LEIDSCH mkDAGBLAD
weinig
Lovende Amerikaanse kritiek voor 'Soldaat van Oranje'
Olieboycot Rhode si
kreeg weinig steun
vandaag
bus
Meer gebruik
trein en
Poging om
landhuis
Menten in
Ierland
in brand
te steken
Twee mensen gedood
bij softbalwedstrijd
Nederlands schip pikt
weer vluchtelingen op
Bij toerisme
MEISJE (15)
SCHRIKT
ZICH DOOD
Van Nederlandse regeringen
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1979 OPGERICHT 1 MAART 'i860 35926
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
pJ 4 weken lang het
Ieidsch dagblad
ter kennismaking voor de
HALVE PRIJS
Dagblad
Naam
Adres
Woonplaats
Gironr
Hokje a.
postzegel opsli
Dagblad
In de eerste vijf maanden van dit
jaar is het luchtvervoer over de
Atlantische Oceaan met twaalf
tot dertien procent gegroeid ten
opzichte van dezelfde periode in
1978.
Verwacht wordt dat dit voor het
gehele jaar 1979 tenslotte zal uit
komen op een groei van tien pro
cent. Het vliegverkeer tussen de
Europese landen is de eerste vijf
maanden van dit jaar met zes
procent toegenomen, aldus de
OESO.
Leidsch Dagblad
Geen krant bezorgd? Bel dan
Maandag t/m vrijdag van
18.00-19.30 uur.
Zaterdags van 16.00-18 00 uur.
Uitsluitend tel. 071-211515
of 210221.
DUBLIN (UPI) - Vier gewa
pende en gemaskerde man
nen zijn gisterochtend het
landhuis van Pieter Menten
in Leamybrien aan de zuid
kust van Ierland binnenge
drongen en hebben daar ge
probeerd brand te stichten.
Volgens de politie besprenkel
den zij de trap van het 50 ka
mers tellende huis met een
brandbare vloeistof die zij
aanstaken. Maar het vuur
ontwikkelde zich niet en er
werd slechts zeer lichte scha
de aangericht.
Eén van de twee huishoudsters
sloeg alarm en waarschuwde
de brandweer. De daders
vluchtten met een gestolen
auto die later uitgebrand een
paar kilometer verderop ge
vonden werd.
Menten heeft het huis, dat in de
buurt van de kustplaats Tra
more ligt, enkele jaren gele
den gekocht maar kwam er
nauwelijks. De kans bestaat
dat een deel van zijn kunst
collectie in de villa is opgesla
gen.
RIJNSBURG - Burgemeester
A. J. Vis van de gemeente
Leiden heeft gistermiddag
het 33ste Rijnsburgse bloe
mencorso geopend. Omdat
het dit jaar de 25ste keer is dat
het corso Leiden bezoekt, had
het bestuur van de stichting
het Rijnsburgs bloemencorso
de Leidse burgervader ge
vraagd het corso te openen.
Burgemeester Vis heeft ech
ter uitgezocht, hij heeft daar
toe de kranten van de afgelo
pen 25 jaar nageslagen, dat
het niet de 25ste keer maar
pas de 24ste keer is dat Rijns
burgs bloemenpracht naar
Leiden komt. Desondanks
was hij gaarne bereid het cor
so te openen, ook al was het
dan niet het "zilveren Leidse
corso". Het corso, dat het
motto "Schilderen met bloe
men" heeft meegekregen,
trekt vanmiddag door de
Leidse regio.
ENSCHEDE (GPD) - Als het aan
filmcriticus David Ansen van het
toonaangevende Amerikaanse
weekblad Newsweek ligt, gaat de
Nederlandse film Soldaat van
Oranje van Paul Verhoeven in de
Verenigde Staten een gouden toe
komst tegemoetIn Newsweek van
deze week krijgt Soldier of Oran
ge een pluim opgestoken zoals die
zelfs maar zeer sporadisch aan
Amerikaanse films van goede
kwaliteit worden uitgedeeld. Niet
alleen de regie van Verhoeven
oogst uitbundige lof, ook Rutger
Hauer wordt bewierookt op een
manier die zijn filmplannen voor
de toekomst haast zeker werke
lijkheid zullen doen worden.
Newsweek noemt Rutger dè open
baring van de film. Met zijn blon
de haar en blauwe ogen zet hij een
klassiek romantisch profiel neer,
schrijft Ansen. En als een onbe
kend acteur zijn entree kan ma
ken met vermicellisoep die over
zijn kaal geschoren kop loopt en
er dan nog geweldig uitziet, dan
weet je datje met een echte ster te
doen hebt.
Zo lijkt Rutgers kostje dat hij nog
uitsluitend met film en liefst in
Amerika wilde verdienen, ge
kocht. Honderden boeken en films
hebben het verhaal verteld zoals
het in De soldaat van Oranje
wordt beschreven, hoe een gene
ratie volwassen werd op de slag
velden van Europa, maar weini
ge hebben het zo goed gedaan als
dit magnifieke epos van Neder
landse makelij, schrijft Ansen
over de film, die hij beschouwt als
een samenvoeging van de beste
Amerikaanse en Europese film
tradities.
Paul Verhoeven kom t er in een ver
gelijking met Bertolucci (van
Last tango in Paris) als de betere
uit en Ansen geeft aan Soldaat
van Oranje de voorkeur boven
een klassieke oorlogsfilm als de
Dirty Dozen. Zij hebben het zelfde
pittige tempo, schrijft hij, maar
Soldaat van Oranje heeft de emo
tionele ondertoon die de film bo
ven het beperkte genre doet uit
stijgen. Het is de Amerikaanse
criticus uiteraard opgevallen dat
in de film alle versleten clichés
van moed, opoffering en oorlogs
romances voorkomen, maar,
schrijft Ansen, Verhoeven ziet
kans er grootse volkskunst van te
maken.
De Newsweek-criticus heeft zich
duidelijk geen ogenblik verveeld
bij Soldaat van Oranje. De film
zit zo boordevol van karakter,
avontuur, intrigrerende morele
problemen en verrukkelijke hu
mor dat de twee en een half uur
omvliegen zonder een saai mo
ment. Hij vindt het een schitte
rend verhaal, een feestmaal van
acht gangen dat je hongerig
maakt naar meer. Wat de Ameri
kaan bijzonder trof is de ruime
opzet van het filmverhaal dat de
kijker in staat stelt zowel de in
nerlijke kwellingen van de ver
rader te begrijpen, als de manier
waarop hoofdrolspelers Hauer en
Krabbé en een student, een vrien
din en a-politieke kroegtijgers
veranderen in antifascistische
helden.
Zoveel lof heeft nog nooit een Ne
derlandse film in Amerika
geoogst. Soldaat van Oranje door
deze uitzonderlijk lovende kritiek
een grotere verspreiding in de
Verenigde Staten krijgt, ziet het
er voor de worstelende filmindus
trie in ons land voor de toekomst
beter uit.
Het WD-Kamerlid Anne-
lien Kappeijne v.d. Coppello
acht het niet uitgesloten dat
een kabinet op brede basis
nodig zal zijn om ons land
goed door de komende ener
giecrisis te loodsen.
PAGINA 19
Verdwijning van jongetje
nog steeds mysterie
PAGINA 7
President Nyerere van Tan
zania komt op de Gemene
best-conferentie in Lusaka
met een gematigd plan voor
Rhodesiè.
PAGINA 9
De finale van het Amster-
dam-704-toernooi gaat
evenals vorig jaar tussen
Ajax en AZ.
PAGINA 11
Sportfietsers in de duinen:
duwen, spuwen en gillen.
Het regent klachten bij
staatsbosbeheer.
PAGINA 13
Nieuwe strohalm voor de
oud-KNIL-militairen in de
al 34 jaar durende strijd voor
soldij over de periode
(1942-1945) dat ze iA Japanse
krijgsgevangenschap zaten.
PAGINA 15
Tv-satelliet in aantocht:
tijdbom onder bestel?
PAGINA 17
Heeft PvdA ja of nee een
kunstbeleid?
PAGINA 21
Fabrikanten werken aan
zuiniger auto's
PAGINA 23
NEW YORK (Reuter) - Bij een vriendschappelijke softbalwedstrijd in
New York tussen een politieteam en een team burgers, zijn één politie
man en één burger door een achttien-jarige jongen doodgeschoten. De
jongen, Sergio Voli, was tijdens de wedstrijd het veld opgelopen. Toen
hem werd gevraagd te vertrekken trok hij een pistool en begon te schie
ten. Daarbij kwam een burger om.
De politieman verloor het leven toen hij de jongen, die inmiddels de benen
had genomen, achterna ging. De jongen kon worden gearresteerd nadat
hij in het been was geschoten.
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse kustvaarder Enak uit Scheveningen
heeft gistermiddag weer zeventig Vietnamese bootvluchtelingen opge
pikt, zo heeft de rederij van het schip, Enship Transport Company,
gemeld. Donderdag had de Enak al zestien of zeventien vluchtelingen
aan boord genomen.
De kapitein van de Enak meldde zijn reder de vluchtelingen op 280 mijl
(ruim 500 kilometer) ten oostnoordoosten van Saigon bij windkracht
acht te hebben opgepikt. Het waren ditmaal meest vrouwen en kinde-
MAASTRICHT (ANP) - De vijf
tienjarige Petronella Hogen-
boom uit Maastricht is zich gis
termiddag bij het zien van een -
niet ernstige - aanrijding in haar
woonplaats doodgeschrokken.
Zij overleed volgens de politie ter
plaatse aan een hartaanval. Het
meisje reed mee op de aanhang
wagen achter de tracior van haar
vader. Op het moment dat de
tractor linksaf zou slaan, werd hij
licht geraakt door een inhalende
auto.
DEN HAAG (GPD) - De Nederlandse regering, met name de kabinetten-Cals en -Zijlstra,
heeft in de jaren 1965 tot en met 1967 weinig of niets gedaan om te bevorderen dat de
VN-boycot tegen Rhodesië werd uitgevoerd.
Dat blijkt uit een rapport van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Den Haag, dat gisteren be
schikbaar kwam. Het rapport is
een bijlage bij het eerste interim
rapport van de speciale Tweede-
Kamercorhmissie-Scholten, die
de houding vap de Nederlandse
regering en van de oliemaat
schappijen inzake de Rhodesië-
boycot onderzoekt.
Uit het rapport van buitenlandse
zaken, dat donderdagavond on
verwacht gereed kwam en toen
alsnog als bijlage is toegevoegd
aan het interimrapport van de
kamercommissie, blijkt dat de
Nederlandse regering in 1965,
met name de toenmalige minister
van buitenlandse zaken mr. Jo
seph Luns, aanvankelijk weinig
Mogelijk onweer
Zonnige perioden en een enkele bui
mogelijk met onweer. Middagtempera-
turen 20 graden. Zwakke tot matige
noordwestelijke wind.
Matig strandweer. Temperatuur zee
water 17 graden.
zondag
Droog weer met zonnige perioden.
Middagtemperaturen ongeveer 21
graden.
5 augustus
Zon op: 6.06 uur; onder: 21.24 uur. Maan
op 19.06 uur; onder: 3.02 uur.
Hoogwater te Katwijk om 1.08 en 13.50
uur, laagwater om 9.24 en 21.58 uur.
6 augustus
Zon op: 6.08 uur onder: 21.22 uur. Maan
op: 20.00 uur; onder: 4.02 uur.
Hoogwater te Katwijk om 2.15 en 14.47
uur, laagwater om 10.30 en 22.59 uur.
voelde voor de boycot. Niettemin
werd in de Veiligheidsraad ge
stemd vóór het voorstel tot een
economische boycot van Rhode
sië, dat zich op 11 november 1965
eenzijdig onafhankelijk had ver
klaard van Groot-Brittannié.
Al in 1966 bleek dat Rhodesië on
danks de boycot nog steeds op
ruime wijze van olie wercl voor
zien. De Nederlandse regering
weigerde in te gaan op een Brits
verzoek de Nederlandse reders
(met name Shell Tankers) te ver
bieden olie voor Rhodesië te ver
voeren. Ondanks de telegram
men die over deze kwestie intern
werden uitgewisseld - door BZ in
Den Haag met de posten in Tehe
ran en ook in Salisbury - werden
geen verdere maatregelen geno
men om ervoor té zorgen dat Ne
derlandse medewerking aan het
ontduiken van de boycot een
einde nam.
Uit het rapport van BZ blijkt ook
dat er tussen 1968 en 1976 in het
geheel niets is gebeurd inzake de
Rhodesië-boycot. Uit die periode
liggen er in het BZ-archief geen
stukken over deze zaak. In 1976
begon in Groot-Brittannie de rel
op gang te komen die leidde tot
het z.g. Bingham-rapport. Toen
deze kwestie op gang begon te
komen, naar aanleiding van een
Amerikaans rapport, stelde
PvdA'er Relus ter Beek kamer
vragen over de Rhodesiëboycot.
Dat was, na acht jaar, de eerste
maal dat in Den Haag de olieboy
cot weer de aandacht trok.
DEN HAAG (ANP) - De recente
stijgingen van brandstofkosten
en de bezorgdheid over een te
kort aan brandstof zijn vermoe
delijk van invloed geweest op de
beslissingen van toeristen ten
aanzien van lange autoreizen. Er
wordt nu wat meer gebruik ge
maakt van trein en bus.
Dit heeft de organisatie voor eco
nomische samenwerking en
ontwikkeling (OESO) in Parijs
verklaard in een toelichting op de
groei van het internationaal toe
risme. Vorig jaar is dit wereldtoe-
risme wat de ontvangsten en uit
gaven betreft gestegen tot een
bedrag van honderd miljard gul
den, nadat een jaar tevoren de
tachtig miljard-grens was over
schreden.
In 1978 is de groei van het toerisme
naar Portugal, Joegoslavië,
Spanje, Finland en Griekenland
tussen de 14 en 23 procent toege
nomen. Met uitzondering van
Turkijë bedroeg deze in de ande
re landen van de organisatie
minder dan tien procent. Ook de
overnachtingen in de verschil
lende landen vertoonden ten op
zichte van 1977 een stijging met
uitzondering van Denemarken,
Zwitserland en België. Bij onze
zuiderburen zelfs een afname van
acht procent, aldus de cijfers.
Uit de cijfers blijkt verder, dat het
aantal Duitse, Belgische en Ne
derlandse toeristen in 1978 goed
was voor 88 procent van het totale
bezoek aan Oostenrijk. Ook na
men zij 56 procent van het totale
aantal overnachtingen in 1978 in
Frankrijk voor hun rekening.
In de eerste vijf maanden van 1979
is het toerisme naar Portugal toe
genomen met 24 procent, naar
IJsland met 22 procent en naar
Spanje met 14 procent. Het nam
ook toe in Nieuw-Zeeland en Ca
nada en Japan, maar nam af in
West-Duitsland (twee procent in
de eerste vijf maanden), vijf pro
cent in Oostenrijk (in de eerste
drie maanden van 1979), zeven
procent in de eerste vier maan
den in Joegoslavië, in de Zwitser
se hotels de eerste vijf maanden
met twaalf procent en in de eerste
vijf maanden in Turkije met acht
tien procent.
AMSTERDAM - Drie prinsjes werden
Russische clown Popov tijdens de pauze va1
hun ouders, prinses Margriet en Pieter van
Maurits en Friso.
gisteravond in het Amsterdamse Carré begroet door de befaamde
n een optreden van het Russische staatscircusdat door de prinsjes met
Vollenhoven, werd bijgewoond. V.l.n.r. de prinsen Pieter Christiaan,
