J
r Aanwinsten voor steeds
^drukker bezocht museum
PRINS FILIBERKE
hUJDAG 20 JULI 1979
Wan Speeldoos tot Pierement
0 k»
urn
0k|
0 kt
0 k(
Jj ^TRECHT (GPD) - Zo om-
streeks 1910 ontkwam ook
de toen wereldberoemde
pianist Busoni niet aan de
k| vooruitgang van de won-
[0 deren van de techniek; hij
moest grammofoonplaten
maken. In een van zijn
brieven liet hij echter we
ten, dat hij het een duivels
instrument vond: „Ik
moest een werk van zes
r" I minuten in een tijd van
Je vier spelen, want zo'n
plaat duurt nou eenmaal
niet langer. Verder mocht
ik de hoge noten en het
linkerpedaal niet gebrui-
ee ken. Wat komt er dan nog
van mijn vertolking te-
i recht!"
Het was begrijpelijk, dat Busoni
meer vertrouwen had in en met
veel plezier speelde op de repro-
duktie-vleugels,die in die periode
I in opmars waren. Het Nationaal
B Museum van Speelklok tot Piere
ment is nu zo'n reproduktie-vleu-
1 gel rijk, en het belang ervan is,
ook in muziek-wetenschappelijk
opzicht zo groot, dat het instru
ment een plaats heeft gekregen in
de rondleidingen: elk uur is deze
bijzondere Steinway te beluiste-
ren.
fe Jan Jaap Haspels, de directeur van
het museum, is blij met deze
aanwinst. „Het is voor de kennis
van de uitvoeringspraktijk uit de
periode zeg' 1900-1925 van on-
7 schatbaar belang.
3
'7 Rubinstein vertelt dat hij als jon-
5 geman ooit met grote bewonde-
3 ring geluisterd heeft naar een ver-
7 tolking van de etude Campanella
5 van Liszt door Busoni. Hij roemt
de virtuositeit. Wel, wij hebben
bij de reproduktie-vleugel meer
dan honderd rollen en daarbij zit
ook een rol die Busoni van deze
I compositie heeft gemaakt.
I We kunnen nu zelf horen hoe Bu
soni heeft gespeeld. En je merkt
dan, dat ook hij vaak onzuiverhe
den niet wist te vermijden. Het is
heel knap zoals de fabrieken het
mogelijk hebben gemaakt om
deze interpretaties zo nauwkeu
rig vast te leggen. Want daarvoor
moeten niet alleen de toonhoog
ten en de duur daarvan worden
genoteerd, maar ook de sterkte
van de aanslag. Nou, dat is ze
voortreffelijk gelukt.
Natuurlijk draaien we tijdens de
rondleidingen niet alleen klas
siek. We hebben ook rollen met
verrukkelijke lichte muziek, on
der meer van een pianisten-duo
dat voor de stomme film speelde
Het aardige is dat als je achter de
vleugel plaatsneemt en de rol
speelt, dat je met hun spel kan
meezingen, want de tekst staat
keurig op de rol genoteerd".
De directeur demonstreert het en er
klinkt al gauw een aantrekkelijke
quickstep.
Bezoek
Het bezoek is in het vorig jaar weer
flink toegenomen. Kwamen er in
1977 nog 74.000 mensen, in 1979 is
dit aantal gestegen tot 86.000. Het
museum zit dan ook goed vol en
soms moeten er zelfs bezoekers
worden doorverwezen. Maar
door de uitbreiding - het aanpa
lende klokken- en zilvermuseum
is naar Schoonhoven verhuisd -
kunnen er nu twee rondleidingen
tegelijk worden gehouden en dat
heeft tot wat meer mogelijkhe
den geleid om mensen te ontvan
gen zonder dat iedereen op el
kanders lip moet staan. Meer ser
vice voor meer mensen, feiten die
over de gehele wereld worden
gewaardeerd.
EMPIRE
Een andere aanwinst waarop direc
teur Jan Jaap Haspels trots is,
Museumdirecteur Jan Jaap Haspels demonstreert de Steinway- re-
produktievleugel.
De revolver-speeldoos: veel muziek in een kleine ruimte.
stamt uit ongeveer 182U. Het is
een orgel in empire-stijl, dat zeer
verfijnde muziek laat horen. Het
is het genre instrument, waar
voor bijvoorbeeld Mozart en
vooral ook Haydn hebben ge
schreven.
En ook vestigt de directeur de aan
dacht op een onlangs verkregen
revolver-speeldoos. Hij bedoelt
daarmee niet het handwapen,
maar het systeem dat daaraan te
gronde ligt. Deze speeldoos bevat
namelijk verscheidene bij elkaar
liggende rollen die automatisch
van plaats verwisselen. Is het ene
nummer afgespeeld, dan wordt
vanzelf de tweede compositie
voorgedraaid, gelijk in een revol
ver een tweede patroon wordt
voorgeschoven.
Bovengenoemde aanwinsten wor
den uit diverse giften en subsi
dies gefinancierd. Met dank
baarheid memoreert directeur
Haspels hier de activiteiten van
de Vrienden van het mu
seum.
Zo groeit het Museum van
Speelklok tot Pierement nog
immer. En hoewel men daar blij
is met de nieuwe ruimte dankzij
het weggaan van genoemd buur-
museum, toch zou het nog veel
groter kunnen en moeten zijn. Er
is zoveel meer, dat waard is om te
worden opgesteld en gedemon
streerd.
Cassette
Via platen en cassettes is het echter
mogelijk om vele instrumenten
ook elders te laten horen.
Voor kenners en liefhebbers - deze
twee kwaliteiten gaan bijna altijd
\ico Scheepmaker
is met vakantie
(KLEINE VAART)
Adriatic 19 te Slikkerveer,
Altair 18 dw Bomholm nr Hanim,
Arctic 19 te Lissabon,
Atlantic 19 te Melbu,
Caribic 19 v Noorwegen nr New Bed
ford.
Carla 18 40 w Barbados nr San Juan,
Celtic 19 V Valencia nr Vigo,
Dien Danielsen 18 v Paramaribo nr Wa-
geningen (Sur).
Dutch mate 19 te Rotterdam.
Dutch Spirit pass 19 Downsing nr Roo-
zenburg,
Eems 19 60 z Capri nr Livorno,
Electron 18 v Amsterdam nr Wisbeck,
Falcon Reefer 19 te New Foundland,
Harma 18 te Amsterdam.
Hega Smits pass 18 Landsend,
Herman Bodewes 18 rede Alicante.
t Iberian Express 18 t.a. baai Dundalk,
Icelandic 19 v Groenland nr New
Foundland,
Italian Express pass 18 Wight nr Ant-
werpen,
Jacobus Broere 19 dw Casquets nr Villa
Garcia,
Mare Altum 18 v Rotterdam nr Cotton.
(GROTE VAART)
Acmaea 18 vn Hamble nr Plymouth,
Amersfoort 18 vn Puerto Cortes nr Cris
tobal,
Amstelbrink 19 500 no Hokkaido nr In
dia.
Amsteldiep 18 te Singapore,
Amsteldreef 19 te Dar Es Salaam.
Amstelland 18 pass Cabo Frio nr Ilheus,
Amstelpark 18 600 zw San Francisco nr
Kaohsiung,
Amstelveen 18 110 zzo Comoren nr Yo
kohama.
Arabian Unity 19 vn Kuwait nr Bandar
Khomeini,
Atlantic Crown 19 te Halifax verw.
Begonia 19 vn Puerto Cabello nr Miami,
Breda 19 te Amsterdam,
Crevron Freeport 18 105 nw Capetown
nr Europoort,
Chevron Naples 18 vn Panamakanaal nr
Honululu,
Chevron Rome 18 240 o Fort Aleza nr
Freeport,
Chevron The Hague 18 te Fredericia,
Cinulia 19 te Curacao,
Crania 18 te Stanlow,
Duivendrecht 18 vn Quebec nr Ham
burg,
Farmsum 18 1350 o New York nr Hous-
IK ÖÉ6F
HÉT Of, IK
VEfZCWON
juuae z'JM
ONver?0gfgi?-
l_UKg comilimp-
TlEèLAVÊN
samen - zij hier vermeld, dat er
weer twee nieuwe uitgaven zijn.
Er is een langspeelplaat van de
Lange Gavioli uitgebracht,
Utrechts prachtige grote-show-
draaiorgel en er is een nieuwe
cassette te koop bij het museum,
waarop aan de ene zijde twee
straatorgels zijn te horen, de
Gasparini 52 en de Dubbele Bi-
phone ,,90'er" Carl Frei met zowel
foxtrots als opera's van Verdi;
aan de andere zijde vindt men
opnamen van dans- en kermisor-
gels.
Kat in de stad. Foto's van Jack Ja
cobs en teksten van Jan Soer. Het
Spectrum, 25.-
Verlegenheid, zo kom je er van af,
door N.B. Rohrer en S.P. Su
therland. Uitg. Zomer en Keu-
ning, Ede. 13.50.
Het grote waagstuk, roman door
Annie Oosterbroek-Dutschun.
Uitg. Zomer en Keuning. 17.90
Heimwee en vergrijzing, door
Floor Kist. Uitgeverij Erven
Thomas Rap, Baarn. 12.90.
tfEPACTIE
SCW OOP
kiakdea
a&hold, MJ DIT veohaal
STAAT PAT nEMSSfS C,eiMMIA
UEFHEB8EG I/AA) KfS<i^/TuilE.H.
PAT ZAL IMEL <H1JjSnUUlEK
tnOE.TBH z*
FRED BASSET
g\' We zaten door echt lekker- "hi
(totdot de vloed opfcwom en het n,
j Water steeds hager en hoger
\fcwom' Berouwde situatie
l^taar't is goed ofgeio^/
Uil MET JE LEUKE PLEKJ6
;e% A Aaor vvéétjedi^)
;A dvas wel wat zenuw-
baert ze rne
\v (V\\ in de helicopter
ypjp^hesen! -
De avonturen van Jommeke
ff Dat mijn zoon raaskalt
De hete woestijn zon heeft
zijn hersens vertroebeld,hij
is helemaal in de war