dat het gaat om zijn
naaste medewerker Pierre
Fanon, afkomstig uit Opper-
Volta, die de rang van ad
junct-directeur van de divisie
voor de rechten van de mens
bekleedde. Fanon zelf houdt
in het midden of hij verant
woordelijk was voor het af
tappen van Van Boven's tele
foon: Jk ben nergens bang
voor", verklaarde hij telefo
nisch, „mijn geweten is zui
ver"
Overigens zei Van Boven dat hij
al lang vermoedde dat hij
werd afgeluisterd en dat hij
daar geen geheim van had
gemaakt.
Het is niet waarschijnlijk dat
Pierre Fanon voor de veilig
heidsdienst van zijn eigen
land werkt. In Geneefse krin
gen wordt daarom aangeno
men dat de CIA zijn op
drachtgever was, eerder dan
de inlichtingendienst van de
Sowjet-Ume. de KGB. Zo zou
de Amerikaanse missie in Ge
nève alles in het werk stellen
om de heer Fanon in een hoge
en beter betaalde post bij het
Hoge Commissariaat voor
vluchtelingen benoemd te
krijgen.
Tevens hebben de Amerikanen
een aantal keren op informele
wijze laten horen dat zij Van
Boven als administrateur ui
terst zwak vonden. De direc
teur van de divisie voor de
rechten van de mens is mis
schien geen sterk bestuurder,
maar zijn eerlijkheid en inte
griteit is sommigen blijkbaar
op het irritante af.
Als de CIA Van Boven zou af
luisteren, is dat des te meer
verrassend omdat de Sow jet-
Unie zich drie jaar geleden
met hand en tand tegen zijn
benoeming heeft verzet. Van
Boven zei echter dat hij er zelf
geen idee van had in opdracht
van wie hij werd afgeluisterd.
Ook kon en wenste hij geen
enkel commentaar te ge-
TEL AVIV (Reuter/UPI) - De Is
raëlische minister van buiten
landse zaken Mosje Dajan heeft
gisteren in Hebron op de weste
lijke Jordaanoever opnieuw met
een aanhanger van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO ge
sproken, de kritiek negerend op
een soortgelijke ontmoeting vo
rige week in Gaza. Dajan heeft na
die ontmoeting verklaard dat de
enige manier van uitvoering van
het autonomieplan is met mede
werking van de Palestijnen.
Het Israëlische leger is gisteren te
hulp geroepen nadat in het dorp
Husan bij Bethlehem op de
westelijke Jordaanoever Israëli
sche landmeters door dorpsbe
woners waren aangevallen. Vol
gens de dorpsbewoners hadden
de Israëliërs een 80-jarige man
gedwongen 40 hectare larH te
verkopen aan het joodse natio
naal fonds en aan particuliere
Arabische en joodse grondhan
delaren. Zijn zonen lieten een do
cument zien waaruit moet blijken
dat zij de eigenaren van de grond
waren, maar de autoriteiten acht
ten de aankoop niettemin legaal.
Elders op de westelijke Jordaanoe
ver, bij Ramallah, hebben joodse
kolonisten vijf hectare grond in
gelijfd die toebehoren aan een
naburig Arabisch dorp. De kolo
nisten zeiden dat ze de grond
hadden genomen omdat de over
heid hen onvoldoende land
bouwgrond had toegekend. Het
militaire bestuur op de westelijke
Jor ia in oever stelt een onder
zoek naar deze kwestie in.
De president van Egypte, Anwar
Sadat, is gisteren naar Israël ver
trokken voor een bezoek van drie
dagen. Hij zal onder meer met
premier Menachem Begin van
gedachten wisselen over de Pale
stijnse autonomie en de toekomst
van Jeruzalem.
Premier Begin verwacht overigens
niets van besprekingen met Sy
rië. Hij vindt Syriës houding je
gens Israël en zelfs tegenover
Egypte 'volkomen negatief.
Deze woorden van Begin, die hij
sprak tot bezoekende leden van
de subcommissie voor het Mid
den-Oosten van de Raad van Eu
ropa, hadden betrekking op zijn
onderhoud van vrijdag met een
afgezant van de Roemeense pre
sident Ceaucescu. Deze had een
boodschap van Ceaucescu bij
zich, waarin de Roemeense pre
sident bemiddeling aanbiedt
voor het op gang brengen van een
gesprek tussen Israël, Syrië en de
PLO. Ook in de houding van de
PLO ziet Begin geen verandering
komen.
(Door onze speciale verslaggever)
HAVANA - In de Cubaanse hoofdstad Havana is gister
morgen om tien uur plaatselijke tijd (vier uur Ned. tijd)
de topconferentie begonnen van de zogenoemde niet-
gebonden landen - die samen met name het merendeel
van de Derde Wereld omvatten. Deze zesde conferentie
werd geopend door Fidel Castro: de partijleider en
premier van het gastland, dat in de komende drie jaar
als voorzitter van de beweging zal optreden.
Demonstranten blokkeren de straten van San Sebastian tijdens een confrontie met de Spaanse politie
TEHERAN (DPA) - De voor
meer onafhankelijkheid van
de regering in Teheran strij
dende Koerden hebben giste
ren een zware nederlaag moe
ten incasseren. Straaljagers
van de regering en gevechts
helikopters bombardeerden
zeven uur lang het centrum
van het Koerdische verzet, de
stad Mahabad. Daarna trok
ken landstrijdkrachten met
tanks de stad binnen, die 600
km ten westen van Teheran
ligt.
Het grootste deel van de zwaar
gewapende rebellen had zich
tevoren in de omliggende
bergen teruggetrokken. Van
daaruit zullen ze ongetwijfeld
een guerrilla voeren. Toen ze
Mahabad verlieten, riepen ze
in spreekkoor "We zullen el
ke nacht uw gasten zijn".
Hoeveel doden en gewonden er
bij de bombardementen zijn
gevallen, is niet bekend. Het
Iraanse Rode Kruis spreekt
van 35 gewonden. Volgens
het Iraanse persbureau Pana
ondervonden de regerings
troepen weinig tegenstand.
De rebellen hadden de stad
tijdig verlaten. De Koerden
ontruimden ook de stad Ba-
neh, die vermoedelijk het
volgende doel van de rege
ringstroepen is. Naar verluidt
zijn de Koerden ook begon
nen uit andere plaatsen te ver
trekken.
(Van c
correspondent)
MADRID - De rouwdienst voor de
18-jarige Inaki Quijera Cedarain,
die zaterdag in de Baskische stad
San Sebastian bij een demonstra
tie door de Guardia Civil werd
doodgeschoten, is gisteravond in
het centrum van San Sebastian
op een complete veldslag uitge
lopen. Een spontane betoging
van ongeveer 10.000 personen te
gen het ongecontroleerde optre
den van de Spaanse politie in het
Baskenland werd door de politie
met rookbommen en traangas
granaten uiteengedreven.
De betogers beantwoordden de
charges van de ruim 300 politiea
genten in San Sebastian met het
gooien van stenen en het opwer
pen van barricaden, waarbij au
to's in brand werden gestoken.
In Bilbao, Vitoria en Pamplona
kwam het gisteravond eveneens
tot een treffen tussen politie en
betogers, die betoogden tegen
het ontactische optreden van de
Guardia Civil in het Baskenland.
In alle Baskische steden wierpen
de demonstranten barricaden op,
die zij in brand staken. Talloze
bedrijven in het Baskenland ga
ven gisteren gevolg aan de op
roep van de extreem-linkse Bas
kische partijen om uit solidariteit
met Inaki Quijera Cedarain te
staken.
De burgemeester van San Sebas
tian deed gistermiddag vlak voor
de begrafenis van Inaki Quijera
Cedarain via de lokale radio een
beroep op de bevolking om zich
rustig te houden. Hij verklaarde
dat de civiele gouverneur van de
provincie hem had beloofd dat de
Spaanse politie niet uit zou ruk
ken, tenzij er sprake was van een
openbare provocatie.
De extreem-linkse Baskische coali
tie Herri Batasuna, de politieke
vleugel van de afscheidingsbe
weging ETA-politico-militar,
hield gistermiddag in San Sebas
tian een openbare vergadering,
waarin men de bevolking opriep
om tot actie over te gaan tegen het
politie-optreden in het Basken
land.
HAVANA - In Havana is giste
ren ter gelegenheid van de
topconferentie van niet-ge-
bonden landen een zwart
boek uitgebracht over de ma
rinebasis Guantanamo, die
Washington op grond van een
oud verdrag nog steeds op het
eiland handhaaft. De Ver
enigde Staten hielpen Cuba
aan het eind van de vorige
eeuw Spanje te verdrijven.
Volgens de huidige Cubaanse
regering vroegen zij kort
daarop een militair steunpunt
met de bedoeling om het ei
land net als Puerto Rico in te
lijven.
Na Kennedy's mislukte invasie
in de Varkensbaai in 1961
zouden de VS diverse malen
hebben getracht de revolu
tionairen door provocaties tot
een gewapende actie te ver
leiden iegen de basis met zijn
drieduizend Amerikaanse
wendsel te hebben
massale tegenaanval.
Havana zal deze week
delijk de overweldigende
steun van de topconferentie
krijgen bij zijn eis tot vreed
zame ontruiming van het ge
bied. Als daaraan niet tege
moet wordt gekomen zou
Cuba in de komende driejaar
zijn voorzitterschap van de
niet-gebonden landen kun
nen gebruiken om de politie
ke druk rond deze zaak te
verhevigen. Hetzelfde geldt
voor het Amerikaanse han
delsembargo tegen Cuba, dat
nog grotendeels voort-
duurt.
Castro opende onmiddellijk een
felle aanval op de NAVO-landen,
de Verenigde Staten en wat hij
hun nieuwe bondgenoot noem
de: China. Volgens hem hadden
zij alles gedaan om te voorkomen
dat de topconferentie op tijd kon
plaatsvinden in Havana. Hij zei
zelfs over onweerlegbare bewij
zen te beschikken dat Washing
ton gedetailleerde voorstellen
had gedaan aan enkele lidstaten
van de beweging over de richting
waarin men de ontwerp-slot-
verklaring van Havana gewijzigd
wilde zien.
Hij herinnerde er tevens aan dat de
Amerikaanse Inlichtingendienst
CIA hem en verscheidene andere
Cubaanse en niet-gebonden lei
ders had trachten te vermoorden.
Hij wees er nog eens op dat de
Cubaanse revolutie nooit had
kunnen overleven zonder de hulp
van de Sowjet-Unie, net als Viet
nam en vele andere bevrijdings
bewegingen.
Sowjet-Unie
in de Sowjet-
i wij zijn radi-
aar wij zullen
systeem
„Wij zijn vrienden 1
Unie", zo zei hij,„<
cale socialisten: n
onze ideologie ei
niet aan anderen binnen de be
weging trachten op te leggen.
Daarentegen geven wij hulp aan
28 landen", zo zei hij, „en hebben
wij alleen al meer artsen in ande
re landen dan de hele wereldge
zondheidsorganisatie van de
Verenigde Naties"
Hij drukte zich uitzonderlijk
scherp uit, maar verontschuldig
de zich bij voorbaat tegenover
degenen die daar aanstoot aan
zouden kunnen nemen. Hij doel
de kennelijk op Tito, de Joego
slavische president en de laatste
nog regerende mede-oprichter
van de beweging, die zich kri
tisch heeft opgesteld tegen een
mogelijk bondgenootschap van
de beweging met de Sowjet-
Unie.
ADVERTENTIE
geld en goede raad
President Fidel Castro.
Castro begon met de steun van Cu
ba uit te spreken aan bevrij
dingsbewegingen in het Midden-
Oosten en Zuidelijk Afrika en aan
verschillende landen die in
conflicten gewikkeld zijn. Daar
na verschoof hij de aandacht naar
de economische problemen. Cas
tro zei dat het toenemend protec
tionisme van de ontwikkelde
landen de ontwikkelingslanden
alleen al vorig jaar 30 miljard
dollar (60 miljard gulden) heeft
gekost
Tegelijk beschuldigde hij finan
ciële wereldorganisaties, gecon
troleerd door de rijke landen (zo
als het Internationaal Monetair
Fonds IMF) ervan de arme lan
den steeds meer onder de geld
pers leggen. De schulden zijn in
nog geen vijfjaar verdrievoudigd
tot 300 miljard dollar. „Dat is
even veel als jaarlijks in de we
reld aan militaire uitgaven wordt
verspild"
Hij rekende voor dat dit bedrag
voldoende zou zijn om de groot
ste problemen van de Derde We
reld op te lossen. Men zou er
600.000 scholen van kunnen
bouwen voor 400 miljoen studen
ten. Of anderhalf miljoen vier
kante kilometer land van kunnen
bevloeien, het voedsel voor 300
miljoen mensen. Of huizen kun
nen bouwen voor eveneens 300
miljoen mensen. Of 30.000 fa
brieken met arbeidsplaatsen
voor 20 mihoen werklozen. Of
30.000 hospitalen met bedden
voor 18 miljoen zieken.
„Het zijn de kapitalistische lan
den", zo zei hij. „die deze nuttelo
ze bewapeningswedloop aan de
gang houden, om hun afzetmo
gelijkheden op peil te houden en
hun grondstoffen-aanvoer veilig
te stellen: de socialistische lan
den hebben dit niet nodig".
Hij wijdde ten slotte een dramati
sche oproep aan de met-gebon
den landen om zich aaneen te
sluiten, de politieke verschillen
te vergeten en hun economische
samenwerking te vergroten.
