nieuwe
IFÖta®(fë Dlrü
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1979
EXTRA
PAGINA 29
De Nederlandse cinema incasseert de ene
klap na de andere, maar is desondanks
niet stuk te krijgen. Als je even terug
kijkt op wat er tussen augustus 1978 en
augustus 1979 in première is gebracht
moet je vaststellen dat we een absoluut
rampjaar achter de rug hebben. Alleen
de kinderfilm „Martijn en de Magiër"
en Nouchka van Brakel's „Een Vrouw-
Als Eva" zijn commercieel succesvol
geweest en Sluizer's „Twee Vrouwen"
heeft lang niet gek gelopen, al ziet het
er niet naar uit dat men ermee uit de
kosten komt.
Maar van de volgende Nederlandse en
Nederlandstalige films flopte de een al
harder dan de ander: Camping. Myste
ries, Doodzonde, Het Verloren Paradijs,
Meneer Klomp, Andy Bloed Blond
Haar, Dag Dokter, Exit Seven, Mijn
Vriend. Het Nederlandse publiek heeft
die films niet willen zien, waarmee
over de kwaliteiten van die films niets
gezegd wil ziiru Zeker waar het Rade
makers' "Mijn Vriend" betreft, om
maar één voorbeeld te geven, heeft dat
publiek groot ongelijk gehad. Die film
was oneindig veel interessanter en be
ter gemaakt dan bijvoorbeeld Herman
van Veen's Uit Elkaar, waar het
publiek nu kennelijk wél kaartjes voor
wil kopen.
Je begrijpt niet waar die Nederlandse
filmers de energie en vooral de moed
vandaan blijven halen om het telkens
opnieuw te proberen. Het komende sei
zoen geeft tien nieuwe Nederlandse
speelfilms te zien waarvan u hier een
overzicht aantreft. En dan zijn er nog
een paar films in aantocht waarvoor de
opnamen nog moeten worden gemaakt.
Ook die sommen we nog even op:
„Het Teken van het Beest" wordt een
door Pieter Verhoef te regisseren socio-
drama gebaseerd op de historische
zaak van een man die na een buitenech
telijke liefdesaffaire in een uithoek van
vooroorlogs Friesland vijf veldwach
ters heeft vermoord. Opnamen dit na
jaar.
„Laat de Dokter maar schuiven" wordt
een door Nikolai van der Heyde te>re-
gisseren vervolg op Help, de Dokter
verzuipt. Deze maand nog wordt er met
opnamen gestart. Jos de Meyere (Dag
boek van een Herdershond) speelt de
dokter dit keer.
Televisieregisseur Bob Rooyens zal defi
nitief De Wereld afmaken, de film die
aanvankelijk door Herbert Curiel ge
regisseerd zou worden. Een film over
rivaliteiten in de showbiz. En de „Prijs
voor de Top". De Amerikaanse Neder
lander Robert Phrom leverde in sa
menwerking met Hester Albach een
scenario dat weinig meer met het aan
vankelijk gegeven van doen heeft. Het
is nog de vraag of Curiéls registratie
Paul de Lussanet baseert een film op twee
boeken van Gerard Reve: Taal der
Liefde en Lieve Jongens. Of Jeroen
Krabbe of Hugo Metsers speelt de
hoofdrol. Opnamen dit najaar, premie-
re volgend voorjaar.
Ate de Jong verfilmt Maarten 't Harts
bestseller Een Vlucht Regenwulpen.
En Philo Bregstein zal waarschijnlijk
eindelijk terugkeren tot de speelfilm
met De Waterman van Arthur van
Schendel. Wim Verstappen maakt met
als producente Olga Madsen een film
die Voyeur zal heten.
Rijk de Gooyer en Rutger Hauer in "Grijpstra de Gier"
De meest chaotisch tot stand gekomen Nederlandse speel
film van het seizoen schijnt Herbert Curiëls „Cha Cha" te
worden, een film die is voortgesproten uit de rampzalige
gang van zaken tijdens de opnamen van een eerder door
Curiël te regisseren film: De Wereld.
Die film De Wereld zou over mal
verserende deejays zijn gegaan,
die met een te pousseren zan
geresje in de modewereld te
rechtkwamen. Klapstuk van
die film moest een registratie
worden van Fong Lengs grote
modeshow, in november van
het vorig jaar, in het Amster
damse Beursgebouw. Hoewel
hoofdrolspeler Herman Brood
het tijdens die grote scène liet
afweten, zag volgens produ
cent Hans Klap, Curiël kans
een buitensporig deel van het
totale budget in de modeshow
opnamen te steken en wel op
een dusdanige wijze dat het
nog maar de vraag zou zijn of
die opnamen wel te gebruiken
zouden zijn voor de film.
Curiël werd ontslagen, maar zag
kans vanuit het vertrouwen dat
hij bij Herman Brood had ge
wekt, gelijk maar een nieuw
project te ontwerpen. En dat
werd Cha Cha. Oók met Her
man Brood en eveneens be
doeld om de eerste Nederland
se popfilm te worden. Volgens
ooggetuigen van de opnamen
werd voor die film het draai
boek bijna dagelijks opnieuw
omgegooid en toen er buiten de
film om iets moois was ont
staan tussen Herman Brood en
de Duitse roek-zangeres Nina
Hagen, werd ijlings Nina de
film ingeschreyen, met een rol
die allengs belangrijker
werd.
Als het goed is, gaat het nu om
een rockzanger met enge dro
men over een duivelse zee
meermin van koninklijke
bloede. Die meermin blijkt dan
Nina te wezen, die Herman
Brood inpalmt en zijn band -
The Wild F.omance - weet te
ontstelen. De zanger raakt diep
in de put. Maar alles loopt weer
heel mooi af met dat huwelijk
tussen de twee vedetten, waar
over de kranten vol hebben ge
staan. En het eindigt met een
geslaagde bankoverval door
deze muzikale Bonnie Cly
de.
Distributeur Concorde denkt de
film met Kerstmis in première
te kunnen brengen.
De Pretenders
De Utrechtse self-made-cineast
Jos Stelling maakte naam
(meer nog in het buiten- dan in
het binnenland) met Mariken
van Nieumeghen,Elckerlyck en
Rembrandt Fecit 1669; drie
vooral op picturale gronden in
teressante, ,Jiistorische" films.
Met De Pretenders slaat hij nu
een geheel andere weg in.
Het wordt zijn eerste „echt dra
maturgische" film, zich afspe
lend tijdens een zomers week
einde in 1962 in een Utrechts
buurtcafé, waar een half dozijn
pubers het nieuws vernemen
over de zelfmoord van Marilyn
Monroe. Die gebeurtenis staat
in Jos Stelling's concept als de
grens van de jaren vijftig en ja
ren zestig.
Dirty Picture
Vooralsnog raadselachtig is het
project waarmee Pim de la Par-
ra tijdens de Filmweek Arn
hem (al dan niet in het officiële
programma) zijn come-back
gaat maken na met zijn vorige
en beste film (Wan Pipel) fail
liet te zijn gegaan.
„Pim de la Parra's Dirty Picture"
is het motto waarmee tien jaar
nadat hij samen met Wim Ver
stappen Arnhem op stelten zet
ten ter gelegenheid van Obses
sions, andermaal „leven in de
brouwerij wil brengen". Alles
wat hij er voorlopig over kwijt
wil is: „Het wordt een film van
90 minuten, helemaal gemaakt
in zwart-wit, zonder geluid.
Ook geen tussentitels, of on
dertitels. De kosten voor de
film bedragen f150.000. Dat is
hetzelfde budget als waarvoor
Rubia Jungle indertijd is ge
maakt. Bijna alle medewerkers
zijn debutanten. We hebben 54'
acteurs en actrices".
„De hoofdrollen worden ge
speeld door Karina Keukhe-
nius, Liëla Kogukhi, Charlie
Norden en Pierre Triboulet. Ik
zelf speel een rol als Colum-
biaanse oogarts die in Amster
dam verzeild is geraakt. De
produktie is in handen van Eva
Hendriksen en tv-cameraman
Ruud de Bruyn maakt nu zijn
debuut op 35 millimeter. Het
wordt géén komedie".
Na de première in Arnhem zal
Pim de la Parra's Dirty Picture
waarschijnlijk januari 1980 in
de bioscopen komen.
Triptiek
Een heel bijzondere, nieuwe Ne
derlandse speelfilm komt eind
deze maand in première: JDe
Verwording van Herman Du-
rer, geregisseerd als een trip
tiek door drie jonge regisseurs:
Léon de Winter, Jean van de
Velde en René Seegers. Ze
hebben elkaar leren kennen
aan de Nederlandse Film Aca
demie, waar ze van 1974 tot
1978 hun opleidingen volg
den.
De film, die ze nu hebben ge
maakt, is gebaseerd op een
door de literaire kritiek zeer lo
vend ontvangen roman van
Léon de Winter zelf, die eerder
aandacht trok met publikaties
over films in de bladen Hol
lands Diep en Skrien. De Win
ter is altijd hevig geinteres-
seerd geweest in de nieuwe
Duitse cinema, vooral in het
werk van Wim Wenders en Pe
ter Handke. Iets van die affini
teit klinkt door uit de synopsis
van De Verwording van Her
man Durer.
Het gaat over Herman, een 17-ja-
rige jongen, die na een verblijf
in een jeugdgevangenis terug
keert in een moderne hoog
bouwwijk, na diep te zijn ge
troffen door lezing van de no
velle Aus dem Leben eines
Taugenichts, van de Duitse
romanticus Joseph von Ei-
chendorff, die vertelt van een
mooiere wereld dan die waarin
Herman leeft.
De jongen besluit de wereld in te
trekken op zoek naar het „Ar-
cadië" dat hij in Italië ver
moedt. Een ontmoeting met
Italiaanse gastarbeiders in
Duitsland brengt hem echter in
verwarring en een kunstschil
der doet hem de suggestie aan
de hand dat hij misschien wel
in Little Italy, de Italiaanse
wijk van New York moet
zijn.
Herman vertrekt naar Amerika.
Inmiddels is zijn realiteitsbesef
dusdanig aangetast dat hij een
moord op een taxichauffeur
pleegt en daarna definitief gek
wordt. „In zijn geest is hij dan
de Taugenichts van het boek
geworden; gelukkig en waan
zinnig tegelijkertijd".
De hoofdrol van Herman Durer
wordt gespeeld door Felix Jan
Kuypers. Bijrollen zien we van
Hanns Zischler Julian Melch-
'iWÊr H
r
"The Pretendershet weekeinde dat Marilyn Monroe zelfmoord pleegde
thai, Alma, Albert Abspoel,
Onno Molenkamp, Joop Admi
raal, Cor Witschge en Marjan
Geveling.
De film kon, door de opzet als
drieluik met drie regisseurs,
door CRM worden bekostigd
en zal worden uitgebracht door
Film International in het alter
natieve theatercircuit
Kort Amerikaans
Alle in aantocht zijnde projecten
naast elkaar leggend, springt er
een film - nog ongezien - uit.
met de beste kaarten om bij het
publiek een succes te worden:
Kort Amerikaans, van Guido
Pieters. Net als vrijwel alle Ne
derlandse films die de laatste
jaren niet zijn geflopt, is hij ge
baseerd op een bekende roman
van een populaire Nederlandse
auteur. Jan Wolkers in dit ge
val, van wie al eens Turks Fruit
werd verfilmd en dat is toen
met Blue Movie de commer
cieel meest geslaagde filmon
derneming geweest die Ne
derland tot toen toe te zien had
gekregen. En Guido Pieters,
heeft met zijn verfilming van
Doctor Vlimmen al onmisken
baar vakmanschap gedemon
streerd en zelfs buitenlandse
prijzen in de wacht ge
sleept.
He* scenario voor Kort Ameri
kaans schreef Pieters in nauwe
samenwerking met Wolkers
zelf. die de gelegenheid te baat
heeft genomen om enige cor
recties uit te voeren op de ro
man die hij zelf placht te be
schouwen als een .jeugdzon
de". Er zitten nogal wat auto
biografische trekjes in Kort
Amerikaans.
De hoofdpersoon van de film
heet Eric Poelgeest, een 19-ja-
rig beginnend kunstenaar in
het laatste jaar van de Tweede
Wereldoorlog. Hij duikt onder
om niet in Duitsland te hoeven
werken en beschildert lampe-
kappen om in zijn onderhoud
te voorzien. Op de academie
krijgt hij contacten met een
schilder die in werkelijkheid
officier bij de WA blijkt te zijn
en met een zonderlinge mede
leerling, die zich bij de NSB
heelt aangesloten, om tenmin
ste èrgens bij te horen.
Tussentijds stort Eric zich nog in
een hopeloze liefde voor een
eveneens ondergedoken joods
meisje. Een broer van Eric
komt tragisch te sterven als ge
volg van een in het Franse ver
zet opgelopen ziekte. Als ge
volg van alle emotionele klap
pen die de beeldhouwer krijgt
te incasseren, raakt hij in een
psychisch isolement en gaat
dan al zijn gewonde affecties
erotisch afreageren op een gip
sen tors van een Griekse Ve-
Derek de Lint (hij speelde hoofd
rollen in Blindgangers, Soldaat
van Oranje en het bekroonde
tv-spel De Vlieg) acteert Eric
van Poelgeest. Andrea Dom
burg en Pierre van Doude spe
len de gereformeerde ouders
van Eric. Verder zijn er rollen
van onder anderen Tingue
Dongelmans (als het joodse
meisje), Guus Oster, Joop Ad
miraal, Bernhard Droog en
Christel Braak.
De film zal waarschijnlijk tijdens
de Filmweek Arnhem in pre
mière worden gebracht en dan
11 oktober gaan rouleren.
Tip van de sluier
Eind januari zal Een Tip van de
Sluier in première worden ge
bracht; een van de eigenaardig
ste tot stand gekomen werk
stukken uit de Nederlandse
filmhistorie. Regisseur is Frans
Bromet. die er ook zelf de
hoofdrol in speelt, naast de per
advertentie uitgeselecteerde
jonge vrouw Hiske, wier ach
ternaam niet aan de openbaar
heid wordt prijsgegeven. De
belangrijkste eis waaraan ze
diende te voldoen was dat ze
onlangs een scheiding achter
de rug moest hebben. De film
geeft Frans Bromet te zien in
dialoog met deze vrouw, waar
bij die scheiding in ruime mate
gespreksstof vormt. Maar het
gaat niet om een documentaire,
aangezien men tal van GcÜevé
uitgangspunten heeft gehan
teerd.
Het verhaal werd, bij wijze van
spreken, gedurende de opna
men telkens verder geschre
ven. Die opnamen begonnen
voorjaar 1978 en met tussenpo
zen werd er telkens verder aan
gemonteerd en uitgestippeld,
tot in juli 1979 de laatste fase
werd afgerond. Motto van de
film is „Een man met zijn ca
mera op zoek naar de vrouw,
achter de vrouw, achter de
Voor Bromet is het zijn eerste
lange film. Hij is tot dusver
vooral als cameraman actief
geweest en hij vervaardigde
twee veelgeprezen korte films
„De Noord" en „Drielanden
punt". Startpunt voor Bromet's
Tip van de Sluier is een soort
angst geweest voor de levens
kansen van zijn eigen huwelijk,
gemeten aan de echtelijke cata
strofes die hij overal om zich
heen zag plaatsgrijpen. Maar
het project transformeerde zich
van lieverlee tot een exploratie
van wat vrouwen eigenlijk zoal
bezielt.
De film werd geproduceerd door
Frans Rasker en zal als mar
kant nevenpunt de come-back
hebben van Boudewijn de
Groot, die de muziek schreef en
er een titelsong aan toevoeg
de.
Tiro
Jacob Bijls film Tiro kreeg zijn
wereldpremière in Cannes,
waar hij was geselecteerd voor
de Quinzaine als enige Neder
landse film die zwaar genoeg
werd bevonden voor een plaats
in een van de officiële secties.
Bijl is altijd een wat merkwaardi
ge figuur geweest in de Neder
landse filmwereld. Er heeft nog
nooit een film van hem in de
gewone theaters gedraaid.
Zwartziek, een jaar of zes gele
den (een film over jaloezie) be
reikte alleen de Nederlandse
televisie, maar werd in het bui
tenland uitstekend verkocht
(ook voor televisie hoofdzake
lijk) en er werd eveneens de
Quinzaine van Cannes mee ge
haald.
Met Bijls tweede film, Scrim,
ging het nog gekker. Het was
een film over een driehoeks
verhouding, maar alle aan
dacht ging naar de twee vrou
wen (Jessamin Starcke en Ge-
raldine Chaplin) en de relatie
van onderlinge solidariteit en
emancipatie die daaruit
voortvloeide. Scrim werd pas
in Nederland uitgebracht door
het alternatieve circuit, toen de
film al zoiets van drie maanden
in Parijs was geprolongeerd en
ook al uitgebreid aan andere
landen voor tv- of theaterver
toningen was verkocht. Met Ti
ro zal Bijl nu dus eindelijk een
kans op adequate waardering
door het Nederlandse bio
scooppubliek gaan krijgen.
Net als bij de meeste films die op
deze pagina worden aange
kondigd, gaat het om een jon
geman op de grens naar vol
wassenheid. Belangrijkste ne
venthema's zijn een generqtie-
conflict, de relatie van de jon
gen met een zusje en de tegen
stelling tussen platteland en
moderne industrie.
De hoofdrol in deze door George
Sluizer geproduceerde film
wordt gespeeld door Matthias
Maat. De bijrollen geven onder
meer Schoenaerts te zien,
Geert de Jong, Linda van Dyck
en Alma.
Een pak slaag
Een nieuwe vrucht van samen
werking lussen regisseur Bert
Haanstra en scribent (en ex-di
recteur van de Nederlandse
Film AcademieAnton Kool
haas, komt met Kerstmis in
première onder het motto Een
Pak Slaag. Net als bij Dokter
Pulder Zaait Papavers gaat
het opnieuw om een roman van
Koolhaas (uit 1963), die door
hem zelf, in samenwerking met
Haanstra, tot script werd om
gewerkt.
„Weinig auteurs kunnen zulke
goede dialogen schrijven als
Koolhaas", zegt Haanstra al
tijd. Maar de onderwerpen die
hij voor zijn romans bedenkt
zijn vaak eveneens erg sterk. In
Een Pak Slaag gaat het om een
bedrijfsjubileum van een pre
sident-directeur van een fa
briek.
Feitelijk is hij een ontzettend
kleurloze en weinig populaire
man. Hoogtepunt van de feest
viering moet een toespraak
worden door de seniel worden
de vorige baas van de fabriek,
hetgeen op een ramp uitloopt.
En dan is er nog een apocrief
verhaal over een pak slaag dat
de jubilaris ooit eens gehad zou
hebben, dat een geheel eigen le
ven gaat leiden gedurende de
feestdag. De toonaard van het
boek en waarschijnlijk dus de
film tevens, is wrang tragi-ko-
misch.De golflengte van Dokter
Pulder in feite.
Kees Brusse gaat in Een Pak
Slaag de hoofdrol spelen en
heeft als tegenspelers onder an
deren Eric Schneider, Jeroen
Krabbé, Bernhard Droog, Eric
van Ingen.Annet Nieuwenhuy-
zen, Jacques Commandeur,
Manon Alving, Cees Linnen-
bank en Sacco van der Made.
Het budget van de film is 1,4
miljoen gulden.
Grijpstra De Gier
Een op papier veel belovende
nieuwe Nederlandse film be
looft Grijpstra De Gier te
worden. Een zich in Amster
dam afspelende politie-thriller,
gebaseerd op twee romans van
de behalve m Nederland ook in
de Verenigde Staten immens
populaire, Nederlands*- mis
daad-auteur Janwillem van de
Wetering: Het Lijk in de Haar
lemmerhouttuinen en Buiten-
kruid.
Het wordt het verhaal van twee
Amsterdamse rechercheurs die
zijn belast met een zaak die be
gint met de vondst van een lijk
ster
ekte
i mys
pel heeft ondergebracht. Het is
een verhaal waarbij niet alles
om de ingenieuze plot is be
gonnen maar waarmee ook de
onderkant van de samenleving
in een wereldstad als Amster
dam en het functioneren van
het politie-apparaat daar gete
kend wil zijn. Qua sfeer zou
Grijpstra De Gier iets ge
meen moeten hebben met de
befaamde misdaadromans van
Sjowall en Wahloo.
Cast en crew van Grijpstra De
Gier zijn buitengewoon cu
rieus. Zo'n vijf jaar geleden
hadden we in Nederland drie
belangrijke tandems van regis
seurs en producenten die de
filmproduktie op gang hielden:
Wim Verstappen en Pim de la
Parra, Paul Verhoeven en Rob
Houwer, Frans Weisz en Rob
du Mee. Ze hebben allemaal
ooit minstens vier films samen
gemaakt en behoorlijke suc
cessen gehad. Maar de laatste
paar jaar zijn die duo's alle drie
uit elkaar gevallen.
Grijpstra De Gier wordt nu
gemaakt met Wim Verstappen
als regisseur en Rob Houwer
als producent. Rijk de Gooyer
(die vooral in de films van
Weisz en Du Mee heeft geac
teerd) speelt nu een hoofdrol,
naast Rutger Hauer (die rollen
speelde in zowat alle successen
van Verhoeven en Houwer) en
Willeke van Ammelrooy (die
een ster werd via een hele reeks
films van Pim en Wim).
Verder wordt er meegespeeld
door Donald Jones. Marina de
Graaf. Fredenk de Groot, Hans
Croiset, Jan Retèl en Tom van
Beek.
Het schijnt dat men in Amerika
(waar met name Robert Red-
ford plannen koestert voor ver
filmingen van Van de Wete
ring-thrillers) zeer nieuwsgie
rig is naar het resultaat van de
ze Nederlandse krachtenbun
deling.
De première zal 20 september
plaatsvinden.
Spetters
Voor „Spetters" zijn vorige
maand de opnamen begonnen.
Het wordt na Wat Zien Ik,
Turks Fruit, Keetje Tippel en
Soldaat van Oranje, de eerste
speelfilm die regisseur Paul
Verhoeven niet maakt voor
producent Rob Houwer, maar
voor producent Joop van der
Ende; de man die al een stevige
greep had op dc vrije toneel-
produkties in ons land en op tv-
produkties en die zich nu dus
ook in de filmwereld heeft ge
stort.
Verhoeven heeft zich overigens
wel verzekerd van de mede
werking van Gerard Soeteman,
de scenarioschrijver van Ver-
hoevens vorige succesfilms.
Spetters wordt volgend jaar fe
bruari in de Nederlandse bio
scopen gebracht. Het WOldt
een film over de jeugd van van
daag, werkende jongeren.
„Het zijn geen mensen die wach
ten tot ze een kans krijgen, ze
maken ze zelf, of anders pikken
ze ze wel. Die kansen liggen,
geloven ze, in de grote stad, die
met zijn neon en asfalt, zijn fa
brieken en raffinaderijen als
een toverbos vol beloften hun
woonplaats aan eén kant van de
wereld afsluit. Daar willen ze
het gaan maken. En als het daar
niet kan. dan maar in verre we
relden als Canada. Japan of
Californië. En als het niet kan
met gewoon werken, dan maar
in de sport, de muziek, in de
disco of by God".
De rollen in Spetters worden ge
speeld door Hans van Tonge
ren. Toon Agterberg. Maarten
Spanjer. Marianne Boyer en
Renee Soutendyk. Cameraman
is Joost Vacano, die ook Sol-
daat van Orarye heeft ge
draaid.
PETER VAN LI EROP
'Hiske' en Frans Bromet in "Een tip van de sluier'
Kees Brusse en Paul Steenbergen in "Een pak slaag'
