Oecumene neemt af onder deze pans
Voortaan LPO
zonder jakkeren
Dameshockeyteam
in finale tegen
West Duitsland
Toenemende discriminatie
CE
Samen verdergaan
,in waarheid en liefde9
Sterk deelnemersveld
tennistoernooi OLTC
PAGINA 10
3p~
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1979
1L Dl
Italiaanse protestanten:
De Italiaanse protestanten willen meer aan
de weg timmeren. Zij gaan een eigen pers
bureau oprichten, met televisie-uitzendin
gen beginnen en hun radioprogramma's
uitbreiden om hun getuigenis te versterken
en protestantse standpunten te verwoorden
De protestanten vrezen een toeneming van
het clericalisme, versterking van de katho
lieke privileges in de Italiaanse staat en eem
pauselijk beleid dat voor hen schadelijk zal
zijn.
Oecumenische betrekkingen in Italië zijn on
der de pausen Johannes 23 en Paulus 6 zeer
vooruitgegaanDe Italiaanse protestanten
merken dat deze onder de nieuwe paus af
nemen. Bovendien constateren zij een
groeiende invloed van diegenen die tegen de
oeceumene zijn en vóór een versterking van
de privileges van de rk kerk.
„Alle oecumenische relaties in Italië zijn nu
weer in gevaar", zegt de directeur van de
theologische school der baptisten. „Wij pro
testanten willen geen privileges van de
staat. We zien echter dat de katholieke kerk,
die met haar nauwe verbindingen met de
christendemocratische partij het Italiaanse
sociale en politieke leven na de oorlog heeft
gedomineerd, zoveel mogelijk privileges
tracht binnen te halen", aldus ds. Paulo
Spanu
De protestanten vormen in Italië een zeer
kleine minderheid. Het merendeel is aan
hanger van de pinksterbewegingdie op ten
minste 100.000 leden wordt geschat. De
Waldenzen en de Brethen hebben elk 30.000
leden, terwijl er ongeveer 5000 baptisten en
3000 methodisten zijn.
Het derde Landelijke Pastoraal Overleg (LPO 3) van de Rooms-Katholieke Kerk m Ne
derland zal worden voortgezet. De bisschoppenconferentie, de leiders van de LPO-dele-
gaties uit de bisdommen en de agendacommissie voor LPO-3 hebben op een vergadering
in Utrecht daartoe eenstemmig besloten. Dit ondanks de aarzelingen hier en daar, ver
oorzaakt door de spanningen in de Nederlandse kerkprovincie en de verschillen in
inzicht onder de bisschoppen en de LPO-afgevaardigden.
Men gaf zich er rekenschap van, dat
in zo'n toestand voortzetting van
het overleg risico's met zich
brengt. Maar men wilde elkaar
"fundamenteel vertrouwen" ge
ven, zo meldde de rooms-katho-
lieke persdienst, en dat was bij de
overwegingen om het LPO al of
niet voort te zetten toch door
slaggevend.
Werkwijze
De vergadering in Utrecht was niet
bedoeld om de aanbevelingen te
bespreken die delegaties op de
laatste LPO-zitting (in oktober
vorig jaar te Noordwijkerhout) de
bisschoppen hadden voorgelegd.
De delegaties drongen wel aan op
een zitting op niet te lange ter
mijn omdat het LPO na oktober
niet meer bijeen is geweest. Dan
zou het eerste onderwerp van
LPO-3, "samen geloven eri samen
kerk zijn", aan de orde moeten
komen. Nog niet te zeggen is
wanneer een zitting over het
tweede thema van het overleg, de
catechese, zal worden gehouden
Het is niet de bedoeling dat net
LPO wordt ingeschakeld bij de
voorbereiding van de bijzondere
synode van de Nederlandse bis
schoppen met de paus. Dat is al
leen al om organisatorische rede
nen niet goed mogelijk. Iedere
bisschop zal voor zich bezien
welke organen in zijn bisdom hij
voor deze synode zal raadplegen.
De bisschoppen hebben de agen
dacommissie van het LPO ge
vraagd, voorstellen te doen om de
stijl en de werkwijze van het
overleg te verbeteren. Daardoor
moet worden voorkomen dat een
zitting, zoals de laatste, eindigt
met jakkeren en jagen, dit tot
schade van het beraad
Onverkort
Aan het "in waarheid en liefde
verder gaan met LPO-3" ver
bindt bisschop Gijsen van
Roermond de voorwaarde dat
ieder uitgaat van het geloof zo
als dat in en door de kerk wordt
beleden en verkondigd. En dat
VANCOUVER - Sophie von Weiier gaf tenslotte de verlos
sende klap. Twee minuten voor het einde van de eerste
halve finale van het toernooi om de wereldbeker voor
dames in Vancouver, waarin Nederland als tegenstander
Australië had, viel de beslissing ten gunste van onze land-
genotes, die met de score van 1-0 de morgen te spelen
finale bereikten.
Daarin zullen zij het moeten opne
men tegen West-Duitsland. De
Nederlandse ploeg, die in dezelf
de samenstelling speelde als in de
openingswedstrijd van het toer
nooi tegen Canada - dus met aan
voerster Maria Matheusens-Fik-
kers, die in die wedstrijd een ern
stige neusblessure opliep - kreeg
daarmee het loon dat zij verdien
de. Want ondanks het sterke ver
weer van de Australische dames,
dat overigens vooral defensief
was gericht - massaal trokken zij
zich telkens terug, wanneer Ne
derland in de aanval ging - be
heerste Nederland de boeiende
strijd, waarin voortreffelijk hoc
key werd gespeeld, helaas te veel
onderbroken door de dames
Hayes (VS) en Barr (Schotland)
bij wie de arbitrage in handen
was. Het beslissende doelpunt
kwam voort uit een lange corner,
genomen door Fieke Boekhorst.
De telkens zeer goed ingrijpende
Australische verdediging, met als
centrale figuur Marilyn Mclnty-
re, kreeg ditmaal geen greep op
de bal, die via de sticks van Else-
mieke Hillen en Toos Bax bij
Sophie von Weiier kwam. Deze
liet zich deze kans niet meer ont
nemen en zij schoot de bal, ver
buiten bereik van de doelverde-
digster Kym Ireland, hoog in het
Opdracht
De opdracht van coach Huib Tim
mermans was om behoudend te
beginnen, met het accent op de
verdediging, daar in de voor
gaande wedstrijden Australië
reeds in het begin had toegesla
gen. Wanneer Nederland deze pe
riode goed doorkwam gokte
Timmermans voor een belangrijk
deel op de strafcorners, overtuigd
als hij was van de kracht van de
Australische verdediging.
Geen van de strafcorners - het wa
ren er totaal twaalf, waarvan ze
ven voor en vijf na de rust -
bracht echter het gewenste resul
taat, noch met Fieke Boekhorst,
noch met Toos Bax "op de plaat"
Een bewijs te meer, hoe sterk de
ze verdedigingsgordel van de
Aussies was, want hun doelver-
dedigster behoefde zelden in ac
tie te komen.
Dit in tegenstelling tot Det de Beus,
die bij de snelle, overrompelende
aanvallen van de Australische
dames enkele malen op de proef
werd gesteld. Ook bij de strafcor
ners (zeven in totaal, waarvan de
vierde echter niet kon worden
genomen, omdat het rustsignaal
klonk), waarvoor telkens Marilyn
Mclntyre naar voren kwam. Het
was vooral dank zij het zeer snelle
uitlopen van Marjolein Bianchi,
die telkens op het juiste moment
in de baan van het schot "viel",
dat geen van de slagen van Mcln
tyre hun doel bereikten.
Het voortreffelijke spel, dat de
oranjeverdediging en middenli-
VERSAILLES - De Nederlandse
ploeg heeft gisteren in het toer
nooi om de wereldbeker hockey
voor jongens in Versailles zijn
derde achtereenvolgende zege
behaald. In een harde wedstrijd
werd het team van Maleisië de
eerste nederlaag (2-1) toege
bracht. Bij rust was de stand 1-1.
Maleisië opende de score door een
strafcorner te benutten. Norbert
van der Berg (Amsterdam) zorg
de voor de gelijkmaker. In de
achtste minuut van de tweede
helft besliste Jan Karei Jennis-
kens (Tilburg) het duel door een
strafbal in te slaan.
nie ontplooiden, liep aan de an
dere kant telkens vast in de Au
stralische verdediging. Het was
bijzonder moeilijk openingen in
deze defensie te maken. Toen dit
eenmaal gelukte, na vele vergeef
se pogingen, was het ook raak.
Derde verlenging
Finale-tegenstander West-Duits
land besliste het duel tegen de
Verenigde Staten pas in de derde
verlenging van 7'fe minuut, toen
Christine Moser uit de eerste
strafcorner in de verlenging (de
dertiende voor West-Duitsland in
totaal) de verdiende overwinning
voor haar ploeg bewerkstelligde.
Met de eindstrijd Nederland-West-
Duitsland krijgt dit toernooi een
herhaling van de finale van het
wereldbekertoernooi voor dames
van de F.I.H. (internationale hoc-
keyfederatie) in 1978 in Madrid,
toen Nederland de Duitse dames
met 1-0 versloeg.
Voor de bezetting van de vijfde tot
en met achtste plaats werden ge
speeld: Engeland-Canada 2-1 en
Wales-Schotland 3-1.
Mensenrechten. Kardinaal Arns,
aartsbisschop van de Braziliaan
se industriestad Sao Paolo, heeft
een congres geopend dat de op
richting moet voorbereiden van
een centrum ter verdediging van
de mensenrechten in Brazilië. Op
een persconferentie werd na
mens de deelnemers aan dit con
gres verklaard, dat het kritische
en sociale bewustzijn van de be
volking moet worden gewekt.
"Als folteringen bekend worden,
moeten de verantwoordelijken
op het matje komen. Gezamen
lijk moeten wij streven naar een
overwinning van de angst"
Het congres wordt gehouden op
initiatief van het bisdom Sao Pa
olo.
Mgr. Dyba. De paus heeft mgr. J.
Dy ba, die van 1968 tot 1972 secre
taris was van de nuntiatuur in
Den Haag (in welke periode de
bisschoppen Simonis en Gijsen
werden benoemd), aangewezen
als pro-nuntius in West-Afrika.
Volgens het Romeinse persbu
reau diende mgr. Dyba de belan
gen van de kerk in een tijd van
grote spanningen tussen de
plaatselijke kerk van Nederland
en Rome.
Mgr. Dyba is 49 jaar. Na Den Haag
was hij achtereenvolgens in Zaïre
en in Cairo gestationeerd.
China. De Lutherse Wereldfede
ratie gaat de Chinese lutheranen
weer betrekken bij haar werk.
Het uitvoerend comité van de
LWF, op het ogenblik in Joinville
(Brazilië) bijeen, besloot daartoe
De nieuwe godsdienstige situatie
in China maakt dat mogelijk, al
dus Andrew Hsiao, directeur van
een luthers seminarie in Hong
Kong. Hij verwacht dat hoe lan
ger hoe meer christenen in China
openlijk hun geloof zullensbelij-
den, nu blijkt dat de autoriteiten
godsdienstvrijheid toestaan.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Vroomshoop
L. Romein Boven-Hardinxveld,
te Hoogvliet-Noord, H. van den
Heuvel Maarssen, te Nieuwen-
wijk J.E.W. Nicolai Zevenhoven,
te Zwartsluis R. Heusinkveld
Maassluis: aangenomen naar
Oostburg (Z.) P. Feenstra Klazie-
naveen-Zwartemeer; beroep
baarstelling: F.G. Immink
Utrecht.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Klundert P.H.L. Lo Hoogvliet,
te Uithuizermeeden R. der Ne
derlanden Middenmeer; aange
nomen naar Edam H.J. Esser,
kandidaat te Heemstede, naar
IJlst kandidaat C.G. Waringa al
daar.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Voorburg A.
de Snoo Mussel.
Emeritaat. Ds. D. Lekkerkerker te
Minnertsga (Fr.) gaat met emeri
taat. Zondag 2 september neemt
hij afscheid. Ds. Lekkerkerker
werkte van 1953 tot 1967 in Val
kenburg (ZH.).
Afscheid. Ds. G.J. van den Bogerd
(55) hoopt op 23 september om 7
uur 's avonds in de Grote kerk
afscheid te nemen van de her
vormde gemeente te Rijnsburg.
Hij vertrekt naar Rhoon. In mei
1974 kwam ds. Van den Bogerd
uit Ridderkerk naar Rijnsburg.
Lcidse baptisten. Ds. G. van
Mameren heeft, wegens vertrek
G.J. van den Bogerd
...afscheid van Rijnsburg....
naar Dordrecht, afscheid geno
men van de baptistengemeente
in Leiden. Hij preekte over de
tekst "Tot hiertoe heeft de Heer
ons geholpen" uit het oud-testa-
mentische bijbelboek Samuel.
Ds. Van Mameren getuigde ervan
dat tijdens zijn zevenjarig verblijf
in Leiden de hulp van de Heer
tastbaar is geweest. "Wij hebben
de opdracht, te volharden in de
strijd".
Namens de raad van de baptisten
gemeente en de gemeente zelf
sprak ouderling Schipper domi
nee en mevrouw Van Mameren
toe. Hij dankte hen voor wat zij in
Leiden hebben gedaan en voor
wat zij zijn geweest.
Zondag doet ds. Van Mameren in
trede in Dordrecht. De volgende
zondag zal hij zijn opvolger in
Leiden, ds. G. Bosveld uit Mun
tendam, bevestigen.
Inbraak. Inbrekers Rebben
hele avondmaals-servies van de
hervormde Noorderkerk in
Dordrecht meegenomen. Het zat
in een koffer die was opgeborgen
in de consistoriekamer, maar
niet achter slot en grendel.
totaal en onverkort. Dit bete
kent onder meer aanvaarding
van duidelijke beslissingen, op
vattingen en overtuigingen van
heel de kerk, uitgesproken door
paus en bisschoppen.
"Een discussie over het al of met
aanvaarden en uitvoeren daarvan
is uitgesloten," aldus de Roer-
mondse bisschop. "Een gedach-
tenwisseling over de argumenta
tie is uiteraard mogelijk en dik
wijls gewenst."
De delegaties uit de bisdommen
menen dat de bisschoppen gerust
hun onderlinge verschillen van
inzicht aan de dag mogen laten
komen. "Immers, het LPO dient
er juist toe, elkaar op die punten
te vinden." De delegaties zouden
zich ook op de zittingen graag
door deskundigen laten bijstaan.
Met volledige erkenning van hun
eigen verantwoordelijkheid als
toezieners op het geloof en het le
ven van de geloofsgemeenschap
vroegen zij de bisschoppen om
vertrouwen in hun oprechte en
gelovige zorg. Een zorg die wars
Willebrands
..zonder overleg was het niet
gemakkelijker
is van onwelwillendheid en die
geen conflict wenst.
Stem
Kardinaal Willebrands, voorzitter
van het bisschoppencollege,
noemde tijdens het overleg in
Utrecht het LPO een goede en
belangrijke vorm van samen
werking, dialoog en deelneming.
Hoewel de bisschoppen een onver
vreemdbare verantwoordelijk
heid voor het uiteindelijke besluit
dragen, krijgt het LPO door het
overleg een mede-verantwoorde
lijkheid voor het beleid, al kan een
beslissing anders uitvallen dan
was voorgesteld. De bisschoppen
staan deze mede-verantwoorde
lijkheid graag toe. ook als dat tot
moeilijkheden leidt. Was er géén
overleg, dan werden de zaken er
alleen maar in schijn gemakke
lijker op," aldus de kardinaal
"Van wezenlijk belang is dat men
op het LPO samen zoekt naar de
stem die waarlijk de stem van de
kerk is."
Lot Turkse christenen:
De Lutherse Wereldbond heeft zijn
ledenkerken gevraagd er bij de
Turkse regering op aan te drin
gen, dat deze "de vereiste maat
regelen neemt om de vastgeleg
de rechten der christelijke min
derheden te beschermen". Vol
gens de informatie die de we
reldbond heeft ontvangen wor
den de slinkende minderheden
der christenen in Turkije in toe
nemende mate gediscrimineerd,
zowel op politiek als op maat
schappelijk gebied.
Bisschop Gennadios Chrysoulakis
uit Buenos Aires beschreef de si
tuatie der christenen in Turkije
als ernstig. De kerken moeten
zeer hoge belastingen betalen.
Kerken moeten daarom worden
gesloten. De bouw van kerken
wordt niet toegestaan. Er zouden
nog slechts 6000 orthodoxe chris
tenen wonen. Vijftig jaar geleden
waren er dat nog meer dan
200.000.
Volgens de Lutherse Wereldbond
heeft met name het orthodoxe
patriarchaat van Constantinopel
in Istanboel het bijzonder moei
lijk. De Turkse regering houdt
zich niet meer aan de overeen
komst die in 1922 met de christe
lijke minderheden is aangegaan.
De moeilijkheden gelden ook de
Armeense en Syrische christe-
Wereldraad
Het uitvoerende comtié van de Lu
therse Wereldfederatie (LWF)
heeft op de jaarvergadering te
Joinville (Brazilië) zijn goedkeu
ring gegeven aan de oprichting
van een samenwerkingscomité
tussen de LWF en de Wereldraad
van Kerken. Het centrale comtié
van de Wereldraad had dit plan in
januari te Jamaica al goedge
keurd.
Het samenwerkingscomité, dat zo
breed mogelijk wordt gefor
meerd, zal de mogelijkheden van
een nauwere samenwerking tus
sen de twee organisaties bestude
ren. Vooral een grote deelneming j
van de LWF aan de "geloof en
kerkorde"-programma's van de
Wereldraad zal worden onder
zocht. Verder zullen de activitei
ten op het gebied van zending,
hulpwerk, internationale zaken,
communicatie en onderzoek be
ter worden gecoördineerd.
AMSTERDAM - Een Amerikaanse deelneemster aan het WK wiel
rennen op de baan, deze week in het Olympisch Stadion, zet eerst
zelf haar fiets in elkaar in de hoop daarna te kunnen trainen. Die
hoop bleek ijdel want de laatste grote trainingsdag van gisteren
stond in het teken van de regen, waardoor de coureurs de baan
niet opkonden.
De nieuwe afdeklaag, die speciaal voor deze wereldkampioen
schappen werd aangebracht, dwong de renners onder deze
weersomstandigheden eerder naar de kant dan vroeger het geval
was. De piste werd bij de eerste regendruppels al spekglad, maar
daar stond tegenover dat het opdrogen aanmerkelijk korter
duurde dan voorheen. Dat voordeel kon overigens door de fre
quentie waarmee de regenbuien elkaar opvolgden, niet volledig
worden benut.
Het opknappen van de baan is een dure aangelegenheid geworden.
De inspanningen om de oneffenheden weg te werken en het
oppervlak opnieuw af te smeren en te sauzen, kostte ongeveer
100.000. Die kosten worden door drie instanties gedeeld: de
wielerbond, de organisatie en het Olympisch Stadion.
Wanneer de regen het programma van de wereldkampioenschap
pen mocht gaan verstoren, dan moeten dopgaten die er nu in het
schema zitten (er zijn met name nog wat middaguren vrij plus de
zondagavond) die onderbrekingen gaan opvangen. In elk geval
dient het toernooi (dat vandaag begint) zondagavond te zijn afge
sloten.
LEIDEN - Ronald Blommendaal,
de verrassende finalist van het
toernooi op de Leidsche Hout, is
in Oegstgeest op het toernooi van
de OLTC, het 30 toernooi in de
regio Leiden, niet eens geplaatst.
Dat houdt in dat ook dit toernooi,
al telt het niet mee voorde kwali
ficatie van het Match Tennis
Toernooi (7,8 en 9 september op
het tennispark van Unicum), de
opgaande lijn in de bezetting van
de toernooien in de regio Leiden
bestendigt.
Bram Madera, vorig jaar winnaar, is
als no 1 geplaatst, gevolgd door
Theo Boilerman, Henk Emnes en
Hans Vergoed.
Bij de dames zijn geplaatst Joke
van Mastrigt en Maureen Meijer.
Uit de plaatsing van maar twee
speelsters moet niet worden af
geleid dat alleen bij de heren van
een sterkere bezetting kan wor
den gesproken dan vorig jaar.
Met deelneemsters als bijvoor
beeld Joly Drok en Inge van Zuu-
ren is dat stellig niet het geval.
Joly Drok - Overdijkink die giste
ren in een aantrekkelijke partij
Janny Kaaien net de baas bleef
(6-3, 7-6).
In het HDB worden de volgende
koppels als kanshebbers op de
eerste plaats aangemerkt Meijer/
van der Kwast, Treffers/Boller-
man, Blommendaal/Pasma en
Emnes/Vergoed. Het GDB moet
volgens de plaatsing de finale
brengen tussen Joke van Ma
strigt/Vergoed en het duo A en R
Treffers.
In tegenstelling tot de andere toer
nooien verheugt het toernooi van
de OLTC zich in een dusdanige
belangstelling van de dames voor
het damesdubbelspel dat dit
nummer in het toernooischema
kon worden opgenomen. Ge-
Cosmos naar
halve finale
NEW YORK - New York Cosmos
heeft zich geplaatst voor de halve
finales van de play-offs van het
Noordamerikaanse voetbalkam
pioenschap.
Cosmos zegevierde met 3-0 over de
Tulsa Roughnecks. -
plaatst zijn de combinaties Mau
reen Meijer/Inge van Zuuren en
Annelies Koole/Joly Drok.
Bij de heren in C zijn geplaatst
Frans de Weger, Henk Snik, B.
Kroon en Hein Jan Salman. De
lijst bij de dames wordt aange
voerd door Mia Smit, Ans Cy-
souw, Paula Berg en Marijke
Westeling. Het HDC ziet als mo
gelijke winnaars achtereenvol
gens De Weger/De Boer, Salman/
Jansen Van Rosendaal, Links/
Van Zuuren en Rodenburg/Bon
te. In het GDC is de volgorde van
plaatsing A van Baalen/F. Tim
mer, H. Krul/Bonte, Klefeld/van
Veelen en Mia Smit/Jansen van
Rosendaal.
FRANK BONTE
Van der Ham en
Nooren leiden
NK springruiters
GRONINGEN - Na de eerste dag
van het Nederlands kampioen
schap voor springruiters staat
één ding vast: Anton Ebben zal
zijn titel niet prolongeren. De
routinier uit Naarden liet verstek
gaan in het Groninger Be Quick-
stadion en onderstreepte daar
mee de matige interesse van de
topruiters voor een nationale on
derscheiding. Favorieten als Jo-
han Heins en Henk Nooren gun
nen hun sterkste troeven rust,
maar desondanks lijkt de nieuwe
kampioen bij dit duo te zit
ten.
De enige die zich serieus in de strijd
met de sterksten kan mengen
bleek Willy van der Ham, die zich
na twee kwalificatiewedstrijden
samen met Nooren aan de kop
nestelde. In het jachtspringcon-
cours bezette hij met Athos ach
ter Nooren's Cat's Whiskers de
tweede plaats, in het progressief
concours was hij met Leanca in
de barrage zijn concurrent zelfs
enkele tienden van seconden te
snel af. Beide ruiters voeren nu
gezamenlijk de ranglijst aan, ge
volgd door Johan Heins, die via
een vierde (Romeo) en een derde
plaats (Napoli) terrein heeft ver
loren.
