Somoza's
strijd op
leger weigert
te geven
de
Debat over doodstraf
Simone Veil voorzitter
van Europees parlement
Ruzie teen
presidenten
van Soedan
en Tanzania
over Oeganda
Mededader
aanslag
op Haig
herkend
Opvolger wil ambtstermijn tot 1981 volmaken
Ei hoort erbij
WOENSDAG 18 JULI 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
STRAATSBURG (GPD) -
Simone Veil is de nieuwe
voorzitter van het Europe
se Parlement. Er waren
twee stemmingen nodig
voordat de Franse oud
minister van gezondheid
met 192 van de 404 stem
men werd verkozen. Het
aanwijzen van een voorzit
ter was de belangrijkste
gebeurtenis op de eerste
dag van de Constituerende
Vergadering van het begin
juni gekozen Europese
Parlement.
Simone Veil, die vier dagen gele
den 52 jaar werd, was al op de
avond van 10 juni - de laatste dag
van de Europese verkiezingen -
door de Franse president Giscard
naar voren geschoven als kandi
daat voor het presidentschap van
de Europese Assemblée. Behalve
door de liberalen werd haar kan
didatuur bij de eerste stemmin
gen in Straatsburg gesteund door
de christen-democraten. De
gaullisten - de tegenstanders van
Giscard - kwamen in de eerste
ronde met een eigen kandidaat
die overigens kansloos was.
Mevrouw Veil kreeg in de tweede
ronde wel de acht stemmen die ze
eerst te kort kwam, om de meer
derheid van de uitgebrachte
stemmen te veroveren. De gaul
listen hadden toen hun kandidaat
teruggetrokken. Niettemin moe
ten vele gaullisten op de Italiaan
se socialistische kandidaat Zagali
hebben gestemd. Die kreeg 138
stemmen tegen 118 in de eerste
ronde. Aan de stemmingen wer
den door 400 van de 410 Europese
parlementariërs deelgenomen
Omslachtig
De stemming nam vele uren in be
slag als gevolg van de omslachti
ge handelwijze die in het Europe
se parlement wordt gevolgd. De
vice-voorzitters worden vandaag
pas gekozen. Ook wordt dan ge
sproken over de ambtstermijn
van mevrouw Veil. De christen
democraten en liberalen stelden
gisteren vóór de eerste stemron
de onverwacht voor die ambts
termijn op tweeeneenhalf jaar te
stellen, maar de overige partijen
gingen daar niet mee akkoord. De
socialisten houden vast aan een
ambtstermijn van één jaar.
Bij een ambtstermijn van twee en
een half jaar zouden de christen
democraten (108 zetels) en de li
beralen (39 zetels) elk een voorzit
ter kunnen leveren tijdens de vijf
jaar lange "ambtstermijn" van
het huidige Europese parlement.
Om dat te voorkomen kwamen
de socialisten met hun voorstel
van één jaar, omdat ook zij - met
112 zetels de grootste fractie - én
de Britse conservatieven (met 64
zetels de op twee na grootste par
tij in het parlement) aan de beurt
zouden komen.
maar dit kan nu nog meevallen,
aldus ingewijden.
Christen-democraten en liberalen
hadden al in het oude Europese
parlement afgesproken dat een
liberaal aan de beurt was om het
voorzitterschap te bekleden. De
christen-democraten hebben
zich aan deze afspraak gehouden,
zij het dat onderhands namens
mevrouw Veil tal van toezeggin
gen zijn gedaan om de aarzelaars
in de CD-fractie, onder wie Ne
derlanders en Italianen, over de
streep te trekken.
Bij de Italiaanse CD-afgevaardig-
den werd als bezwaar tegen me
vrouw Veil ingebracht, dat zij in
Frankrijk abortus heeft gelegali
seerd. Pas gisterochtend gaven
de Italiaanse christen-democra
ten een verklaring uit dat ze me
vrouw Veil toch zouden steunen.
Bij de Nederlandse europarle
mentariërs in de CD-fractie
wordt gevreesd dat mevrouw
Veil zich zal ontpoppen als de
"lange arm" van de Franse presi
dent Giscard. Parijs is fel tegen
enige uitbreiding van de be
voegdheden van het Europese
parlement en juist dit probleem
zal al snel centraal komen te staan
als het parlement ernst maakt
met zijn werk.
*hmit
I haar verkiezing tot voorzitter v
het Europees Parlement direct haar kantoor i
Akkoord
Deze kwestie is van belang omdat
een akkoord over de ambtster
mijn een voorwaarde vooraf is
voor allerlei andere afspraken
over verdeling van belangrijke
posten die de grote partijen vori
ge week in Luxemburg hebben
gemaakt. Na de fractievergade
ringen in Luxemburg leek het er
op dat de Nederlandse EP-af-
gevaardigden nauwelijks aan
bod zouden komen bij de bezet
ting van de sleutelposten - o.a. in
het "Bureau" van het Darlement-
Ouds lid
De eerste bijeenkomst van de 410
Europese afgevaardigden stond
onder leiding van Louise Weiss,
met haar 86 jaren het oudste lid
van de Assemblée. De krasse
gaulliste wijdde haar openings
woord aan de Europese cultuur
waarbij ze drie Kareis in één
adem noemde: Karei de Grote,
Karl Marx en Charles de Gaulle
Opmerkelijk was haar oproep
aan "vrije mensen hun levenslust
via hun kinderen te vermenig
vuldigen" Want wat moet dit
Parlement nog, aldus de dame,
sprekend over het lage Europese
geboortencijfer "Zoals het nu
gaat, zullen er al igauw geen Eu
ropeanen meer zijn"
Volgens Louise Weiss dienen de
rechten van de mens centraal te
staan en "nieuw overdacht te
worden" Dit laatste omdat con
centratie van technische macht
tot excessen leidt. "Een handvol
woestijnbewoners, aldus me
vrouw Weiss in haar toespraak,
"kan op afstand een beschaving
vernietigen waaraan zij hun for
tuin te danken hebben, terwijl
Europa, ook al is het armer ge
worden. niet ophoudt zijn solida
riteit te betuigen met de armen in
ons aller tranendal"
Na de bejaarde welsprekendheid
van mevrouw Weiss, wier me
moires zes boekdelen beslaan,
begon het parlementaire spel met
de benoeming van een commis
sie die de geloofsbrieven van de
Europese verkozenen moest on
derzoeken.- Het toeval wilde dat
twee prominente oud-minister
presidenten, de Belg Leo Tinde-
mans en de Luxemburger Gaston
Thorn, met dit karwei werden
belast. Een Engelse Conservatie
ve afgevaardigde bleek onwettig
te zijn verkozen.
Voor het enigszins pompeuze "Pa
leis van Europa" in het met veel
fraaie bloemen gestoken Straats
burg demonstreerden uiteenlo
pende groepen demonstranten:
Frans uiterst-links, Europese fe
deralisten, Vrouwen voor Vrede,
anti-abortusijveraars en milieu
beschermers. De "ecologisten"
zoals ze in Frankrijk en Italië he
ten. hadden onder leiding van
een Italiaanse radicaal een "mars
van het Straatsburgse Centraal
Station naar het Europa-Paleis"
achter de rug, als demonstratie
tegen de 5-procentkiesdrempel
in Duitsland en Frankrijk, die
hen van Europese parlementsze
tels had afgehouden.
BRUSSEL (ANP) - Een Ant
werpse winkelierster zou aan
de hand van een aantal aan
haar voorgelegde foto's de
man herkend hebben die op
14 mei van dit jaai bij haar
zend- en ontvangstappara-
tuur kocht die gebruikt werd
bij de aanslag op generaal
Haig, enkele weken geleden.
Haig was de voormalig opper
bevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten in Europa. Op
25 juni, toen hij zich per auto
naar zijn hoofdkwartier in
Casteau in België begaf, werd
bomaanslag op hem
Na die aanslag werd in de buurt
zend- en ontvangstappara-
tuur teruggevonden, die vrij
wel zeker bij het plegen van
de aanslag werd gebruikt. Het
Belgische blad 'La libre Bel-
gique' schreef gisteren dat de
man die deze apparaten aan
schafte, door de Antwerpse
winkelierster herkend is.
Volgens die krant gaat het om
een Duitser die bij de veilig
heidsdiensten in Bonn be
kend staat als een sympathi
sant van de Duitse links-ex-
treministische organisatie, de
Rote Armee Fraktion. In
brieven aan Belgische kran
ten heeft die organisatie eer
der al de verantwoordelijk
heid voor de aanslag op Haig
op zich genomen, maar in
Duitsland werd later weer
verklaard dat men daaraan
twijfelde.
MANAGUA, NICARAGUA (Reuter/UPI) - President
Anastasio Somoza van Nicaragua mag dan de macht
hebben neergelegd en zich in ballingschap hebben be
geven naar de Verenigde Staten, zijn Nationale Garde
blijkt niet van zins te zijn de wapens neer te leggen en
zich aan de Sandinisten gewonnen te geven.
Russen naar Genève
MONROVIA (Reuter) - De Sowjet-
Unie heeft besloten deel te ne
men aan de conferentie over de
vluchtelingen uit Indo-China die
het komende weekeinde onder
auspiciën van de VN in Genëve
wordt gehouden.
Dit heeft, secretaris-generaal Wald-
heim van de VN gisteren meege
deeld.
China en Vietnam hebben al eerder
positief op de uitnodiging gerea
geerd.
De gisteren benoemde nieuwe
commandant, kolonel Federico
Mejia Gonzalez, gaf zij een oor
logszuchtige verklaring uit
waarin stond: "De Nationale
Garde moet worden erkend als
enige grondwettelijke krijgs
macht van de republiek"
De plaatsvervangende president
van de republiek. Francisco Ur-
cuyo Maliano, had de pers al eer
der verrast met de mededeling
dat hij de ambtstermijn van So
moza zal volmaken en zij loopt tot
1981. Hij zei erbij dat de Liberale
Partij, Somoza's partij, 'nog
steeds aan het bewind is.'
Mejia Gonzalez gaf een dagorder uit
waarin de leden van de Nationale
Garde opdracht kregen met
vechten door te gaan tot een offi
ciële wapenstilstand wordt afge
kondigd.
Op een van de plaatsen waar de
strijd na Somoza's vertrek ge
woon doorging, Masaya op 26
kilometer ten zuiden van Mana
gua, werd verteld dat de gevech
ten in hevigheid toenamen naar
mate de uren verstreken.
Uitstel
De voorlopige regering van Nicara
gua in Costa Rica heeft haar ver
trek naar Nicaragua voor onbe
paalde tijd uitgesteld. Aanvan
kelijk was het de bedoeling dat de
voorlopige regering gisteren naar
Managua zou vertrekken, maar
het vertrek is uitgesteld nadat
Urcuyo, had aangekondigd de
ambtstermijn van Somoza als
president vol te maken.
Urcuyo had slechts zeer korte tijd
het presidentschap moeten
waarnemen om vervolgens de
macht aver te dragen aan de
voorlopige regering. Zijn verkla
ring aan te blijven kwam als een
verrassing.
Een woordvoerder van de voorlo
pige regering verklaarde dat het
onder deze omstandigheden voor
ieder lid van de junta gevaarlijk
zou zijn naar Managua te gaan. De
minister van defensie van de
voorlopige regering, Bernadino
Larios, heeft Urcuyo er voor ge
waarschuwd dat hij speelt met
het geduld van de Nicaraguanefi
en dat hij verantwoordelijk zal
'Vzijn voor de doden die tengevolge
van zijn beslissing vallen.
Bezorgdheid
In de VS is met bezorgdheid gerea
geerd op de verklaring van inte
rim-president Urcuyo. In een
verklaring van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken werd gezegd dat het aanblij
ven van Urcuyo in strijd is met de
afspraken met de regering Somo
za en met Urcuyo zelf. Er werd bij
Urcuyo op aangedrongen ten
spoedigste overleg te plegen met
vertegenwoordigers van de
voorlopige regering en leden van
de regeringen van de OAS-lan-
den om details uit te werken voor
een spoedige en vreedzame over
dracht van de regering.
Ex-president Somoza verklaarde
in de VS, dat hij niets te maken
heeft met het besluit van Urcuyo.
Hij is nu president en hij heeft het
recht te doen wat hij wil, aldus
Somoza in een interview.
De ministers van buitenlandse za
ken van Panama en de Domini
caanse republiek die gisteren
vanuit Costa Rica naar Managua
wilden gaan om daar met de
Amerikaanse ambassadeur Pe-
zullo over de onverwachte ont
wikkeling te praten, kregen van
Urcuyo geen toestemming in
Managua te landen. Zij zijn weer
onverrichter zake naar Costa Ri
ca teruggekeerd.
Blijdschap bij de Sandinistennadat Somoza was afgetredenMaar de vreugde sloeg om u
bleek dat Somoza's opvolger en de Nationale Garde niet van zins zijn de strijdbijl te begrai
Voor de voorlopige regering in Costa Rica reden om nog niet naar Managua te vertrekken
De ex-president hield een korte
persconferentie voor een om
muurde villa op het Sunset Is
land van Miami-Beach. Hij zei
dat hij de Verenigde Staten er
kentelijk was voor de gastvrij
heid die zij hem boden.
Ook zei hij genoeg vrienden in en
om Miami te hebben om aan een
baan geholpen te worden. Hij
heeft eerder al eens gezegd in
ballingschap
bedrijf van vis
zetten.
MONROVIA, LIBERIA
(UPI) - De presidenten
van Soedan en Tanzania
hebben elkaar gisteren
bittere verwijten naar het
hoofd geslingerd naar
aanleiding van de omver
werping van het bewind
van Idi Amin in Oeganda.
Het gebeurde op de top
conferentie van Afri
kaans-Arabische leiders
in Monrovia in Liberia.
President Jaafar Numeiri van Soe
dan doorbrak de broze solidari
teit van de Afrikaanse eenheid
binnen enkele uren na de formele
opening van de zestiende top van
de 49 leden tellende Organisatie
van Afrikaanse Eenheid (OAE),
toen hy in het openbaar de inva
sie van Tanzania in Oeganda om
schreef als "betreurenswaardig
en een ernstig Afrikaans prece
dent dat weinig goeds voorspelt
voor de toekomst van de organi-
Tijdens zijn rede verwees Numeiri
bijna hartelijk naar Amin. die hij
aansprak als "broeder". Hij legde
de schuld voor de oorlog tussen
Tanzania en Oeganda vierkant op
de schouders van president Ju
lius Nyerere.
Deze had de rede van de Soedanese
president onbewogen aange
hoord. maar vervolgens stond hij
op en sprak een fel tegen woord.
Hij beschuldigde Numeiri van
het verdraaien van feiten en zei
dat deze klaarblijkelijk "in het
beklaagdenbankje niet de be
klaagde maar het slachtoffer wil
Zijn geïmproviseerde weerwoord
kreeg omvangrijk applaus van
enige mede-staatshoofden en
vele gedelegeerden, die duidelijk
in verlegenheid waren gebracht
door de verbale schermutseling
en die hadden gehoopt dat de
Tanzaniaanse inval in Oeganda
op de top voor kennisgeving zou
worden aangenomen.
Maar terwijl Soedan en Tanzania in
de grote zaal aan het ruziën wa
ren, kreeg een conferentie van
alle partijen over Rhodesie meer
gestalte.
Secretaris-generaal Waldheim van
de Verenigde Naties had de ope
ningsvergadering toegesproken
en steun gegeven aan een eerder
gedane oproep van president
William R Tolbert van Liberia,
een conferentie van alle partijen
over Rhodesie te beleggen. Een
van de twee leiders van het Pa
triottisch Front van Rhodesie,
Joshua Nkomo, had hierop ge
reageerd met de mededeling dat
hij bereid wuaan zo'n conferen
tie deel te nemen.
De afgezette Ocgandese president
Jusuf Luie, die nog steeds zegt
dat zijn afzetting illegaal was,
heeft gistèren op een persconfe
rentie in Nairobi president Julius
Nyerere van Tanzania verweten
pogingen in het werk te stellen
om Oeganda te regeren als een
Russische satellietstaat.
Luie deed een beroep op Tanzania
zijn strijdkrachten uit Oeganda
terug te trekken en de Oegande-
zen de kans te geven hun eigen
leiders te kiezen. De afgezette
president zei naar Oeganda te
willen terugkeren om de wettige
oppositie tegen de regering al
daar te kunnen leiden Hij was
echter niet van plan direct naar
Oeganda te gaan.
In Engeland
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Ballingschap
De afgetreden president van Nica
ragua, Anastasio Somoza, is gis
termiddag aangekomen op de
luchtmachtbasis Homestead in
Florida, om aan zijn ballingschap
in de Verenigde Staten te begin-
De veiligheidsmaatregelen rondom
de ten zuiden van Miami gelegen
basis waren streng.
De verwachting was dat Somoza,
wiens vrouw het Amerikaanse
staatsburgerschap heeft, in Flo
rida zou blijven. Hij heeft uitge
breide bezittingen in de omstre
ken van Miami.
LONDEN (GPD) - Morgen begint
in het Lagerhuis een debat over
de herinvoering van de dood
straf, dat laat in de avond zal wor
den afgesloten met een stem
ming. Premier Margaret That
cher maakte de kwestie onder
deel van haar verkiezingscam
pagne en sindsdien hebben twee
Lagerhuisleden met haar zegen
de kwestie opnieuw in het parle
ment aanhangig gemaakt.
De doodstraf werd in Engeland in
1965 afgeschaft. De laatste twee
terdoodveroordeelden werden
op 13 augustus 1964 in Manches
ter en Liverpool opgehangen.
Sindsdien zijn verscheidene po
gingen ondernomen de doodstraf
weer in te voeren, maar het par
lement heeft zich daar steeds te
gen verzet en het ziet er dan ook
naar uit dat de campagne ook dit
keer geen succes zal hebben.
De twee parlementariërs, Eldon
Griffiths en George Gardiner,
hebben tevens een brief gestuurd
aan de minister van binnenland
se zaken William Whitelaw
waarin zij onder meer voorstellen
een onderzoek in te stellen naar
de meest humane methode om
iemand ter dood te brengen.
De laatste opperbeul van Engeland,
de nu 74-jarige Albert Pierre-
point, die in zijn 25-jarige carrière
vierhonderddricendertig man
nen en zeventien vrouwen op
hing. werd door de Britse rege
ring ingeschakeld bij het ophan
gen van oorlogsmisdadigers, en
dan in het bijzonder degenen die
m het concentratiekamp Bergen-
Belsen de beest hadden uitge
hangen. Hij oefende overigens
het nevenberoep van kastelein
uit m een kroeg in Manchester,
die „Help de arme sloeber" heet-
In 1956 nam Pierrepont zijn ont
slag. omdat hij er niet langer van
overtuigd was dat de doodstraf
iets uitmaakte met betrekking tot
het aantal moorden dat jaarlijks
wordt gepleegd. Niettemin heeft
een Amerikaanse hooggeleerde,
een zekere dr. Ehrhch, met be
hulp van computer-technieken
en statistieken van de Ameri
kaanse binnenlandse veilig
heidsdienst (FBI) over de periode
van 1935-1969 geprobeerd aan te
tonen dat elke executie van een
moordenaar acht andere adspi-
rant-moorde naars van een
moord had weerhouden.
Zgn bevindingen zijn onmiddellijk
aangevochten op zowel statisti
sche. wetenschappelijke als mo
rele gronden, maar de Britse pers
maakt er niettemin gretig ge
bruik van als voorloper wn het
debat in het Lagerhuis.
