oorspelkoning
Kommer Klein
86) weet van
geen ophouden
r/Mj/gragrammai
Hans Griinhut
overleden
(JV) vandaag...
toegelicht
Biechtvader in tv-serie 'Decamarone'
Koalabeertje had alle aandacht
JUL' iroENSDAG 1
RADIO TV KUNST
'i
lanced
en.leï|ENSCHEDE (GPD) - Kommer Klein - een begrip voor
ast v.- twee generaties hoorspelluisteraars - zit bepaald niet weg
te kwijnen. Vorige maand werd hij 86. De sigaar smaakt
iba zo hem nog uitstekend en de sherry glijdt soepel door zijn
de keel. Zijn stentorstem schalt opgewekt door het huis, ver-
'ooïuj tellend over zijn rijke acteursverleden. De carrière van de
htsv« nog altijd krachtige hoorspelkoning is nog niet beëindigd.
ele va Onlangs speelde hij een biechtvader in de eerste afleve
ring van de zesdelige televisieserie „Decamerone", die de
TROS te zijner tijd op het scherm zal brengen. Pretvuur
-Cart) tintelt in zijn ogen als hij verteld over deze „allergezellig-
na-va ste ervaring"
■an hi
Kommer Klein "Ik kom tijd tekort"
,Het was niet de eerste keer dat ik
televisie deed. Het begon al in
1963 toen ik onder regie van Jo-
han de Meester voor de NCRV in
„Rondom Kerstmis" speelde.
Daarna zat ik voor de AVRO in
een fragment uit „Schakels" van
Herman Heijermans. Willem van
Capellen was Pancras Duyf. Ik
speelde Hein Duyf. Daar zijn een
stuk of wat dingen op gevolgd. In
een satire op de Gijsbrecht van
Alexander Pola speelde ik Gijs
brecht"
„Die uitzending van de NOS werd
gezien door een producer van de
KRO en die heeft mij geënga
geerd voor de rol van hersenchi-
rurg in een Italiaans spel. Daarin
heb ik een hersenoperatie ver
richt op André van den Heuvel.
Later zat ik in een aflevering van
Stiefbeen en Zoon, in „Wilde
eend" van Ibsen en nog enkele
kleinigheden. Tot ik deze aan
bieding kreeg, verleden jaar mei.
In september zijn de opnamen
gemaakt onder regie van Jan
Keja. Ik heb het met plezier ge
daan. Het is een mooie rol. Keja is
bovendien een prettig mens, die
nooit vloekt en zonder tierelan
tijnen precies weet wat hij wil. Hij
weet dat op een prettige manier
duidelijk te maken".
,Ook voor de radio heb ik nog vrij
geregeld wat te doen gehad. Tot
anderhalf jaar geleden, toen werd
het stil. Begrijpelijk. Hoewel ik
geestelijk goed ben en behoorlijk
gezond, ben ik een man van 86. Er
zijn zoveel jongeren die nu aan de
beurt moeten komen. Ik ben al in
1914 aan het toneel gekomen. Dat
vergeten de mensen. Ik heb vijf
tienjaar bij Verkade gewerkt. Tot
1929. Toen speelden wij een blij
spelletje voor de radio. Daardoor
kwam ik in aanraking met Willem
Vogt, de toenmalige directeur
van de AVRO. Die zocht iemand
voor radiotoneel, iemand die ver
stand had van dramatische let
terkunde. Of ik daar wat voor
voelde. Ik heb hem toen een
schema aangeboden van veertien
stukken, die ik om de veertien
dagen wilde uitzenden als over
zicht van de dramatische letter
kunde van de Middeleeuwen tot
heden. Vogt was zo enthousiast,
dat hij wel elke week een stuk
wilde uitzenden. Het begon om
acht uur na het nieuws en duurde
tot elf uur. Dat was het eerste be
gin van wat later uitgroeide tot
het hoorspel. Hoorspelen be
stonden toen nog niet in ons land.
Het was radiotoneel en werd live
uitgezonden. De geluiden moest
je er zelf bij verzinnen. Er was zo
veel te onderzoeken en te expe
rimenteren. Alles was nieuw. Wij
moesten zelfs nog leren met een
microfoon om te gaan. Willem
van der Veer, een man met een
stem als een orgel, moest zes me
ter van de microfoon afstaan. Ac
teurs uit die dagen waren gewend
om hele zalen te omspannen.
Maar in de microfoon moest je
zacht spreken alsof je het tot één
persoon had. Dat kon niet iedere
acteur"
Explosie
1934, toen we de beschikking kre
gen over grammofoonplaten met
achtergrondgeluiden, moesten
we de geluiden zelf maken. Het
mooiste wat ik me herinner was
een hoorspel over Alfred Nobel.
Zijn hele laboratorium vloog in
de lucht. Hoe maakte je voor de
microfoon het geluid van een ex
plosie na. We zijn aan het experi
menteren geslagen tot we op het
idee kwamen om zeven lege kis
ten tijdens de repetitie van de
keldertrap te gooien. Dat gaf me
een fraaie explosie"
Haarlem: meneer Klein, mocht
mevrouw Vlaanderen er niet in
slagen een gezinsverzorgster te
vinden, dan ben ik bereid haar
geheel belangeloos te verzorgen.
Een buurvrouw van me hield me
een keer heel serieus aan op
straat en zei: kan het zijn, dat ik
gisteravond Vlaanderen ben te
gengekomen op het perron. Ik
zeg: dat kan zijn, want hij was in
Holland"
„Bij de uitzending moesten er weer
zeven kisten van de trap geflik- Afgelopen
kerd worden. Het klonk schitte
rend en gaf een prachtige echo
Het was eigenlijk de uitvinding
van het echo-effect. Vandaar dat
er in omroepkringen nog altijd
wordt gesproken van de echo
kelder, hoewel je daar nu alleen
maar een knopje voor hoeft om te
draaien"
„Ik was 36 toen ik bij de AVRO
kwam en ik heb er gezeten tot
mijn 66e. Daarna was ik nog vijf
jaar hoofd van de hoorspelafde
ling van de NRU. In die tijd heb ik
prachtige dingen gedaan als Peer
Gynt met muziek van Grieg, het
eerste deel van Faust op muziek
van mevrouw Van Epen de
Groot, en de Egmond van Goethe
op muziek van Beethoven. Die
stukken waren veel belangrijker
dan Paul Vlaanderen en het Do
denhuis, die altijd het bekendst
zijn geweest".
„Het was merkwaardig hoe de
mensen met die hoorspelen
meeleefden. In Paul Vlaanderen
verwachtte Ina een baby. De dag
na de uitzending kreeg ik een
brief van een verpleegster uit
„Op mijn 70e was het afgelopen.
Twee jaar lang heb ik totaal niets
gedaan. Toen speelde ik in die
aflevering van Stiefbeen. Na de
repetitie op de Keizersgracht in
Amsterdam liep ik op straat Kees
van Iersel tegen het lijf, die sa
men was met een regisseur van
Proloog uit Eindhoven. Ik be
groette ze even en liep door. De
volgende dag kreeg ik een tele
foontje uit Eindhoven. Of ik de
vaderrol wilde spelen in de
„Schelmenstreken van Scapin"
Achteraf had die man net op
het moment dat ik passeerde ge
zegd: ik zoek nog iemand voor
een vaderrol. Waarop Kees van
Iersel, naar mij knikkend, gezegd
had: daar gaat je vader"
We hebben vijftig voorstellingen
gedaan en daarna rolde ik vanzelf
van het een in het ander. Ik kreeg
een telefoontje van „Studio" voor
de vagebond in „Verboden toe
gang". Dat werd door Guus Qster
gezien en die nodigde mij weer
uit om bij de Nederlandse Come-
die een rol te spelen in „Philadel
phia, here I come". Mijn laatste
rol was verleden jaar bij het Pu-
bliekstheater, de oude Firs in „De
Kersentuin" van Tsjechow"
schrijvers. Ik ben overal gast. Het
is me wel gebeurd dat het uitver
kocht was. Dan kreeg ik de loge
van de directeur"
.Met het moderne toneel heb ik
geen aansluiting meer. Het doet
mij niks. Ik heb het idee dat die
mensen zijpaden bewandelen. Ze
zitten eigenlijk op de verkeerde
weg. Ik ben zelf nooit afkerig ge
weest van hypermodern toneel,
anders had ik zeker niet bij Stu
dio gespeeld. Twee jaar geleden
nog zat ik bij de Rotterdamse To-
neelraad in „Begrafenisver-
maak", ook een modern stuk. Ik
heb het met veel plezier gedaan.
Maar wel met de gedachte in mijn
achterhoofd, dat ik het, als ik jong
was, toch nooit langer dan twee
jaar zou willen doen. Ik keer lie
ver terug naar het normale reper
toire"
Nog een paar nachtjes slapen,
dan worden in het Australische
Perth de Miss-Universeverkiezin-
gen gehouden. Weinigenbehalve de
deelneemsters zelf wellicht, zullen er
wakker van liggen. Maar dergelij
ke e
i leve
■i dez
altijd wel leuke plaatjes op. Op bij
gaande foto's ziet men Miss USA en
Miss Colombia stoeien met een
koala-beertje.
DEN HAAG (ANP) - Minister Gar
deniers van CRM kan niet ga
randeren, dat NOS-prog ramma 's
niet worden verstoord door bui
tenstaanders omdat het hek rond,
het gebouwencomplex in Hilver
sum niet hoog genoeg is. Met de
gemeentepolitie van Hilversum
heeft de NOS een nieuw hek ont
worpen. waarover nu besprekin
gen gaande zijn met de gemeente.
De bewindsvrouwe heeft dat
geantwoord op vragen van
Tweede-Kamerlid Van der San-
den van het CDA.
NOS-hek niet
hoog genoeg
Van der Sanden wilde weten of het
NGS-complex wel voldoende is
beveiligd.Op 6juni heeft een aan
tal actievoerders tegen de Euro
pese verkiezingen de uitzending
van de zogenaamde Euroquiz
verstoord. Die mensen waren vol-
„Zo ben ik altijd nog druk geweest.
Ik kom tijd te kort. Ik lees veel
literatuur, beluister in de auto
veel hoorspelen. Sommige vind
ik te hoogdravend, te intellectu
eel. Ze moeten makkelijker stuk
ken nemen. Het gekke is, dat er
altijd nog een publiek is voor
hoorspelen. Je kunt nog altijd re
kenen op een paar honderddui
zend luisteraars en dat is een paar
honderd schouwburgen vol. Van
mensen van de TROS, die op
mijn verjaardag waren, hoorde ik
dat er heel veel reacties komen op
hun hoorspelserie „De blauwe
zade". Het hoorspel leeft dus nog
steeds".
„Zelf ga ik regelmatig naar de
schouwburg. Ik ben zestien jaar
weduwnaar en ik heb een vrien
din in Voorburg met wie ik graag
naar het theater ga. Wij zien veel
toneel van de Haagse Comedie,
Publiekstheater en Theater. Die
spelen mijn repertoire, de erken
de klassieke en goede moderne
gens de minister overigens ge
woon het complex binnengeko
men. Ze hadden toegangskaar
ten,die zijn gecontroleerd door de
bewaking aan de poort.
Er waren toegangskaarten ver
strekt aan NÖS-medewerkers,
medewerkers van een bank in
Hilversum, aan de pers en aan
een contactpersoon, die door
middel van advertenties moest
zorgen voor publiek in de zaal. De
actievoerders maakten volgens
de bewindsvrouwe vermoedelijk
deel uit van de laatste groep.
Zanger van het
Weense lied
AMSTERDAM (GPD) - De
zanger Hans Grunhut, be
kend geworden door zijn ver
tolkingen van het Weense
lied, is maandag in Amster
dam overleden. Hij is 77 jaar
geworden.
In ons land kreeg Grunhut zijn
grootste bekendheid na de
oorlog door zijn optreden
voor de radio, zoals in het
VARA-programma „Vmdo-
bona Schrammeln". In zijn
geboorteland, Oostenrijk,
vierde Grunhut al voor de
oorlog triomfen.
In 1931 werd Grunhut nog uit
geroepen tot de beste zanger
van zijn land. Enige jaren la
ter vestigde hij zich in ons
land. Hoewel hij aanvankelijk
nauwelijks aan de slag kon
komen, werd er later door ex
ploitanten van cafés en caba
rets in Amsterdam om hem
gevochten.
Zijn radioprogramma's gaven
Grunhut echter zijn grootste
roem, en de bijnaam „Ambas
sadeur van het Weense
lied."
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Van gewest tot gewest (NOS)
Minstrel man, tv-film (NOS)
Journaal (NOS)
De schatten van Colossus, documentaire (NOS)
Toeristische tips (NOS)
Journaal (NOS)
19.50
21.37
21.55
22.45
23.00
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.05 - Studio Sport-extra (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Jouw wereld, mijn wereld (IKON)
19.25 - Kenmerk (IKON-KRO-RKK)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Film van de Stichting Medic Alert Nederland (SOCU-
TERA)
20.32 - Countdown (VERONICA)
21.05 - Starsky Hutch, tv-serie (VERONICA)
21.55 - Info (VERONICA)
22.30 - Taxi, tv-serie (VERONICA)
22.55 - Veronica's agenda (VERONICA)
23.05 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
WOENSDAG 18 JULI
DUITSLAND I
18.00 Kinderserie. 18.50 Journ. (Re
gion. progr. NDR 19.00 Inform,
progr. 19.30 Aktual. 19.45 Kleuterse-
rie. 19.55 Heidi, tv-serie. 20.25 Re
gion. magazine. 20.59 Progr.overz.
WDR: 19.00 Wartet nur, bis Vater
kommt, tv-serie. 19.15 Pioniere im
Norden, tv-serie. 20.15 Aktual.ma-
gazme. 20.45 Amus.progr.) 21.00
Journ. 21.15 Die Sache mit meinem
Vater, tv-film. 22.50 Reportage. 23.30
Aktual.
DUITSLAND II
18.00 Joum. 18.10 Flambards, tv-se-
rie. 18.35 Aktual. en muziek. 19.20
Discussieprogr. 20.00 Journ. 20.30
Alles Gute Koehler, tv-serie. 21.15
Aktueel progr. 22.00 Heute-joumaal.
22.20 Van der Valk, misdaadserie.
23.10 Inform, progr. 23.15 Reporta
ge. 24.00 Der Pedgll, tv-spel. 1.15
DUITSLAND III WDR
WDR 3: 20.00
Kinderprogr. ca. 20.25 Das Geheim-
nis der weissen Masken, avonturen-
serie. 20.55 Journal 3. 21.00 Journ.
GEZAMENLIJK PROGR.: 21.15
Reportage. 22.00 Documentaire se
rie. 23.00 Tekenfilmserie, ca. 23.10
Stiehl ein bisschen weniger, kome-
BELGISCHE TV
WOENSDAG 18 JULI
BELGIË VLAAMS
NET 1:
18.15 Animatiefilm. 18.45 Kinder
filmserie. 18.50 Jeugdserie. 19.35
Meded. en Morgen. 19.45 Journaal.
20.10 Weerber. 20.15 Happy days, tv-
serie. 20.40 De Brusselse Straatzan
ger, tv-spel. 22.50 Journ.
NET 2
18.00-20.15 Zie net 1. 20.15 Kunst-
progr. 21.00 Voetlichten (Footlight
Parade), Amer. speelfilm.
"Minstrel Man" is de titel van de Amerikaanse speelfilm, die de
NOS-televisie vanavond uitzendt. Het is het verhaal van een groep
negermuzikantendieaan het einde van de vorige eeuw. een tour
nee maken door het onverdraagzame zuiden van de Verenigde Sta
ten en daar hun show brengen. Ze worden "minstrels" genoemd
naar de gelijknamige blanke artiesten, die zich zwart plachten te
schminken als zij dit repertoire ten gehore brachten. Hoofdpersonen
zijn de broers Harry en Renme. Harry is een naar buiten gekeerde
zanger-danser, Rennie daarentegen is een introverte, nieuwsgieri
ge componist, die de grootste moeite heeft om niet in opstand te
komen tegen degenen die op de zwartemuziek neerkijkenDe
broers willen nieuwe wegen inslaan en de neger zijn waardigheid,
die de blanke hem heeft ontnomen, teruggeven.Dit nu leidt tot een
catastrofe. In deze door William Graham geregisseerde film wordt
de rel van Harry vertolkt door Glynn Turman.die van Rennie door
Stanley Clay. (Nederland 1,19.50 uur).
In Countdown,het popmuziekprogramma van Veronica, is voor
vanavond een special opgenomen rond de Jamaicaanse zesmans-
formatie Third WorldDe groep brengt achtereenvolgens ten gehore:
"Now that we found love", "Irie-Ites". Cool meditation"Ninety-
six degrees in the shade" "The story's been told" en "Talk to me"
(Nederland 2, 2032 uur)
In de televisie-actualiteitenrubriek Info van Veronica wordt
vanavond ondermeer aandacht besteed aan de heropleving van de
zeezenders. Veronica heeft daarvoor gefilmd aan boord van de
zendschepen Mi Amigo en Del Mare. Info heeft voorts naar aanlei
ding van het feit dat tien jaar geleden de eerste mens voet op de
maan zette een gesprek met een van de astronauten van toen en een
reportage over schuilkelders in ons land. (Nederland 2,21.55 uur).
De televisie-actualiteitenrubriek Kenmerk van de IKON is van
avond geheel gewijd aan de wapenindustrie in ons land. (Neder
land 2,1924 uur)
WOENSDAG 18 JULI
HILVERSUM I
NCRV 18.11 (S) Hier en nu 19.30(S)
NCRV-Lustruin fietstocht. NOS:
22.30 (S) Hobbyscoop. 23.02 (S) Met
het oog op morgen. NCRV: 0.02 (S)
Late date. 2.02 (S) Nachtdienst.
HILVERSUM II
VARA 18.00 (S) Hafa-magazine.
RVU: 18.30 Grondpolitiek. VARA
18.50 (S) Even muziek. 19.00 (S) VA-
RA's woensdagavond, met om 19.00
Wier
...c uiucraï ci nuu nog bevrijd wor
den'. met om 20.00 VARA-Klassiek:
Amsterdam Nonet klass. muziek;
met om 20.35 De zaak Calas, hoor
spelserie; en om 21.00 VARA-Klas
siek. Radio Filh. Orkest met solist-
klassiek muz.progr. (In de pauze:
Het zout in de pap.22.30 Nws. NOS:
22.40 De vakantie vanVARA
23.25 (S) Muziek van deze eeuw.
23.55 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 (S) De Avondspits.
KRO: 19.02 (S) Rauhfaser. 22 02 (S)
Roek-Tempel. 23.02 (S) Walhal-
DONDERDAG 19 JULI
HILVERSUM I
7.03 (S) Vandaagdonderdag.
(7.10 Het levende woord 8.03 Hier en
nu. 8.25 In 't voorbijgaan) 9 03 (S)
Wie weet waar Willem Weber
woont' 10.02 (S) Muziek bu de kof
fie. 12.03 (S) Het nuttigen van etens
waren is toegestaan. 12.40 (S) Mid-
dagpauzedienst 13.03 (S) Hier en nu
13 20 (S) NCRV-Mini-Glohaal. NOS:
15.02 (S) Radio Tour de France.
HILVERSUM II
AVRO: 7 00 Nws. 7 10 Ochtend-
gymn 7.20 AVRO actueel en in
form. (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.) NOS:
9.00 Gymn. v.d. vrouw. 9.10 Waterst.
9.15 Werkbank. AVRO: 10.00 Radio
Lawaai papegaai 10.10 Van Strauss
tot Straus(s). 10.30 Hoe schoon is ons
Limburg, klankbeeld. 10.55 Stel-
lingname. 11.00 AVRO's Radio-
journ. 11.10 Aspecten, kunstrubr
R.V.U.: 11.56 Arbeid en inkomen
OVERHEIDVOORL 12 16 Uitz.
voor de landbouw. AVRO: 12.26
Meded. Lb.v. land- en tuinbouw
12.30 Nws. 12.36 Radiojourn 12.50
AVRO-tema. 13.00 Nws 13.11
AVRO's Sportpanorama. 13.30 Eu
ropa. 14.00 'n Middagje AVRO, ge-
var. progr. 16.20 Radio Lawaaipape-
gaai. 16.30 Slag van Straatsburg, pol
HILVERSUM III
HILVERSUM IV
VARA 7 00 Nws. 7.02 (S) Groot en
klein. 9.00 Nws. 9.02 (Si De Franse
opera 1925-1950. 9.30 (S) Radio Ka
mer Orkest met tenor en piano:
klass muz. 10 30 (S) Klass. strijk
kwartet 11.00 (S) Prijswinnaars van
het 27e Internationale Muziekcon
cours in Munchen 12 00 Nws 12.02
(S) Lunchconcert Viool en piano
12.55 Het zout in de pap 13.20 Het
Halle Orchestra klass muz 14 00
Nws. 14.02 (S) Opera. 16.30 Het zout
