Zoetemelk: ben hard
aan rust toe
De TV heeft
ons onze
Tour afgepakt
HONGER VELDE LUBBERDING
Van Impe wint, maar Hinault loopt uit
TOUR IN CUFERS
ZATERDAG 14 JULI 1979
"Is dat nog leven..
Voordat de televisie werd uitgevonden, bestond de Tour de France
nog niet. Wel voor de renners, de volgers en de gelukkigen die
woonachtig waren aan de marsroute van de karavaan, maar
niet voor alle andere mensen; en dat was toch nog steeds de meer-
derheid. Voor hen bestond de Tour de France niet, voor hen be
stond alleen het VERSLAG van de Tour de France.
Om te beginnen natuurlijk het verslag in de kranten. Tenslotte was
de Tour de France in 1903 opgericht om de kranten in de zomer
stof tot schrijven, en de wielerliefhébbers reden tot het kopen van
die kranten te geven, en dan met name van „L'Auto", het blad van
oprichter Henri Desgrange. Via de krantenverslagen, in Neder
land van Joris van den Bergh, in Vlaanderenland van Karei van
Wijnendaele, kregen we een Tour de France voorgeschoteld die
alleen maar op krantepapier bestond. Van dik hout zaagt men
met alleen planken, maar ook sportpagina's duizenden hectares
bos zijn sinds 1903 al ten offer gevallen aan de papierfabricage
die nodig was om alle opgewonden Tour de France-verhalen te
kunnen doorgeven), en Karei van Wijnendaele, de Vlaamse wie-
Ierexpert, wist daar heel goed weg. mee. Zie bijvoorbeeld hoe hij in
zijn blad Sportwereld" op 20 juni 1925 uitpakte over Henri
Desgrange, de oprichter van de Tour:
,JDe kreet van Garrigou werd de wereld door gehoord: „Ge zijt een
moordenaar!" - Die woorden waren voor Henri Desgrange, stich
ter, 'k zal maar zeggen uitvinder van den koers, want voordien
wist men niet, dat het menschelijk organisme zoveel uithoudings
vermogen in zich verborg.
Hij dus legde de grondvest van het Gebouw dat weldra zou opge
trokken worden, tot eene reusachtige hoogte.
Desgrange hield eerst hetfransche binnenland als manoeuverplein,
maar vanaf 1906trok hij met zijn leger het Juragebergte over, om
naderhand de Alpen te gaan bestormen, en eindelijk de Pyre
neeën te gaan veroveren
Desgrange is een der voorloopers in het groote werk der Volkseman
cipatie door de Sport!
Hij is een zoeker op gebied van sport, gelijk Pasteur een was in de
geneeskunde, Edison in zake elektriek en Docteur Scott op het
terrein der ontdekkingen.
,fliijn eenigen wensch is, éénmaal te Parijs aan te komen, met één
enkelen rijder!" - Aldus beantwoordde hij de kritiek, die 't hem
aanwreef, dat zijn koers geen sport meer was, maar een beestelijk
werk!
Zou hij het werkelijk begeeren, of begeerd hebben? - Mogelijk
wel!
Men zal mij antwoorden; zulke begeerten liggen in 't kader van 't
Idealisme! - Inderdaaden ik vraag me soms af, of Desgrange niet
een idealist is, vermits de gansche strooming van zijn reglement
ten allen tijde stuwde, in de richting van 't nieuwe, van 't onge
kende, en altijd eene op-zich-zelf staande wet vormde!"
Is dat nog eens leven?
Tot zover de nestor van de Vlaamse sportjournalistiek, Karei van
Wijnendaele, van wie zijn hedendaagse collega Jan Pulinx van
Het Laatste Nieuws twee jaar geleen tegen me zei:Karei was één
grote beeldspraak". Ik ontmoette Jan Pulinx en diens collega
Joris Jacobs van Het Nieuwsblad in verband met het boek ,JIet
Krankzinnige Kwartiertje", dat een soort terugblik op vijftig
jaar sportjournalistiek moest worden. En trouwens ook geworden
is. Joris Jacobs vertelde me toen over Karei van Wijnendaele:
„Toen niemand zich nog een voorstelling van de Tour de France kon
maken, heeft hij voor de mensen die onbekende wereld geopend en
fabelachtige dingen voor hen ontsloten. Hij was een mythologi
sche figuur die voor het arme Vlaanderen een Olympus heeft
bevolkt. Nu ziet men alles van dichterbij op de televisiemaar
vroeger kwam men zelden buiten zijn eigen dorp, en het was
Karei die hun voor het eerst over ,Jiemélhoge bergen" vertelde en
over „de kleine mensen onder hoge hemelen tussen de grote ber
gen". Hij was in staat om dat hele beeld van de Tour de France
voor zijn lezers op te roepen: de kou, de laag neerhangende wolken
en de beslijkte renners:
,JAen zag hun mond en hun ogen niet meer en zij schruwelden het
uit: Js dat nog leven?".
Gevoelerigheid
Ik zei het al in het begin: in die voorloorlogse jaren bestond voor ons
de Tour de France nog niet, alleen het VERSLAG van de Tour de
France bestond. Van Wijnendaele maakte daar iets heel 7
overweldigens vanen hij had daarbij een voorbeeld i
ge, de stichter van de Tour, over wie hij het volgende schreef:
,fiij (Desgrange dus) is vooral idealist in zijn schrijven. Hij is niet
de vulgaire sportkronikerdie in 'n rijder niets anders ziet dan
armen en beenen, dan banden en pedalen; hij zoekt er den mensch
in, dien hij in de ziele kijkt, met haar geluk van roem en eere, en
haar afgrond van vertwijfeling en ontgoocheling! Die pen is de
zijne: van niemand na te doen. Hij vergist zich in den rijder, in
den kunstenaar, in den athleet, nooit in den mensch, die hij uit
diept en ontleedt, met eene gervoelerigheid die hem eigen is, en
hij de massa pakt!".
Afgepakt
Zijn wij nu bevoorrechtomdat we niet langer afhankelijk zijn van
het opgeklopte verhaal over de etappe, maar dank zij de televisie
met onze eigen ogen wieltjesklevers zijn geworden van de voorste
klimmers? Ik vraag het me af. Wij zien wel dat het een vermoeien
de klus is waarmee die jongens bezig zijn, maar wij missen als
eenvoudige kijkgeldbetalers natuurlijk die gave van een Des
grange, een Van Wijnendaele, een Joris van den Bergh om de
mens op het zadel in zijn ziel te kijken. Wij vergissen ons, dank zij
de rugnummers en de informatie van de Franse televisie, na
tuurlijk nooit in de rijder, de kunstenaar en de atleet, maar bij
voortduring wél in de mens, die wij niet met een zelfde gevoelerig
heid als de vakbekwame sportjournalisten kunnen uitdiepen en
ontleden.
De televisie heeft ons onze Tour de France afgepakt!,daar komt het
op neer. Niet DE Tour de France, maar de Tour de France in
romanvormzoals wij hem in zijn dagelijkse afleveringen hebben
leren liefhebben. Straks ga ik weer even kijken hoe ze fietsten.
Maar waarom ze fietsten, wat er door hen heen ging, hoe hun ziel
fietste... dat vertellen die beelden mij niet!
Nico Scheepmaker
LES MENUIRES - Gebrek aan
eten heeft de kansen van
Henk Lubberding om een
belangrijke rol te spelen in de
etappe naar Les Menuires
onderuit gehaald. Door slapte
sneuvelde hij in de beklim
ming van de naar de eind
streep leidende berg. Daar
mee kwam er een einde aan
een ongeveer 80 kilometer
lange vlucht, waarvan 75 ki
lometer solo.
Henk Lubberding: „Bij de ravi
taillering kregen we een sta
pel koeken, wat broodjes, een
bidon drinken. Dat heb ik al
lemaal achter elkaar opgege
ten. Toen ik later weer honger
kreeg, had ik zodoende niets
meer en ook in de ploeglei-
derswagen lag niks. Ik voelde
me steeds slapper worden.
Bovendien kwam ik in de af
daling van de Roselend bijna
ten val. Ik slipte de berm in,
nog juist l^ngs het randje van
het ravijn. Ik kreeg zon
schrik dat me dat ook een
hoop tijd ging kosten door
voorzichtiger dalen".
Onder die omstandigheden kon
de Belg Eddy Schepers, die
de achtervolging had ingezet,
langzaam maar zeker Lub
berding inlopen. Dat gebeur
de na 181 kilometer wedstrijd,
tijdens welke periode Lub
berding een maximale voor
sprong van 2.45 bereikte.
„Ik ben eraan begonnen", zei hij
over zijn actie, „omdat Kne-
aanraadde te de-
Eerst haalde
Lubberding de ontsnapte
Laurent, Bonnet en Kelly in,
daarna waagde hij zijn solo.
Het feit dat Eddy Schepers
hem achterhaalde, kon zijn
positie in de kop van het veld
niet redden. „Ik was te slap
om me nog goed te kunnen
inspannen". Onder de tempo
slag die Bernard Hinault op
Les Menuires leverde, was
het snel gedaan met Lubber
ding en Schepers.
LES MENUIRES - In regen en kou, dwars door dampende
mistflarden, over hoge bergen en door diepe dalen, heeft
Bernard Hinault gedurende 199 keiharde koerskilome-
ters het peloton bij de les gezet. Wie nog de illusie mocht
hebben dat hij tegen de kordate Breton toch niet geheel
kansloos hoeft te zijn, zag die theorie buigen en ten slotte
barsten op de flanken van de kletsnatte Menuires. Welis
waar won Bernard Hinault daar de etappe niet (dat deed
verrassenderwijs de al afgeschreven Lucien van Impe),
maar dat was van geen belang.
De manier waarop hij zijn
renten zich op hem stuk liet rij
den, had veel meer betekenis. Hij
deed dat met zijn beroemde en
langzamerhand beruchte wapen:
temporijden. Degenen die achter
hem de zo hoog gewaardeerde
eerste vijf plaatsen in het alge
meen klassement bezetten, gin
gen er meedogenloos aan. Als
eerste Hennie Kuiper (op 10 ki
lometer van de top; hij finishte
met een achterstand van 2.42).
Daarna Gerry Verlinden en Uli
Sutter (op 9 kilometer van het
einde; zij verloren in dat laatste
stuk respectievelijk 5 minuten en
4.24 op Hinault. En uiteindelijk
sneuvelde ook Joop Zoetemelk (2
kilometer voor het einde,; zijn
achterstand op de eindstreep be
droeg 1.03).
Berustend
De concurrenten wisten, voor zover
ze dat nog niet beseften, waar ze
met Bernard Hinault aan toe wa
ren. Joop Zoetemelk verwerkte
die ervaring gelaten. Zo strijdlus
tig als hij daags tevoren nog was,
zo berustend gedroeg hij zich aan
het eind van de 16de rit. „Ik kon
gewoon niet meer, ik was hele
maal op", zei hij over dat voor
hem zo vernederende moment
van achterblijven toen Hinault
zijn snelheid opdreef. „Ik zit er
helemaal door; ik ben hard aan
rust toe want ik heb m'n reserves
al flink moeten aanspreken".
Van Joop Zoetemelk hoeft derhal
ve voorlopig niet verwacht te
worden dat hij zijn belofte om
stevig aan te vallen, waar maakt.
HOGE BERGEN...
(14JULI RUSTDAG)
17e ETAPPE
166 k
15 JULI
Aiguebkmche
„Aanvallen...", herhaalde hij in
Les Menuires zwakjes, „aanval
len....het zal moeilijk gaan. Tegen
die man is niet te vechten".
Dat ondervond Hennie Kuiper aan
den lijve. Hij reed zich letterlijk
stuk op de kracht van Bernard
Hinault door naar schatting twin
tig keer te demarreren. Steeds
greep Hinault zelf in. „Waren er
maar meer zoals Kuipertje",
prees Lucien van Impe dat op
treden. „Ik heb hem vandaag be
wonderd. Die jongen durft ten
minste. En van wie kun je dat in
deze Tour nog zeggen?Ant
woord van Kuiper, venijnig uit
gesproken: „Van niemand. Ik
snap dat niet. Als we hem met een
stel flink zouden aanpakken,
kreeg hij tenminste wat te doen.
In je eentje haal je hem niet om,
dat is duidelijk".
Keer op keer was Hennie Kuiper
gesneuveld in zijn pogingen om
Hinault pijn te doen. Hij kwam
daarmee in elk geval zijn toezeg
ging na dat hij zich niet gewillig
zou overgeven. Kuiper: „In de
koers heb ik tegen Knetemann
gezegd: Hij moet vandaag de
lucht in. „Dan wens ik je veel
sterkte, want dat zul je nodig
hebben", zei Kneet". Nadere toe
lichting van Knetemann: „Wat
Kuiper wil is natuurlijk mooi en
prachtig, maar met moraal alleen
knal je Hinault niet opzij. Dat
moeten je benen doen. En als die
het niet kunnen...".
In de beklimming van de Menuires
kreeg Hennie Kuiper de rekening
gepresenteerd van zijn brutaal
bombardement op de krachten
van Hinault. Hij ging uit de wie
len. „Dat heb ik altijd gezegd",
hield Kuiper voor, „liever rijdend
ten onder dan me stilletjes laten
r Parijs".
Fietsendans
Op de Menuires, waar de kopgroep
uit 18 renners bestond (met als
Nederlandse vertegenwoordi
gers Van de Velde, Zoetemelk,
Maas en Kuipen liet Hinault eerst
zijn ploegmaat Lucier Didier ki
lometers lang het tempo maken,
daarna leidde hij zelf de fietsen
dans. Dat gebeurde zo indruk
wekkend, dat het geen raadsel is
waarom Hennie Kuiper zo weinig
bijval ondervindt bij de uitwer
king van zijn theorie. „Als je die
Hinault van zo dichtbij mee
maakt", sprak ooggetuige Johan
van de Velde, „dan word je ge
woon stil van wat hij presteert.
Die man heeft een stamp in zijn
poten... Ongelooflijk".
„Wanneer je dat ziet, dan is je zin
om hem aan te vallen gauw over.
Ik ben ervan overtuigd, dat ie
dereen dat zelfmoord voor zijn
plaats in het algemeen klasse-/
ment vindt. Je kunt je nog zo
sterk voelen, maar het opnemen
tegen Hinault betekent bij voor
baat verliezen. En dus pakt nie
mand hem direct aan". En Jo
Maas na een dagje kennismaking
van nabij: „Hinault is een motor.
Een machine. Hij blijft maar ma
len en malen... Het kan niet
op".
Schrik
Slechts één man kon Bernard
Hinault op Les Menuires
niet aan: de kleine Lu
cien van Impe die eerlijk beken
de uit dezelfde schrik die ieder
een heeft, lang gewacht te heb
ben. „Ik durfde niet", zei hij,
„maar ik moest wel toen Hinault
achter mijn ploegmaat Criquie-
lion aanging. Dat vond ik niet
aardig van hem. Zo'n groot ren
ner die een goede beginneling als
Criquielion het succes misgunt...
Ik ben naast hem gaan rijden en
ik heb gevraagd: waarom? Hij
keek me verschrikkelijk vuil aan
en riep: non. Als de zaken er zo
voorstaan, dacht ik, kruip ik aan
je wiel en dan zullen we wel zien.
Dicht by de finish riepen wat
Belgische toeschouwers naar me,
dat de laatste 500 meter plat wa
ren. Ik zag dat Hinault daarvoor
niet op de goede versnelling reed
met de 14-15 die hij gebruikte,
zodat ik snel op de 13 schakelde
en krak het was gebeurd".
Na die tegenvaller gaf Bernard Hi
nault geen krimp. Hij verwees
naar de minuten verschil die hij
teweegbracht en zei: „Vooral in
psychologisch opzicht is dat be
langrijke winst".
Hoewel de afgeschreven Lucien van Impe verrassenderwijs won. boekte
gele trui-drager Hinault in psychologisch opzicht belangrijke i
RONDJE BERGEN
\18eETr119km.-16JULI
SCHAKEN - Viktor Kortsjnoi
heeft gedreigd met een honger
staking, als de Russische autori
teiten zijn vrouw en zoon geen
toestemming geven om de Sow-
jet-Unie te verlaten. Dit zei
Kortsjnoi gisteren in Buenos Ai
res, waar hij aan een schaaktoer
nooi deelneemt, nadat hij had
vernomen dat de Russische auto
riteiten voor de derde keer had
den geweigerd een uitreisvisum
aan zijn vrouw en zoon te verle-
De uitslag van de zestiende etappe
van Morzine naar Les Menuires
over 199 kilometer is: 1. Lucien
van Impe (Bel-Lelangue) 6.05,16
(gem. snelheid 33.066 km. p.u), 2.
Bernard Hinault (Fra-Guimard) op
6 sec., 3. Claude Criquelion (Bel-
Lelangue) op 16 sec 4. Johan van
44 sec., 8. Robert Alban (Fra-Ge-
miniani) op 49 sec 9. Joop Zoete
melk (Ned-Danguillaume) op 1 03,
10. Rene Bittinger (Fra-Huys-
mans) op 141, 11. Martin (Fra-
Danguiilaume) op 2 00, 12. Didier
(Lux-Guimard) op 2.38, 13. Kuiper
(Ned-De Muer) z.t., 14. Bernau-
deau (Fra-Guimard) op 2.46. 15.
Agostinho (Por-Huysmans) op
3.31, 16. Knetemann (Ned-Post) op
3 33, 1? Wellens(Bel-Post)op3 34,
18. De Schoenmaeker (Bel-Huvs-
mans) op 4.21. 19. Sutter (Zwi-
Post) op 4.24, 20 Verlinden (Bel-
Jossart) op 5.00, 21. Thurau (Wdl-
Jossart) op 5.05, 22. Martens (Bel-
Huysmans) op 5.35, 23. Schepers
(Bel-De Bruyne) op 5.40, 24 He-
zard (Fra-De Muer) op 8.38, 25. Do-
nadello (Ita-Ferretti) op t., 43.
Mutter (Zwi-Post) op 14 23. 44
Lubberding (Ned-Post) op 14.25,
50. Pronk (Ned-Post) op 19 40. 78.
Den Hertog (Ned-Jossartop 22.37,
93 Verbruggc(Ned-DeBruyne)op
28.15, 100 en laatste Schoenbacher
(Oos-De Bruyne) op 38.16
Het ALGEMEEN KLASSE
MENT: 1 Bernard Hinault (Fra-
Guimard) 63 uur 22 minuten en 1
sec., 2. Joop Zoetemelk (Ned-Dan
guillaume) op 2 45, 3. Hennie Kui
per (Ned-De Muer) op 14 10. 4 Ulli
Sutter (Zwi-Post) op 17.18, 5. Gery
Verlinden (Bel-Jossart) op 19 22,6
Giovanni Battaglin (Ita-Boifava)
op 19.45,7. Jean-Rene Bernaudeau
'chel Pollentier (Bei-Lauw
23.27,10. Joaquim Agostinho (Por-
Huysmans) op 42.59, 11. Crique
lion (Bel-Lelangue) op 26.32, 12.
Thurau (Wdl-Jossart) op 28.38, 13.
Wellens (Bei-Post) op 31.26. 14
Ht/.ard (Fra-Danguillaume) op
32.29, 15. Nilsson (Zwe-Danguil-
laume) op 36.41, 16 Villemiane
(Fra-Guimard) op 38.50, 17. Van
Impe (Bel-Lelangue) op 39.01, 18
R. Pevenage (Bel-Jossart) op 39.43,
19. Schepers (Bel-De Bruyne) op
39 44. 20. Van de Velde (Ned-Post)
op 41.34, 21. Martinez (Fra-Eve-
raerti op 42 5722 BOOMI (ftt-
Danginllaume) op 47 16. 23. Vallet
(Fra-Everaert) op 49.11, 24. De
Schoenmaeker (Bel-Huysmans)
op 49.49, 25. Bittinger (Fra-Huys-
mans) op 49.58, 26 Lubberding
(Ned-Post) op 50.00, 37. Kneteman
(Ned-Post) op 1.17 59, 51 Pronk
(Ned-Post i op 1.32.52. 58 Den Her
log (Ned-Jossart) op 1 43.37, 80.
Verbrugge (Ned-De Bruyne) op
2 04.17, 87 Mutter (Zwi-Post) op
2.15.26, 100, (en laatste) Tesniere
(Kra-Gemiriian.) <.p 3 17.19
Het ALGEMEEN PLOE-
GENKLASSEMENT: 1 Jo ,rt
(Thurau-Verlinden-Peeters- Peve-
)254t
r 58 ti
i 30 s
conden, 2 Guimard 255.02.45. 3
Post 255 10 03. 4 Huysrnans
255.11.07, 5. Dniuffltlin*
255.23.43, 7. De Muer 256 47 09. 9
De Bruvne 257.27.22
HetPINTENKl. ASSEMENT: 1
Hinault (Fra) 140 punten, 2 Zoe
temelk (Ned) 77. 3. Thurau (Wdl)
66. 4 Demeyer (Bel)59, 5. Bataglin
<!ta) 59, 6 Kelly (Ier) 59.
Het bergklassement is: 1 Bat-
taslin (Ita) 191 punten, 2 Hinault
(Fra) 113, 3. Thurau (Wdl) 66, 4
Martinez (Fra) 96, 5. Kuiper (Ned)
63, 6. Zoetemelk (Ned) 50.
