Autorijden niet meer dan 'toezicht houden'
ENKELE TIPS VOOR ALS
JE OP VAKANTIE GAAT
In het
huis
ZATERDAG 14 JULI 1979
EXTRA
PAGINA 23
Is autorijden erg inspannend?
De deskundigen zijn het er niet
over eens. Het merendeel van de
bedrijfsartsen zegt dat de
plaats achter het stuur een ar
beidsplaats is. Zij baseren hun
conclusies op grond van hart-
bloedsomloop-metingen. En
hun conclusie luidt dan dat au
torijden zwaar werk is en vaak
gepaard gaat met buitengewo
ne stress.
Wat wetenschappelijker uitge
drukt zeggen zij dat het grote
aanbod van informatie dat de
automobilist in het verkeer
krijgt te verwerken in het
waakcentrum van de hersenen
moet worden opgenomen en
daar tot reacties moet worden
omgebouwd. En dat vergt heel
wat inspanningen.
Tegenover deze uitspraken van
artsen en verkeersdeskundigen
staan echter de beweringen van
de automobilisten zelf. Veel van
hen zeggen dat ze na hun werk
het best uitrusten tijdens hel
rijden naar huis. En niet
der vaak hoort men automobi
listen zeggen dat ze als passa
gier zeer snel moe worden ter
wijl ze geen vermoeidheid voe
len als ze zelf aan het stuur zit
ten. Ook op lange afstanden...
Wat is nu eigenlijk waar? Is auto
rijden echt inspannend? Of is
het integendeel rustgevend? Of
is er sprake van zelfbedrog?
Het Volkswagenconcern heeft de
verkeerspsycholoog dr. Ger
hard Munsch gevraagd naar
het juiste antivoord op deze
vragen te zoeken. En eigenlijk
komt hij tot de slotsom dat het
autorijden helemaal niet zo
vermoeiend is en op somnmige
momenten zelfs verfrissend kan
werken.
Men moet bij het bekijken van de
ze vragen natuurlijk uitgaan
van normale omstandigheden.
Het ligt voor de hand dat auto
rijden onder barre weers- of
wegomstandigheden bijzonder
vermoeiend kan zijn. Maar als
de omstandigheden gewoon
zijn dan zien de verkeerspsy-
chologen het autorijden licha
melijk noch geestelijk als bij
zonder inspannend.
In zuiver lichamelijk opzicht zijn
de eisen van het autorijden
namelijk minimaal. Lichame
lijke energie wordt nauwelijks
gebruikt. Maar ook geestelijk
wordt van de bestuurder niet
het uiterste gevergd. Gecompli
ceerde gedachtengangen ko
men bij het autorijden er niet
aan te pas.
Het zijn voornamelijk bepaalde
psychische eisen die het krach-
tenpotentieel van de automo
bilist belasten en zelfs kunnen
overbelasten.
De prestaties die de automobilist
moet volbrengen zijn volgens
dr. Munsch overwegend geba
seerd op reactie. En niet op ac
tie. Zij zijn dus slechts een ant
ivoord op gegevens vanuit de
omgeving. De essentiële op
dracht is dus ervoor te zorgen
dat er niets gebeurt. Daarmee is
het autorijden in feite niet veel
meer dan toezicht houden.
En opletten is slechts daxi inspan
nend als dit het karakter heeft
van bewust zoeken. Bij de erva
ren automobilist heeft de oplet
tendheid minder te maken met
het bewustzijn dan met het ge
voel, tezamen met de zintuigen.
Ogen, oren of het waarne-
m ingsvermogen slaan alarm en
veroorzaken reacties, die de
afweerkrachten van de mens en
als het nodig mocht zijn ook van
het bewustzijn mobiliseren.
Hierbij valt op te merken dat
het gevoelscentrum minder snel
vermoeid raakt dan het be
wustzijn.
Bij de nog beginnende rijders die
nog niet over een getraind ge
voelscentrum beschikken dat
alleen de voor het ogenblik be
langrijkste gebeurtenissen uit
een situatie haalt maar alles in
de gaten houdt, raakt het be
wustzijn veel sneller vermoeid.
Daarentegen kan men bij geoe
fende rijders met goed ontwik
kelde verkeerszintuigen in feite
aannemen dat zij autorijden
met weinig energieverbruik.
Zij zijn wel voorbereid op ge
bruik van krachten waaruit
een bepaalde inspanning
voortvloeit, die echter niet ver
moeiend maar eerder wakker-
houdend en daardoor in zekere
zin zelfs verfrissend werkt.
Bobendien wordt de geestelijk-li
chamelijke inspanning ver
minderd omdat de automobi
list veel automatisch doet en
veel handelingen verricht zon
der er zich bewust van te zijn.
Vooruitkijken bespaart hem
extra energie. Plotseling optre
dende reacties en krachten ver
slindende actiwteiten vermijdt
hij veelal door tijdige aanpas
sing.
In het algemeen kan worden ge
zegd dat bij automobilisten met
ruime ervaring onder normale
omstandigheden geen echte
stress optreedt. Dat echter
een verkeersopstopping, bij
buitengeivone weersgesteld
heid of na zeer lange reizen
zonder tijdige pauzes toch moe
heid of zelfs uitputting kunnen
voorkomen ligt voor de hand.
Bij beginners die lichamelijke
krampachtig zitten en constant
met hun hoofd - dus bewust
gevaren zoeken treedt die uit
putting natuurlijk sneller op.
Overigens kunnen alle automo
bilisten die aan het einde x
hun krachten zijn dit merken
aan hun ademhaling die lager
wordt. Zij gaan transpirercxi
en krijgen een droge mond. Ze
gaan steeds meer op de stoel
heen en weer schuii>en. Ze wor
den prikkelbaar en ze schake
len niet meer zo goed.
Dan is het de allerhoogste tijd om
een flinke pauze in te lassen..
Men mot al een heel erg door
gewinterde autofiel zijn om
bij de verschillende merken
al de verschillende typen uit
elkaar te kunnen houden.
Om ons bijvoorbeeld tot Re
nault te bepalen; men kan
meestal wel in één oogopslag
zien dat men met de grootste
Renault te maken heeft. Maar
het wordt al moeilijker om te
weten of dat een Renault 20 of
een Renault 30 is. En dan kan
het nog een 20 TL of 20 TS zijn
of een 30 TS of 30 TX.
Op papier is het niet meer ver
schil dan een lettertje of een
cijfertje. In de praktijk is het
echter heel wat meer. En met
de wagens in handen is het
heel wat gemakkelijker de
verschillen te constateren en
te beleven. Dat hebben we
zelf weer eens ervaren toen
we het jongste en tevens
fraaiste produkt van de Re-
nault-fabrieken een tijdje
konden rijden. En dat is dan
de al genoemde Renault 30
TX.
Met deze prestige-auto is de lijn
voorlopig naar boven afge
rond. En aan de top van de
lijst kan men natuurlijk een
vorstelijke brok automobiel
verwachten. Goed, men moet
er ook vorstelijk voor betalen.
"Kaal" kost zo'n kar een dik
ke drieëndertigduizend gul
den. Met automaat komt er
dan nog zo'n tweeënhalf mille
bij. En dan kan men nog lek
kere luxetjes als rundleer
(bijna drie mille), schuifdak
(kleine anderhalf mille) of air
conditioning (dikke tweeën
half mille) bijbestellen.
Maar dat weet men als men de
garage binnenstapt om zich
tegoed te doen aan zo'n mar
kant stuk rijplezier. Want dat
is het zonder enige twijfel.
Natuurlijk, de Renault 30 TS
(waarvan deze nieuweling is
afgeleid) zit ook volgepropt
met comfortabele luxe, maar
het zijn juist die aangename
extra's die van de 30 TX een
bijzondere belevenis maken.
Zoals de injectiemotor. Niets
nieuws, al in heel wat duurde
re auto's terug te vinden,
maar het blijft telkens weer
een genoegen te rijden met
zo'n computer- gestuurde
motor die onder alle omstan
digheden het juiste brand
stofmengsel krijgt. Het maakt
de motoren uiterst soepel in
hun bewegingen, zo ook de
2664 cc zes cilinder kracht
bron van deze Renault 30 TX.
En het zorgt ervoor dat uit de
ze krachtbron die men ook
in de TS kan vinden 14 pk
meer kan worden gepeuterd.
Waardoor de naald van de snel
heidsmeter heel dicht in de
buurt van de 190 kilometer
kan worden gebracht. Maar
het is niet zozeer het feit op
zichzelf als wel de wijze waar
op deze hoge snelheid kan
worden bereikt. Dat impo
neert. Zo moeiteloos, zo
gladjes, zo onhoorbaar. Wie
niet op de snelheidsmeter
kijkt heeft niet in de gaten dat
hij ver boven de in ons land
toegestane maximum-snel
heid kruist...
De motor wordt gedirigeerd
door een versnellingsbak,
waarin wy persoonlijk graag
wat meer ruimte voor de ver
schillende versnellingen
hadden gehad. We vonden ze
erg dicht op elkaar zitten.
Maar dat is dan wellicht de
enige aanmerking die we
hebben. En dat is mede het
gevolg van de vyfde versnel
ling die toch ook ergens een
plaatsje moest vinden. Hij
doet duidelijk dienst als
overdrive. Dus nog geruisar-
mer en"goedkoper" in benzi-
Het behoeft geen betoog dat
juist vandaag de dag met de
verschrikkelijk snel stijgende
brandstofprijzen en de roep
om energiebesparing zo'n
vijfde versnelling van veel
nut kan zijn. Al blijft het maar
modderen in de marge. Want
een verbruik van één op acht
tot negen mag dan voor een
auto als deze imposante en
fraaie Renault 30 TX niet al te
overdreven zijn (volgens het
boekje kan het nog zuiniger,
maar dan moeten we heel
netjes met de machtige hoe
veelheid kracht onder de mo
torkap omspringen), heel wat
automobilisten zullen echter
de neus optrekken als men
zegt dat dat zuinig is. Ze ko
men met hun karretjes tot
heel wat mildere cijfers aan
de pomp.
Maar dan hebben ze echt niet
die overvloed aan comfort en
luxe die deze Renault ken
merkt. Een fraaie aangeklede
automobiel, die ondanks zijn
ruime afmetingen en royale
ruimte heel gemakkelijk is te
hanteren. Immers, met een
ideale stuurbekrachtiging en
een voortreffelijke rembe-
krachtiging.
Een wagen die haast niet van de
weg te branden is dankzij het
voortreffelijke onderstel. Een
wagen, waarin men dankzij
die vijfde deur bijna "alles"
kan vervoeren. En waar men
zeer rap en snel mee uit de
voeten kan.
Kortom, een auto uitermate ge
schikt is om zich probleem
loos over lange en langere af
standen te verplaatsen. Die
dankzij Renaults intensieve
veiligheidsonderzoekingen is
volgepakt met alle mogelijke
veiligheidsvoorzieningen zo
als gescheiden en bekrach
tigde remsystemen, kreukel-
zones, gelaagde voorruit, cen
trale deurvergrendeling en
zovoorts.
Niet alleen zij die luxe en com
fort waarderen zullen deze
auto hoog klassificeren maar
ook zy die veiligheid hoog in
het vaandel hebben staan
kunnen goed terecht by Re
nault. Zeker voor deze mach
tige 30 TX.
Als je op vakantie gaat ga je
meestal met de auto. Veel
mensen hebben dan last van
misselijkheid. Om dat te
voorkomen de volgende tips:
1. Eet goed voor je vertrekt. Een
lege maag is niet goed, daar
word je misselijk van.
Tips voor de vakantie van klas Vergeet niet te ademen
Vergeet niet je paspoort mee te
Dit waren de tips, goede reis.
Jolanda Smits,
klas vijf, Lorentzschool,
Leiden.
Vergeet niet je vissen water te
geven
Vergeet niet het gas uit te doen
Vergeet niet te spelen
Vergeet niet te controleren of je
niks vergeten bent
Vergeet niet links te rijden in
Engeland
Vergeet niet je beer mee te ne-
Vergeet niet je kleren uft te
trekken als je gaat zwemmen
Zo.... niets vergeten?
Dan een fijne vakantie
Pieter v.d. Poel
(5 jaar)
Hoge Rijndijk 300
Hazerswoude
Tekeningen van drie vriendjes uit Valkenburg.
Boven: Robert Piers (5 jaar), Hoofdstraat 69
Midden: Mirjam je Vries (5 jaar), Hoofdstraat 85
Onder Peter de Haas (6 jaar), Hoofdstraat 79
Wim Oudshoorn
Pr. Marijkelaan 4
Katwijk a/d Rijn
Gerty Tiggelman
(10 jaar)
Kloosterwei 6
Warmond
"Jan waar ben je?" "Ik kom er al
aan, wat is er?" vraagt hij. "Ik
heb wat voor je, kom maar mee.
Hier een boek."
"Dag mam, ik ga weer." "Waar
naar toe?" "Dat hoef je niet te
weten."
Inge Swanenburg,
(7 jaar)
Damastroos 6,
Leiden.
