Bond vreest verlies banen bij Shell Nederland Aanpassing van cao kost twintig miljoen Zeeroveruitgeleverd aan Frankrijk BUITENOM Tien maanden geëist tegen rijschoolhouder KALMA IN BEROEP TEGEN BERISPING Aaw wordt gelijk gelrokken BINNENDOOR Wegens verkrachting van leerling ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1979 BINNENLAND PAGINA 7 STELLENDAM (ANP) - De rijks politie heeft de 16-jarige Serge B. uit Noyon (Fr.) overgedragen aan de Franse autoriteiten, nadat de jongen afgelopen zondag in Stellendam was aangehouden op verdenking van diefstal uit een Nederlands jacht. Tijdens het onderzoek van de rijks politie te water in Dordrecht en de rijkspolitie in Goedereede, dat na de aanhouding werd inge steld, bleek dat de jongen niet al leen uit het Nederlandse jacht goederen had ontvreemd. Op 13 augustus was Serge wegge lopen uit het tehuis in Noyon waar hij sinds de scheiding van zijn ouders verbleef. Hij liftte naar Le Havre en stal daar een ruim acht meter lang zeiljacht. Hij wilde daarmee naar Enge land. Eerst voer hij echter enige dagen langs de Franse kust, waar hij in verschillende havens dief stallen pleegde op zeil- en mo torjachten. Zijn buit bestond voornamelijk uit navigatie-apparatuur. Op 18 au gustus stak hij Het Kanaal over en bereikte Engeland. Ook daar verbleef hij enige dagen, varend op kust- en binnenwateren. Ook pleegde hij weer inbraken op vis sersschepen en jachten. Op 23 augustus zette hij koers naar het oosten. Na een geslaagde oversteek van Het Kanaal bereik te hij Nieuwpoort in Belgiè voor een kort oponthoud. Daarna zette hij koers naar Vlissingen en later Stellendam, waar hij in de haven in gesprek raakte met Neder landse watersporters. Deze von den het vreemd dat de jongen helemaal alleen een jacht be mande en ook signaleerden ze hem op het dek van een verlaten jacht Ruime sop De Nederlanders waarschuwden de politie, doch toen deze arri veerde had Serge reeds het ruime sop gekozen. De eigenaar van het jacht dat door Serge was bezocht had inmiddels ontdekt dat er voedingsmiddelen en een radio van zijn vaartuig waren ont vreemd. Toen de politie afgelo pen zondag te horen kreeg dat de 16-jarige Fransman weer voor de sluis van Stellendam lag, ging zij onmiddellijk tot aanhouding over. Het bleek dat de jongen geen papie ren bij zich had. In eerste instan tie gaf Serge, naar later bleek, een valse naam op. Ook beweerde hij dat het jacht waarop hij voer van zijn adoptief-vader was. Na in formatie uit het buitenland kon echter de ware identiteit van de jongen worden achterhaald. Ser ge bekende daarna snel de reeks scheepsdiefstallen. UTRECHT (ANP) - Bestuurder Henk Vos van de Indus triebond FNV vreest dat de komende paar jaar bij Shell honderden arbeidsplaatsen zullen verdwijnen. "Uit in terne beleidsplannen van Shell blijkt dat men in de periode 1977 tot 1982 het aantal arbeidsplaatsen bij de Nederlandse vestigingen met honderden stuks wil in krimpen", aldus Vos. 'Besparing op de arbeidskosten is de belangrijkste drijfveer voor deze reorganisatie die zich ge ruisloos dreigt te voltrekken". De Industriebond FNV is daar nog al boos over en wil zo snel moge lijk met Shell tot keiharde cao-af spraken komen om de "sluipen de reorganisatie" tegen te gaan. Vos: "Het is te gek dat een con cern als Shell, dat de eerste helft van dit jaar een netto winst heeft geboekt van maar liefst zes mil jard gulden zo te werk denkt te kunnen gaan. Als er één bedrijf is in Nederland waar we tot keihar de werkgelegenheidsafspraken moeten komen dan is het Shell wel", aldus vakbondsbestuurder Vos. Zijn collega Piet Scheele kondigde onlangs aan dat acties waar schijnlijk onvermijdelijk zijn als er niet op korte termijn in het cao- overleg met Shell spijkers met koppen kunnen worden gesla gen. Volgens Vos heeft Shell in Neder land momenteel ongeveer 21.000 werknemers. Voorzover hem be kend zou met name het re- searchlaboratorium van Shell in Amsterdam getroffen worden door wat hij noemt de "bezuini gingsdrift" van het olieconcern. In het Amsterdamse laborato rium werkten in 1977 nog 2.200 man, nu zijn het er nog maar 2.000 en in 1982 moet dat aantal vol gens de plannen zijn teruggelo pen tot 1.500 man, aldus Vos. "Dat betekent dat in vijf jaar tijd eenderde van de 2.200 hoogwaar dige arbeidsplaatsen verloren zou gaan. Die ontwikkeling moe ten wij als vakbonden een halt toe roepen". Volgens de Industriebond FNV loopt ook bij Shell in Moerdijk en Pernis het aantal arbeidsplaatsen de laatste tijd langzaam maar ze ker terug "in het belang van de heilige winstmarge". Kenmer kend voor de houding van Shell noemt de bond het dat het olie- dit jaar hekkesluiter dreigt te worden aan het cao front. Dat geldt trouwens ook voor de andere eveneens goed florerende ondernemingen in de chemische sector. Ook daar is nu nog steeds geen cao terwijl vol gens de Industriebond FNV wel degelijk ruimte is voor verbete ring van de arbeidsvoorwaarden. In de Rotterdamse haven, pal naast de chemische bedrijven in het Rotterdamse Rijnmondgebied, hebben de havenwerkers het werk al bijna een week neerge legd, omdat ze meer loon willen hebben. De actie in de haven kan wellicht overslaan naar de petro chemische industrie maar de In dustriebond FNV kondigt aan niets voor het stellen van loonei sen in de chemie te voelen. Vast en goed werk blijft voorop staan. Wellicht ligt er voor de chemische bedrijven een cao-loos jaar in het verschiet, voorziet de Industrie bond FNV in het bondsblad. Maar we houden dan de handen vrij om acties te plannen om onze eisen onder meer op het gebied van de werkgelegenheid alsnog te verwezenlijken", zo kondigt de bond aan. Op het sportcentrum Papendal is gisteren een midgetgolfbaan voor gehandicapten geopend. De golfbaan is de eerste in Nederland en de tweede in Europa die voor minder valide mensen werd aangelegd. In vleeswarenindustrie DEN HAAG (GPD) - De met de bonden overeengekomen loons verhoging in de vleeswarenin dustrie kost deze bedrijfstak f 20 miljoen extra. Binnen de be drijfstak vraagt men zich af, of AMSTERDAM (ANP)- "We mogen dolblij zijn dat Nederland verlost is van een rijschool die zijn leer lingen op een dergelijke manier uit hun concentratie haalt". Dit zei de president van de rechtbank in Amsterdam, mr. R. Houben, gistermiddag tegen de 64-jarige rijschoolhouder L. J. de J. uit UTRECHT (GPD) - Het was niet hoofdinspecteur Kalma's schuld dat hij niet meer kon functione ren in het Rotterdamse politie korps. Maar het was een gevolg van de reacties van leiding en collega's op diens meedoen aan een demonstratie tegen de be roepsverboden en andere de de mocratie bedreigende maatre gelen in de Bondsrepubliek Duitsland. Dat stelde mr. W. J. van de Bos, gisteren voor de cen trale raad van beroep in Utrecht. De voormalige chef van de zeden- en kinderpolitie in Rotterdam was het niet eens met de beslis sing van het Rotterdamse amb tenarengerecht dat vond dat hij terecht een berisping van bur gemeester Van der Louw had ge kregen voor het blijven meedoen aan de demonstratie, ook toen er werd gescholden op de politie. Hierbij speelde mee dat op die dag drie leden van de RAF (dood aangetroffen in de Stammheim- gevangenis) werden begraven en kort daarvoor de Utrechtse poli tieman Kranenburg door de RAF was vermoord. De advocaat meende dat uit de vaak beleden PSP-gezindheid van de vroegere hoofdinspecteur blijkt dat hij tegen geweld en dus tegen de methode van de RAF is. „Bovendien kan uit het meezin gen van „hun strijd is onze strijd" niet worden afgeleid dat hiermee de strijd van de RAF wordt be doeld. Het is een bij demonstra ties gebruikelijke kreet die ook is gebezigd door de toenmalige mi nister-president Den Uyl tijdens de demonstratie op het Domplein in Utrecht tegen het executeren van Spaanse vrijheidsstrijders door het fascistische Franco-be wind". Kalma: „Enkele Spaanse vrijheids strijders werden er van verdacht politiemannen te hebben ge dood. Ik neem aan dat Den Uyl net zo min als ik bedoelde dat het goed is om politiemensen te do den". Kalma zei zich ook te erge ren aan mensen die zich misdra gen tijdens een demonstratie of die de demonstratie voor hun ei gen politieke overtuiging willen misbruiken. „Bij elke demon stratie is wel een enkeling die de politie uitscheldt. Dat was toen ook het geval". Mr. Van de Bos wees erop dat ook uit het officiële politierapport bleek dat de demonstratie orde lijk was verlopen. „Er was dan ook geen enkele reden voor Kal ma om zich tijdens de demonstra tie terug te trekken. Op zijn ge drag was niets aan te merken, terwijl de burgemeester het recht van Kalma om te demonstreren, nadrukkelijk erkent". Mr. D. C. Vissers, gemachtigde van de burgemeester, zei „best kwijt te willen persoonlijk niet aan de goede bedoelingen van Kalma te twijfelen", maar bleef erbij dat Kalma had kunnen weten wat de gevolgen van zijn blijven mee doen aan de demonstratie voor het functioneren van de Rotter damse politie was. „Zijn keus was in ieder geval redelijk onge lukkig". Over drie weken doet de raad uit spraak. Weesp, die terechtstond voor verkrachting en een serie aan randingen. Officier van justitie mr. C. Fehmers eiste tegen hem tien maanden gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. De rij-instructeur wordt ervan ver dacht op 20 februari van dit jaar een 20-jarige leerlinge in zijn les auto op een parkeerplaats in Zuid-Oost Flevoland te hebben verkracht. Volgens De J. was het geen verkrachting omdat hij geen dwang of geweld zou hebben ge bruikt. Het slachtoffer verklaar de als getuige dat zij wel degelijk gedwongen was Zij had haar ver zet opgegeven omdat zij "geeste lijk volledig was dichtgeklapt" Behalve het verkrachte meisje hadden nog acht vrouwen ver klaard te zijn aangerand door de rijschoolhouder. Volgens hen werd De J. altijd handtastelijk wanneer zij achter het stuur en in de veiligheidsgordels zaten zodat zij zich moeilijk konden verwe- In sommige gevallen reden de slachtoffers tachtig kilometer per uur op het moment dat De J. hen begon te betasten. Afschrikken liet de rij-instructeur zich ook niet want ondanks verzet van zijn leerlingen bleef hij het telkens opnieuw proberen. Mr. Fehmers sprak van "ernstig misbruik ties" en "machtsmisbruik gens hem had De J., zodra jonge vrouw naast hem zat, zich telkens weer ontpopt als een sexmaniak. De rijschoolhouder had de omstandigheid misbruikt, dat zijn leerlingen wel bij hem wegwilden, maar zich schaam den aan ouders en bekenden de reden daarvan op te geven, aldus mr. Fehmers. Hij noemde het ge drag van de rijschoolhouder in verband met de verkeersveilig heid "levensgevaarlijk". Verdachte's raadsman, mr. Slote- maker, sprak in verband met zijn cliënt van "een onbetekenend mannetje, dat wat zit te frutselen met zijn leerlingen". Van geweld bij de verkrachting was hem niet gebleken en ook kon hij dat niet ontdekken bij de aanrandingen. Hij vroeg ontslag van rechtsver volging voor de aanrandingen en een voorwaardelijke straf voor de verkrachting. alle bedrijven de overeengeko men verhoging wel blijvend kunnen betalen. De werkgevers vrezen ook, dat de concurrentie positie van de Nederlandse slach terijen en exporteurs van vlees en vleeswaren sterk wordt aange tast. ,Een en ander speelt de exporteurs van levende varkens in de kaart Het kan nu wel eens gebeuren, dat een grotere export van leven de varkens ten koste gaat van de werkgelegenheid in de Neder landse bedrijven", is de mening van ir. P. J. Jenneskens, voozitter van de hoofddirectie van Cove- Een van de oorzaken van de ontsta ne onrust in de vleeswarenindus trie is volgens ir. Jenneskens het bestaan van verschillende cao's. Diverse bedrijven weten niet on der welke cao ze vallen. „Ook al zijn de verschillen tussen de cao's klein, toch kunnen deze ver schillen voor medewerkers aan leiding zijn om een werkgever te zoeken, die een wat gunstiger cao hanteert, dus om van baas te ver anderen", zo zegt hij. Volgens ir. Jenneskens werkte dit alles arbeidsonrust en perso neelsverloop in de hand. En dit, terwijl er als gevolg van de sterk gegroeide slachtvarkenstapel en de groter geworden afzetmoge lijkheden veel werk te doen viel- Vandaar dat enkele grote onder nemingen er deze zomer toe zijn overgegaan om aanvullende be talingen te verrichten. De erva ringen die hebben geleid tot een algemene loonsverhoging in de bedrijfstak hebben volgens ir. Jenneskens aangetoond, dat het een goede zaak zou zijn als met de werknemers zou kunnen worden overeengekomen om een over koepelende basis-cao af te slui ten. Vrouw lag rak van "ernstig IJl y^ouwensreia- maanden dood in haar huis BOXTEL (GPD) - In een woning in Boxtel is gistermorgen door de recherche van de gemeentepoli tie aldaar het stoffelijk overschot aangetroffen van de 50-jarige al leenwonende mevrouw A. S. Het lichaam verkeerde in vergaande staat van ontbinding en de poli- tiearts heeft vastgesteld dat de vrouw reeds maanden geleden moet zijn overleden. Tot nu toe wijst het onderzoek in een vorm van zelfverwaarlozing waaraan de vrouw zou zijn gestorven. Omwonenden hadden de politie gewaarschuwd dat zij al maan denlang de vrouw niet meer had den gezien. Voor de recherche was dat aanleiding de woning binnen te dringen met het bo venvermelde tragische gevolg. Boeken duurder DEN HAAG (ANP) - De uitgevers hebben van de ministers van economische zaken, CRM en on derwijs en wetenschappen toe stemming gekregen om hun prij zen in het algemeen met 3,75 pro cent te verhogen. De boekhandel mag de winkelprijs aan de verhoging aanpassen, al dus het ministerie van economi sche zaken. Het betreft prijzen voor het boe kenjaar 1979-1980. De verhoging is toegestaan op grond van kos tenstijgingen, onder andere voor papier, drukken, zetten en bin den. DEN HAAG (ANP) - Staatssecreta ris De Graaf van sociale zaken heeft een wetsontwerp bij de Tweede Kamer ingediend om de algemene arbeidsongeschikt heidswet (AAW) zo te wijzigen dat mannen en vrouwen er gelij ke uitkeringsrechten aan kunnen ontlenen. Het wetsontwerp is vooral van be lang voor de zelfstandig werken de of in het bedrijf van haar man meewerkende vrouw, zo licht het ministerie toe. Volgens het voorstel krijgt deze vrouw, als ze op of na 1 januari 1978 arbeidsongeschikt is ge worden, vanaf 1 januari 1979 recht op een AAW-uitkering. Ze moet dan wel in 1977 een jaarin komen van tenminste 3.600 gul den uit arbeid hebben verwor ven. Deze voorwaarde gaat ook voor de man gelden. Bovendien krijgt zo'n gehuwde vrouw, die op of na 1 oktober 1975 arbeidsongeschikt is geworden, ook met ingang van dit jaar recht op een uitkering. Verder bepaalt het ontwerp dat ge huwden die allebei arbeidsonge schikt zijn, samen maximaal tachtig procent ontvangen van de huidige gehuwdengrondslag, ofwel 19.200 gulden. Bij de behandeling van het wets ontwerp AAW in de Tweede Ka mer in september 1975 is door een wijzigingsvoorstel van de kamer in deze wet de bepaling opgeno men, dat uiterlijk met ingang van 1 januari 1979 ook aan de gehuw de zelfstandig werkende vrou wen onder bepaalde voorwaar den recht op een AAW-uitkenng zou worden verleend. Onrust (1) Arbeidsonrust is op zich ouder dan de industriële revolutie. Al in de Middeleeuwen is sprake van boerenopstanden, waarin primitieve woede-uit barstingen met hooivork en vlegel zich keerden tegen een feodaal juk voor rechteloos heid. Maar pas de komst van de industrialisatie in de ne gentiende eeuw en een grauw arbeidsproletariaat dat daar mee gepaard ging, hebben de spanning tussen kapitaal en arbeid tot een blijvend, steeds weerkerend fenomeen ge maakt. Interessant is om een willekeu rige geïllustreerde geschie denis van de vakbeweging in de hand te nemen. Oude foto grafieën, sepiakleurig, tonen mannen, keurig in het gelid en vaak voor de gelegenheid in het beste pak gestoken: stakers bij een textielconflict in Twente in de jaren negen tig van de vorige eeuw. De armoe straalt van die aan de ellebogen glimmende kos tuums af, zo ver was de foto grafie in die jaren al voortge schreden. Maar men wilde ei genlijk zoveel mogelijk op - wat toen heette - een fatsoen lijk mens lijken. Een pak, een vadermoorder, een horloge ketting. Onrust (2) Naarmate de vakbeweging zelfbewuster werd en een macht van betekenis ging vormen, werd de presentatie naar buiten toe bij arbeids conflicten proletrarischer De filmcamera verschijnt. Op namen uit de twintiger jaren bij stakingen tonen mannen met petten schuin op het hoofd gedrukt, hoge werk mansschoenen aan de voeten. De reactie op de snorrende filmcamera bij de fabrieks- poort is nog enigszins schut terig: het wonder van de ge registreerde beweging is op ons neer gedaald, maar we hebben er nog niet echt mee leren leven. Wie nu deze week de beelden heeft aanschouwd van de moeilijkheden in de Rotter damse haven, kan weer een heel nieuwe fase signaleren. De mannen zijn zich de came ra's terdege bewust, spelen er op in, laten welgekozen bon dige zinnen op de altijd aan wezige microfoons los en lij ken wel, als ze daar bij het Maastunneltracé optrekken, de belastingacademie op de achtergrond, door een be gaafd regisseur van massa scènes gedirigeerd. Dirigeren is in dit verband een ander woord voor leiden, voor ma nipuleren. Ik heb de indruk dat het per individuele con testant wat minder onbevan gen en van binnenuit geïnspi reerd zal zijn dan de camera doet vermoeden. Berichten over intimidatie wijzen ook in die richting. Maar als een paar indicaties juist blijken te zijn dan mogen in de loop van de geschiede nis van de arbeidersbeweging rollen zijn gewijzigd, maar zijn de manipulatoren geble ven. Het belang van die ma- nipalatoren zal maar zelden parallel lopen met dat van de genen die ze manipuleren. In zoverre is er tussen de horlo geketting van toen en het t- shirt van nu misschien toch minder veranderd dan het lijkt Aantjes jong, stamde uit een samen leving met verwrongen denkbeelden inzake het ge zag en mag daarenboven voor zijn jaren als tamelijk onnozel worden gekwalificeerd. Ik heb al meer op deze plaats ge schreven dat velen die wel tot de jaren des onderscheids heetten te zijn genaderd (De Quay, Staf) heel wat beden kelijker hebben gedwaald, bewust dan wel onbewust. Het heeft hen in hun later le ven niet van hoge ambten af gesneden. Ben ik, dit in aan merking genomen, dan niet zeer hardvochtig jegens Aan tjes? Mijn antwoord luidt neen. De democratie zoals die in Ne derland wordt beleden, heeft haar spelregels. Eén van de belangrijkste regels is dat het spel wordt gespeeld met fei ten en argumenten zonder in de meest letterlijke zin aan- ziens des persoons. Dat zou by een terug gekeerde Aan tjes nooit mogelijk zijn. De kwetsbaarheid van zijn per soon zal altijd tussen de con frontatie van politieke argu menten in blijven staan. Wie gebruik maakt van die kwetsbaarheid, zondigt tegen de regels. Wie er met een zeer grote bocht omheen loopt, doet dat eveneens. Daarmee is de democratie, toch al per manente kasplant, niet ge diend. De grootste bijdrage die Aantjes nu nog aan het open en eerlijk functioneren van de democratie kan leve ren, is om niet terug te keren. Geestverwanten kunnen hem daar bij helpen door hun ver keerd begrepen solidariteit te laten varen. Max De actie die op verschillende fronten wordt gevoerd om mr. Willem Aantjes weer in de hoge regionen van de lande lijke politiek terug te bren gen, verdient geen steun. Het mag dan zo zijn dat er niet minder dan erbarmelijke fou ten zijn gemaakt door RIOD en vooral ook de verantwoor delijke regering, maar dat mag het meest wezenlijke niet ondersneeuwen: Aantjes heeft zijn carrière gebouwd op het verheimelijken van een uiterst verwerpelijke daad; het dienst nemen in die Germaanse SS. Merkwaardi gerwijze wordt deze organisa tie in bepaalde kringen met een vergoeilijkende saus overgoten. Men vergeet dan dat die Germaanse SS een politiek-ideologische organi satie was die de suprematie van het Germaanse volk pre dikte, de uitbanning van 'volksvreemde' elementen en hierdoor medeplichtig was aan de uitroeiing van miljoe nen joden. Geen uit de hand gelopen debatingclub der halve, die Germaanse SS. Die afgrijselijke zaken van de vorige alinea kunnen we ui teraard Aantjes niet m de schoenen schuiven. Hij was De nieuwe voorzitter van de Partij van de Arbeid, drs. Max van den Bergh, is anderhalve dag in Nicaragua en stelt na afloop vast dat de Amerika nen een kwalijke rol spelen in het opbouwproces van het deerlijk gehavende land. Ik blijf hier buiten de geldigheid ja ofte neen van deze consta tering. Wél vind ik de conclu sie uiterst rap en riekt ze naar de oppervlakkigheid die men de reizende journalist dik wijls verwijt. In plaats van de taxichauffeur en de man aan de bar, hebben hier leden van de provissionele Nicara guaanse junta als woordvoer der gediend. Daarmee is de bron van herkomst nog niet noodzakelijkerwijze be trouwbaarder. De taxichauf feur is hoogstens afgeleid par tij, de vertegenwoordiger van de junta altijd direct De snelle conclusies van Van den Bergh lijken ingegeven door de voortvarendheid die überhaupt de carrière van de Groningse socioloog ken merkt. Intussen belet die voortvarendheid de man niet om zijn carrière tot in de pun tjes te plannen. De wijze waarop hij interviewers het leven zuur maakte tijdens zijn campagne voor het voorzit terschap is ooit nog eens uit gebreid in de Haagse Post be schreven. Psychologische analyses van zijn persoon wenste hij niet, quotes dien den onverkort te worden op genomen, het totale artikel vereiste zyn goedkeuring. Kortom een man die niets aan het toeval overliet, omdat eer zucht en de waarschijnlijk heidsleer nu eenmaal slechte bedgenoten zijn. Van den Bergh staat model voor de nieuwe kilte in de PvdA. De partij-elite legt de samso- nite-koffer op de éne stoel en de academische titel op de andere en dan is zo'n vereni gingszaaltje gauw vol. Geen plaats haeer voor de arbeider en dat is maar goed ook, want voor hem is het morgen vroeg dag en het wordt echt laat vanavond. Irene Vorrink bij de kraakwagen; de party-elite stond erbij en keek ernaar. Een royement voor drie PvdA- ers. Men moet ver teruggaan in de geschiedenis van de na oorlogse sociaal-democratie voor prcedenten. Formeel is er weinig tegen in te brengen. Wie buiten de eigen fractie om als statenlid met andere partijen gaat onderhandelen over de samenstelling van een college van gedeputeerden, maakt van de cohesie die een partij en haar daden moet omvamen een lachertje. Maar het is het puntje van de ijs berg. Daaronder staken in dat verre Groningen machinaties en koejeneringen die nog het meest leken op de intrigues in het politbureau van een Or welliaanse totalitaire staat. Er is een vacuüm. Den Uyl lijkt vermoeid, ondanks alle dy namische science fiction rond zyn persoon. Maar dan is er Van den Bergh. Hij is jong en hij heeft elan, geduld en een carrièrelijn. Daar zitten hele griezelige kanten aan. HAN MULDER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 7