Proces wegens
levering van
oorlogsschepen
Veel Nederlanders overspannen tijdens vakantie
Verwerking van huisvuil
levert grote problemen
Plezierige prijzd*
bij Pander.
Pander
Te veel lood in bloed
vuurwapeninstructeurs
Voor oorlog tegen Oost-Timor
Kijken naar doorwerkers
Boete voor
hardrijdende
Westduitser
Onderzoek
naar
declaraties
ministers
Bom was bedoeld voor
ambassade in Den Haag
Oppervlaktewater
in Zuid-Holland
minder vuil
begint de
modelkamer-verkoop-
WOENSDAG 18 JULI 1979
DEN HAAG (GPD) - Steeds
meer psychiatrische patiën
ten komen tijdens hun
vakantie in nood te verke
ren. De ANWB heeft al tien
tallen overspannen Neder
landers op hun vakantiebe
stemming de helpende hand
moeten bieden. Een woord
voerder van de ANWB
spreekt over „het seizoen
van de overspannen vakan
tiegangers". Ook de SOS-
centrale van enkele grote
verzekeringsmaatschappij
en heeft al ongeveer dertig
psychiatrische patiënten uit
het buitenland opge
haald.
Niet eerder was het aantal
mensen dat tijdens de
vakantie in psychische*
problemen geraakt zo groot
De ANWB heeft al tegen de
honderd keer hulp verleend,
en dat terwijl vorig jaar
slechts veertig a vijftig men
sen in geestelijke nood moes
ten worden geholpen.
Opmerkelijk is dat de ANWB
ook velen te hulp moet schie
ten die nooit eerder onder
psychiatrische behandeling
zijn geweest. Vooral mensen
uit de hogere sociale klasse
blijken tijdens hun vakantie
in een crisissituatie te gera
ken. De problemen ontstaan
veelal pas na enkele vakan
tiedagen. Afhankelijk van de
sitiuatie waarin de patiënt
zich bevindt, bepaalt de
ANWB of een broeder van
het zwarte kruis (voor psy
chische hulpverlening) ter
plekke hulp verleent of dat
de man of vrouw onder bege
leiding van een broeder di
rect naar Nederland moet te
rugkeren.
In hotel, appartement of op de
camping blijkt veelal diep
menselijk leed te ontstaan.
Zo krijgt de alarmcentrale
geregeld telefoontjes van in
paniek geraakte familiele
den die vertellen dat vader
of moeder het gezin in de
steek heeft gelaten. Vaak ook
worden mensen plotseling
agressief of geraken door
anderszins opmerkelijk ge
drag in een buitenlandse in
richting.
In moeilijkheden komen voor
al patiënten die zonder bege
leiding op reis gaan. De
vliegreis, verandering van
klimaat en voedsel zijn ele
menten waardoor on
verklaarbaar schijnende
ontsporingen kunnen optre
den. Het verwerken van een
vreemde omgeving met
vreemde mensen blijkt voor
velen te inspannend te zijn.
Veel patiënten die in het bui
tenland in geestelijke nood
komen te verkeren, blijken
een week eerder nog in Ne
derland door elk psychiater
te zijn behandeld. Het zou
volgens de ANWB goed zijn
wanneer psychatrische pa
tiënten hun vakantieplan
nen eerst met huisarts of
psychiater zouden doorne
men. Belangrijk is in ieder
geval dat de patiënten hun
medicijnen blijven innemen.
Op de vakantiebestemmin
gen aangekomen voelen ve
len zich zo goed en lekker dat
ze de pillen en poeders wel
eens willen vergeten.
De meeste vakantiegangers
raken in Spanje en Frankrijk
in psychische problemen. De
ANWB zegt dat de mensen in
Frankrijk als gevolg van een
andere wetgeving snel in een
inrichting kunnen belanden,
waardoor aanzienlijke
problemen ontstaan om ze
naar Nederland terug te la
ten keren.
ROTTERDAM (GPDI Bij de
Rotterdamse scheeps
werf Wilton-Fijenoord is
maandagmiddag in het
diepste geheim het eerste
van drie daar te bouwen
korvetten aan de Indone
sische regering overge
dragen.
Dit gebeurde een dag voor
er in de Tweede Kamer
vragen werden gesteld
over deze leverantie en een
proces tegen de Staat is
aangespannen. Het moet
de regering reeds ten min
ste enkele dagen bekend
zijn dat deze vragen en dit
EINDHOVEN (ANP) - De 28-jarige
R.T. uit West-Duitsland is gis
termorgen door de Eindhovense
kantonrechter mr. J. Nieskens
veroordeeld tot een geldboete
van 850 gulden of 30 dagen hech
tenis en een voorwaardelijke ont
zegging uit de rijbevoegdheid
voor vier maanden. De verdachte
reed op 15 juli op de autosnelweg
Tilburg-Eindhoven met een
snelheid van 170 km/uur. Op een
wegversmalling waar de rijstrook
nog maar 2.40 meter breed is,
waar een maximumsnelheid van
70 km/uiir geldt reed de man nog
160.
In mei van dit jaar is de verdachte
door de kantonrechter in Maas
tricht ook al veroordeeld wegens
te hard rijden. Hij kreeg toen een
boete van 175 gulden. Hoewel de
Eindhovense verkeersschout C.
Sloos het gedrag van de verdach
te karakteriseerde als levensge
vaarlijk, wilde hij toch geen ho
gere straf eisen dan het normaal
tarief aangeeft. Zijn eis kwam uit
op een geldboete van 700 gulden
of 20 dagen hechtenis en een ont
zegging van de rijbevoegdheid
voor drie maanden.
Mr. Nieskens vonniste echter
zwaarder. "Wat hier is gebeurd
grenst aan het misdadige. In mijn
hele praktijk heb ik nog nooit
zoiets meegemaakt", aldus Nies
kens. De auto waarin de verdach
te reed en die zou toebehoren aan
een vriend uit Ulm, is na de snel
heidsovertreding in beslag ge
nomen. Mr. Nieskens besloot gis
termorgen in samenspraak met
de verkeersschout die inbeslag
name op te heffen en de auto te
rug te geven.
De verdachte, die uit Lottstetten
komt maar tegenwoordig in het
Belgische Wuustwezel woont,
ontkende tijdens de zitting niet
dat hij te hard had gereden, maar
volgens hem niet harder dan 130
tot 150 km/uur. De Duitser heeft
na de zitting te kennen gegeven
niet in hoger beroep te willen
gaan. Omdat ook de verkeers
schout daarvan afzag, werd hij in
de gelegenheid gesteld onmid
dellijk zijn boete te betalen. De
ontzegging uit de rijbevoegdheid
gaat over negen dagen in.
proces voor gisteren in het
verschiet lagen. Daarmee
heeft de regering dan op
schorting van de levering,
waar onder andere om ge
vraagd wordt, kunnen
omzeilen voor dit eerste
korvet.
Het proces tegen de Staat der Ne
derlanden is aangespannen door
zeventien eisende partijen. Hier
toe behoren, behalve de regering
van Oost-Timor en de bevrij
dingsbeweging Fretilin, een aan
tal solidaire organisaties en per
sonen, onder wie het Nederland
se Indonesië-comité en de Por
tugese ex-majoor De Carvalho
Ook de Amerikaanse letterkun
dige Noam Chomsky had zich be
reid verklaard om als mede-eiser
op te treden, maar dit was te laat
bekend bij de initiatiefnemers.
Abilio de Auraujo, vertegenwoor
diger van het Fretilin in Europa,
is in verband met deze activitei
ten in Nederland, om het stand
punt van het Fretilin en de rege
ring van Oost-Timor toe te lich
ten. Hij vertelde dat de oorlog
tussen Indonesië, dat Oost-Timor
als 27ste provincie wil inlijven, en
zijn land nog steeds voortduurt
Dit in tegenstelling tot de berich
ten die door het Suharto-regime
worden verspreid. Hij baseert dit
niet alleen op Fretilin-bronnen,
maar ook op inlichtingen van
vluchtelingen uit Dili, de hoofd
stad van Oost-Timor
Deze vluchtelingen, zo'n vierhon
derd Oost-Timorezen van Chine
se afkomst, verklaarden dat zij
tegen betaling van tweeduizend
dollar het eiland konden verla
ten. Zij zeggen allemaal dat het
vechten doorgaat, aldus Abilio de
Auraujo. „Het Indonesische leger
volgt een tactiek van systemati
sche uithongering van de bevol
king om daarmee de steun van de
bevolking aan het Fretilin onmo
gelijk te maken. Maar op dit mo
ment is de voedselsituatie in de
bevrijde gebieden beter dan in
het deel dat Indonesië bezet
houdt"
Massagraf
„Als er nu rust en stilte heerst op
Oost-Timor, dan is dat de rust en
de stilte van een massagraf'. Dat
zei Professor Wertheim, woord
voerdervan het Indonesië-comi
té. „Er is volkenmoord op enor
me schaal gepleegd, door uithon
gering en vernietiging van voed
selgewassen met ontbladerings-
middelen. Hierdoor zijn al min
stens honderdduizend slachtof
fers gevallen Wanneer Neder
land de korvetten levert, „sanc
tioneert" zij daarmee deze vol
kenmoord. die al sinds 1975
voortduurt.
In dat jaar, op 7 december, viel het
Indpnesische leger Oost-Timor
binnen, vlak nadat het zijn onaf
hankelijkheid had uitgeroepen
van Portugal, waar het eeuwen
lang een kolonie van was ge
weest. Door de Verenigde Naties
werd dit Indonesische optreden
meermalen afgekeurd als een
daad van agressie tegen een an
der land en werd Indonesië opge
roepen haar troepen terug te
trekken. Daaraan heeft Jakarta
geen gehoor gegeven. Overigens
was de exportvergunning voor de
korvetten al afgegeven voordat
de Indonesische troepen in Oost-
Timor geland waren.
De drie korvetten, die door het
Rijn-Schelde-Verolmeconcern
voor Indonesië gebouwd wor
den, zullen gestationeerd worden
in de marinebasis van Surabaya.
Zij krijgen taken in de Oostindo-
nesische wateren, het gebied
waar ook Oost-Timor ligt. Zij
kunnen worden gebruikt om het
eiland van de buitenwereld af te
schermen en de kust met geavan
ceerd wapentuig onder vuur te
nemen. Maar dat zij daarvoor in
derdaad zullen worden ingezet, is
niet zeker
Het geding dat nu is aangespanneiz
tegen de staat heeft als doel de
exportvergunning, die in 1975
werd afgegeven, ingetrokken te
krijgen. Dit moet volgens de ei
sers gebeuren op grond van het
feit dat rond Oost-Timor eer
oorlogssituatie bestaat, en op
grond van beloften tot herover
weging van de vorige regering in
verband met deze situatie. In het
algemeen geeft de Nederlandse
regering geen wapenhulp „aan
landen die bij een gewapend
conflict betrokken zijn of waar
gevaar bestaat voor gebruik van
wapenmateriaal voor onder
drukking van de eigen bevol
king" Dit staat in de „Nota Ont
wapening en Veiligheid" van de
vorige regering. Van een derge
lijke situatie is in Indonesië mo
menteel sprake en dus moet de
regering de export van de korvet
ten stopzetten, aldus de redene
ring van de eisende partijen
,n elk geval willen zij opschorting
van de levering tot na de uit
spraak van de rechter, die medio
oktober wordt verwacht. De vra
gen die gisteren in de Kamer zijn
gesteld door Van der Spek (PSP)
oud-minister Pronk (PvdA)
Waltmans (PPR) en Wolff (CPN)
vragen ook om zo'n opschorting
Voor het eerste schip is dat intus
sen te laat. Voor het tweede kor
vet, dat waarschijnlijk in augus
tus wordt afgeleverd, zou dat nog
kunnen
Mede afhankelijk van de reactie
van de regering op de vragen in
de Tweede Kamer zullen de ei
sers eventueel nog een extra kort
geding aanspannen tegen de
staat om dat punt in elk geval
voor elkaar te krijgen. De rege
ring zal het tweede schip minder
gemakkelijk in het geheim kun
nen leveren, nu de aandacht var»
het publiek daar door deze activi
teiten op gericht is.
AMSTERDAM - Zoals op deze foto te zien is zijn op het ogenblik niet alle werkzaamheden in de bouwwereld
stopgezet. Op het Amsterdamse Spui wordt tenminste door enige straatmakers gewoon doorgewerkt. Enige wel
vakantiehoudende collega's volgen hun bezigheden met belangstelling
DEN HAAG - De regering heeft een
speciale werkgroep ingesteld die
zich gaat buigen over de declara
ties van de ministers en staatsse
cretarissen. Doel daarvan is te
bekijken of door de bewindslie
den, maar ook door hoge ambte
naren. geen onkosten worden
gedeclareerd die ze eigenlijk zelf
zouden moeten betalen.
Vice-premier Wiegel schrijft in een
brief aan de Tweede Kamer dat
de werkgroep regels zal gaan op
stellen over wat de schatkist en
wat de betrokkene zelf moet be
talen. De interdepartementale
werkgroep zal volgens Wiegel het
onderzoek dit jaar nog niet kun
nen afronden.
De instelling van de werkgroep is
een gevolg van de scherpe kritiek
die de Algemene Rekenkamer
lieden uit dit en het vorige jabi-
net. ZO zouden te vaak dineetjes
en recepties declareren die niet
tot de declareren beroepsmatige
lasten behoren.
Tot deze uitgaven behoorden bij
voorbeeld diners die bewindslie
den geregeld organiseerden voor
hun topambtenaren, dan wel de
etentjes van ministers en hun
vrouwen onderling. Ook werden
volgens de Rekenkamer ten on
rechte kosten van de verkie
zingscampagnes van diverse be
windslieden gedeclareerd.
Minister-president Van Agt for
meerde in het voorjaar al een
kleine werkgroep van bewinds
lieden die zich toen over deze
zaak heeft gebogen. Het gevolg
van dat beraad is nu de instelling
van de uitgebreide werkgroep die
het declaratiestelsel gaat door
lichten.
ROTTERDAM (ANP) - De
vuilverwerkingsbedrijven
m de Randstad zitten in de
problemen. De hoeveel
heid huisvuil is het eerste
halfjaar in het hele land
fors gestegen. In de pro
vincie Zuid-Holland ligt
de stijging op 11 procent
De vuilverbrandingsbe-
drijven hebben voor deze
toename geen verklaring
Ze overleggen wel met de
provincie over uitbreiding
van de capaciteit. Die is op
het moment ontoereikend
De afvalverwerking Rijnmond
(AVR), een van de grootste vuil
verbranders in de Randstad,
heeft tegen een paar klanten
"nee" moeten verkopen in een
poging op 1 juli weer normaal te
kunnen draaien. Dat is niet ge
lukt, zegt AVR-woordvoerder
L.E. Chevalier. Bij de AVR wordt
nog steeds vuil opgeslagen bui
ten de bunker die daarvoor is be
stemd.
Niet alleen de gezwollen stroom
huisvuil baart de AVR zorgen. De
verbouwing van de verbran
dingsovens heeft ook voor stag
natie gezorgd. Daarnaast speelt
mee, dat de gebruikelijke "zo-
merdaling" in het aanbod dit jaar
anderhalve week later is geko
men, dan verwacht.
Technische moeilijkheden zijn de
afgelopen weken niet alleen op
getreden bij de AVR. Bij de Rot
terdamse reinigingsdienst Roteb
zijn drie van de vier verbran
dingsovens dagenlang uitgeval
len. Dat verhoogde de problemen
van afvalverwerking Rijnmond,
dat 160.000 van de 235.000 ton
huisvuil verwerkt, die Rotterdam
per jaar produceert.
De AVR, die vorig jaar nog wel ex
tra opdrachten kon verwerken,
moet nu werk afstoten, omdat het
vuil zich letterlijk ophoopt bij het
bedrijf. Klanten zonder contract
zijn het eerst geweerd.
Zo moest de Dordtse vuilverbran
ding 30.000 ton extra verwerken,
die dit bedrijf normaal had kun
nen slijten aan de AVR. Later
moest de AVR ook de provincie
Utrecht teleurstellen, die wel een
verwerkingscontract heeft lopen.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) - In het centraal station in Brussel is. naar nu pas
bekend is geworden, vorige week woensdag een bom gevonden die
vermoedelijk bedoeld was voor een aanslag op de Cubaanse ambassade
in Den Haag. De bom die in een bagagekluis zat, werd bij toeval ontdekt
door een man van de Belgische spoorwegen. Uit de kluis kwam rook en
bij nadere inspectie door politie en brandweer bleek dat in een tas een
bom en enkele chemische produkten zaten. Uit de schaarse papieren die
men in de tas vond, kon worden opgemaakt dat de explosieven voor Den
Haag waren bestemd.
Het ministerie van justitie in Den Haag sprak gisteravond van een „vage
zaak". De Nederlandse recherche is in Brussel geweest, maar volgens
justitie zijn de sporen die naar Den Haag zouden voeren moeilijk te
volgen. Zowel de Nederlandse als de Belgische justitie weigeren infor
matie over die sporen te geven. Vermoed wordt dat de bom afkomstig
was uit Spanje of Frankrijk
In Brussel wordt aangenomen dat de bom bedoeld was voor een aanslag
op de Cubaanse ambassade in Den Haag. Tegenstanders van het regime-
Castro hebben eerder aanslagen gepleegd in Madrid, Pananama, New
York en Lissabon. De Haagse politie wilde niet meedelen of de Cubaan
se ambassade na de vondst van de bom onder extra politiebewaking is
gesteld.
Utrecht heeft een deel van haar
vuil moeten slijten aan de VAM in
Drenthe.
Woordvoerder Chevalier zegt. dat
in goed overleg wel tijdelijke op
lossingen zijn gevonden, zoals
met Utrecht en met Dordrecht.
Maar, zegt hij, in overleg met de
provincie zullen de capaciteit in
Zuid-Holland toch moeten wor
den uitgebreid. Sommige vuil
verwerkingsbedrijven kunnen
nog uitgroeien, andere - zoals in
Leiden - zitten aan de grens van
de capaciteit. In elk geval, aldus
Chevalier, moeten we voorko
men dat de situatie van nu leidt
tot wildgroei in de vuilverbran-
ding.
DEN HAAG (ANP) - De kwali
teit van het oppervlaktewater
in Zuid-Holland is in 1978 ten
opzichte van het jaar daar
voor licht verbeterd. Vooral
het polderwater bleek vaker
"biologisch gezond" te zijn.
Het chloride-, stikstof- en fos
faatgehalte van de boezem- en
polderwateren nam iets af.
Dit staat in een rapport van
provinciale waterstaat dat
gisteren door gedeputeerde J.
Hoek van Dijke (milieube
scherming) is gepresenteerd.
Na de inwerkingtreding van de
Verordening Waterkwaliteit
Zuid-Holland in 1975 is de
kwaliteit van het water in de
ze provincie aanzienlijk beter
geworden. Was in 1975 slechts
5 procent van het boezem- en
polderwater in de kustpro
vincie "gezond" te noemen,
vorig jaar bleek dit percenta
ge te zijn gestegen tot het
drievoudige. "Slecht" water
werd in 1975 bij 30 procent,
drie jaar later bij 21 procent
van de metingen aangetrof
fen
De waterkwaliteit verschilt vrij
sterk per waterschap en zelfs
binnen de waterschappen.
Daarom zal een beleid moe
ten worden gevoerd dat is af
gestemd op de specifieke
problemen van elk gebied af
zonderlijk. Ondanks de ver
betering zal er de komende ja
ren nog veel van de water
kwaliteitsbeheerders worden
gevergd om in het streefjaar
1985 de gewenste wa'erkwali-
teit te bereiken, aldus het
rapport.
Wees er tijdig bij
als u wilt profiteren
van de interessante aanbiedingen
tegen zéér speciale prijzen.
Leiden: Breestraat 146/Botermarkt 21-22
UTRECHT (ANP) - De ongeveer
zeventig vuurwapeninstructeurs
van de politie hebben veel te veel
lood in hun bloed. Bij de gemid
delde Nederlander is het loodge-
halte ongeveer 200 microgram
per liter.
Bij de instructeurs daarentegen
kan dit getal oplopen tot 800 mi
crogram, vier keer zoveel. Dit is
bij een medische controle van de
instructeurs ontdekt, aldus Ger
Koffeman. secretaris van de Al
gemeen Christelijke Politiefede-
ratie (ACP).
In de vaak slecht geventileerde
schietkelders, waarvan er meer
dan vierhonderd zijn, ademen zij
de dampen in van zo'n zeshon
derd schoten per uur. Daardoor
loopt de concentratie in hun
bloed snel op.
De gevolgen van te hoge concentra
ties zijn in eerste instantie onop
vallend. De schietdocent voelt
zich daarna suf en moe. Later zijn
nier- en spieraandoeningen en
zelfs hersenaandoeningen mo-
gelnk.
Het ministerie van binnenlandse
zaken werd begin dit jaar gealar
meerd, toen een Amsterdamse
instructeur tijdens zijn werk on
wel werd. In zijn bloed werd 800
microgram per liter geconsta
teerd. Na dit geval werden ook
andere instructeurs medisch on
derzocht. De meeste van hen
hadden veel meer lood in hun
bloed dan 200 tn;. Getal
len van vier- en vijfhonderd wa
ren geen uitzondering.
De Amsterdamse schietbaan is
toen verbeterd door het aanbren
gen van een luchtverversingsin-
stallatie. Volgens het ministerie
blyft door deze verbetering de
loodhal—tirig voor da schutters
"binnen het toelaatbare" en voor
de vuurwapen instructeurs "on
meetbaar klein"
Dit staat in een brief van het minis
terie met "richtlijnen voor de in
richting van binnenschietba-
nen". Het aanbrengen van een
dergelijke verbetering kost zeker
150.000 gulden.
