BglMBiH Olieconsumptie
zal tot 1985
toch toenemen
Verhouding China-
Vietnam explosief
Oeganda: botsing van ideologieën staat eenheid in de weg
Mexico morgen
naar stembus
NAVO roept
Senaat op
SALT-2 te
aanvaarden
Costa Rica vreest
inval van Nicaragua
ZATERDAG 30 JUNI 1979
BRUSSEL (Reuter/DPA) - De
NAVO-bondgenoten van de Ver
enigde Staten hebben gisteren de
Amerikaanse Senaat opgeroepen
het SALT-2 verdrag tussen de
Sowjet-Unie en de Verenigde
Staten te aanvaarden.
De secretaris-generaal van de NA
VO, Joseph Luns, zei dat de
bondgenoten na diepgaande be
studering van het verdrag over
eengekomen waren dat het "valt
binnen hun streven naar zinvolle
maatregelen voor wapenbeheer
sing met als doel een stabielere
verhouding tussen oost en west."
Het SALT-2 verdrag dat op 18 ju
ni door de presidenten Carter en
Brezjnjev in Wenen is onderte
kend, ontmoet tegenstand in de
Amerikaanse Senaat. Luns zei
echter dat de bondgenoten hopen
"dat het verdrag binnen afzien
bare tyd van kracht wordt."
De secretaris-generaal voegde er
aan toe dat de veertien NAVO-
bondgenoten van de Verenigde
Staten "geconstateerd hebben
dat het verdrag de Amerikaanse
afschrikkingsstrategie volleding
in stand houdt, hetgeen een es
sentieel element is voor de vei
ligheid van Europa en Noord-
Amerika."
De V.S. hebben de Sowjetrussische
minister van buitenlandse zaken
Andrei Gromiko er gisteren van
beschuldigd de kansen op ratifi
catie van het SALT-verdrag door
de Amerikaanse Senaat te ver
kleinen door de Senaat er voor te
waarschuwen er geen wijzigin
gen in aan te brengen. Afgelopen
maandag had Gromiko op een
persconferentie in Moskou ge
zegd dat wanneer de Senaat het
verdrag zou verwerpen of zou
wijzigen dat het einde zou bete
kenen van de onderhandelingen.
George Seignious, directeur van
het Amerikaanse bureau voor
wapenbeheersing, zei gisteren
dat de woorden van Gromiko niet
alleen geen goed doen, maar zelfs
de kans op aanvaarding schade
toebrengen. De Senaat heeft geen
behoefte aan instructies van de
Sowjet-Unie, aldus Seignious.
ROME - De Italiaanse president Sandro
Pertini is deze week begonnen aan de
eerste stappen op weg naar een nieuwe
regering. Hij wint achtereenvolgens het
advies in van zijn voorgangers en dat van
alle politieke partijen die in het parle
ment zijn vertegenwoordigd. Vrij alge
meen wordt verwacht, dat hij begin vol
gende week een formatieopdracht zal
verstrekken, en wel aan Giulio Andreot-
ti, nu nog demissionair minister-presi
dent van een drie-partijenkabinet dat al
bij zijn eerste optreden door het parle
ment werd weggestemd en in zijn val
ook het parlement zelf meesleepte.
Hoe weinig er wezenlijk veranderd is door
de daarop volgende verkiezingen, blijkt
wel uit dit draaiboek zonder verrassin
gen. De enige die de ijzeren logica ervan
zou kunnen doorbreken, is Andreotti
zelf, namelijk door de opdracht te weige
ren en plaats te maken voor iemand an
ders.
Daarvoor heeft hij een aantal goede rede
nen. In de afgelopen jaren heeft hij zich
met zijn twee minderheidskabinetten,
het eerste gedoogd en het tweede ge
steund door de Communistische Partij,
geidentificeerd met een toenaderings
politiek waarin zoveel mogelijk werd
samengewerkt met de PCI. Dat is ook
het standpunt van partijleider Zaccag-
nini, maar er zijn nu duidelijke aanwij
zingen dat het op groeiende weerstand
stuit binnen de partij.
Voor een deel van de partijtop valt het lich
te verlies bij de laatste verkiezingen
(waarbij op aanzienlijke winst was ge
hoopt) alleen te verklaren als een teken
van afkeuring van de toenadering door
de kiezers. Zij staan daarom een frontale
opstelling voor, die de communisten
weer voor de duur van het huidige par
lement in de oppositie dringt.
In het partijbestuur wist Zaccagnini vori
ge week zijn standpunt nog aanvaard te
krijgen, maar in de kamerfractie leed hij
een nederlaag. Zijn kandidaat voor het
fractievoorzitterschap, zijn medestan
der Giovanni Galloni, kreeg minder
stemmen dan tegenkandidaat Gerardo
Bianco, een van de „haviken" onder de
afgevaardigden. Met zoveel tegenwind
vanuit de eigen achterban kan Andreotti
er misschien maar beter van afzien een
formatieopdracht te aanvaarden. En, ge
slepen vos als hij is, zou hij wel eens voor
de eer kunnen bedanken, in afwachting
van betere tijden, die ongetwijfeld zullen
komen.s
Daar komt nog bij dat de socialisten hem al
bij voorbaat afwijzen. Zij hebben hem
nooit vergeven dat hij de parlements
verkiezingen niet heeft laten samenval
len met de Europese verkiezingen,
waarvan zij grote verwachtingen had
den. Door de communistische verliezen
zijn de socialisten meer dan ooit op de
wip komen te zitten. Zij kunnen het zich
veroorloven met minachting te spreken
over Zaccagnini's voorstel een regering
te vormen die van de christen-democra
ten tot en met de socialisten zou moeten
lopen. Daaruit blijkt, zo zeggen zij, het
christendemocratische voornemen om
hun overwicht in de Italiaanse politiek
voor onbepaalde tijd voort te zetten.s
Partijleider Craxi heeft dit al bij voorbaat
afgewezen. Zijn voorstel is een regering
onder leiding van een niet-christende-
mocraat (die ook niet noodzakelijk een
socialist hoeft te zijn). Daaraan zou de
Socialistische Partij van harte willen
meewerken. Maar er is weinig kans dat
de christendemocraten daarmee zullen
instemmen-
Het ziet er dus met naar uit dat de komen
de formatie sneller of makkelijker zal
verlopen dan voor de verkiezingen.
Waarschijnlijk zal er een goed deel van
de zomer mee heengaan en het valt op dit
ogenblik nog moeilijk te voorspellen hoe
het komende kabinet er zal uitzien. De
sociaaldemocraten en de republikeinen,
die nu al deel uitmaken van het demis
sionaire kabinet-Andreotti. zijn graag
bereid ook in de nieuwe regering zitting
te nemen. De socialisten willen hun huid
(d.w.z. hun eventuele deelname of steun
van buitenaf) zo duur mogelijk verko
pen.
De communisten hebben zich vastgeprikt
op het ultimatum: of in de regering of in
de oppositie. Het is niet onmogelijk dat
iedereen zal instemmen met een voorlo
pige regering waarmee het land althans
met goed fatsoen door de hete zomer kan
komen. In de herfst gaat het dan pas me
nens worden.
(Van onze speciale verslaggever)
TOKIO - Er zal eerst nog veel meer olie verbruikt worden voordat het beter
zal gaan. Met deze variant op de bekende zegswijze kan het resultaat van
de Tokiose energietop worden samengevat. Amerika, Japan, Canada en
de vier grootste EG-landen maakten in de Japanse hoofdstad wel afspra
ken die moeten leiden tot bezuiniging in het olieverbruik, maar voordat
die van kracht worden, zal de olieconsumptie nog in niet geringe mate
kunnen toenemen.
BANGKOK (UPI) - Vietnam heeft gisteren gewaarschuwd dat aan zijn grens met China
weer een explosieve situatie is ontstaan. Radio-Hanoi beschuldigde China van voortdu
rende gewapende provocaties die „het leven van de Vietnamese burgers langs de grens
in gevaar brengen en die de kans op een regeling van het probleem tussen de twee landen
verslechteren".
Volgens de radio hebben de Chine
zen hun 'gewapende provocaties
tegen Vietnam voortgezet te land,
ter zee en in de lucht'. Een groot
gedeelte van het Chinese leger en
veel militair materieel zijn (na de
recente Chinese aanval) vlak bij
de grens gebleven. De spanning
groeit met de dag en zou op elk
moment tot ontlading kunnen
komen, aldus de radio.
voorstellen te accepteren voor
een gedemilitariseerde zone
langs de grens teneinde de kans
op een conflict te verminderen.
Eventuele vorderingen by de be
sprekingen die nu in Peking
gaande zyn „hangen af van de
houding van de Chinese autori
teiten", aldus de Vietnamese ra
dio.
China trok gisteren fel van leer te
gen Vietnam door dit land te be
schuldigen van 'slavenhandel' en
'afpersing'. Het persbureau
SAN JOSE (UPI) - De marine van
Nicaragua heeft ongeveer 300
man regeringstroepen aan land
gezet by het grensgebied met
Costa Rica. Met de reeds aanwe
zige regeringstroepen zullen zij
waarschijnlijk de strijdmacht
van Sandinisten, die het grens
gebied twee weken geleden be
zette, proberen te omsingelen.
Militaire kringen in het buurland
Costa Rica vrezen dat die omsin
gelingsoperatie zich tot hun
grondgebied zal uitstrekken. Uit
voorzorg is de bevolking uit een
grensdorp geëvacueerd.
De Sandinisten die dit gebied twee
weken geleden veroverden hoop
ten van hieruit op te rukken naai
de stad Rivas, waar zij hun voor
lopige regering willen installe
ren, maar na een snelle opmars in
het eerste etmaal stuiten de san
dinisten op felle tegenstand en
luchtaanvallen van de troepen
van president Somoza. Tegen
over zon 700 Sandinisten zou nu
een regeringsmacht van onge
veer 800 militairen staan.
Volgens het radiostation van de
Sandinisten hebben de guerrille-
ros het garnizoen van de rege
ringstroepen in Rivas omsingeld.
In de belegerde kazerne zou zich
ook Somoza's oudste zoon be
vinden.
Intussen begint de burgerbevol
king geleidelijk terug te keren
naar de zwaar geteisterde hoofd
stad Managua, die donderdag
door de Sandinisten is ontruimd.
Als reden voor hun strategische
terugtocht gaven de Sandinisten
dat zij de burgerbevolking niet
langer bloot willen stellen aan het
geweld van Somoza's troepen.
Nieuw-China zei dat minstens
200.000 vluchtelingen bij hun po
gingen het land te verlaten waren
verdronken. Het voegde eraan
toe dat Hanoi de vluchtelingen
drie miljard dollar (6,5 miljard
gulden) had 'afgeperst.'
Premier en partyleider Hua Guo-
feng van de Chinese Volksre
publiek heeft tydens een van de
laatste zittingsdagen van het
Volkscongres opgeroepen tot het
opbouwen van een modern leger.
Hij zei dat China behoefte heeft
aan een vreedzame internatio
nale omgeving om de staat op te
bouwen, „maar die opbouw zal
met strijd gepaard gaan"
De voorzitter van het presidium
van het Volkscongres. Je Jiang-
jing, verklaarde dat er in de ko
mende jaren „heel wat herstruc-
tuering en verbetering moet
plaats vinden" in de strijdkrach
ten. "De gevechtskracht van het
leger moet opgetrokken worden
naar een modern peil", aldus Je
China zal dit jaar dan ook meer dan
12,5 miljard dollar (circa 26 mil
jard gulden) aan zijn defensie uit
geven. Dit bedrag is twee miljard
dollar (ruim vier miljard gulden)
meer dan vorig jaar.
Minister van financien Zhang Jing-
fu verklaarde dat de verhoging
het gevolg is van de grensoorlog
met Vietnam en van de noodzaak
de grenzen te versterken.
China zal verder een bedrag van 625
miljoen dollar (circa 1,3 miljard
gulden) besteden voor buiten
landse hulp. Dat is hoger dan
werd verwacht omdat China vo
rig jaar zijn hulp aan Albanië en
Vietnam staakte. De minister zei
niet hoe dit bedrag wordt ver
deeld.
Haig draagt
bevel over
BERGEN (België) (AFP/UPI)
- De Amerikaanse generaal
Alexander Haig rechtsheeft
gisteren het op perbevelhebber
schap van de NAVO-strijd-
krachten in Europa overgedra
gen aan zijn landgenoot gene
raal Bernard Rogers (links).
In een rede waarschuwde de af
tredende Haig dat de Verenigde
Staten hun strategisch over
wicht op de Sowjet-Unie hebben
verloren. Ook al neemt Was
hington binnenkort de noodza
kelijke beslissingen over de in
voering van nieuwe wapensys
temen. dan nog zal het Ameri
kaanse overwicht pas rond
1987, of later, zijn hersteld, al
dus Haig.
"In de tussenliggende tijd zullen
de Verenigde Staten niet langer
beschikken over het soort strate
gisch overwicht dat sinds de
Tweede Wereldoorlog de basis
heeft verschaft voor de beheer
sing van internationale crisis
situaties. die onvermijdelijk
zullen blijven voorkomen," zo
meende de generaal. Hij wilde
geen oordeel uitspreken over
S ALT-U.
De NAVO berust op twee onver
brekelijk verbonden pijlers: de
ontspanning en de afschrik
king, aldus Haig.
Generaal Bernard Rogers staat
in tegenstelling lot zijn voor
ganger bekend als een a-politiek
militair. De 57-jarige Rogers
diende na zijn opleiding aan de
militaire academie West Point
in Korea en Vietnam. Sinds
1976 is hij opperbevelhebber
van de Amerikaanse land
strijdkrachten. Rogers staat be
kend als specialist op het gebied
van de chemische en elektroni
sche oorlogsvoering. Op dit ter
rein heeft de Sowjet-Unie vol
gens NAVO-deskundigen een
voorsprong op het Atlantisch
Bondgenootschap. Voorts wordt
Rogers beschouwd als expert in
snelle mobilisaties,
de nieuwe opperbevelhebber
van de NAVO kwam onlangs in
het nieuws met zijn voorstel
ixx>r de vorming van een Ame
rikaanse interventiemacht van
110.000 manschappen, die snel
inzetbaar zou moeten zijn voor
militair ingrijpen buiten de
Verenigde Staten.
Op korte termyn veranderen de
Tokio-besluiten niets aan het
fundamentele gebrek aan even
wicht tussen vraag en produktie
van ruwe olie in de wereld. De
vraag is 1,5 a 2 miljoen vaten gro
ter dan de produktie, en zolang
die situatie voortduurt, blijft er
ook een opwaardse druk bestaan
op de prijzen. De jongste forse
verhoging door de OPEC is daar
van het bewys - onverschillig of
er nu wel of geen topoverleg in
Tokio plaatshad.
De westelijke Zeven hebben zich in
de Japanse hoofdstad verbonden
in 1985 niet meer dan een bepaal
de hoeveelheid olie in te voeren-
De eerstkomende jaren zijn Ame
rika en Japan echter nog vry om
eventueel meer te importeren.
Alleen de EG-landen hebben zich
al eerder zelf vastgelegd op im
portbeperking met ingang van
1980. Als de totale invoer dit jaar
onder het cijfer voor 1978 blijft,
dan is dat uitsluitend te „wijten"
aan de hogere (OPEC)prijzen en
niet aan de besluiten van To
kio.
Japan
In het geval van Japan - met 250
miljoen ton per jaar de grootste
importeur na de VS - is het al heel
waarschijnlijk dat de import nog
zal toenemen: de afspraak van
Tokio voorziet in een stijging die
in 1985 zelfs 40 procent kan be
dragen in vergelijking tot 1978
Japan is een uitzondering, omdat
het economisch nog veel moet
groeien, zoals de Japanners
voortdurend beweren.
Met mopperende automobilisten
voor lege benzinepompen thuis
was president Carter in Tokio
niet in de positie ook maar enige
Componist
Paul Dessau
overleden
OOST-BERLIJN (Reuter) - De
Oostduitse componist Paul Des
sau is op 83-jarige leeftyd in
Oost-Berlijn overleden. Het
Oostduitse persbureau heeft dit
gisteren gemeld.
Dessau componeerde ondermeer
ballades voor Bertol Brecht, de
componist, die tydens de Tweede
Wereldoorlog in de V.S. verbleef,
heeft ook een aantal symfonieën
gecomponeerd en de opera "Pun-
tila"
bindende afspraak over import
bezuinigingen op korte termijn
aan te gaan naar het voorbeeld
van de Europese landen. Maar
het streefdoel inzake de import in
1985, waarop Amerika zich wel
heeft vastgelegd, betekent toch
een doorbraak: voor het eerst is er
een Amerikaanse verplichting en
bovendien reikt die verder dan
het presidentschap van Jimmy
Carter - een factor die ook telt,
gezien Carters betrekkelijk falen
bij het energiebeleid.
Het streefdoel voor 1985 zal bevor
derend werken - althans dat is de
verwachting van de deelnenjers
aan de Tokio-top - op verdere be
zuiniging in het verbruik, de ex
ploitatie van nog niet ontgonnen
bronnen aan olie en andere ener
gie, de toepassing van nieuwe
energievormen, etc. „En daarmee
laten wij zien", zei de Britse pre
mier Margaret Thatcher, „dat wij
proberen vooruitgang te boeken
in dit moeilijke vraagstuk"
Het dient gezegd: de woorden van
mevrouw Thatcher kwamen pre
cies een etmaal na de bekendma
king van de nieuwe olieprijzen:
eerst had de OPEC nog laten zien
wat ze waard is in een wereld die
naar energie dorst
MEXICO-STAD (DPA/UPI) -
Mexico kiest morgen voor het
eerst volgens de regels van een
politieke hervorming een nieuw
Huis van Afgevaardigden. Een
kleine 28 miljoen kiesgerechtig
den en daarmee ongeveer 12
miljoen meer dan bij de verkie
zingen van dne jaar geleden, zal
400 afgevaardigden aanwijzen.
Zij hebben deze keer niet alleen de
keus uit de kandidaten van de
gevestigde partyen met voorop
de regeringsparty PRI (Partido
Republicano Institucional) maar
uit nog drie partyen: de Commu
nistische Party in combinatie
met drie kleine linkse partyen, de
Socialistische Arbeiderspartij en
de Democratische Partij.
Dat zij kunnen meedoen is te dan
ken aan de hervorming waarmee
de regering van president Josë
Lopez Portillo het politieke mee
denken wil verruimen. Hoewel
niet wordt uitgesloten dat de PRI
zetels kan verspelen, is haar sinds
vyftig jaar overheersende positie
niet echt in gevaar.
Een van de redenen is de hervor
ming zelf, die volgens het hoofd
van de faculteit voor politieke en
sociale wetenschappen aan de
autonome universiteit van Mexi
co, Antonio Delhumeau, 'zeer
specifiek en begrensd" is. Drie-
van de vierhonderd afgevaardig
den worden rechtstreeks geko
zen. De resterende 100 zetels
worden proportioneel verdeeld.
Daar komt by dat de regeringspar
ty de enige is die over voldoende
geld beschikt en organisatorisch
goed in elkaar zit en de oppositie
er niet in geslaagd lykt ontevre
denheid onder de massa uit te
buiten.
Vrees van de oppositie dat verkie-
zingsmanipulatie zal plaatsheb
ben, wordt door de regering en
politici van de PRI 'ongegrond'
genoemd. Minister van binnen
landse zaken Enrique Olivares
Santana wyst erop dat alle maat
regelen zijn genomen om 'zuivere
en verantwoorde' verkiezingen te
garanderen. Zo zullen vertegen
woordigers van de part yen die
meedoen in de 43.000 stemloka
len toezicht houden op het orde
lijk verloop van de stemming.
Waar de positie van de PRI het
meest in gevaar lykt is de hoofd
stad Mexico, waar het aan onvre
de in de krottenwijken niet ont
breekt Bovendien haalde PRI-
burgemeester Carlos Hank Gon
zalez zich het ongenoegen op de
hals door 100.000 mensen tot ver
huizen te dwingen en 20.000 hui
zen te slopen om plaats te maken
voor een nieuw wegennet
Verkiezingen voor het Huis van Af
gevaardigden vinden in Mexico
om de drie jaar plaats en presi
dents- en senaatsverkiezingen
om de zes jaar.
Zoals dikwyls het geval is in party
en die jarenlang onaangevochten
de macht hebben uitgeoefend, is
ook de Mexicaanse PRI niet vrij
van corruptie, nepotisme en bu
reaucratie.
Amin blijft weg. Dat is op het
ogenblik het enige dat momen
teel vast staat in Oeganda. Ruim
twee maanden na de vlucht van
de man die zijn volk jarenlang
op beestachtige wijze gekneveld
hield, zijn zijn opvolgers in een
felle strijd om de macht gewik
keld. Het Nationale Bevrij
dingsfront, de overkoepelende
organisatie van verzetsbewe
gingen die Amin ten val brach
ten, staat op springen.
Van de eensgezindheid waarmee
de voormalige dictator bestre
den werd, valt weinig meer te
bespeuren.
De hele problematiek van het hui
dige Oeganda is in een paar pun-
i te vatten. Eeuwenou
de stammentegenstellingen
staan daarbij voorop. Vooral die
tussen de numeriek overheer
sende Baganda (bijna 4 van de 12
miljoen inwoners), die in Cen
traal- en Zuid-Oeganda wonen,
en kleinere stammen als de
noordelijke Langi en Acholi.
Daarnaast wordt de situatie nega
tief beinvlied door ideologische
verschillen-gematigd liberalen
en monarchisten enerzijds con
tra anarchisten, socialisten en
marxisten anderzijds - verre
gaande sociale spanningen, een
leeggeplukte economie en ach
terliggende, buitenlandse, poli-
tiek-economische belangen van
de buurlanden Tanzania en Ke
nya.
Aan het einde van de vorige eeuw
smeedde Groot-Brittanniè een
dertigtal stamgebieden rond de
bronnen van de Witte Nijl aan
een tot Oeganda. Vier konink
rijkjes, die een redelijke mate
van zelfstandigheid behielden,
maakten er deel van uit. De be
langrijkste koning was de Ka-
baka (heerser) van de Bagan
da.
In 1963 werd het land onafhanke
lijk. Drie jaar later schafte de
toenmalige, socialistisch geo
riënteerde president, dr. Milton
Obote - een Lango - het konink
rijk van de Baganda af. Hij wil-
n Oeganda een centraal ge
leide eenheidsstaat maken. Tot
op de dag van vandaag wordt
het verdrijven van de Kabaka
door de Baganda als een van de
grootste wandaden van Obote
beschouwd. De huidige Oegan-
dese president, Geoffrey Luk-
ongwa Binaisa - zelf een Bagan-
Door Wim Wansink
da - wordt door zijn eigen volk
als een „verrader" gezien, omdat
hij als procureur-generaal onder
Obote direct betrokken was bij
de uitvoering van het besluit.
Kort daarna trad hij af.
Twee stromingen overheersen nu
binnen het Oegandees Nationaal
Bevrijdingsfront OJNLF), de
overkoepelende organisatie van
in het buitenland opgerichte
verzetsbewegingen, die Amin
ten slotte begin april wist te ver
jagen. Tot voor kort was de ene
de „Red Oeganda Beweging"
(SUM), die wordt gedomineerd
door gematigde, pro-westerse
intellectuelen en zakenlieden, in
de meerderheid.
Zij waren het, die de zich „a-poli
tiek" noemende profesoor Jusuf
Luie, voormalig kanselier van
de beroemde Makarere-univer-
siteit in de hoofdstad Kampala,
voordroegen om als eerste na
Amin het presidentschap te bek
leden. De SUM is fel gekant te
gen een terugkeer van oud-pre
sident Obote en diens politiek
centralisme; de beweging telt
veel leden van de Baganda-
stam.
De tweede invloedrijke groepe
ring in het UNLF en de daaruit
gevormde Nationale Advies
raad is het „Front voor Nationa
le Revolutie" (FNR). Het Ls een
beweging van anarchisten, so
cialisten en marxisten, die Obo
te een warm hart toedraagt en
gesteund w ordt door de socialis
tische Tanzaniaanse president
Nyerere. De FNR bestaat voor
het merendeel uit Langi en
Acholi
Deze laatste stroming heeft op het
ogenblik de overhand binnen de
uit de UNLF gevormde, dertig
leden tellende Nationale Ad
viesraad die een soort parlc-
mentsfunctie bekleedt. Immers,
door toedoen van ontevreden
FNR-leden werd Luie vorige
week gewipt Hij zou volgens
hen te nadrukkelijk in westers
vaarwater terecht zijn gekomen
en de banden met het liberaal-
kapitalistische buurland Kenya
hebben willen verstevigen. Met
18 tegen 12 stemmen werd Luie
vervangen door de centrum
linkse oud-advocaat Binai-
