Situatie in de
haven met het
uur grimmiger
FNVwellicht looneis in 1980
Mogen arbeiders eigenlijk wel staken?
H
Oud papier meer waard
BOEK VAN DE MAAND
GAAT OVER ECONOMIE
INSDAG 28 AUGUSTUS 1979
[ok vreest uitbreiding acties naar chemie
rsEi
A AA ~B
3ER
OTTERDAM (ANP) - De situatie in de Rotterdamse haven is gisteren met het uur
dian#rimmiger geworden. Na de uitspraak van de Rotterdamse rechter dat de zestien
staken de sleepbootmannen hun werk onmiddellijk moeten hervatten, zijn in de loop
i39swan de dag nieuwe wilde stakingen uitgebroken. Volgens de Vervoersbonden FNV
werd aan het eind van de dag bij het merendeel van de stukgoedbedrijven gestaakt.
Hier werken in totaal ongeveer 12-duizend havenarbeiders.
e voorzitter van de Federatie Nederlandse Vakbeweging
fWV, Wirn Kok, heeft gisteravond de situatie in de havens
1igirtguiterst zorgelijk en gespannen genoemd. Een verdere uit
breiding van de acties bijvoorbeeld naar de petrochemi
sche industrie achtte hij niet ondenkbaar. In deze bedrijfs-
tak is net als in de haven nog steeds geen cao afgesloten
ROTTERDAM - Honderden stakers overspoelden gisteren het terrein van de firma Multi-Terminals in de Rotterdamse Waalhaven.
Na het bekend worden van de uitspraak van de president van de Rotterdamse rechtbank werden diverse havenbedrijven bezocht waar
werknemers werden overgehaald mee te doen aan de staking.
ouwiPlgens Kok is de situatie in de ha-
■k, tinvens vooral verscherpt doordat
tegei|de werkgevers in de havensleep-
ondediensten de stakers te snel voor
de rechter gesleept hebben. "Bo
vendien hebben ze er maar zes
tien man uitgepikt en dat roept
solidariteitsgevoelen op elders
in de haven" aldus Kok.
«siemiddeling
te directie van Smit Internationale
heeft gisteravond besloten ook
alle overige 480 stakende perso
neelsleden voor de rechter te da
gen. De stakers hebben inmid-
®9el dels burgemeester Van der Louw
k®"lVan Rotterdam gevraagd in het
i® conflict te bemiddelen. Deze
Theeft laten weten dat er op korte
'^termijn nog geen beslissing van
hem te verwachten is. Hij wil
eerst van verschillende kanten
P adviezen horen. Een moeilijk
punt is bijvoorbeeld dat Van der
lwert Louw als burgemeester ook
ggen hoofd van de politie is. De be
drijfsleiding van Smit Interna-
tionale wil eventueel de politie
inschakelen als stakers die door
I de rechter gesommeerd zijn weer
thuii aan de slag te gaan, het werken
3 pi belet zou worden,
sfod
E|\jVEERRAPPORTEN
yJn hedenmorgen 7 uur
Schuld
FNV-voorzitter Wim Kok zei gis
teravond na afloop Van de federa-
tieraad (waar alle bij de FNV aan
gesloten bonden zijn vertegen
woordigd) dat de werkgevers in
de haven er schuld aan hebben
dat het zo ver is gekomen.
"Ze hebben te lang gedaan of hun
neus bloedde", aldus Kok. "Ze
hadden veel eerder moeten rea
geren op het cao-eisenpakket van
de Vervoersbonden nadat het
eerder bereikte cao-onderhande
lingsresultaat door de vak
bondsleden in de haven was af
gewezen", aldus Kok
Uit een peiling van de bonden on
der havenwerknemers (die don
derdag wordt afgerond) is tot nu
toe gebleken dat ze een verdere
aanscherping van de vakbond-
seisen willen. Wim Kok wilde gis
teren niet vooruit lopen op de
vraag wat de FNV straks gaat
doen mocht uit de ledenraadple
ging blijken dat men - in navol
ging van de havenslepers - ook in
de havens een looneis wil stellen.
"Eerst moet blijken wat de leden
precies willen", zei Kok. Wel is
het verdere verloop van onder
handelingen over de haven-cao
van groot belang voor de rest van
het Rotterdamse en Amsterdam
se havengebied, en met name
voor de chemie, aldus de FNV-
voorzitter
Het vonnis van de Rotterdamse recht
bankpresident mr. Nivard in de zaak van
de werkweigerende Rotterdamse ha
venslepers heeft weer eens de vraag op
geworpen of arbeiders in Nederland ei
genlijk wel mogen staken. De uitspraak
dat de zestien stakende werknemers van
Smit International weer aan het werk
moeten is bepaald geen verrassing. Het
is de zoveelste keer dat werknemers het
onderspit delven bij het juridisch uit
vechten van een arbeidsconflict. Uniek
in dit geval is echter dat het niet zoals zo
vaak gaat om een geding van werkgevers
tegen vakbonden maar om een werkge
ver die via een kort geding individuele
werknemers aanpakt.
In beide gevallen krijgt de rechtbankpre
sident die de zaak moet behandelen te
makten met dezelfde moeilijkheid: het
ontbreken van een wettelijk geregeld
stakingsrecht in ons land. Er is wel een
wetsontwerp van tien jaar geleden
waarin regels worden gegeven voor de
gang van zaken bij arbeidsconflicten,
maar dit stuk ligt in de parlementaire
ijskast. Het ziet er niet naar uit dat er op
korte termijn verandering in deze situa
tie zal komen.
Bij gebrek aan beter, hanteren rechters in
ons land trouwens de normen die in dit
wetsontwerp worden gegeven wel de
gelijk. zodat het ontwerp waar het par
lement het niet eens over kan worden via
een achterdeur toch een bepaalde mate
van gelding krijgt. Dat geldt vooral wan
neer het gaat om collectieve werkweige-
ring, dus stakingen die door vakbonden
zijn uitgeroepen. Wanneer het gaat om
zogenaamde "wilde" stakingen - die niet
door de bonden worden gesteund - zoals
in Rotterdam nu het geval is, speelt de
opvatting mee die de Hoge Raad in 1960
heeft kenbaar gemaakt in het zoge
naamde Panhonlibco-arrest. Die komt
erop neer dat arbeiders die staken in be
ginsel wanprestatie leveren ten opzichtte
van de werkgever.
Oqvallend is in het Rotterdamse vonnis
dat mr. Nivard geveld heeft is daarin
toch de vordering van de werkgever dat
de arbeiders het werk moeten hervatten
is toegewezen. Het wetsontwerp zoals
dat nu al tien jaar ligt te wachten op bete
re tijden sluit namelijk het toewijzen van
zo n vordering uit.
Of het nu om collectieve of om wilde sta
kingen gaat, voorop bij de beoordeling
staat de vraag of de stakingsactie rede
lijk is. In het Rotterdamse geval kwam er
de heel duidelijke uitspraak dat hier de
redelijkheid naar het inzicht van de
rechter geheel zoek was. De rechtbank
president vond het niet redelijk dat er
gestaakt werd om een collectieve ar
beidsovereenkomst (cao) die is afgeslo
ten tussen bonden en werkgever* onpn
te breken. Daarbij speelde - terecht - mee
dat er over deze cao was gestemd door de
leden van de bonden en dat een meer
derheid van de leden hiermee akkoord
was gegaan.
De uitspraak van de Rotterdamse recht
bankpresident is gezien de nu eenmaal
bestaande spelregels voor het arbeids
voorwaardenoverleg bepaald geen ver
rassing. De reactie die er op volgde - so-
lidariteitsstakingen bij andere bedrijven
in de Rotterdamse haven - was ook te
verwachten. Het vonnis werd gezien als
partij kiezen van de rechtelijke macht
voor de tegenpartij in het arbeidsge
schil de werkgever
Zolang er in het parlement geen duidelijke
regels worden vastgelegd voor het sta
kingsrecht zal de rechter steeds weer bij
elke behandeling van een kort geding
rond een staking met het verwijt van
partijdigheid worden geconfronteerd.
Daarom is het dringend nodig dat er een
wettelijke regeling komt waarbij de
voornaamste strijdpunten rond het sta
kingsrecht worden uitgevochten in het
parlement en niet voor de rechter. Ten
slotte is die laatste niet als wetgevende
instantie bedoeld.
Dat er nog steeds geen wettelijke regeling
is houdt verband met een diepgaand
meningsverschil over de formulering
i die de rechter moet han
teren bij de beoordeling van stalringen.
De vakbonden zijn hierbij vooral bang
voor een te enge formulering van zulke
voorwaarden waarohder een staking
rechtmatig is. De werkgevers daarente
gen vrezen een te gemakkelijk grijpen
naar het stakings wapen als de normen te
ruim geformuleerd worden. Deze dis
cussie speelt uiteraard ook mee bij de
standpuntbepaling in de verschillende
politieke partijen in ons land over deze
kwestie.
Er komen uiteraard nog meer punten aan
de orde bij de bespreking van het sta
kingsrecht. zoals de vraag of stakingen
eigenlijk wel via de rechter moeten wor
den opgelost of dat er andere wegen ge
zocht moeten worden om het arbeidsge
schil uit de wereld te helpen. Een FNV-
woordvoerder raakte dit punt kernach
tig toen hij zich gisteravond afvroeg of
eigenlijk een juridisch vonnis wel een
oplossing kan zijn voor een sociaal-psy
chologisch probleem. De vakbonds
woordvoerder vond dat dit niet kon. De
werkgevers denken er echter kennelijk
anders over, gezien het aantal korte ge
dingen dat de afgelopen jaren juist rond
stakingen is gevoerd. Kennelijk is het
juridische vonnis toch een onmisbaar
middel om gerezen conflicten op te los-
ROEL SCHUT
Nijdig
32 .sis.
bew. 16 10
regenbui 16 11
dhoven geheel bew. 16 10
i Helder regenbui 16 12
24 16
r. 23 12
onbew. 17 6
onbew. 16 4
half bew. 33 20
bew. 28 22
waar bew 30 20
onbew 16 9
onbew.
licht bew.
onbew. 17 5
half bew. 27 17
licht bew. 23 15
Blanca zwaar bew. 24 20
Istanbul licht bew. 30 22
Palmas licht bew. 23 20
onbew. 31 27
Kok was bijzonder nijdig over het
"schouderklopje" van premier
Van Agt aan FNV-bestuurder
Frans Drabbe naar aanleiding
van diens uitlatingen over de sta
king bij de havenslepers. De
premier zei dat het kabinet dank
zij de houding van de vakbonden
wat minder zorgelijk tegen de si
tuatie in de havens aankeek. "Je
moet maar het lef hebben om dat
te zeggen", zei Kok die de stelling
poneerde dat de situatie in de ha
vens mede het gevolg is van het
falend beleid van dit kabinet. Het
kabinet heeft tot nu toe volstrekt
onvoldoende "instrumenten
aangedragen" om het beleid van
de vakbeweging te doen slagen,
aldus Kok. Dat beleid kwam neer
op terughoudendheid wat de
looneisen betreft terwille van de
werkgelegenheid en uit solidari
teit met de zwakkeren in de sa
menleving.
AMSTERDAM (ANP) - De FNV
komt volgend jaar zonodig met
een aanvullende looneis wanneer
de prijscompensatie alleen on
voldoende is om de koopkracht
tot en met de modale werknemer
(met inkomen van ongeveer
32.500 gulden per jaar) op peil te
houden. Dat zei FNV-voorzitter
Wim Kok na afloop van de federa
tieraadsvergadering van de FNV
die speciaal bijeen was gekomen
om de stakingen in havens en het
inmiddels bijgelegde conflict in
de vleeswarenindustrie te be
spreken.
Als de FN V-achterban volgend jaar
blijft vasthouden aan koopkrach-
thandhaving - en daar ziet het wel
naar uit - dan is de prijscompen
satie, ook als hij niet verder wordt
„uitgebeend" door de duurdere
energie er niet in te vergoeden,
waarschijnlijk onvoldoende om
de koopkracht op peil te houden,
zo zei Kok.
Hij doelde daarbij onder meer op
het kabinetsplan om de rijksbij
drage in de sociale premies vol
gend jaar te verlagen, wat de
werknemers in hun portemonnee
zouden merken omdat dan de
werknemerspremies omhoog
zouden moeten.
Kok vond het nog te vroeg om te
zeggen dat de FNV denkt aan een
forse bijstelling van zijn arbeids
voorwaardenbeleid door meer op
de toer van de materiële (meer
loon) belangenbehartiging te
gaan zitten. Kok's collega Drabbe
waarschuwde enkele maanden
geleden al dat de vakbeweging
noodgedwongen weer die kant
op moet als kabinet en werkge
vers zich zo blijven opstellen.
Kok wilde op de persconferentie
alleen kwijt dat de vakbeweging
wat het arbeidsvoorwaardenbe
leid voor 1980 betreft worsteld
met het probleem dat de econo
mische situatie per bedrijfstak
sterk verschilt. Er zijn zeer zwak
ke bedrijfstakken, maar ook
sterke waar best wel wat loon
ruimte in zit. Een treffend voor
beeld daarvan noemde Kok de
havens waar nu zulke troebelen
zijn. De vakbeweging zit met het
probleem hoe je uiteenlopende
situaties in éten gecoördineerd
arbeidsvoorwaarden-vat moet
gieten. „Moet je bij je opstelling
uit gaan van de zwakke broeders
of van de gemiddelde onderne
ming"
Cok zei dat de vakbeweging al lan
ger voor dit dilemma staat maar
dat het probleem nog wordt aan
gescherpt door de actualiteit van
dit moment.
AMSTERDAM - Kijk.
heet het nieuwe Boek van d
Maand dat vanaf 6 september i
DEN HAAG (GPD) - Door de
sterk toegenomen vraag naar
papier is het na jarenlange
malaise weer zinvol oud pa
pier te verzamelen. De pa
pierindustrie heeft met suc
ces het aandeel oud papier,
afkomstig uit huis-aan-huis-
ïnzameling. in haar grond-
stoffenpakket behoorlijk
verhoogd. Thans bedraagt dit
aandeel 55 procent, waardoor
veel minder geïmporteerde
cellulose hoeft te worden
verwerkt.
Deze ontwikkeling past geheel
in het beleid van de overheid
en wordt gepropageerd door
milieuverenigingen. De vraag
naar oud papier en karton is
daardoor zo toegenomen, dat
de tegenwoordige inzameling
onvoldoende is om aan de
vraag te voldoen. De markt
prijs voor oud papier is dan
ook fors gestegen.
Het is daarom voor scholen en
verenigingen weer aantrek
kelijk oud papier te gaan in-
(Van een onzer verslaggevers) de boekhandel verkrijgbaar is.
Het is geschreven door de Gro
ningse hoogleraar Jan Pen en be
doeld om een grote groep lezers
een beter inzicht te geven in de
economische samenhang van de
dingen om hen heen én in hun
eigen situatie.
Het Boek van de Maand is een ini
tiatief van de Collectieve Propa
ganda van het Nederlandse Boek
(CPNB). Een maand lang wordt
een boek dan tegen een speciale
gereduceerde prijs aangeboden
Het nieuwste Boek van de Maand
zal een oplage krijgen van 80.000
exemplaren. 'Kijk.
tegelijkertijd ook ir
Bock van de Maand
zamelen. De prijs van inge
zameld oud papier bedraagt
nu ongeveer 5 a 6 cent per kg.
Voor apart gehouden karton
nen dozen wordt over het al
gemeen iets meer betaald.
Verenigingen en scholen
kunnen meer dan vroeger het
geval was gebruik maken van
containers, die door de oud
papierhandel ter beschikking
kunnen worden gesteld.
Belgic als
■erschijnen.
LEIDEN - Veemarkt. 28 augustus. To
tale weekaanvoer 5877, vandaag 4009
w.o. 211 slachtrundcren. 300 gcbruiks-
vee, 46 graskalveren. 1359 nuchtere kal
veren. 788 varkens. 84 biggen. 1047
schapen/lammeren. 174 bokken geiten.
Prijsnoteringen slachtvee, stieren 1ste
kwal. f 7.25-f 7.95 per kg. gesl. gew.. stie
ren 2de kwal. f6.85-f7.15, vaarzen 1ste
kwal. f7.43-f 8.-, vaarzen 2de kwal.
f 6.10-f 6.65, koeien 1ste kwal. f7.15-
f7.45, koeien 2de kwal. f6.40-f6.60,
koeien 3de kwal. f6.05-f6.25. worst-
koeien f 4.70-f5.70, extra kwal. en dik-
billen f9.-f 14.-.
Nuchtere slachtkalveren f 1.25-f2.- per
kg levend gew slachtzeugen f2.40-
f2 50
Gebruiksvee: melk- en kalikoeten
f 1650.—f 2650,-, varekoeien
f 1400.-f2200.-. pinken f 1100,-f 1525.-
graskalveren f 600,-f 1100.-, nuchtere
kalveren rood f 390.—f 580.-. idem zwart
f 260,-f490.-. biggen fl00,-fl05..
lammeren f160.-f210-, schapen
f 150,-f 200.-. geiten f 20,-f 100.
Toelichtingea (aanvoer-handel-prg-
zenk slachtrunderen matig-vlot-iets
hoger, kalf- en melkkoeien: matig-rus-
tig-stabiel, varekoeien idem, pinken
idem. graskalveren redelijk-rustig-sta-
biel, nuchtere kalveren: redelijk-gocd-
stabiel, varkens: ruim-rustig-iets hoger,
biggen: matig-redelijk-stabiel. schapen
138.80 138.50
BELEGGINGS
INSTITUTEN
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - Bij de her
vatting van de handel zyn van
daag veel noteringen wat naar
beneden gegaan. Niettegen
staande de opnieuw hogere koer
sen op de Amerikaanse markt
verloren de hoofd fondsen enig
terrein en ook in andere sectoren
van de markt waren de koersda
lingen in de meerderheid. De om
zetten werden matig genoemd.
Van de internationale aandelen kon
in eerste instantie alleen Unilever
zich handhaven en op 129 bleef
de, koers gelijk aan die van gis
termiddag. Gedurende de handel
brokkelde de koers van Unilever
iets af. De andere internationale
aandelen begonnen met verlie
zen. uiteenlopend tot 0.50. Het
grootste verlies kwam voor reke
ning van Hoogovens, waarvan de
koers met 0.50 inzakte tot
32.30 De bankaandelen open
den licht verdeeld.
De obligatiemarkt opende onver
anderd tot wat lager.
