Demonstratie in
Utrecht: 50.000
man op de been
Tijd van Colijn mag nooit meer terugkeren
Koningin danst driekasman
Nederlaag voor
Van Aardenne
Nieuwe
kans
voor
kerk-
Turken
Bescherming voor kamerhuurders
WOENSDAG 20 JUNI 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
99
99
UTRECHT (GPD) - Voldaan, maar dood
moe zit Cor van der Louw (76) uit Hoe
velaken op een trapje van het podium in
de Irenehal van het Jaarbeurscomplex
in Utrecht. Het oorverdovende gejoel en
handengeklap van de meer dan 50.000
demonstranten die de bezuinigings
plannen van het kabinet Van Agt-Wiegel
niet pikken, laat de minder-valide Van
der Louw als een verkwikkende douche
over zich heen komen. Van der Louw,
vader van de PvdA-burgemeester in
Rotterdam, opent met zijn invalidenwa
gentje de 5 km lange stoet, die zich om
kwart voor twee gistermiddag in bewe
ging zette.
Er komt geen einde aan. Terwijl de kop
van de demonstratieve optocht al in de
Irenehal arriveert, moeten de laatste
demonstranten van het verzamelpunt op
de laan van de Verenigde Naties nog ver
trekken. Maar niemand treurt om de an
derhalf uur durende voettocht. Het is
mooi weer, er hoeft niet te worden ge
werkt, het is één grote familie. Onder
weg wordt veel gediscussieerd, bijvoor
beeld over de vraag hoeveel de uitke
ringstrekkers er met de plannen van Van
Agt op achteruit zullen gaan. Vooral
voor demonstrerende buitenlandse
werknemers blijken de op de talrijke
uitgedeelde pamfletten gemaakte som
metjes niet altijd even duidelijk. Ge
makkelijker is het hen de leuzen op die
pamfletten te leren uitspreken. Hetgeen
soms grote hilariteit met zich mee
brengt.
Onder de demonstranten zijn veel bejaar
den. Ze halen herinneringen op uit vroe
ger jaren toen het dagelijks leven "nog
echt slecht was". Ze demonstreren naar
hun zeggen, omdat de tijd van Colijn
nooit meer mag terugkeren.
Terwijl de immense stoet via de Daalse-
tunnel en het winkelcentrum Hoog-Ca-
tharijne door de binnenstad trekt, pro
beren demonstranten de vele toeschou
wers langs de route over te halen zich bij
hen aan te sluiten. Een paar keer lukt dat
en krijgt "het nieuwe lid" onmiddellijk
een van de duizenden borden of span
doeken te torsen.
Aan leuzen op spandoeken en slogans voor
spreekkoren geen gebrek. Bij honder
den zijn de protestborden door vracht
wagens van timmerbedrijven bij het ver
trekpunt aangevoerd. "Kosten noch
moeite zijn kennelijk gespaard", zegt
een verpleegster van een Amsterdams
Ziekenhuis. Daarbij niet alleen doelend
op de spandoeken, maar ook op twee
reclamevliegtuigjes die in opdracht van
de FNV-Bouw- en Houtbond drie uur
boven de optocht cirkelen met de tekst:
"Wij wensen u veel succes".
FNV-leider Wim Kok glundert als hij bij
de aankomst bij de Irenehal hoort dat er
misschien wel 50.000 demonstranten
zijn. "Dat is het dubbele van wat we ver
wacht hadden. Het geeft voor het kabi
net toch wel te denken. De oorlog tegen
Van Agt en Wiegel is compleet". Terwijl
hij dit zegt trekt hij een bits gezicht en
loopt weg. Over anderhalf uur moet hij
de massa toespreken. Onder het genot
van een broodje en een pilsje neemt de
FNV-leider in de kantine van de Irene
hal zijn speech nog even door.
In de hal zelf is het een gekkenhuis. Alles
loopt weliswaar gesmeerd, maar op één
punt heeft de organisatie de plank mis
geslagen. Het live-optreden van Freddy
Golden, een dixielandformatie, wordt
door de overgrote meerderheid niet op
prijs gesteld. "Wij willen actie!", scan
deert de menigte. FNV-vakbondsbe
stuurder Herman Bode, die de wachten
den als een soort entertainer bezighoudt,
belooft de menigte dat de muziek zal
worden gestaakt.
Eindelijk is het zo' ver. Kok beklimt het
podium met aan zijn arm een uitgelaten
vrouw die ballonnen boven zijn hoofd
houdt. Verlegen lacht hij naar de foto
grafen die dit ludieke moment niet wil
len missen. FNV-vice-voorzitter Wim
Spit warmt de demonstranten met een
korte toespraak op; Wim Kok maakt tot
slot de demonstratie tot een compleet
succes.
Over dat succes zegt een van de vele de
monstrerende bejaarden uit het
Utrechtse NW-huis, mevr. Bakker
"Wij hebben het vroeger niet best gehad.
We kregen het beter. Dankzij de strijd
van de socialisten. Mijn kinderen heb
ben het nu uitstekend, maar de welvaart
heeft de top bereikt. Het gaat nu om mijn
kleinkinderen. Als zij het later net zo
goed krijgen als ik het nu heb, dan is
deze demonstratie zinvol geweest. Maar
dan moet je wel blijven vechten voor de
door ons met zoveel moeite verworven
rechten".
UTRECHT/DEN HAAG
(GPD) - De actiedag van
de FNV tegen de bezuini
gingsplannen van het ka
binet-Van Agt heeft vele
tienduizenden mensen op
straat gebracht. Brand
punt van de actie was
Utrecht waar naar schat
ting zo'n vijftigduizend
demonstranten lieten we
ten het met de regerings
plannen van premier Van
Agt niet eens te zijn.
De actie werd verder gevoerd met
stakingen - vooral in het streek
vervoer en het vervoer in de grote
steden - en met bezettingen van
onder meer het ministerie van
CRM. Het grootste deel van de ac
ties vond plaats in het Westen,
waar de effecten ervan wel voel
baar waren, zonder dat er overi
gens sprake was van een chaos.
De FNV noemde de dag een groot
succes, maar had wel bezwaren
tegen het „onnodig harde" poli-
tie-optreden met name in Den
Haag en Amsterdam. Een
woordvoerder van de bonden
veroordeelde vooral het aanhou
den van een vakbondsbestuurder
die pamfletten uitdeelde voor een
bedrijf in Amsterdam.J)e politie
heeft zich voor het karretje van de
werkgevers laten spannen", al
dus de FNV-zegsman.
FNV-voorzitter Wim Kok haalde in
Utrecht fel uit naar de regering-
Van Agt en de bezuinigingsplan
nen zoals die zijn vastgelegd in
Bestek'81 en het zogenaamde 1
juli-pakket.
Volgens Kok.probeert het kabinet
zijn financiële problemen op te
lossen over de ruggen van de
kleine mensen. „De sociale ze
kerheid wordt afgebroken, juist
nu we als werknemers zozeer
door de werkloosheid worden ge
troffen en van de sociale zeker
heid op aan moeten kunnen. Een
sociale zekerheid, die we in tien
tallen jaren met bloed, zweet en
tranen met niet onaanzienlijke
financiële offers zelf hebben op
gebouwd".
De regering, zo ging Kok verder,
geeft geen leiding aan het ge
vecht tegen de werkloosheid.
„Zij durft het niet aan om de
werkloosheid echt gericht en
frontaal te lijf te gaan. Want als zij
dat doet, dan kom je aan de ge
vestigde belangen van de grote
jongens. Dan moeten onderne
mers meer rekening gaan houden
met de maatschappij en minder
met de beleggers".
Volgens de FNV-leider maken de
leden van het kabinet zich op zijn
minst schuldig aan een staaltje
gewiekste volksmisleiding als ze
het hebben over de hoogte van de
uitkeringen. Hij zei iedere ver
dachtmaking dat de FNV de fei
ten onjuist zou presenteren, met
de grootst mogelijke kracht van
de hand te wijzen.
Acties
Op tal van plaatsen werd gisteren
het openbaar veivoer voor enkele
uren stilgelegd. Tot grote drukte
op de wegen leidde dat, tot ver
rassing van de Verkeersdienst
van de rijkspolitie, vrijwel ner
gens. Alleen rond Rotterdam,
waar het streekvervoer geduren
de de ochtendspits was stilge
legd, waren wat meer files dan
gebruikelijk.
Erg veel moeilijkheden voor de
passagiers die gewoon zijn per
openbaar vervoer te reizen, wa
ren er ook niet te melden. Het
publiek bleek over het algemeen
goed op de hoogte van de werk
onderbreking, aldus de busmaat
schappijen. De wachtenden die
bij bushaltes werden aangetrof
fen, waren voornamelijk buiten
landse werknemers.
Op een aantal bedrijven werden
korte werkonderbrekingen ge
houden. Ruim 1500 werknemers
van De Schelde in Vlissingen
legden 's ochtends enige tijd het
werk neer. In Nijmegen werd het
werk onderbroken bij een drietal
bedrijven.
Het streekvervoer reed niet in grote
delen van de provincies Zuid-
Holland, Noord-Holland, Utrecht
en Gelderland. In Den Haag ble
ven tot tien uur de stadsbussen
en de trams in de garages. De sta
king is niet overal met evenveel
enthousiasme verlopen.
Amsterdamse chauffeurs van de
busmaatschappij Centraal Ne
derland moesten er 's morgens
om zes uur voor zorgen, dat
Haarlemse busbestuurders niet
konden uitrijden. Dat deden zij
door de poort van de NZH
(Noord-Zuidhollandse Ver
voersmaatschappij) te barricade-
De Haarlemse chauffeurs voelden
niets voor een werkonderbre
king. Toen de Amsterdammers
met bierblikjes begonnen te
gooien, en de politie tussenbeide
moest komen om de gemoederen
te sussen, adviseerde de NZH-di-
rectie maar niet uit te rijden. Ge
vreesd werd dat de chauffeurs
anders onderweg zouden worden
gemolesteerd.
In Amsterdam kwam het onder
meer bij het Centraal Station tot
moeilijkheden toen actievoer
ders een trambestuurster beko
gelden die passagiers wilde in
nemen. De trams en bussen in
Amsterdam bleven voor een deel
rijden. De metro daarentegen lag
geheel stil.
De streekbussen van Centraal Ne
derland, een van de grootste
streekvervoerbedrijven met
diensten in het Gooi, Utrecht en
Gelderland, bleven tot negen uur
in de garage. Op de Veluwe reden
de bussen volgens de normale
dienstregeling, maar hoefden de
passagiers niet te betalen.
Enige problemen waren er rond de
geplande werkonderbrekingen
bij Vroom en Dreesmann. De di
rectie van het warenhuisconcern
liet de dienstenbonden FNV we
ten dat men met deze bonden niet
langer wil praten als V en D
doelwit zou worden van een sta
king. Daarover waren de dien
stenbonden zeer verontwaar
digd. Zij riepen het personeel van
de centrale magazijnen van V en
D in Utrecht en Roosendaal de
actie, bestaande uit een verlen
ging van de koffiepauze, te laten
doorgaan.
Het personeel van de Bijlmerbajes
in Amsterdam heeft uit solidari
teit met de FNV-acties spandoe
ken opgehangen aan de gevan
genisgebouwen. Verdergaande
acties zijn voor dit personeel om
voor de hand liggende redenen
niet mogelijk.
In Amsterdam, Rotterdam,
Dordrecht werkten de
van de stadsreiniging niet Am
sterdam nam waar het het open
baar vervoer betreft, een bijzon
dere plaats in. In de hoofdstad
hielden de bussen en trams er om
elf uur mee op.
UTRECHT-Wim Kok,voorzitter
van de Federatie Nederlandse
Vakbeweging, spreekt tijdens de
protest-manifestatie in Utrecht de
menigte toe. Hij deed een dringend
beroep op het parlement om te bre
ken met Bestek'81, het ombuigings
plan van de regering.
SOESTD1JK - Koningin Juliana danst de driekusman. Deze volksdans
stond gisteren op het programma tijdens het traditionele bejaarden-defilé
bij paleis Soestdijk. Na een dans-demonstratie te hebben gadegeslagen
werd de koningin zo enthousiast dat zij een uitnodiging van danslerares
Van Hees graag
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer heeft gisteravond met
ruime meerderheid twee D'66-
moties aangenomen waarin de
regering wordt uigenodigd geen
vergaande besluiten over kerne
nergie te nemen zonder vooraf
gaand overleg met de Kamer. Dat
ondanks het volle gewicht waar
mee minister Van Aardenne van
economische zaken zich in de
strijd wierp door de beide moties
ten sterkste te ontraden. Volgens
de minister is sluiting van de
kerncentrales in Borssele en Do-
dewaard het logische gevolg van
het aannemen van de moties.
"Onzin", reageerden mevrouw
Lamberts-Hacquebard, indien-
ster van de moties, en andere
woordvoerders.
De beide moties vloeien voort uit
het contract dat de Zeeuwse
PZEM over de verwerking van
gebruikte splijtstofstaven heeft
afgesloten met de Franse
nucleaire opwerkingsfabriek
Cogema. De nota-wisseling over
het PZEM-contract, tussen de
Nederlandse en Franse regerin
gen, is onlangs afgesloten - zon
der dat de Kamer op de hoogte
De kamermeerderheid bestond uit
D'66, PvdA, de kleine linkse par
tijen en het CDA. Tot op het laat
ste moment bleef het onduidelijk
of alle CDA-leden de harde, drei
gende woorden van Van Aarden
ne naast zich neer zouden leggen.
Na drukke discussies werd de
fractie op één lijn gebracht en
stemden de CDA'ers uiteindelijk
vóór de moties van mevrouw
Lambers; iets waar zij niet meer
op had gerekend. Zij had in het
begin van de avond haar beide
moties nog wat verzacht om het
CDA voor zich te winnen, in ruil
voor de steun van die partij.
DEN HAAG (GPD) - staatssecreta
ris Brokx van volkshuisvesting
wil de kamerhuurprijzen onder
controle houden. Daartoe wordt
het besluit Huurprijzen Woon
ruimte gewijzigd, waardoor de
maximale vraaghuur voor een
kamer wordt verlaagd. De maat
regel van Brokx betekent dat de
maximale huurprijs van onzelf- Brokx heeft de Tweede Kamer toe
kamers. Door de toezegging van
Brokx dat hij de huurprijzentabel
ten gunste van kamerhuurders
wijzigt, achtten de volkshuisves
tingspecialisten uit het parle
ment het niet noodzakelijk het
debat doorgang te laten vin
den.
standige woonruimte (kamers) ii
bepaalde gevallen 40 a 60 gulden
per maand lager kan uitvallen
dan in de oorspronkelijke wetge
ving, die per 1 juli ingaat, was
vastgelegd, gisteren zou in de
Tweede Kamer gedebatteerd
worden over de huurprijzen van
gezegd de komende maanden
nauwgezet de kamerhuurprijzen
te zullen volgen. De staatssecre
taris gaat daarbij maatregelen
ontwikkelen die erop gericht zijn
dat leeggekomen kamers niet in
eens voor een veel hogere huur
worden aangeboden. Voor zelf
standige woonruimte bestaat per
1 juli, wanneer de Huurprijzen-
wet van kracht wordt, de ver
plichting dat overeenkomsten
met nieuwe huurders worden
gemeld. Brokx realiseert zich dat
het ontbreken van een verplich
ting om overeenkomsten met
nieuwe huurders van kamers te
melden, tot misbruik kan lei
den.
In de komende tijd zal het ministe
rie van volkshuisvesting een in
tensieve voorlichtingscampagne
voeren om huurders en verhuur
ders van kamers op hun rechten
en plichten te wijzen.
De Kamer wil niet vooruitlopen op
de brede maatschappelijke dis
cussie die over kernenergie in al
haar aspecten moet worden ge
houden, zo stond in de moties. De
afgesloten contracten zijn enkel
voor de verantwoordelijkheid
van de contractpartners en mo
gen geen enkele belastende rol
spelen in die discussie.
In Nederland
nu meer dan
1,3 miljoen
niet-aetieven
DEN HAAG (GPD) - Ons land telt
op het ogenblik meer dan 1,3
miljoen mensen die door ziekte,
werkloosheid of arbeidsonge
schiktheid niet aan het arbeids
proces kunnen deelnemen. Het
gaat om zogenoemde niet-actie-
ven tussen 15 en 64 jaar; hun aan
tal is sinds 1971 met gemiddeld
93.000 per jaar gestegen.
Deze aantallen worden genoemd in
het Statistisch Cahier nr. 20, „Ac
tieven en niet-actieven, een ana
lyse van trends in de periode 1960
tot 1976", samengesteld door het
ministerie van CRM. In de perio
de 1971 tot 1976 is het aantal ac
tieven (deelnemers aan het ar
beidsproces) gemiddeld met
22.000 man per jaar afgenomen.
Dit aantal is het resultaat van een
afname met 46.000 per jaar in de
particuliere sector en een toena
me met 24.000 per jaar in de quar
taire of se mi-collectieve sector.
Het aantal studerenden is in de
genoemde periode met 55.000 per
jaar toegenomen.
DEN HAAG (GPD) - De Turkse
christenen die sinds twee
maanden de St.Jan in Den
Bosch bezet houden maken
toch nog kans om in ons land
te mogen blijven. Staatsse
cretaris mevrouw Haars van
Justitie heeft gisteren in een
brief aan de vaste Kamer
commissies voor Justitie en
Buitenlandse Zaken ge
schreven dat verzoeken om
toelating van Turkse christe
nen opnieuw zullen worden
beoordeeld tegen de achter
grond van gewijzigde om
standigheden.
Mevrouw Haars heeft verder
meegedeeld dat voor 1 sep
tember geen Turkse christe
nen ons land zullen worden
uitgezet. Het is volgens haai
de bedoeling dat voor die da
turn elders onderdak gevon
den zal moeten worden voo
de Syrisch-orthodoxe chris
tenen die absoluut niet in ons
land mogen blijven. Bisschop
Bluyssen van Den Bosch had
mevrouw Haars om de drie
maanden uitstel van vertrek
gevraagd om plaatsingsmo
gelijkheden te zoeken in an
dere landen voor de meest ur
gente gevallen. Inmiddels
heeft hij "bot gevangen" in
Canada.
Een aantal verzoeken om poli
tiek asiel die al waren afgewe
zen zullen, zo heeft de staats
secretaris laten weten, op
nieuw worden bekeken tegen
de achtergrond van de veran
derde positie van de christe
nen in Turkije. Mevrouw
Haars vindt dat de positie van
de Syrisch-orthodoxe chris
tenen zich „ten ongunste
blijkt te ontwikkelen". Vol
gens haar mag echter niet de
algemene conclusie worden
getrokken dat christenen in
Turkije om hun geloofsover
tuiging worden vervolgd.
„Maar dat sluit niet uit dat
zich in bepaalde individuele
gevallen omstandigheden
voordoen waarin wel van ver
volging zou kunnen worden
gesproken,"aldus mevrouw
Haars.
Van een collectief asiel wil ze
nog steeds niet weten. Het
gaat uitsluitend om het bekij
ken van geval tot geval of aan
Turkse christenen een ver
blijfsvergunning kan worden
toegekend. Hiervoor komen
dan degenen in aanmerking
die in hun geboorteland per
soonlijk leed van schrijnende
aard hebben ondervonden.
Een woordvoerder van de
Turkse christenen in Den
Bosch zei dat drie maanden
geruststelling voor de men
sen in de kathedraal zeker
niet genoeg is. „Bovendien
neemt staatssecretaris Haars
het criterium dat men per
soonlijk schrijnend leed moet
hebben ondervonden om als
vluchteling erkend te worden
niet terug. Een van onze ge
rechtvaardigde verlangens is
afschaffing van dat beruchte
criterium." De Turkse chris
tenen hebben hun hoop dat er
voor hen iets ten goede zal
veranderen onder meer geba
seerd op het gesprek dat de
staatssecretaris vandaag met
de vaste Kamercommissie
voor Justitie zal hebben.
„Dan komt er ook nog een
debat over deze zaak. Moge
lijk dat hierin bepaalde poli
tieke partijen hun eerder in
genomen standpunten nog
zullen wijzigen."
ADVERTENTIE
Barbecuen met makreel
Vul de buik van 4 middelgrote, schoongemaakte
en gedroogde makrelen mei een mengsel van
(cocktail-) fruit, lijn gehakte prei. peper en zout
naar smaak Prik de buik met pnkkers dicht en
wrijf de buitenzijde van de makreel goed in met
olie Laat ze aan beide kanten op het rooster van
de barbecue bruin en gaar worden
Doe meer met vis, omdat 't ro lekker ie
