Omhelzing bezegel 1
tweede SALT-akkoor i
Proef
hoe pittig.
Jahn treedt terug
Sandinisten
meester van
maken zich
'Maïseiland'
DE WARE HALFZWARE.
Congres VS
sceptisch
over SALT II
Muzorewa
was in
Z.-Afrika
2.20®
DINSDAG 19 JUNI 1979
Maleisië zal
niet schieten
op Vietnamese
vluchtelingen
KOEALA LOEMPOER (Reuter) -
Maleisië zal krachtige maatrege
len nemen om een verdere
toevloed van Vietnamese vluch
telingen te voorkomen, maar
daarbij zal hiet op hen worden
geschoten, zo heeft premier Da-
toek Hoessein Onn gisteren mee
gedeeld.
Hij heeft dit verklaard in een ant
woord op een boodschap van se
cretaris-generaal Kurt Waldheim
van de VN, die zijn bezorgdheid
te kennen had gegeven.
Thailand heeft inmiddels het pa
trouilleren met vliegtuigen en
schepen in de golf van Thailand
geïntensiveerd.
Onn zei echter dat elke boot met
Vietnamese vluchtelingen die
zou trachten Maleisische wateren
binnen te varen of aan land wil
brengen zal worden weggesleept,
nadat de noodzakelijke hulp voor
voortzetting van de vaart zou zijn
verleend.
"Wij zijn aan de grens van ons uit
houdingsvermogen en dit is de
enige manier om aan het
probleem, dat ons land ernstig
aantast, het hoofd te bieden".
Wanneer de vluchtelingen die tij
delijk hun toevlucht hebben in
Maleisië niet door derde landen
of Vietnam als land van herkomst
voor vestiging worden geaccep
teerd, heeft Maleisië geen andere
keus dan hen weg te zenden, zei
hij.
De premier vraagt VN secretaris
generaal Waldheim, de interna
tionale gemeenschap op te wek
ken tot een snelle oplossing van
het probleem, en er bij Vietnam
op aan te dringen het vertrek van
vluchtelingen te regelen om het
probleem niet verder te ver
scherpen.
Geen enkel land is verplicht men
sen die uit Vietnam vluchten te
ontvangen en nog minder hen te
verwelkomen, aldus Onn.
Vietnam heeft laten weten dat
Zuidoost-Azië nog 2.25 miljoen
vluchtelingen kan verwachten,
aldus heeft de Franse minister
van buitenlandse zaken, Jean
Francois-Poncet, zijn collega's
uit de acht andere EG-landen gis
teren in Parijs meegedeeld.
Uit de woorden van Poncet was
niet duidelijk of het hier gaat om
Vietnamezen - veelal van Chine
se oorsprong - die Vietnam zelf
willen verlaten, of dat het ook
Kampucheanen en Laotianen
van Chinese oorsprong betreft
die door de nieuwe autoriteiten in
Pnom Penh en Vientiane worden
verjaagd, of Kampucheanen die
vluchten voor de gevechten tus
sen de guerrillero's van Pol Pot
en de door de Vietnamezen ge
steunde nieuwe machthebbers.
Nederland, zo deelde minister Van
der Klaauw mee, is bereid deel te
nemen aan een internationale
conferentie over de vluchtelin
gen in Zuidoost-Azië zoals voor
gesteld door Engeland (dat in zijn
kroonkolonie Hongkong recht
streeks met de vluchtelingen
probleem wordt geconfronteerd),
maar meent dat het VN-hoge
commissariaat voor de vluchte
lingen bij een dergelijke confe
rentie moet worden betrokken.
Minister Van der Klaauw vestig
de met name de aandacht op be
richten dat de Vietnamezen die
hun land willen verlaten hiervoor
moeten betalen.
Israëlische
i
luchtaanval
op Z.-Libanon
TEL AVIV (AFP) - Voor de tweede
maal in tien dagen hebben Israë
lische vliegtuigen 'guerrillabases
in Zuid-Libanon' gebombar
deerd, aldus een bekendmaking
van de Israëlische legerleiding.
De luchtaanval werd gisteren om
zes uur uitgevoerd en alle vlieg
tuigen waren veilig terugge
keerd.
De vorige Israëlische luchtaanval
was op 8 juni. Toen waren Pale
stijnse guerrillaconcentraties ten
noorden van de Israëlische
grensstad Metullah bij de aanval
betrokken.
Gisteren waren de dorpen Soukara,
Gassmieh en Bourj Ranal, een
tiental kilometers ten noorden
van Tyrus, het doelwit van de
aanvallen, zo meldden perscor
respondenten in Zuid-Libanon.
(Van c
correspondent)
WENEN - Jimmy Carter voor de Verenigde Staten en
Leonid Brezjnjev voor de Unie van socialistische Sow-
jet-republieken tekenden gisteren, enkele minuten na
13.00 uur Centraaleuropese tijd, het tweede verdrag
tussen beide landen over de beperking van de strategi
sche kernbewapening, SALT II.
Carter en Brezjnjev kussen elkaar, nadat SALT II is ondertekend.
Nadat de president uit Amerika en
die uit de Sowjet-Unie elk acht
keer hun handtekening hadden
gezet onder de 73 pagina's tellen
de documenten, waarover bijna
zeven jaar is onderhandeld, ston
den beide staatslieden begeleid
door applaus op uit hun stoelen.
President Carter wendde zich tot
Brezjnjev en omhelsde hem naar
Oosteuropese aard. Het ging een
beetje houterig en maakte een
zeer onnatuurlijke indruk.
Beide presidenten staken vervol
gens een korte toespraak af, die
telkens werd vertaald door tol
ken die beide staatslieden ter zij
de stonden bij de Weense topcon-
fprentie. die vrijdag begon.
Carter en Brezjnjev, die eeri ver
moeide indruk maakte, zeiden na
het ondertekenen van het ver
drag in de Weense Hofburg dat
nu kan worden begonnen aan het
overleg om de kernbewapening
terug te dringen. "We kunnen nu
naar een veiliger wereld toewer
ken, met meer substantiële be
perkingen en terugdringing van
de aantallen kernwapens in
SALT III", aldus Carter. Over dit
vervolg-van SALT II is in Wenen
al uitvoerig gesproken.
n een vijftien pagina's omvattende
slotverklaring die gistermiddag
werd uitgegeven, onderstrepen
Carter en Brezjnjev dat ze naar
een "meer stabiel en constructie
ver fundament" voor de Ameri
kaanse -Russische betrekkingen
willen streven. De samenwerking
tussen beide supermogendheden
zal gebaseerd zijn op "complete
gelijkheid, gelyke veiligheid en
niet-inmenging in eikaars interne
aangelegenheden'
Carter spreekt het Congres toe,
twee uur na zijn terugkomst in
Washington uit Wenen.
Sandinisten houden gevangen genomen leden van Somoza's Nationale
trachten aan gevangenschap te ontkomen door hun uniform uit te gooien en ii
bezette gebieden te verlaten.
MANAGUA (AFP) - Naar in
de Nicaraguaanse, hoofd
stad verluidt, zijn gisteren
Sandinistische opstande
lingen geland op het 'Maïs
eiland, een honderdtal ki
lometers uit de oostkust
van Nicaragua.
De guerrillastrijders schijnen zich
meester gemaakt te hebben van
het kleine militaire garnizoen op
het eiland en het hele eiland te
beheersen. HetMaïs-eiland is van
Nicaragua. Het is een toeristen
centrum en beschikt over een
vliegveld.
Op het Nicaraguaanse vasteland
zouden de Sandinisten ook het
plaatsje Belem ten noorden van
Rivas, een stad op 120 kilometer
ten zuiden van Managua, hebben
ingenomen en de Panamerikaan-
se route hebben afgesneden.
Van regeringszijde is meegedeeld
dat bij Esteli een Sandinistische
kolonne is vernietigd die op weg
was naar de Sandinisten die het
oosten van Managua in handen
hebben.
De evacuering van de kolonie bui
tenlanders in Managua zal van
daag of morgen ten einde lopen
omdat ze geschiedt met het
transportvliegtuig c-130 'Hercu
les'. Het toestel is van de Spaanse
luchtmacht en het reist op en
neer tussen de Nicaraguaanse
hoofdstad en die van Costa Rica,
San Jose.
De Verenigde Staten hebben giste
ren gevraagd om een bijeen
komst van de ministers van bui
tenlandse zaken van de organisa
tie van Amerikaanse staten over
Nicaragua.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Washington wilde Ame
rikaanse militaire interventie,
"hoewel uitermate onwaar
schijnlijk", niet uitsluiten.
Woordvoerster Jill Schuker van het
ministerie van buitenland zei dat
de Verenigde Staten wilden dat
de OAS de .ernstige politieke en
humanitaire ontwikkelingen' in
Nicaragua besprak. Zowel wat
menselijk lijden aangaat als wat
betreft de bedreiging voor de
vrede is een crisistoestand be
reikt, zei Schuker.
Zij zei dat de Amerikaanse regering
streeft naar een politieke oplos
sing in Nicaragua, met inschake
ling van de oppositie, en hoopt
dat president Somoza bereid is
een einde te maken aan het lijden
van zijn land.
Het Amerikaanse standpunt is vol
gens haar dat in Managua een re
gering moet komen te zetelen die
een brede basis heeft en repre
sentatief is.
Op de viaag of er gespeeld werd
met de gedachte aan een intera-
meiïkaanse vredesmacht of een
of andere vorm van Amerikaans
militair ingrijpen, antwoordde
Jill Schuker: "Wij hebben niets
uitgesloten. Natuurlijk stellen
wij onze hoop nu op de OAS-bij-
eenkomst en een politieke oplos
sing in Nicaragua zelf. Wij be
schouwen de mogelijkheid van
Amerikaanse militaire interven
tie als uitermate onwaarschijn
lijk".
Zij besloot met te zeggen dat de
Verenigde Staten het uitermate
belangrijk vinden dat niemand,
ook de landen van het zogeheten
Andespact niet, militaire steun
aan de strijdende partijen in Ni
caragua verlenen.
De verbetering van het politieke
klimaat die de Carter-Brezjnjev-
top in de Oostenrijkse hoofdstad
heeft opgelevers, komt onder
meer tot uitdrukking in de aan
kondiging in het slotcommuni
qué dat in de toekomst regelma
tiger topgesprekken zullen wor
den gehouden. De specifieke ti
ming blijft echter een zaak van
onderling overleg. Maar meer
dan een afspraak tot intensiever
contact op allerlei niveau's zat er
wat de Amerikaans-Russische
verhouding betreft in Wenen niet
Bij het beperken van de risico's dat
een kernoorlog uitbreekt, heb
ben Amerika en de Sowjet-Unie
een speciale verantwoordelijk
heid. Met het oog daarop hebben
Carter en Brezjnjev zich "ver
plicht" belangrijke stappen te
zetten om de kernbewapening te
beperken en andere onderhan
deling en over wapenbeheersing
en ontwapening tot een succes te
brengen. Deze algemene uit
spraak in de slotverklaring krijgt
echter weinig concrete uitwer
king.
Amerika en de Sowjet-Unie komen
wel met een gezamenlijk voorstel
voor een verdrag dat de produk-
tie van radiologische wapens
verbiedt. Onder het hoofdstuk
wapenbeheersing wordt ook nog
aangekondigd dat Moskou en
Washington direct hun overleg
hervatten over wapenbeperking
in het gebied van de Indische
Oceaan. In het algemeen wordt
nog aangekondigd dat bij al deze
gesprekken "nieuwe impulsen"
zullen worden gegeven.
SALISBURY, ZIMBABWE-
RHODESIE (UPI) - Premier
j^bel Muzorewa van Zimbabwe-
Rhodesië is gisteren in Salisbury
teruggekeerd van een onaange
kondigd bezoek aan het buurlèmd
Zuid-Afrika, zo is van kringen uit
Muzorewa's omgeving verno-
De premier vertoefde in Zuid-Afri
ka sinds vrijdag. In Salisbury
meende men dat hij politieke
vraagstukken heeft besproken.
Deze week vindt in Londen een
ontmoeting plaats tussen de
Zuidafrikaanse minister van bui
tenlandse zaken Roelof Botha en
zijn Britse ambtgenoot Lord Car-
rington.
Muzorewa's eerste bezoek aan het
buitenland sinds hij de eerste
zwarte premier van Zimbabwe-
Rhodesié werd, gold Zuid-Afri
ka, zoals zijn eerste officiële be
zoeker in Salisbury de ambassa
deur van Zuid-Afrika, Piet van
Vuuren, was. Van Vuuren kwam
een nota van zijn regering over
handigen waarvan de inhoud niet
is bekendgemaakt.
De bisschop heeft gezegd dat hij er
geen been in zou zien aan Zuid-
Afrika om militaire hulp te vra
gen als dit in het belang van zijn
land zou zijn. Zuid-Afrika van
zijn kant heeft hem laten weten
dat hij zo hy dat wil militaire en
economische steun op grote
schaal kan krijgen.
Nauwe samenwerking tussen Mu
zorewa en Zuid-Afrika zou de
kansen op erkenning van de re
gering van de bisschop door de
meeste Afrikaanse staten verder
verkleinen.
ADVERTENTIE
(Van onze correapondent)
BONN - De CDU-politicus en
Bondsdagafgevaardigde, Hans-
Edgar Jahn (64) uit Nedersaksen
wordt nu toch geen lid van het
Europees Parlement. In een brief
aan partijvoorzitter Kohl zei Jahn
dat hij dit besluit genomen had
om de CDU geen schade te be
rokkenen.
Jahn was zowel in Duitsland als in
het buitenland heftig in opspraak
gekomen toen kort voor de Euro
pese verkiezingen bekend werd
dat hij in 1943 het buitengewoon
antisemitische boek „De storm
over de steppen - het joods-bols
jewistische imperialisme" had
geschreven. Adolf Hitler werd
destijds door hem een „groot
Duitser en een groot Europeaan"
genoemd. Joden worden- om
schreven als „huichelaars en bas
taards".
Na zijn verkiezing voor het Euro
pees Parlement verklaarde Jahn.
die lijstaanvoerder van de CDU
in Nedersaksen was, dat hij niet
van plan was zijn zetel op te ge
ven. De ex-nazi-propagandist
meende dat in het Europees Par
lement „niet het verleden, maar
de prestatie van het heden" geldt
Onder druk van zijn eigen partij
heeft hij uiteindelijk zijn beslis
sing herzien. De CDU had van
hem geëist dat hij tegen hem
geuite beschuldigingen zou
weerleggen.
Jahn kon dat niet, omdat hij inder
daad een nazi is geweest. In een
verklaring karakteriseert hij zijn
gedrag in de oorlog als een „poli
tieke vergissing", waarvoor in de
huidige Bondsrepubliek „ken
nelijk geen genade bestaat". Te
vens kondigde hij aan zich actief
voor de CDU te blijven inzetten.
Tot nu toe heeft geen enkele
CDU-politicus geëist dat hij zijn
Bondsdagzetel opgeeft.
(Van t
correspondent)
WASHINGTON - Nauwelijks
twee uur na zijn terugkeer uit
Wenen heeft president Carter
tegenover een sceptisch Con
gres het nieuwe SALT-ver-
drag bestempeld als een be
langrijke stap op weg naar
wereldvrede. Echter, Carter
kreeg een keer of zes applaus
tijdens zijn rede en vooral dan
wanneer hij onderstreepte
dat de VS die vrede proberen
te bewerkstelligen vanuit een
positie van sterkte. Vrede
zonder meer was blijkbaar
geen bijval waard bij de ope
ning van een debat in de
Amerikaanse Senaat dat door
sommige waarnemers wordt
afgeschilderd als het belang
rijkste van deze genera
tie.
Hoe het ook zij: de kansen zijn
zeer gering dat het te Wenen
ondertekende SALT-verdrag
zonder amendementen door
de Senaat komt en politieke
kenners gaan ervan uit dat
Robert Byrd. de leider van de
Democratische meerderheid
in de Senaat, te enigertijd
naar Moskou zal reizen om de
Russen te verzoenen met de
amendementen, uitleg en
voorbehouden die de Senaat
zal willen aanbrengen voor
dat SALT II kan worden
goedgekeurd en zodoende
van kracht wordt.
Volgens de laatste schattingen
komen de voorstanders van
de nieuwste overeenkomst
met de Russen negen stem
men tekort en missen de te
genstanders vier stemmen
om het akkoord om zeep te
brengen. En bezorgd vraagt
men zich thans te Washington
af hoe ernstig Brezjnjev het
meent met zijn waarschu
wing dat aan het totale pakket
van overeenkomsten niet
mag worden getornd.
Carter heeft politiek Washing
ton geen enkele aanwijzing
gegeven dat hij in Wenen
mëër heeft kunnen bereiken
dan de ondertekening van
een akkoord waarover niets
meer viel te onderhandelen.
Weliswaar onderstreepte de
Amerikaanse president na
drukkelijk dat hij Brejynjev
had gewaarschuwd voor de
gevolgen van de Cubaanse
politieke avonturen in Afrika
en Centraal-Amerika en voor
de Russische steun daarvoor,
maar geenszins kon hij mel
den dat de bejaarde Sowjet-
leider te dien aanzien van
welwillendheid had blijk ge
geven. De oogst in Wenen is
blijkbaar tegengevallen, in
weerwil van de zorgvuldige
pogingen om de ontmoeting
tussen de Amerikaanse pre
sident, bogeqd op een zeer
goede lichamelijke conditie,
en de Sowjet-leider, die nau
welijks meer op zijn benen
kan staan, af te schilderen als
een succes.
En het is tekenend voor Carters
politieke positie dat hij in zijn
rede Amerika s kracht bena
drukte ('doet voor niemand
onder') terwijl zijn hele toe
spraak was bedoeld om het
Amerikaanse volk en zijn po
litieke afgevaardigden een
verdrag te verkopen dat juist
gelijkheid van nucleaire mili
taire macht probeert te
scheppen. In dit licht bezien
valt het niet helemaal in te
zien hoe dit verdrag volgens
Carter vanuit een superieure
positie samengesteld, Ameri-
ka's militaire positie kan ver
sterken.
„Als de Senaat dit verdrag ver
werpt" zei Carter, „wordt het
Amerikaanse leiderschap in
de NAVO ernstig aangetast
en wordt het bondgenoot
schap ernstig geschokt". Het
is geen argument waardoor
mannen van de harde lijn als
Henry Jackson zich zullen la
ten afschrikken. En Carter zei
het duidelijk: de overeen
komst maakt aan de bewape
ningswedloop geen eind.
maar bindt die wel aan dui
delijke regels en beperkin
gen.
Zo is dan in de VS begonnen
wat nu reeds wordt genoemd
„het grote debat". Het zal
eerst in de herfst op zijn hoog
tepunt komen, maar het is
voor Carters politieke voort
bestaan van essentiële bete
kenis.
