arter en
rezjnew
mtspannen
Paniek bij Amerikaanse automobilisten groeit
edaille voor Nederlands bataljon
wsansam
West-Duitsland
kan niet zonder
kernenergie
e u Ondertekening SALT
VN doet beroep op
regering-Maleisië
N
RDAG 16 JUNI 1979
S (ANP) - Op het dorpsplein
et Zuidlibanese Haris, naast
moskee, hebben een kleine
honderd Nederlandse Unifil-
tairen de VN-medaille gekre-
De Noorse generaal Vadset,
tsvervangend commandant
de VN-vredesmacht in Liba-
reikte de medailles zelf als
.egenwoordiger van VN-se-
aris-generaal Waldheim, uit
dertig militairen; officieren,
erofficieren, en manschap-
teaiT1ia deelden de commandanten
t de verschillende compag-
ïn ên de medailles onder hun
an nsen uit. De rest namen ze
i in zo'ne naar "huis" voor diegenen,
uld met op hun post moesten blijven.
totaal hebben ongeveer 670
inst derlandse militairen de VN-
de daille gekregen, die is bedoeld
>r hen, die tenminste drie
iet eind anden in Libanon bij Unifil
5ben gddiend. Na afloop was
een défilé met de vrachtwa-
ïs, jeeps en pantserwagens
)r het dorp, een drankje in de
jaar en itine en een indische maaltijd
erk, Dnder spruiten.
ele bevolking was uitgelopen.
!l,
Het dorp juichte toen onder mili
tair eerbetoon de Libanese vlag
werd gehesen. Kinderen liepen
tussen de rijen soldaten door om
vooral goed te zien wat er ge
beurde.
het was voor de eerste maal, dat een
Nederlands bataljon massaal de
Unifil-medaille heeft kregen. Vo
rige week hebben enkele ver
trekkers haar al gehad op vlieg
veld van Beiroet, de hoofdstad
van Libanon.
Waardering
Generaal Vadset waardeerde de
manier, waarop de Nederlanders
zich in Unifil hebben ingewerkt.
Het Nederlandse detachment
was aanvankelijk een vreemde
eend in de bijt, omdat het in ver
gelijking met andere detachmen-
ten sterk is gemechanisserd.
Gebleken is, dat dat de snelheid
van ingrijpen heeft verhoogd en
dat komt de geloofwaardigheid
van Unifil ten goed. "Het Neder
landse bataljon was een nieuw
blad aan de Unifil-boom, dat zijn
waarde inmiddels heeft ewezen",
aldus de Noorse generaal. Vadset
prees voorts de manier van om
gaan van de Nederlanders met
alle partijen, die in het conflict in
Zuid-Libanon zijn betrokken.
Als eersten kregen kolonel T. Jas-
sens, hoofd operatien van Unifil
in Nakoera, en de Nederlandse
bataljonscommandant, luite
nant-kolonel Lensink, de me
daille opgespeld. Na het défilé
kregen de moektars - burge
meesters - van Haris en de omlig
gende dorpen, vertegenwoordi
gers van andere Unifil-detach-
menten en van het hoofdkwartier
in Nakoera een aandenken aan de
dag. Dat kreeg ook ambassadeur
Croin van Nederland in Beiroet,
die speciaal voor de uitreiking
naar Haris was gekomen.
"Terugschieten"
De burgemeester van Haris be
klaagde zich in zijn dankwoord
over de brieven van majoor Had-
dad van de christelijke milities.
Hij dwingt ons steeds te komen
praten over aansluiting bij de
staat, die hjj heeft uitgeroepen,
soms met het dreigement anders
het dorp plat te schieten, aldus de
burgemeester. "Oog om oog, tand
om tand. Dat staat in de bijbel,
dat staat in de Koran (het heilige
boek van de Mohammedanen)",
betoogde de burgemeester. "Als
Haddad weer schiet, moeten jul
lie maar eens hard terugschie
ten".
Kolonel T. Jassens liet die opmer
king graag voor de verantwoor
delijkheid van de burgemeester.
HARIS - Vlak voor de plechtig
heid waarbij de Nederlandse mi
litairen van het Unifil-detach-
ment van de Noorse generaal
Vadset een medaille kregen, mar
cheerde een Libanees jongetje
parmantig langs de Nederlandse
troepen.
a
:NEN (GPD) - De begroeting was ontspannen, maar
irmeel, zonder hartelijkheid: gistermiddag zagen ze el-
aar voor het eerst in levende lijve, de Amerikaanse pre-
dent Jimmy Carter en de Russische leider Leonid
rezjnew. Dat gebeurde tijdens een hoffelijkheidsbezoek
an de Oostenrijkse staatspresident Rudolf Kirchschlae-
i er.
ntallen fotografen en de tv-ca-
iiera's registreerden het haar-
Aherp: president Carter zag er
^■oals altijd goed uit, slank in het
^^7>ak, de brede glimlach paraat.
jeonid Brezjnew liet zien dat de
ast van 72 levensjaren en een
wakke gezondheid zwaar we-
[en; een oude man die moeilijk
pont en langzaam reageert, bijna
fwezig.
landag ondertekenen Carter en
3rezjnew in de zonnige Oosten
rijkse hoofdstad het SALT-II-
/erdrag over de beperking van
itrategische kernwapens. Zater-
lag en zondag worden besteed
aan politiek overleg. Gisteren
it was er alleen de formele ontmoe-
j, ang, in de met keizerlijke glans
5 Dvertogen Hofburg, waaruit des-
tijds een keizer regeerde over een
rijk met 52 miljoen mensen en elf
nationaliteiten.
.ran sen
"ezjnew kwam gisterochtend in
Wenen aan. Zijn vliegtuig stopte
vlakbij de twee toestellen waar
mee Carter en zijn staf, alsmede
een klein leger Amerikaanse
persmensen, donderdagavond
i was geland. De Russische presi
dent en partijleider, die al zijn
Leninordes op zijn donkerblau
we pak etaleerde, bleef de rest
van de dag grotendeels in de Rus
sische ambassade.
.crt voor zijn ontmoeting met Car
ter en Kirchschlaeger legde
Brezjnew kransen bij de monu
menten voor de Russische solda
ten die in de Tweede Wereldoor
log zijn omgekomen en bij dat
voor de onbekende soldaat. Car
ter verliet 's avonds dé Ameri
kaanse ambassade - beide presi
denten verblijven in Wenen op
"eigen grond" - voor een bezoek
aan de opera.
terdag begint de eerste ronde
van besprekingen in de Ameri
kaanse ambassade, zondag volgt
een tweede in de Russische am
bassade. In beide gevallen wordt
voorzien dat Carter en Brezjnew
twee keer 2 a 2,5 uur met elkaar
spreken. Zondag gaat Carter wel
eerst naar de kerk, waar hij de
zang van de beroemde Wiener
Saengerknaben zal beluisteren.
Rond het middaguur van maan
dag zal de ondertekening van het
SALT-verdrag plaatsvinden in de
"Redovtensaal" van de Hofburg.
_y ragen
g Df de ondertekening van het twee-
de verdrag tussen Amerika en de
LI. Sovjet-Unie over de beperking
van de strategische kernwapens
I (SALT 2) een nieuw startpunt zal
worden in het streven naar ont
spanning tussen Oost en West is
vooral afhankelijk van de
krachtspositie van de leiders van
de twee supermogendheden.
Zowel bij Carter als bij Brezjnew
doemen hier vragen op waarop
geen eenvoudige antwoorden
kunnen worden gegeven. Vast
staat dat Carter aan d<} Weense
Carter en Brezjnew; voor het eerst bijeen.
Bootvluchtelingen
top begint terwijl zijn populari
teit in de Verenigde Staten een
laagtepunt heeft bereikt, zowel
bij de bevolking als bij de politici.
Over de positie van Brezjnew
doen al jaren speculatieve berich
ten de ronde, waarbij voortdu
rend wordt gewezen op diens
zwakke gezondheid. In verband
daarmee is de laatste dagen her
haaldelijk verondersteld dat
Breznjew met de ondertekening
van SALT-II in Wenen uitslui
tend uit is op de bevestiging van
zijn reputatie als man van de dé
tente die Moskou wat de strategi
sche wapens betreft op gelijke
voet met Amerika bracht.
Opvolger
Met het oog op dit laatste valt in
Wenen de aanwezigheid op van
Konstantin Tsjernenko in het ge
volg van de Russische staat- en
partijleider. Het is nu voor de
derde keer dat Tsjernenko, die ja
renlang particulier secretaris van
Brezjnew was, zijn baas op een
buitenlandse reis vergezeld.
Maar meer dan aan de bezoeken
van respectievelijk Sofia en Boe
dapest mag aan diens aanwezig
heid in Wenen betekenis worden
toegekend. Oosteuropese waar
nemers zijn het erover eens dat
Tsjernenko door Brezjnew dui
delijk naar voren wordt gescho
ven als zijn opvolger.
Met zijn 68 jaar is Tsjernenko overi
gens maar vier jaar jonger dan
Bre/jnew. Hij werd pas in 1971 lid
van het centrale comité, in 1977
kandidaat en vorig jaar novem
ber volledig lid van dit hoogste
politieke orgaan van de Russi
sche communistische partij. In
hoeverre Brezjnew zijn eigen op
volging kan regelen is echter een
volledig open viaag. Zolang grote
onzekerheid bestaat over de
machtsverhoudingen in het
Kremlin kan de betekenis van de
Weense top slechts beperkt blij
ven.
Anders gezegd: aan de vooravond
van de werkelijke onderhande
lingen die zaterdag en zondag
plaatsvinden, is de vraag in We
nen wat hier kan en zal worden
afgesproken dat na Carter en na
Brezjnew verplichtend bluft voor
hun opvolgers.
Premier Botha
naar Europa?
JOHANNESBURG (Rtr) - De pre
mier van Zuid-Afrika, Pieter Bo
tha, is van plan spoedig een be
zoek aan Europa te brengen. Men
houdt rekening met de mogelijk
heid dat dit al volgende maand
zal zijn. zo weet het in Johannes
burg verschijnende blad Star
Evening te melden.
Botha is als minister van defensie
diverse malen in Europa en Israel
geweest, maar dit zou zijn eerste
bezoek als premier worden.
NEW YORK (ANP) - De secretaris
generaal der Verenigde Naties,
Waldheim, heeft de premier van
Maleisie een telegram gestuurd
waarin hij diens regering drin
gend verzoekt de Vietnamese
vluchtelingen tijdelijk asiel te
blijven geven.
Zoals gemeld wil Maleisie alle zich
in dat land bevindende Vietna
mese vluchtelingen, zo n 76.000
mensen, uit het land zetten. De
enige mogelijkheid is dan ze de
zee op te sturen, omdat andere
landen ze niet zullen toela-
ten.Waldheim wil nu dat Maleisie
de vluchtelingen tijdelijk asiel
blijft verlenen totdat er via on
derhandelingen met andere lan
den onderdak voor hen gevonden
is.
De vluchtelingen zullen zo snel
worden gedeporteerd als boten
kunnen worden gebouwd om ze
te vervoeren. Maar dit zal tijd
vergen, zo zei device-premier van
Maleisié. Deportatie is nodig ge
worden, daar derde landen niet
zoveel vluchtelingen opnemen
als er arriveren. Menselijkheid
betaal voor ons helemaal niet.
Het enige dat wij krijgen is een
grotere stroom van illegale Viet
namese immigranten en wij heb
ben alle recht om ze het land uit te
zetten", zo zei hü-
Schaduwkabinet
in Engeland
LONDEN (Rte) - De leider van
de socialistische oppositie in
Groot-Brittannië, oud-pre
mier Callaghan, heeft de
vorming van een schaduw
kabinet bekendgemaakt. Het
is overwegend gematigd.
De ex-minister van financiën
Healey neemt in het scha
duwkabinet de oppositie van
"kroonprins" in en bekleedt
het schaduwministerschap
van financiën Oud minister
van landbouw Silkin is de
schaduwwoordvoerder voor
industrie en Peter Shore die
voor buitenlandse zaken (Da
vid Owen is schaduwmi nister
geworden), bij het polsen van
de labourparlementariers
hadden Healey, Silkin en
Shore respectievelijk 153,148
en 136 stemmen gekregen.
Twee ex-minister van de lin
kervleugel van Labour, Foot
en Benn, waren geen kandi
daat.
BREMEN (GPD) - De bondsre
publiek Duitsland kan onmoge
lijk buiten kernenergie. Dat zei
minister van buitenlandse zaken
en FDP-voorzitter Hans Dietrich
Genscher gisteren in zijn ope
ningsrede voor het 30ste partij
congres van de Westduitsc libe
ralen in Bremen. „Wie tegen
kernenergie is, neemt grote risi
co's. Namelijk voor onze natio
nale onafhankelijkheid, voor de
werkgelegenheid, voor de sociale
vrede in Europa en de rest van de
wereld en ten slotte voor een we
reldwijde strijd om de verdeling
van energie", aldus Gen
scher.
De FDP-chef verklaarde met na
druk dat er bjj de huidige kennis
van zaken geen alternatief voor
nucleaire energie is. Hij herin
nerde aan de waarschuwing van
de natuurkundige en filosoof
Carl-Friedrich von Weizsacker,
die vermoedt dat een massale in
zet van kolen tot klimaatverande
ringen kunnen leiden, die de le
vensomstandigheden negatief
beïnvloeden. Te veel kooldioxy-
de zal onder andere betekenen
dat de woest(jngebie den in de
wereld groter worden, waardoor
met name de landbouwproduk
tie in de Derde Wereld schade
Ujdt.
Genscher herhaalde nog eens dat
inzet van kernenergie vereist dat
het afvalprobleem wordt opge
lost. Hij sprak zich uit voor een
zogenaamd geïntegreerd afval-
en op werkingscentrum. Dat
houdt in dat Gorleben in zijn oor
spronkelijke opzet gebouwd
moet worden. Dus zowel een fa
briek om atoomafval op te slaan
al seen fabriek om „opgestookte'
brandstofelementen om te zetten
in plutonium en uranium.
Als bekend heeft de minister-pre
sident van de deelstaat Neder-
saksen. Ernst Albrecht, onlangs
tijdelijk verboden dat er een op
werkingsfabriek in Gorleben
komt. Albrecht is daar in principe
niet tegen, maar hu meent dat dit
vanwege de grote protesten on
der de bevolking en de verschil
lende standpunten van de ver
antwoordelijke politici nu „poli
tiek niet te verkopen is". De
bondsregering heeft deze beslis
sing betreurd. FDP-miruster van
economische zaken Otto Graf
LambsdorfT beschuldigde de
CDU-politicus en kandidaat
kanselier Albrecht er vrijdag van
dat hij met dubbele tong spreekt
en „helemaal niet regeert".
Met moeite
Het partijbestuur van de FDP wil
met alle macht verhinderen dat
het congres zich tegen Gorleben
uitspreekt. Dan zal een situatie
ontstaan, die uiteindelijk tot een
regeringscrisis kan leiden. Al op
het vorige FDP-congres in Mainz
kon met de grootste moeite wor
den voorkomen dat de gedele
geerden een definitief nee tegen
kernenergie lieten horen. Na het
ongeluk in Hamsburg wordt dit
in Bremen niet uitgesloten
geacht.
Het FDP-bestuur wil bereiken dat
de congresadgevaardigden in ie
der geval de deur op een kier
houden. De regie voorziet erin
dat het nu nog niet nodig is een
kant en klaar besluit te nemen.
Onder bepaalde voorwaarden is
het mogelijk pas over 15 jaar te
beslissen of een opwerkingsfa
briek wordt gebouwd of dat de
„opgestookte" brandstofelemen
ten toch direct in een afvalcen-
trum worden opgeslagen. Maar
dan moeten alle grote deelstaten
wél tijdelijke afvalcentra bou
wen, waarin de afgebrande ele
menten zeker 30 jaar kunnen
worden bewaard.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - Dezer dagen
verkocht een pomphouder in
de Amerikaanse hoofdstad
voor zegge en schrijve zestien
Nederlandse centen benzine
aan een mevrouw die daar
voor anderhalf uur in de rij
had gestaan. Dezer dagen ook
sloeg een anderszins altijd
beleefde heer een dame het
ziekenhuis in, die zonder in
de rü te hebben gestaan bij
een pomp voorreed en zijn
protest beantwoordde met
een grove verwensing. Geen
van beiden kreeg benzine,
want terwijl de vrouw op een
brancard werd weggedragen,
verdween haar aanrander
naar de gevangenis. In de rij
automobilisten die verbluft
achterbleef kwam snel een
inzameling op gang voor de
borgsom die de man zou moe
ten betalen om voorlopig op
vrije voeten te komen.
De paniek kortom bluft groeien
onder Amerika's automobi
listen en het benzinetekort
blijft stijgen, vooreen belang
rijk deel dankzij die paniek en
verder vanwege het totaal
ontbreken van een zichtbaar
regeringsbeleid. Bij gebrek
aan nationaal beheer van een
beperkte voorraad, passen
autoriteiten van gouverneurs
van staten tot benzinepomp-
exploitanten hun eigen rant
soenering toe: minimumaan
kopen van vijf dollar (die au
tomobilisten dwingen een
flink deel van de benzine in
hun tanks op te rijden voordat
zij zich opnieuw aan de pomp
melden), aankopen van
maximaal tien dollar, die de
voorraad enigszins spreiden,
en pomphouders, die na elf
uur 's ochtends voor de rest
van de dag maar sluiten.
Dit alles vreet aan de Ameri
kaanse samenleving, wier ge
rief én economische welstand
in het geding is gebracht op
een manier waaraan men zich
niet zonder meer kan ont
trekken. Zelfs ex-ambassa
deur William Middendorff
niet, die in zijn voortuin te
McLean, een goed gesitueer
de voorstad van Washington
DC, een tank met een inhoud
van 10.000 liter liet ingraven
zonder die te kunnen vullen.
„Ik moest dat wel doen", ver
dedigde deze amateur-di
plomaat en kunstliefhebber
zich, „want ik ben sociaal zo
in trek, dat ik me moet kun
nen verplaatsen".
Maar toch, tijdens het ochtend
spitsuur, zijn bijvoorbeeld op
River Road, een grote vier- tot
zesbaans doorgaande weg
naar Washingtons centrum,
nog maar twee rijbanen open
op sommige punten, omdat
de andere zijn bepleisterd
met vele kilometerslange rij
en wachtenden, die met toe
nemend ongeduld en frustra
tie voortschuivend afwachten
of zij de pomp nog halen
voordat deze sluit. Veel van
de pomphouders hebben
zich, met het oog op dat onge
duld, die frustratie en de
daaruit gemakkelijk
voortvloeiende woede, be
wapend.
Huisvrouwen begeven zich met
hun vrijwel voortdurend tot
de rand gevulde benzine
tanks in groten getale per au
to naar de supermarkten om
in te slaan. Ook daar aan de
kassa's: lange rijen huismoe
ders die boodschappenwa-
gentjes van doorgaans lang
houdbaar voedsel meesleu
ren. Want: omdat ook diese
lolie schaars wordt zal te eni
ger tijd de bevoorrading van
de supermarkten in gevaar
komen. En vrachtautochauf
feurs die geen dieselolie kun
nen krijgen naar rato van de
eisen van hun zelfstandige
onderneminkjes blokkeren in
het zuiden grote benzinede-
po.ts, waardoor de pompen
voor iedereen droog komen te
staan. Een vrouw die meereed
in een truck waarvan de eige
naar het protest verwaarloos
de, werd met een geweer
schot dodelijk gewond.
Zodoende is in Alabama de na
tionale garde in het geweer
geroepen ter assistentie van
de verkeerspolitie, in Tennes
see is de staat naar de rechter
getrokken om de staking on
wettig te verklaren. Maar in
de Verenigde Staten, een land
zonder een nationale ener-
giepolitiek van betekenis,
zonder een behoorlijk rant
soeneringsplan, dankzij een
huis van in meerderheid kort
zichtige en domme afgevaar
digden, die alleen maar aan de
verkiezingen van 1980 kun
nen denken, zonder een be
hoorlijk georganiseerd open
baar vervoer, is de auto zoiets
als de laatste kameel van de in
toenemende mate vervloekte
Arabieren.
Niet zonder triomf berichtte het
dagblad „The Washington
Post" dan ook donderdag dat
de Arabische ambassadeurs
hun chauffeurs ook uren in de
rij moeten zetten om aan ben
zine te komen. Dat is nauwe
lijks een troost van betekenis,
doch wel een klein triomfje.
Het Witte Huis heeft vertrou
wenwekkend prijsgegeven
dat president Carter naar de
economische top in Tokio
vertrekt met een plan van al
gemene strekking voor de
behandeling van het energie
vraagstuk. En gaat voorbij
aan het feit dat het Ameri
kaanse volk dat deze presi
dent koos, een onevenredig
deel van de beschikbare olie
gebruikt en uiteindelijk duur
moet betalen voor een totaal
gebrek aan gevoel voor me
deverantwoordelijkheid in de
samenleving.
Het vakantieseizoen is aange
broken. Amerika wil op pad.
De regering belooft dat de si
tuatie in de maanden juni en
juli zal verbeteren. Misschien
is dat wel zo en het is zeker zo
dat langs de grote doorgaande
verkeerswegen nog wel ben
zine verkrijgbaar is zonder
lange wachttuden. Het knel
punt ligt momenteel in de
grote steden. Intussen zgn er
al berichten geweest over be
nauwend geringe voorraden
voor de dieseltreinen, die op
het ogenblik worden be
stormd, van problemen voor
de luchtvaartmaatschappijen
bij het krijgen van brandstof.
Er wordt radeloos geschoven
met toewijzingen om van
plaats tot plaats de nood te
verlichten
Intussen zijn de auto-indus-
trieen geconfronteerd met
dalende verkopen, die nog
maar 60 procent zun van wat
zij voorheen waren en waarop
de produktie was gegrond
vest. Er is onmiskenbaar
sprake van verwildering in
deze maatschappij. Er zun te
kenen van een economische
recessie, van toenemende
voorraden en afnemende
produktie, van meer werk
loosheid straks. Tekenen te
vens van langzaam verande
rende oude gewoonten op het
gebied van transport. Van re
geringskant kan er weinig te
genover worden gesteld. Niet
vanwege Carter, hoe ontoe
reikend zijn plannen ook wa
ren, maar vanwege parlemen
taire kortzichtigheid waar
voor de kiezer de rekening
krijgt gepresenteerd.
Uiteindelijk zal blijken dat de
congresleden die hun kiezers
dachten te plezieren, een ern
stige fout hebben gemaakt.
Het ontbreken van behoorlg-
ke plannen voor de
rechtvaardige verdeling van
de beschikbare energie zal
ten slotte terugslaan op een
volksvertegenwoordiging die
niet geschikt is, in mentaliteit
noch capaciteit, om een pre
sident 's lands beheer uit
handen te nemen Regeren is
een stiel, zo zal blijken, waar
voor Senaat en Huis van Af
gevaardigden niet altgd de
gereedschappen tieschikbaar
hebben. Zomin als de presi-
dcnl
