Kritische kamervragen over
uitlating
v.d Klaauw
Ameland rouwt om het verlies van zijn paarden
Machtiging voor minister
Onzekerheid Turkse christenen blijft
Debat over de
Paralympics
VRIJHEID VOOR ZÈEHONDJES
"Die beesten hebben gevochten voor hun leven"
DONDERDAG 16 AUGUSTUS 1979
DEN HAAG (ANP) - Bij koninklijk
besluit van 13 augustus is aan de
minister van defensie machtiging
verleend om dienstplichtige mili
tairen - zonodig zonder hun in
stemming - te bestemmen voor
diensten in Libanon.
Vorige week oordeelde het ge
rechtshof in Den Haag dat de re
gering ten onrechte artikel 33 van
de dienstplichtwet had gehan
teerd bij de bestemming van
dienstplichtigen voor diensten in
Libanon. De vervulling van de
Unifil-taak was geen eerste oefe
ning in de zin van artikel 27 van
de dienstplichtwet, zo oordeelde
het hof in het proces van de
WDM (vakbond voor militairen)
tegen de staat.
Minister Scholten van defensie
heeft nu voor het koninklijk be
sluit gezorgd om 'elke twijfel aan
zijn bevoegdheid met betrekking
tot de uitzending van dienst
plichtigen weg te nemen" in af
wachting van het definitieve oor
deel van de rechter, zo heelt zijn
departement gemeld. Tegen het
vonnis van het hof zal de be
windsman cassatie aantekenen
bij de Hoge Raad, zo heeft hij de
Tweede Kamer meegedeeld.
De vereniging van dienstplichtige
militairen (VVDM) heeft gisteren
aangekondigd dat ze zonodig
weer actie zal gaan voeren tegen
onvrijwillige uitzending van
dienstplichtigen naar Libanon en
dat ze vasthoudt aan haar princi
pe "geen man onder dwang naar
Libanon"
Op dit moment zijn er volgens de
WDM veertien dienstplichtigen
tegen hun wil voor uitzending
naar Libanon aangewezen. De
WDM meent dat er geen sprake
is van buitengewone omstandig
heden en dat de wet geen enkele
mogelijkheid biedt om dienst
plichtigen tegen hun wil naar Li
banon te sturen.
Ze herinnert eraan dat minister
Scholten zelf in het Libanonde-
bat heeft verklaard, dat de uit
zending niet gebaseerd zou kun
nen worden op artikel 33 lid lc
van de dienstplichtwet, omdat er
dan een te ruime uitleg aan het
begrip "buitengewone omstan
digheden" wordt gegeven.
'Het is dan ook verbazingwekkend
dat de staat nu het tegenoverge
stelde doet", aldus de WDM.
"Men probeert het wettelijk ge
lijk dat de WDM heeft gekregen
nu op slinkse wyze te ondermij
nen. Op deze manier wordt het
mogelijk om dienstplichtigen in
allerlei omstandigheden overal
naartoe te zenden, terwijl er van
bedreiging van Nederland geen
sprake is"
De WDM hoopt dat de Tweede
Kamer het er niet bij zal laten zit
ten. Ze zal over deze kwestie Ka
merleden benaderen en zonodig
zal ze met dienstplichtigen die
tegen hun wil naar Libanon wor
den gestuurd een kort geding
aanspannen om hun uitzending
op grond van artikel 33 lid lc te
voorkomen.
BINNENLAND
Pak slaag
EINDHOVEN (ANP) - Een po
litieagent en zijn vrouwelijke
collega hebben een pak slaag
gekregen in de Cipriano de
Rorestraat in Eindhoven. Het
surveillerend tweetal zag een
motor zonder kentekenplaat
rijden. Zowel de bestuurder
als de duopassagier droeg
niet de verplichte helm. De
agenten zetten daarop de ach
tervolging in en de agent
kreeg uiteindelijk de duopas
sagier te pakken die onder
weg van de motor was ge
sprongen. Op dat moment
trok een onbekende man de
agent aan zijn haren en schop
te hem tegen het hoofd.
De agente slaagde erin de on
bekende man te overmeeste
ren maar zij werd door de
duopassagier buiten gevecht
gesteld. De duopassagier gaf
haar een trap in de buik en
een klap op haar hoofd met de
wapenstok van de agent.
De mo
torrijder, de duopassagier en
de onbekende man zijn
spoorloos.
's-HERTOGENBOSCH (GPD) -
Onder de Turkse christenen in
ons land heerst grote ongerust
heid na de laatste besluiten van
staatssecretaris Haars (justitie).
Na hun drie maanden durende
bezetting, hebben de Turkse Sy-
risch-orthodoxe christenen de St.
Janskathedraal in Den Bosch
verlaten, omdat ze het gevoel
hadden te kunnen vertrouwen op
een rechtvaardige afwikkeling
van hun asielaanvragen. Maar op
de vergadering van het landelijk
steuncomité en de stichting Ne
derlandse Vluchtelingenhulp,
gisteravond in Den Bosch, was
dat vertrouwen ver te zoeken.
Van de 265 zaken die opnieuw
beoordeeld werden, is voor 41 tot
uitwijzing besloten. „De staats
secretaris schijnt nieuwe criteria
te hebben gevonden om mensen
makkelijker te kunnen uitwijzen;
zij die vrij jong zijn en zij die nog
familie in Turkije hebben. Het
ministerie is niet bereid de na
men vrij te geven van de uitgewe
zenen; het kost te veel tijd en
moeite om een lijstje te maken en
aan het comité te zenden, zeggen
ze. We zijn er inmiddels achter
gekomen dat de vreemdelingen
politie in de betreffende plaatsen
die namen wel hebben, met de
strikte opdracht ze geheim te
houden".
Marianne van Lith, een vrijwil
ligster, heeft van de loco-secreta
ris-generaal van de Vreemdelin
gendienst te horen gekregen dat
bij de heroverwegingen geen ge
bruik is gemaakt van recente
rapporten, die een zeer somber
beeld geven over de situatie van
de Turkse christenen in hun ei
gen land.
Het relaas van een Almelose
vrijwilliger van het landelijk
steuncomité. Tweehonderd St
Jan; „Bij ons in Almelo houdt de
politie razzia's op straat, doet
huiszoekingen, maakt kasten
open en doorzoekt koffers en
neemt paspoorten in beslag.
Vanmiddag werd ik nog door een
Turkse christenjongen opgebeld,
wiens huis de politie was komen
doorzoeken. Ze hadden zijn pas
poort meegenomen en hem ge
zegd dat hij binnen vijf dagen het
land zou moeten verlaten. En dat
terwijl de zaak van die jongen
schorsende werking heeft gekre
gen, zodat hij voorlopig niet kan
worden uitgewezen. Maar die
jongen was volkomen geïntimi
deerd en in pan.ek. Ik begrijp niet
dat zoiets kan en mag gebeuren in
onze rechtsstaat
Een van de advocates besluit
„We zullen in elk geval een lijst
met wensen by de secretaris
moeten indienen. We willen di
rect de namen van de mensen die
dreigen te worden uitgezet, zodat
we tenminste in beroep kunnen
gaan. Als dit mogelijk is vóór 1
september, de datum van uitzet
ting. En we willen weten wat de
criteria zijn die zijn gehanteerd
bij de heroverwegingen. Want de
staatssecretaris heeft de zaken zo
zeer binnenskamers afgehan
deld, dat niemand der betrokke
nen ook maar de kans heeft ge
had informatie te geven. Noch
Turken, noch advocaten, noch
het steuncomité".
„Bovendien vragen wij ons af hoe
de staatssecretaris binnen zo'n
kort tijdsbestek zoveel ingewik
kelde zaken heeft kunnen en be
handelen. Wij vrezen dat er van
enige zorgvuldigheid geen spra
ke is geweest".
DEN HAAG (GPD) - PvdA, CDA en D'66 hebben kritische
vragen gesteld aan minister Van der Klaauw (buitenland
se zaken) naar aanleiding van zijn uitlatingen over de
vernieuwing van kernwapens in Europa. Van der Klaauw
heeft tijdens zijn bezoek aan de Bondsrepubliek gezegd
dat Nederland een besluit van de NAVO over deze zaak
zal respecteren.
De vragenstellers herinneren aan
een toezegging van de ministers
van buitenlandse zaken en de
fensie, dat het Nederlandse
standpunt over de vernieuwing
van tactische kernwapens pas in
genomen zal worden na uitge
breid overleg met de Kamer. De
ze heeft begin dit jaar een uit
spraak over de kernbewapening
gedaan op initiatief van Van der
Stoel (PvdA), De Boer (CDA) en
Tenten nog leeg
UTRECHT (ANP) - Slechts dne
studenten hebben zich tot dusver
gemeld voor onderdak in het ten
tenkamp dat op de camping "De
Berenkuil" in Utrecht is opgezet
om tijdelijk huisvesting te bieden
aan studenten die nog geen ka
mer hebben kunnen vinden.
In Utrecht heerst een enorme ka-
mernood en op "De Berenkuil"
zijn daarom bij wijze van nood
voorziening tenten voor 250 stu
denten neergezet.
Brinkhorst (D'66). Deze drie heb
ben nu ook de vragen aan demi-
nister gesteld.
De uitspraak hield in dat een
nucleaire bewapeningsrace
moest worden voorkomen en dat
de kernwapens een kleinere rol in
de Europese bewapening moes
ten krijgen. De regering ant
woordde toen dat dit de inhoud
van haar beleid was. De vragen
stellers willen van de minister
weten of hij in zijn gesprek met
zijn Duitse collega dit standpunt
heeft uitgedragen
Onderhandelingen tussen Oost en
West over de kernwapens zouden
voortgezet moeten worden, zodra
het SALT Il-akkoord tussen de
Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie geratificeerd was. PvdA
CDA en D'66 zijn blijkens de ge
stelde vragen bezorgd dat minis
ter Van der Klaauw zich - voor
uitlopend op de uitkomst van die
onderhandelingen - vastgelegd
heeft om in december besluiten
te gaan nemen over de invoering
van nieuwe tactische kernwa
pens.
P1ETERBUREN - Drie zeehond
jes uit het zeehondenopvangcen
trum in het Groningse Pieterburen
zijn gisteren weer teruggebracht
naar de Waddenzee. Dat gebeurde
vanuit Delfzijl aan boord van het
rijkspolitievaartuig de RP 19. De
drie diertjes werden in een geul bij
het eiland Rottumerplaat, waar
zich een grote kolonie zeehonden
bevindt, weer teruggezet in zee.
De drie zeehondjes verbleven sinds
begin dit jaar in de zeehondencre-
che. In totaal zijn er nu dit jaar 19
zeehonden teruggezet in zee. Er ver
blijven nog vijftien zeehonden in
het opvangcentrum, waarvan tien
baby's.
Gasexplosie in
flatgebouw:
twee gewonden
HEERHUGOWAARD (ANP) - Bij
een gasexplosie gisteren in een
flatgebouw in Heerhugowaard
hebben een 39-jarige Marok
kaanse man en een 44-jarige Joe
goslavische vrouw ernstige
brandwonden opgelopen. De
schade in de flat en aan woningen
in de omgeving bedraagt tenmin
ste 100.000 gulden.
Oorzaak van de explosie was vol
gens een woordvoerder van de
gemeentepolitie van Heerhugo
waard zo goed als zeker een pro
visorische gasaansluiting, die de
man en de vrouw zelf hadden
aangelegd en die de hele dins
dagnacht heeft gelekt.
Door de explosie werd de woning
van de slachtoffers op de derde
etage volledig verwoest. Boven
dien ontstond veel schade aan
ruiten, deuren en meubilair in de
andere woningen van de etage
DEN HAAG (GPD) - De Twee
de Kamer zal zich waar
schijnlijk direct na het zomer
reces bezighouden met de
Olympische Spelen voor Ge
handicapten. die volgend jaar
in Arnhem georganiseerd
zullen worden. Niet zonder
een gevoel van onbehagen
blijkt in de diverse fracties
kennis te zijn genomen van de
mogelijke deelname van een
Zuidafrikaanse ploeg aan de
ze Spelen. PvdA-buitenland-
deskundige Relus ter Beek
zal waarschijnlijk al op de
eerste dag na de Kamer-
vakantie aandringen op een
debat.
Hij zal bij dat verzoek niet op
grote bezwaren stuiten in an
dere fracties. Zowel bij ande
re oppositiepartijen (D'66 en
PPR) als bij de regeringspar
tijen CDA en WD blijkt be
hoefte aan een dergelijk debat
als de regering geen aan
vaardbaar standpunt zal in
nemen. Tot nu toe huldigt het
ministerie van de eerst ver
antwoordelijke minister (van
buitenlandse zaken, waar
men ook wel graag zou willen
weten hoe Van der Klaauw
erover denkt) de visie dat de
sportorganisaties dat zelf
maar moeten uitmaken.
..Binnenkort komt het Comité
Olympische Spelen bij el
kaar. Ik hoop dat er dan be
slist wordt, dat de Zuidafri
kaanse ploeg niet aan de
Spelen in Arnhem kan deel
nemen. Dat comité, heeft zich
tot nu toe steeds op het
standpunt gesteld, dat men
de opvatting van de Verenig
de Naties zal respecteren. De
voorzitter van het VN-comité,
Clark, heeft de Nederlandse
regering nu duidelijk ge
maakt hoe er bij de VN over
gedacht wordt. Toelating van
een Zuidafrikaanse team tot
de Olympische Spelen be
schouwt dat comité als een
schending van de Internatio
nale Verklaring tegen Apart
heid in de Sport. Dat lijkt me
duidelijk", meent Ter Beek,
die in een kamerdebat des
noods via een motie om een
kameruitspraak zal vra
gen.
In die motie zal dan de regering
worden gevraagd medewer
king aan de Spelen in Arn
hem te onthouden. Of daar
voor ook steun by de WD te
vinden zal zyn is nog moeilijk
te voorspellen. Het Nijmeeg
se Tweede Kamerlid Loek
Hermans, dat zich in zijn frac
tie met deze kwestie bezig
houdt, noemt het „een moei
lijke zaak". Volgens hem
moet het internationale comi
té voor deze Spelen maar eens
eerst duidelijk maken of er
van wezenlyke integratie van
blank en zw art in de Z.UID-
AFRIKAANSE ploeg kan
worden gesproken. Vooreerst
heeft Hermans daar zo zijn
twyfels over. Blijkt er van
echte integratie niet of nau
welijks sprake dan is het voor
de Nijmegenaar duidelijk dat
er geen medewerking aan de
Spelen mag worden ver
leend.
De regering moet nu maar zeg
gen wat er moet gebeuren,
meent Hermans die ook graag
een gesprek met de verant
woordelijke bewindsman wil.
Een (kort) debat in de Kamer
moet daarover dan maar wat
duidelijkheid geven vervolgt
hij. Jan Nico-Scholten, lid
van de CDA-kamerfractie,
heeft met zo'n debat nog niet
zoveel haast. Direct na het re
ces moet Comité eens eerst
het Comité Olympische Spe
len (de commissie Van Thyn,
die overwegend uit Tweede
Kamerleden bestaat) bij el
kaar komen om te overwegen
wat het standpunt moet zijn.
„Ik neem aan dat de minister
van buitenlandse zaken met
dat standpunt zeker rekening
zal houden" veronderstelt
Scholten.
De CDA'er meent verder dat nu
er een zo duidely ke uitspraak
is gekomen van de Verenigde
Naties, de regering moeilijk
anders zal kunnen doen dan
de medewerking aan de Spe
len van Arnhem weigeren. Hij
verwacht dat de minister op
zo kort mogelyke termijn met
zijn standpunt naar buiten zal
komen, waarby naar hy ver
moedt, zeker rekening zal
worden gehouden met het
standpunt van de VN-com-
missie.
AMELAND (GPD) - De 73-jarige
Pieter Barf veegt snel een traan
van zijn verweerde gezicht, legt
de armen om zijn kleinzoon heen
en zegt „Daar gaat de zwarte jon
gen. Arm beest". Daarna slaat hij
de handen op de rug en kijkt een
tijdlang strak voor zich uit. De
benen van zijn dode merrie zijn
met touwen samengebonden en
aan een grijper van een dragline
vastgemaakt. Langzaam zakt het
opgezwollen kadaver in het drie
meter diepe gat, dat vlak achter
de duinen is gegraven. Het is een
ADVERTENTIE
schrale troost voor Pieter Barf
dat de paarden van de redding
boot op Ameland blijven en niet
worden verwerkt in destructie
bedrijven in het Friese Bergum.
„Dat hadden ze ook niet ver
diend. Ik ben blij dat de paarden
nu vlakbij het reddingbootpad
liggen, waarover ze zo vaak de
karren met de reddingboot naar
zee trokken. Het is goed zo", zegt
Pieter Barf met een verstikte
stem.
Er heerst verslagenheid op Ame
land. Het eiland rouwt om het
verlies van zijn acht trekpaarden
die de reddingboot Mr. Adriaan
de Bruine sinds jaar en dag naar
het strand en de zee trokken.
Vooral tijdens het begraven van
de acht Bovenlanders, forse ster
ke paarden met brede konten,
laaien de emoties hoog op. Piet
IJnsen die al jaren de leiding
heeft op het strand bij het uitva
ren van de reddingboot, heeft de
hele dag met nog een aantal men
sen gevochten tegen het afvoeren
van de kadavers naar Bergum.
Uiteindelijk heeft hij het voor el
kaar dat de paarden op Ameland
worden begraven. Als het derde
beest langzaam in het diepe
zandgraf wordt neergelaten, stort
hij in elkaaar. Huilend wordt hij
afgevoerd. Enkele boeren kun
nen het allemaal ook niet langer
aanzien. Een zit huilend op de
dijk.
Pieter Barf heeft dinsdagavond het
drama voor zijn ogen zien afspe
len. Vijftig jaar was hij voorman
bij de reddingboot en begeleidde
hij de paarden de zee in. Zijn zoon
Arend, de vijfde generatie, nam
in 1972 het werk van hem over.
Pieter Barf; „Ik zag het allemaal
wel aankomen. Er stond een ru
we zee. Toen de boot eenmaal
dreef, zag ik dat ze de veilig
heidspal van de kar, waarop de
reddingboot de zee wordt inge
bracht, niet los konden krijgen.
Doordat de kar in een diep gat
wegzakte, kwam er veel te veel
spanning op te staan. Langzaam
trok hij de beesten mee de diepte
in. Ze hebben gevochten voor
hun leven. Later op de avond
kwamen ze met de konten bo
vendrijven. Een verschrikkelijk
gezicht. Vanmorgen zijn ze door
een duiker geborgen".
Barf heeft er 's nachts niet van ge
slapen. Zijn vrouw begon steeds
weer te huilen. De paarden van
zijn buurman waren er ook bij. Ze
hadden ieder een veulen die de
hele nacht in de weide om hun
moeder hinnikten. „Het was zo'n
mooi span, die acht paarden. En
de zwarte paste er goed tussen.
Hij is tien jaar geworden en ge
fokt op Ameland. Als tweejarige
ging hij voor het eerst de zee in.
Hij had geen angst. Trouwens de
anderen trokken hem wel mee.
Het was een erg mak beest. Dat
zijn trouwens al die Bovenlan
ders, anders zijn ze voor dit werk
ook niet geschikt".
Pieter Barf weet nu niet hoe het
verder moet. „Ik heb nu geen
paard meer. Hij was de enige. Ie
dere dag werkte ik nog met hem
op het land. Het is erg dat de
zwarte zo aan zijn eind is geko
men". Die morgen is hij al om
acht uur naar de duinen gegaan.
De dode paarden liggen er onder
een dekkleed. Nieuwsgierige toe
risten tillen het kleed op om naar
de dode beesten te kijken. Pieter
Barf loopt naar zijn merrie toe, tilt
het kleed een beetje op en legt de
hand op haar hals. Enkele minu
ten blijft hij zo zitten. „Ik begrijp
er niets van", mompelt hy.
Zijn 34-jarige zoon Arend zit ver
slagen in de kantine van de cam
ping die hij in het dorp Hollum
beheert. Als voorman ging hij
dinsdagavond met de paarden de
zee in. „Ineens merkten we dat de
kar wegzakte en de veiligheids
pal muurvast zat. We hebben nog
van alles geprobeerd, maar de si
tuatie was hopeloos. Ik werd he
lemaal gek in de kop. Ik ging een
paar keer onder water, het kon
me allemaal niets schelen. Ik wil
de die beesten eruit halen. Ze
hebben mij uiteindelijk uit de zee
gehaald. Op zo'n moment weetje
van geen ophouden. Het was vre
selijk om vanaf het strand te zien
hoe de paarden voor hun leven
knokten..Er was er een die een
paar keer met het hoofd boven
het water uitkwam. Toen moest
ook hij de strijd opgeven".
Arend Barf houdt zijn paarden uit
hobbyisme. „Mijn familie brengt
al meer dan 100 jaar de redding
boot naar zee. Die traditie wil ik
voortzetten. Een tijdje geleden
kocht ik een nieuw paard. De
Kleine noemde ik hem. Hij ging
dinsdagavond voor de tweede
keer mee de zee in. Maar het was
net of hy het werk al tien jaar
deed".
Volgens hem verliezen de meeste
boeren op Ameland liever al hun
koeien dan de reddingbootpaar-
den. Arend heeft die morgen al
een paar keer achter de duinen
gekeken. Toen de reddingboot
met daarop de kapotgesneden
paardentuigen het dorp Hollum
inreed, had hij het te kwaad met
zichzelf. „Dan gaat er wat door ie
heen, hoor. Niet alleen bij mij.
Alle Amelanders hebben van
nacht slecht geslapen. Het is een
nationale ramp. Ameland is de
enige plaats in Europa waar de
reddingboot nog op deze manier
de zee in wordt gebracht. Dat
moet zo blijven. Maar dat zal wel
een moeilijke zaak blijven. Je
hebt niet zomaar acht trekpaar
den bij elkaar die op elkaar zijn
ingespeeld. Daar is een hoop
training voor nodig. We moeten
maar afwachten hoe het allemaal
verder loopt."
In het botenhuis van de redding-
bootmaatschappy in Hollum zit
ten de leden van de plaatselijke
reddingcommissie verslagen bij
een. Het is er stil. Men wacht ge
spannen op een telefoontje dat de
paarden op het eiland mogen
blijven. De eerste reactie van de
veterinaire inspectie in Leeu
warden was dat de beesten op de
algemene begraafplaats mochten
worden begraven Een onhaalba
re zaak, vinden de meesten. Te
gen drie uur komt het verlossen
de telefoontje. Er is toestemming
voor het maken van een graf ach
ter de duinen.
Ondertussen vraagt iedereen zich
af hoe dit drama zich in vredes
naam heeft kunnen afspelen.
„Honderdvierenvyftig jaar ging
het goed. liepen de paarden met
de boot in looppas naar het
strand. Nu opeens krijg je dit",
zegt een vermoeide Arend Nach
tegaal
Terwijl de graafmachines hun werk
doen. stromen de toeristen toe. Er
wordt gepraat over het oprichten
van een gedenkteken. De heer A.
Veldman van de plaatselijke red
dingcommissie: „Wat er allemaal
moet gebeuren en over de oor
zaak van de ramp is nog niets be
kend. Laat de emoties eerst maar
wat tot rust komen. Morgen
avond komen we allemaal byeen.
Ik kan DOg Bilt Rggtt hoe het
verder moet. Er zyn boeren, die
zeggen, nooit weer. Anderen
daarentegen willen de traditie
handhaven".
*Het vergt overigens wel een hele
organisatie om op deze manier de
reddingboot naar zee te brengen.
In andere plaatsen in Nederland
gebeurt het met een tractor, om
dat er |NB goede paarden voor
handen zyn. Of het gebruik van
een tractor voordelen biedt, blijft
de vraag. Wel is het zo dat we en
kelejaren geleden moeite hadden
met het by elkaar krygen van
voldoende goede paarden. Die
problemen waren de laatste tijd
voorbij. Dit span trekpaarden
was het beste dat Ameland ooit
heeft gehad Dat staat voor ieder
een wel vast".
