Guus Hoekman neemt
de draad
weer op
Lautgedichte-Maulwerke
in speelse voorstelling
vandaag
I toegelicht
[/RflSiD\Rfögmmma]
Na zeven succesvolle jaren in de Verenigde Staten
SISSEN, SMAKKEN EN GORGELEN
Marjon Lambriks: een
mooi zingende sopraan
WOENSDAG 20 JUNI 1979
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
AMSTERDAM (GPD) - Vele liefhebbers van zang en met
name van opera en oratorium zullen met plezier verne
men dat de bas Guus Hoekman, terug is in Nederland. Hij
is zeven jaar uit ons land weggeweest. Al die tijd heeft hij
gezongen en geregisseerd in Amerika. Met veel succes,
evenals daarvoor in Europa. Wat is de reden dat Hoekman
ons land verliet en waarom is hij teruggekomen?
„Sinds 1965 werk ik aan beide zy-
den van de oceaan. In '69 over
leed mijn vrouw. Zij had een
zwaar en langdurig ziekbed. In
zekere zin wilde ik daarna het
verleden hier ontvluchten, een
nieuw leven beginnen, of beter
mijn leven uitbreiden en een de
finitieve verandering aanbren
gen".
„Ik besloot me voorgoed in Boston
te vestigen. Ik maakte kennis met
een jonge Canadese sopraan met
wie ik in 1972 ben getrouwd. Ik
had veel werk, dacht een nieuw
begin te hebben gemaakt aan een
reeks jaren van geluk. Het heeft
niet zo mogen zijn. Het huwelijk
is bepaald geen succes geworden
en uiteindelijk besloten we te
scheiden. Dat is eind vorig jaar
gebeurd. Hoezeer Amerika me
ook beviel, ik wilde wel te
rug.
„Ik heb geen spijt van m'n besluit.
Radio, televisie, Salzburg, Glyn-
debourne, het komt allemaal
weer. Ik neem gewoon de draad
weer open ben al druk bezig. Er is
één probleem dat nog moet wor
den opgelost. Ik ben nu bij vrien
den onder dak, maar dat kan zo
natuurlijk niet blijven. Ik ben op
zoek naar woonruimte. Waar ik
ook kan studeren en les geven.
Hier ergens in de randstad"
Goeie schurk
Guus Hoekman. Hij staat bekend
als de bas met het nobele voor
komen en de nobele stem. Maar
zijn repertoire maakt duidelijk,
dat hij ook best een goeie schurk
kan zijn.
Eén van de elementen van zijn op
treden, die hem behalve de zang
zo beroemd hebben gemaakt, is
zijn zeer gedetailleerde wijze van
interpreteren. „Ik geef graag les
in interpreteren. Hoe je bijvoor
beeld van een heel eenvoudig
volkslied een heel verhaal Kunt
maken dat je van begin tot eind
kunt uitbeelden".
Als hij zit te vertellen, valt op, datje
helemaal niet aan hem kunt ho
ren dat hij een bas is. Guus
Hoekman: „Dat is ook helemaal
niet nodig. Ik streef zelf naar een
stem die helder klinkt. Die rijk is
aan kleur. Er zijn van die bassen
die, wanneer ze met bewonde
raars van doen krijgen, opeens
De Bas spelen, praten met een ge
forceerde diepe stem".
De meeste bassen stoppen wanneer
ze zo'n vijfenvijftig jaar zijn.
Hoekman dacht er niet aan. Zijn
repertoire-kennis is enorm. Tal
loze rollen in opera's als L'Inco-
ronazione di Poppea van Monte
verdi, Die Entführung, de Nozze,
Cosi fan tutte en Die Zauberflöte
van Mozart, Fidelio van Beetho
ven, L'Italiana in Algeri, de Bar
bier en Semiramide van Rossini,
Don Pasquale van Donizetti,
Benvenuto Cellini van Ber
lioz.
En dat is nog maar een zeer be
scheiden keus uit het totaal. Van
Jurriaan Andriessen zingt hij de
speciaal voor televisie geschre
ven opera Kalchas. Dit werk
heeft hij met steun van de Ne
derlandse regering ook in Ame
rika geintroduceerd en met sue-
„Hoezeer
Amerika
me ook
beviel,
ik wilde
weer terug
ces. „Amerikanen zijn helemaal
niet zo uitsluitend op het ijzeren
repertoire gericht. Ze zijn zeer
gesteld op alles wat uit Europa
komt. Daarbij zijn ze wel eens een
beetje kinderlijk".
Guus Hoekman neemt de draad
weer op: een vertrouwde naam
komt terug op de affiches. Orato
riumverenigingen hebben nu
Guus Hoekman: "Ik heb
geen spijt van m'n besluit.
Radio, televisie, Salzburg
Glyndebournehet komt al
lemaal weer. Ik neem ge
woon de draad weer op en
ben al druk bezig."
weer de gelegenheid Hoekman
uit te nodigen om deel uit te ma
ken van de solistengroepen die
meewerken aan Matthaus- en Jo-
hannes-Passionen.
AMSTERDAM (GPD) - Nooit zal
mijn tong meer dezelfde zijn.
Sinds gisteravond weet ik dat er
een slak, een slang in mijn mond
huist. En ook zoenen zal ik met
andere ogen bezien nu ik de lip
pen als een weekdier langs het
glas van een aquarium heb zien
gaan. Het gebeurde als onderdeel
van „Maulwerke" (1968, 1964,)
van de Duitse kunstenaar Dieter
Schnebel, die gisteravond in het
Mickery-theater in Amsterdam
werden uitgevoerd. Dit als on
derdeel van het Holland Festival
in samenwerking met het Goethe
Instituut
Schnebel gaat in zijn Maulwerke
uit van eenvoudige alledaagse
geluiden zoals smakken, sissen,
neuriën, gorgelen, die hij in al
lerlei variaties door een zevental
mensen liet uitvoeren. Soms door
het hele ensemble; dan leek het
een muziekcompositie van louter
klanken. Maar vaak ook door een
paar mensen die een bepaald
klankthema uitvoerden, bijvoor
beeld steunen of ruzièn (dat laat
ste in de vorm van ongearticu
leerde klanken maar wel met bij
voorbeeld spugen erbij).
Behalve de klanken, zoals kinderen
die nog niet kunnen praten ze
maken, gaat het bij Schnebel ook
om de vorm die de mond en het
lichaam by dit alles aanneemt
Op basis daarvan bestond het to
neelbeeld behalve uit de in het
wit gestoken en wit geschminkte
gezichten getooide spelers ook
uit een aantal videocamera's. Op
een in een reeksvorm (van klein
naar groot) opgestelde tv-toe-
stellen kon het publiek het
mondbewegingsproces goed
volgen. Close-ups van tongen en
lippen in alle standen van een
uitnodigend tuiten tot een wel
lustig sabbelen aan het glas.
Aan Maulwerke ging een zevental
Lautgedichte van de van oor
sprong Oostenrijkse dichter Ra-
oul Hausmann vooraf.
Lautgedichte en Maulwerke is
vooral een speelse voorstelling,
waarmee op een verrassende en
overtuigende manier een vorm
van concrete poëzie (als samen
stel van klanken) hoorbaar en
zichbaar wordt gemaakt.
Er zijn vandaag en morgen nog
voorstellingen eveneens in het
Mickery-theater in Amster
dam.
ERIC BEENKER
Danny Kay e verblijft weer in ons land. De reizende Unicef ambassadeur is op Schiphol aangekomen
om vrijdagavond het Concertgebouworkest te dirigeren. De opbrengst van deze muzikale grap, die
overigens in het kader van het Holland Festival wordt geplaatstzal het kinderfonds van de Verenigde
Naties ten goede komen.
LEIDEN - "In de Weense sfeer"
bracht gisteravond het Geweste
lijk Orkest voor Zuid-Holland als
laatste in de reeks van zijn zo-
merconcerten, een populair pro
gramma in de Stadsgehoorzaal.
Met de jonge dirigent Tilo Leh-
mann was het orkest goed op
dreef, zij het dan ook dat hij zijn
mensen niet "Weens" van de
grond kreeg. Begrijpelijk, een
Nederlands orkest kan men niet
een ander etiketje opplakken.
Toch was het merkwaardig, dat een
programma als dit over het alge
meen wel wordt gewaardeerd,
maar nooit in de hoek van hoog-
genoteerde concerten terecht
komt, en eigenlijk daar toch wel
thuis hoorde door de aanpak van
Tilo Lehmann. Hij had een ge
zond muzikale kijk op datgene
dat wij hier een beetje neuzelig
"populair" noemen.
Een heel programma met opera
aria's van Mozart en operette
muziek, met sopraan Marjon
Lambriks en bariton Michael
Halliwell als solisten. Maijon
Lambriks lijkt "geknipt" voor
deze aria's. Ze heeft een mooie
stem, ze heeft persoonlijkheid,
weliswaar met een vedette-allure,
waarmee het Leidse "Publikum"
niet goed raad wist. Trouwens, de
dirigent leek daar ook moeite
mee te hebben.
Mag men van de zijde van het Ge
westelijk Orkest dolgelukkig zijn
geweest met het optreden van
Maijon Lambriks, eigenlijk ga
ven wij de voorkeur aan het op
treden van Michael Halliwell,
wiens prachtige stem een grote
belofte inhoudt voor een veelzij
dige carrière.
De zaal, vrij goed bezet, toonde zich
enthousiast, applaudiseerde na
elke aria, hetgeen soms wel eens
iets teveel van het goede was.
BEP RIJNDERS
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.40 - Trekking Staatsloterij (NOS)
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Van Gewest tot Gewest (NOS)
19.50 - Pacifistisch Socialistische Partij (POL. PARTIJEN)
20.00 - Krachtstrijd (Power struggle), tv-film (NOS)
21.17 - Oorlog en vrede rechtstreeks, koormuziek (NOS)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - Panoramiek (NOS) -
22.50 - E.K. Basketbal (NOS)
23.35 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - En ze kregen een dochter (5) (IKON)
19.25 - Kenmerk (IKON/KRO/RKK)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Prins Bernhard Fonds (SOCUTERA)
20.32 - Countdown (VERONICA)
21.05 - Fantasy Island (VERONICA)
21.55 - Info (VERONICA)
22.30 - Taxi, komische serie (VERONICA)
22.55 - Veronica's Agenda (VERONICA)
23.05 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
WOENSDAG 20 JUNI
DUITSLAND I
18.00 Wiel soli man Dr. Mracek er-
traenken oder Das Ende der Was-
sermaenner in Boehmen (2), Tsje-
choslowaakse speelfilm voor kinde
ren. 18.50-19.00 Joum.
WDR: 19.00 Fremder,
woher kommst Du?, tv-serie. 19.30
Muz.progr. 19.40 Fremder, woher
kommst Du?, tv-serie. 20.15 Ac-
tual.magaz. 20.45 Licht progr.) 21.00
Journ. 21.15 Flamme empor, tv-film.
22.55 Filmreportage. 23.30-24.00 Ac
tual.
DUITSLAND D
18.00 Joum. 18.10 Flambards, tv-se
rie. 18.40 Muz. en actual. 19.20 Spel-
progr. 20.00 Joum. 20.30 Alles Gute,
Kohier, tv-serie. 21.15 Actueel ma-
gaz. 20.30 heute-journal. 22.20 Van
der Valk, Engelse misdaadserie.
23.05 Inform, serie. 23.10 Filmrepor
tage. 23.40 Joum.
DUITSLAND UI WDR
rie. 20.45 Journal 3. 21.00 Joum.
21.15 Amus.progr. 20.45 Politieke sa
tire. 23.00 Verkeerstips. 23.05 Grund
zur Aufregung (Cause of alarm).
Amer. speelfilm. Ong. 0.15
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.15 Voor oudere kijkers. 18.40
Kinderserie. 18.45 Project UFO,
jeugdserie. 19.35 Meded. en
progr.overz. 19.45 Journ. 20.10
Weerber. 20.15 Trekking Nationale
Loterij. 20.20 Happy Days, tv-serie.
20.45 Beschuldigde, sta op!, tv-spel.
22.25 Joum. 22.40 Eurovisie E.K.
Basketbal.
(NET 2)
18.15 Voor oudere kykers. 18.40
Kinderserie. 18.45 Project UFO,
jeugdserie. 19.35 Meded. en
progr.overz. 19.45 Joum. 20.10
Weerber 20.15 Kunstserie (2).
21.05-23.05 De heuvel (The hill),
speelfilm.
De uitvoering van het Amerikaanse kernenergieprogramma
werd in 1972 zeer drastisch gewijzigd door toedoen van een advo
caat uit Chicago en een jonge econoom. De Amerikaanse commissie
voor atoomenergie had het plan opgevat om voor het eind van deze
eeuw in de VS, duizend kernreactoren te bouwen, maar dit aantal
werd door advocaat Myron Cherry en de econoom Dan Ford terug
gebracht tot 200. De NOS zendt vanavond onder de titel Kracht-
strijd een Engelse gedramatiseerde documentaire uit die verhaalt
over de strijd van de twee mannen.
Dan Ford en Myron Cherry slaagden erin door te dringen tot de
geheimen van de Amerikaanse kernindustrie en af te dwingen dat
er een aantal openbare hoorzittingen zou worden gehouden. Tij
dens deze hoorzittingen kwamen de geheime plannen van de com
missie voor atoomenergie aan het licht en de machtigste man xxin
het Amerikaanse atoomenergieprogramma. Milton Shaw. viel
openlijk door de mand. De commissie zelf werd later ontbonden.
(Nederland 120.00 uur).
In de televisie-actualiteitenrubriek Kenmerk van de IKON
wordt vanavond een discussie gehouden over de positie van de
etnische minderheden in de Nederlandse samenleving.
In de uitzending van de NOS-televisierubriek Panoramiek van
vanavond komt een onderwerp aan de orde over de mosli mopstand
in Afghanistan en het pro-Russische regime van president Taraci
van Afghanistan.
WOENSDAG 20 JUNI
HILVERSUM I
18.11 Hier en nu. I^OS: 19.30 (S)
Langs de lijn, sport en muziek. 22.30
(S) Hobbyscoop. 23.02-24 00 (S) Met
het oog op morgen. NCRV: 0.02 (S)
Late Date. 2.02 (S) Nachtdienst.
HILVERSUM Q
18.00 Hafa-magazine. R.V.U.: Wat
spelen we lekker. P.P.: Uitz. van het
CDA. 19.00 (S) De kunstrubriek Het
zout in de pap NOS: 20.00 (S) Hol
land Festival 1979: Klass. muz. 22 30
Nws. 22.40 Mensenrechten. VARA
23.25 (S) Muz. van deze eeuw
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03(S)Deavondspitsmetde
Nationale Hitparade. KRO: 19.02
Rauhfaser. 22.02 (S) Roek-tempel.
23.02-24.00 (S) Walhalla.
DONDERDAG 21 JUNI
HILVERSUM I
NCRV: 7.03 (S) Vandaag... donder
dag: Muz., akt. en verkeersinf. (7.10
Het levende woord 8.03 Hier en nu.
8.25 Lichtsein). 9.03 (S) Wie weet
waar Willem Wever woont' 10.02 (S)
Muziek bij de koffie. 12.03 (S) Het
nuttigen van etenswaren is toege
staan. 12.40 (S) Middagpauzedienst.
13.03 Hier en nu. 13.20 (S) NCRV-
Globaal. 17.02 (S) Rozegeur en prik
keldraad.
7.20 AVRO-tema. 7.30 Nws. (7.36
Radiojournaal. 8.00 Nws. 8.11 De vi
sie van... 8.14 AVRO-tema-tips. 8.30
Nws. 8 36 Radiojournaal. 8.50 Mor
genwijding. 9.00 Gym. voor de
vrouw. 9.10 Waterst. 9.25 't Is histo
risch. 9.40 De Nederlandse School
radio. 10.00 Radio Lawaai papegaai
10.10 Van Strauss tot Straus(s). 10.30
AVRO-tema. 10.40 Frans op z'n
Brusse. 1100 Radiojournaal. 11.10
Aspecten. R.V.U.: Het bevolkings
vraagstuk. OVERHEIDSVOOR
LICHTING: Uitz. voor de landb.
AVRO. 12.26 Meded. voor land- en
tumb. 12.30 Nws. 12.36 Radiojour
naal. 12.50 AVRO-tema. 13.00 Nws.
13.11 Sportpanorama. 13.30 Europa.
14.00 'n Middagje AVRO (info). 16 20
Radio La waai papegaai 16.30 De
Slag bij Nieuwspoort. (17.24 Meded.
17.30 Nws. 17.36 Radiojour
naal.).
HILVERSUM Hl
TROS: 7.02 (S) De Havermoutshow.
9 03 (S) Hugo van Gelderen zo goed
als continu 11 03 (S) Polderpoppa-
rade. 12.03 (S) De Nederlandstalige
top tien en kwiswijs. 13.03 (S) Boter,
Klaas en prijzen. 15.33 (S)TROS top-
50
HILVERSUM IV
VARA 7.00 Nws. 7.02 (S) Groot en
klem. 9 00 Nws. 9 02 (S) De Franse
opera 1925-1950. 9.30 (S) Klass muz.
10.30 (S) Gitaarconcert. 10.50 (S)
Klass. liederen. 12 00 Nws. 12.02 (S)
Lunchconcert. 13.00 (S) Het zout in
de pap. 14 00 Nws. 14 02 (S) Fanta
sieën. 14.55 (S) RIAS stelt voor.
Klass. muz. 16 00 (S) Het zout in de
pap. 16.25-17.00 (S) Klass. kamer-
