Schatten uit het Kremlin NU IN NEW YORK, STRAKS IN PARIJS ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1979 VARIA NEW YORK (GPD) - Tot 2 september is er in het Me tropolitan Museum of Mo dern Art een letterlijk „schitterende" tentoon stelling te zien van schat ten uit het Kremlin. Vanaf 12 oktober tot 7 januari (1980) gaat deze zelfde ver zameling naar het Grand Palais in Parijs. De collectie bestaat uit 100 top stukken uit het arsenaal (het wa penmuseum), de klokketoren van Iwan de Grote en zes kerken in het Kremlin en omvat (13) iko- nen, Russisch goud en zilver, wa pens en wapenuitrustingen, ce remoniële ruiteraccessoires (zo als zadels), borduur- naaldwer ken en Westeuropees zilver. De tentoonstelling trekt enorm veel belangstelling en is een uitste kende gelegenheid voor mensen, die er nog net niet toe kunnen komen eens in de Sowjet-Unie te gaan kijken om toch de maliën kolder van Boris Godoenov, de met edelstenen, emaille en bont versierde gouden kroon van Pe ter de Grote of de elegante stalen helm van de drie jaar oude zoon van Iwan de Verschrikkelijke van dichtbij te zien. Maar ook voor hen die al wel in de Sowjet-Unie waren, is dit een unieke gelegenheid om deze 100 meesterwerken uit het Kremlin overzichtelijk opgesteld te kun nen bewonderen, want voor een bezoek aan het wapenarsenaal te Moskou moetje elders in de stad een kaartje kopen en vaak nog langdurig voor de deur in de rij staan. Daarbij worden al deze schatten daar bijna onvindbaar door de overdaad van duizenden andere kunstwerken. Deze schatten werden heus niet uitsluitend in Moskou geschil derd, gesmeed, geslepen of ge borduurd ook al werden de beste kunstenaars uit het hele land en uit het buitenland daar naartoe gehaald om mee te werken aan de pronkstukken van het Russische hof. Het zijn vaak gaven van bui tenlandse ambassadeurs en kooplieden die hun best deden elkaar te overtroeven, waarop de Russische hoogwaardigheidsbe kleders dankbaar inspeelden door aan al deze ambassadeurs en kooplieden toch vooral te laten zien wat voor schatten en schoonheden hun concurrenten wel hadden gegeven. In dit verband is het misschien aar dig te vermelden dat Peter de Grote, in 1676, hij werd toen 4 jaar, van de Nederlandse Staten- Generaal een wagentje met acht ponies cadeau kreeg met dwer gen en palfreniers. Dit wagentje staat overigens niet op de ten toonstelling in New York. Maar ook uit Rusland zelf werden de fraaie stukken uit kerken en kloosters in de provincie voort- durend, je mag wel zeggen, ge roofd ter meerdere ere en glorie van de kerken in het Kremlin. En na de oktoberrevolutie van 1917, toen veel kerken veranderd wer den in musea, kwamen er nog meer prachtwerken uit de pro vincie, verzameld door kunstge leerden om de collectie in Mos kou nog te vervolmaken. Kremlin betekent-eigenlijk burcht en er zijn nog een groot aantal an dere steden in de Sowjet-Unie die een kremlin hebben. Daar mee zou het beter zijn in dit geval van het Kremlin van Moskou te spreken. Wie nu dit Kremlin, de zwaar om muurde vesting met al zijn ker ken en staatsgebouwen ziet, kan zich moeilijk voorstellen dat op deze plek vroeger, zo'n 800 jaar geleden, alleen maar een zand heuvel bij het snijpunt van twee rivieren lag. Op die heuvel woon den in de Xlde eeuw pottenbak kers, smeden, schoenmakers en edelsmeden. In 1147 werd Moskou voor het eerst genoemd in een kroniek in ver band met Joeri Dolgaroeki (lan garm). In 1263 werd het een zelf standig vorstendom. In 1326 maakte de uit Kiev verdreven metropoliet het tot zijn hoofdstad en twee jaar later werd het een grootvorstendom omdat groot vorst Johan Danilovitsj er zijn re sidentie vestigde. In 1368 door stond de stad ene langdurig beleg van de Litauers, in 1312 werd hij door de Mongolen verwoest, in 1493 en 1547 ging de hele stad in vlammen op en in 1571 brandde de Chan van de Krimtartaren de stad plat. Iedere keer weer werd hij opnieuw opgebouwd, wat ta melijk snel ging omdat de meeste bouwwerken van hout waren. Al dit soort gegevens staan op grote borden overzichtelijk vermeld in de brede gang die men door moet voor men de tentoonstelling be reikt, plus nog een groot aantal situatieschetsen en plattegron den van alle kerken en andere gebouwen in het Kremlin waar de kunstwerken oorspronkelijk vandaan komen. w Dat is allemaal erg interessant, Verder kunnen maar verzinkt toch in het niet bij maliënkolder' het zien van de kunstwerken zelf. De eerste ikoon waar je als het ware door een magneet naar toe getrokken wordt, is de ontroe rend mooie Madonna van de Te derheid. Zij werd al in de Xllde eeuw geschilderd, vermoedelijk in Novgorod en door de eeuwen heen heeft vrijwel niemand haar gezien, want de verf was vervuild en meerdere keren overgeschil derd en er zat ook nog een zilve ren sierplaat op. Pas in 1966 is zij gereinigd en veijongd tevoor schijn gekomen. Een tweede zeer opvallende ikoon is Onze Redder met het Vlam mende Oog. Hij werd omstreeks 1340 geschilderd en is het oudste hier vertoonde werk, dat in Mos kou zelf werd gemaakt. In de meeste middeleeuwse schil derijen wordt het volk vertoond in grote groepen, waarin iedereen even groot wordt afgebeeld. Vanuit dit gevoel moetje de ver kondiging van de geboorte van Jezus aan Maria eigenlijk zien. Maria was aanvankelijk ook één van die in de massa ondergedo ken mensen en treedt op de voor grond door de boodschap van de engel. Iets vergelijkbaars ge beurde met de mensen in de re naissance: men trad opeens uit de massa naar voren. Vandaar dat de verkondiging in de renaissance zo vaak geschilderd is, ook het bijna dramatische schilderij, dat op de tentoonstelling te zien is. Op de tweede afdeling van de ten toonstelling vinden we een aar dige, smakelijke beschrijving van rijkversierde knotsen met scherpe punten en hoe die wer ken. Hoe je er bijvoorbeeld Maliënkolder van Boris Gqdo> helm mee kunt verbrijzelen en tot hoe ver je ermee in de schedel kunt doordringen, dingen die je met het zwaard nooit zou kunnen bereiken. Of een gevechtshamer met een vlijmscherpe punt, ook al zeer goed te gebruiken tegen gehelmde personen. jr leren dat de Rusland veel langer is gehandhaafd dan in het Westen, waar het harnas in zwang kwam. Te zien is de maliënkolder die Boris Godoenov op het slag veld heeft gedragen. Hij bestaat uit 5000 stalen ringen met op ie dere ring: "Als God mét ons is, wie kan ons dan nog weerstaan". De Kremlin-collectie geeft een per fecte indruk van het niveau van het kunsthandwerk in de loop van de geschiedenis in Rusland en in Europa. Genoemd zijn al de zilveren relatiegeschenken van ambassadeurs en kooplieden aan de vorsten. Een grote zilveren luipaard, een nog grotere zilveren kruik en een nóg grotere zilveren fles. Mooi zijn ze niet, maar in drukwekkend wel, al was het al leen maar door hun grootte. Dan is er nog een in 1904 door het huis Fabergé in Moskou uitge voerd, gestileerd model van het Kremlin van Moskou in goud en zilver op een voetstuk van onyx. Daar bovenuit steekt een geë mailleerd ei in de vorm van de koepel van de Verkondigings- kerk. De binnenkant van dit opengewerkte ei, is beschilderd als het interieur van die Verkon- digingskerk. Het geheel bevat ook nog een muziekmechaniek. De tentoonstelling is zo ruim opge steld en bevat net zoveel stukken dat je alles gemakkelijk kunt overzien en daardoor een goede indruk krijgt. Voor meer infor matie is er in het Metropolitan Museum of Modern Art een zeer fraaie catalogus te koop waarin alle kunstwerken staan afge beeld, deels zelfs in kleur. CONRAD V.D. WEETERING de tederheid. Schepen (Kleine vaart) Adara 10 10 w Westhinder nr Bremen, Anna Broere 10 in Str. vn Messina nr Livorno, Arina Holwerda 10 150 zo IJsland, Breekant 9 thv Straat Flores nr Jakarta, Cornelis Broere 0 10 Haisborough nr nr Tees, r Bilbao, Terschelling r werpen, Dutch Faith p 10 Spi Fivel 10 te Rotterdar Haico Holwerda 9 80 Harlingen, Hoop 9 rede Algiers, Kirsten Smits 10 300 o New York nr Montrose, Kosmos 10 vn Vlaardingen nr Dagen- Lauriersgracht 10 vn Port Harcourt nr Dakara, Lustar 9 t.a. Tartons, Midsland p 10 Longstones nr Leith, Pacific Princess 9 150 no p Vilano nr Rot terdam, Santa Lucia 9 150 wnw Freetown nr La gos, Spiegelgracht 10 48 n Vilano nr Oulu Oulu, Stella Nova 9 240 no Minicoy nr Adelai- Alamak 9 pass Ouessant nr Piraeus, Aldabi 9 vn Recife nr Santos, Aludra 9 240 z Jeddah nr Ras al Mishab, Amsteldreef 9 vn Mombasa nr Australië, Amstelland 9 vn Bremen nr Rotterdam, Amstelveen 9 130 no Okinawa nr Tokyo, Amstelwal 9 120 zzo Menorea nr USA, Arabian Unity 9 100 o Gibraltar nr Bre- Begonia 10 te El Guamache verw, Broere Emerald 10 te Uusikaupunki, Capiluna 10 te Bander Mahshahr, Capulonix 10 te Labuan verw, Chevron Rome 9 310 no Cayenne nr Sin gapore, Coral Rubrum 9 380 zw Gayaguil nr Tampa, Diloma 9 vn Sealsands nr Hamburg, Felania 9 vn Singapore nr Chittagong, Fulgur 10 te Curagao verw, Geopotes-6 10 vn Londen nr Rotterdam, Nedlloyd Hoorn 11 te Kobe, Nedlloyd Kingston 9 vn Kaapstad nr Durban, Nedlloyd Leuve 9 te Antwerpen verw, Nedlloyd Linge 10 vn Panamakanaal nr Papeete, Nedlloyd Rhone 9 570 w Bombay nr Bombay, Nedlloyd Serooskerk 10 vn Colombo nr Singapore, Nedlloyd Waalekerk 10 te Whangarei Niso 9 v Leidse bioscopen LUXOR: "Terug naar het Poseidona- vontuur", da. 2.30, 7.00 en 9.30 uur, zo. 2.00, 4.30, 7.00 en 9.30 uur, 12 jr. Nachtvoorstelling: Voorpremière "The China syndrome", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr. CAMERA: "The good, the bad and the ugly", da. 2.00 en 8.00 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: "Roma", vr. en za. ir, 16 jr. LIDO 2: "The Deerhunter", da. 8.00 uur, 16 jr. Kindermatinee: "Martijn en de ma giër", da. 2.30, zo. ook 4.45 uur. LIDO 3: "Animal House", da. 7.00 en 9.15 uur, 16 jr. Kindermatinee: "Tom en Jerry", da. 2.30, zo. ook 4.45 uur. STUDIO: "Haastige spoed is zelden goed", da. 7.00 en 9.15 uur, al. Kindermatinee: "50 Jaar Mickey Mouse", da. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur. TRIANON: "Deense snoepjes ip Ti- rol", da. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jr. REX: "Een lange hete zpmer", da. 2.30,7.00 en 9.15 u ook 4.45 u Nachtvoorstelling: "Eros-roulette", Bioscopen Alphen EURO 1 en 2: "Moonraker", da. 1.30, 6.30 en 9.30 u 4.00 u 12 jr. Nachtvoorstelling Euro 1: "Moonra ker", za. 12.15 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling Euro 2: "De gang sterkoning". za. 12.15 uur, 16 jr. EURO 3: "Pas op of we slaan d'r op", da. 1.45, 6.45 en 9.15 i Socotra i Khor al Gooiland 9 60 zw Canarische Eilanden nr Port of Koorn, Maasbracht 9 60 zo Trinidad nr Sao Se- bastiao, Marinula 9 850 Midway nr Perz. Golf, Meta 8 vn Mina al Fahal nr Los Angeles, Nedlloyd Algoa 9 30 n Mauritius nr Kaapstad, Galerie de Pomp, Dorpstraat 38. War mond. Tentoonstelling Hans Zandvliet - lito's, aquarellen, kleui potloodtekenin gen en Au Jordaans - foto's. Geopend tot 31 aug., dag. van 13-17 uur en 19-21 uur, woe. ook van 10-12 uur. Brasserie Scarabee, Pieterskerkchoor- steeg. Tentoonstelling Sutopo - batik- schilderijen. Geopend tot 31 aug., dag. Nachtvoorstelling: "Deliverance", za. 12.15 uur, 16 jr. EURO 4: "Waterschapsheuvel", da. 2.00, 7.00 en 9.30 uur, zo. ook 4.30 uur, al. Nachtvoorstelling: "Erotische ca priolen van een deurwaarder", za. 12.15 uur, 16 jr. Bioscoop Voorschoten GREENWAY: "Moord op de Nijl", da. 8.00 uur. za. en zo. ook 4.00 uur, al. Kindermatinee: "Billie Turf, het dik ste studentje ter wereld", da. 2.00 uur. Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones- senhui^ en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis) Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis: Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur. Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18,30 uur. Kinderafdeling dage lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoekers per patiënt). Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur (alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwartier van middag- en avond- Kinderafdeling: dag. Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten (behalve kinderen) zijn dè bezoekuren als volgt: Elke dag: 14.15-15.00 uur 18.30-19.30 uur Voor de prematurenafdeling gelden de volgende bezoekuren (alleen voor ou- Maandag tlm vrijdag Bezoek aan ernstige patiënten.iwanneer voor ernstige patiënten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan de hoofdver pleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinderkliniek: Dagelijks: 15.00-15.45 uur 18.30-19.00 uur. Bezoektijden kinderafdeling: Elke dag: Alphen aan den Rijn Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno- ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou ders 18.-18.30 uur. Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip hol (020-175000. td Cïli leuias 11 augustus 1979 Honderd jaar geleden stond i de krant: - Het dagblad "La France" deelt de volgende eigenaardige statistiek mede omtrent den in vloed van de kleur van het haar op de waarschijnlijkheid van een huwelijk der Engelsche da mes. Terwijl er van de blonden slechts 55 pet. tot een huwelijk komen, bedraagt dit percentage bij de zwarten 79. bij de licht- kastanjebruinen 60 en bij de donkerkastanjebruinen 69. Hoe verder de kleur van het haar der Engelsche dames dus van het blond verwijderd is en hoe dich ter die het zwarte nadert, des te grooter is haar kans op een hu- welijk - De door den Turkschen sultan, na een klacht van de Engelschen en Franschen afgezetten khedi- ve (onderkoning, Red.) Ismail van Egypte heeft, wel begrij pende dat hij nooit in het land zou terugkeer enniet alleen de kroondiamantenmaar ook de kroonmeubelen en de kroon- fondsen op zijn vlucht meege nomen, naar het schijnt ter waarde van 72 millioen gulden. Ook had hij den minister van financiën gedwongen hem al het geld, in de schatkist voorhan den, zijnde bijna drie millioen guldente overhandigenzoodat Egypte op het oogenblik nau welijks over contanten kan be schikken. Vijftig jaar geleden - In een eenzaam gelegen boer derij bij het dorpje Faye in de Vogezen hebben twee i van 55 en 60 jaar, een gewapen- den inbreker op de vlucht weten te jagen. Midden in den nacht werd een der zusters wakker door lawaai in haar slaapka mer. Voor haar stond een man met een electrische zaklantaarn in de eene hand en een revolver in de andere. Toen zij schreeuwde dreigde hij haar dood te schieten. Plotseling vloog de deur open en kwam de andere zuster, met een lamp in de hand, binnen. Onmiddellijk maakte de eerste vrouw van een beweging van den indringer om zich tegen haar zuster te keeren gebruik om een stoel te grijpen en den bezoeker er mede op het hoofd te slaan. Hij vuurde her haaldelijk op de vrouwen, die dan ook gewond werden, maar zij wisten den man met stoelen duchtig toe te takelen.Nadat hij de lamp had stukgeslagenwist hij in de duisternis te ontkomen UW W£«K IM MOÉSffUIN) 0tsJ HUlSHOUP£U)K W#?K VC&UJK VCOR ftO- ecrC/W.^ W^HCHfKAM HO U HÉUP^NJ ftJ UW KOM N\&£- jü/ WAf UOUH POP OP MET JE J< tA OHTEM ALLE. ■SÖöRTÊAJ P-LACH TEN haktellk WBLPöt] l noq PLACHTBA KtACffTEAj ICóUniiHE KLACHTE/sl 6RUTUS Ekl FEED KiAJWEU 'T SAMEN SOED VIWDEJJ VIND JE NIET? ZJN 2E NIET LEUK AAN 'T SPELEN? FRED BASSET GOED V/MDEK/lj LAMSBOUT Geef rondom kleine, maar wel diepe insnijdin gen in een lams bout van onge veer 1 kg en stop hierin smalle reepjes knoflook. Wrijf het vlees in met olijfolie of zonnebloemolie en een mengsel van 1 eetlepel grof zeezout, 2 volle theelepels rosma rijn (gedroogde) en 1 theelepel fijngestampte je neverbessen. Braad het stuk vlees in een voor verwarmde, zeer hete oven even snel aan alle kan ten aan, temper de oventemperatuur en laat de bout zo in 45 minuten goudbruin bra den. Bedruip vooral veelvuldig met het braad vocht en keer re gelmatig. Het vlees zal van bin nen nog roze en sappig zijn. Blus het braadvocht al met enkele eetle pels zoete sherry De avonturen van Jommeke EN W5 ZAL ER VOOR M/JN POEZEN ZORC6V ALS IK IN De HEMEL ZAL Z/JN?/ -c Nee Ik ben Wat Negentig jsar! al negentig! C Maar dan ziet u er nog jr"i formidabel fluks uit eetlepel gesmol ten bessegelei doorheen. WINA BORN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 29