Oliemarkt van
Rotterdam komt
weer in discussie
Japan opzoek naar nieuwe energiebronnen
QQQ5
mr
VARKENSHOUDERIJ GEËERD
MET SPECIAAL MONUMENT
Plan voorgebruikvan steenkool om olie-afhankelijkheid te temperen
Markt
berichten
MAANDAG 11 JUNI 1979
i
PARIJS (Reuter/AFP) - Het
Internationale Energie
bureau (IEA) zal op 26 ju
ni een vergadering beleg
gen in Parijs over de wer
king van de vrije markten
voor olie in Rotterdam en
het Caraibisch gebied.
Op de vrije markten wordt olie ver
handeld buiten de oliemaat
schappijen om. De prijs ligt
doorgaans een stuk hoger. In to
taal wordt ongeveer vijf procent
van de totale aanvoer op de Rot
terdamse vrije oliemarkt verhan
deld. Overigens kopen ook olie
maatschappijen op de vrije markt
om hun tekorten aan te vullen.
Subsidie
Het nieuws over de vergadering
werd vernomen na afloop van de
vergadering van de permanente
leden van het IEA over de subsi
die van vijf dollar per vat geïm
porteerde stookolie en dieselolie
in de VS.
De Amerikaanse afgevaardigde
Herbert Salzman, abassadeur bij
de Oraganisatie voor Economi
sche Samenwerking en Ontwik-
per vat laag genoeg is om te voor
komen dat er Europese oliepro-
dukten naar de VS worden geëx
porteerd.
Niet vergroot
Verder staan de VS op het stand
punt dat de nieuwe subsidie de
totale omvang van de hoeveel
heid olie die gesubsidieerd wordt
in de VS niet heeft vergroot. Dit
komt doordat Amerikaanse raf
finaderijen olie-importeurs nu
minder subsidie geven voor in
gevoerde ruwe olie, hetgeen
wordt gecompenseerd door de
nieuwe subsidie op stookolie en
dieselolie.
Bovendien weigeren de VS om te
spreken overeen subsidie omdat
de betrokken uitkeringen niet
ten laste komen van de Ameri
kaanse begroting. De juiste naam
voor de subsidie is "entitlement",
zo benadrukte Salzman. De ver
taling van "entitlement" luidt
"aanspraak" of "recht".
De IE A-directeur heeft verder ra
mingen verstrekt over de leve
ring van olie door het Caraibisch
gebied aan de VS en Rotterdam.
Lantzke wilde na afloop van de
vergadering niet meedelen hoe
de andere afgevaardigden had
den gereageerd op zijn uitspra
ken. Wel zei hy dat het Energie
bureau van mening is dat het een
uitgebreide analyse moet maken
van de werking van de vrije
markt voor olie.
België
De Belgische regering heeft beslo
ten ruwe olie direct van de olie
producerende landen te kopen
om een reservevoorraad op te
bouwen. Dit is zaterdag uit offi
ciële bron in Brussel vernomen.
België heeft eerder al rantsoene
ringsmaatregelen genomen ten
aanzien van het gebruik van
stookolie en zware brandstof. De
nieuwe maatregel, zo verneemt
men in dezelfde kringen, moet
voorkomen dat België reserve-
voorraden moet kopen op Rot
terdamse markt. Er zouden al
contacten tussen België en Alge
rije bestaan.
«»'"r
Na de onthulling van het monument voor de varkenshouderij, gaven demonstranten hun mening te
kennen over het eten van vlees. Zij hadden spandoeken met teksten als "Spaarvarkens met een vleesloze
dag" en "Bio industrie: crimineel".
DEN BOSCH (ANP) - Oud EG-commissaris ir. P. Lardinois heeft zaterdagmiddag in Den Bosch een
monument voor het varken onthuld. Voor het provinciehuis, op het Brabantplein, staat nu een beeld
van de Dongense kunstenaar Kees Janse, bestaande uit een zeug met elf biggen.
Het monument is een huldebetoon aan de tien jaar oude varkenshoudersorganisatie van de Noordbra
bantse Christelijke Boerenbond NCB. Ir. Lardinois wees op het grote economische belang van het
varken voor Noord-Brabant het heeft tal van boeren uit de armoe gehaald en verschaft nu werk aan
90.000 mensen in ons land. Een belangrijk deel van de agrarische export komt voor rekening van de
varkensindustrie.
Lardinois zei begrip te hebben voor de bezwaren die bestaan tegen de intensieve varkenshouderij. Hij
meende echter dat voor- en tegenstanders overeenstemming moeten kunnen bereiken. "Bio-industrie
neen, maar tegen een moderne varkenshouderij zeg ik graag ja", aldus Lardinois.
i commissaris der koningin Van Harten het beeld in ontvangst. Hij had er nog
n ontdekt de zeug als rijksoverheid en de elf biggen als de provincies.
Namens de provincie r
een diepere betekenis i
Shell-staking
weer voorbij
WILLEMSTAD (ANP) - Na een
staking van twaalf dagen bij Shell
op Curacao, hebben de bonden
besloten hun leden op te roepen
met ingang van vannacht weer
aan het werk te gaan. De petro-
leumwerkersfederatie (PWFC)
zou vandaag het overleg met de
Shell-directie voortzetten onder
leiding van een landsbemidde-
laar. De PWFC kwam tot dit be
sluit na een algemene ledenver
gadering het afgelopen weekein
de.
VEEMARKT LEIDEN - Totale aanvoer
11 juni- 1569, Slachtninderen: 1153,
Schapen of lammeren; 416.
Stieren le kwal van 7,30 tot 8.00: Stieren
2e kwal van 6.85 tot 7.25; Vaarzen 1 e kwal
van 7,65 tot 8.20: Vaarzen 2e kwal van
6,20 tot 6,80; Koeien le kwal van 7.10 tot
8.20; Koeien 2e kwal van 6,45 tot 6.80,
Koeien 3e kwal van 6,05 tot 6,35; Worst-
koeien van 5,05 tot 6,20; Extra kw. en
dikbillen van 9,00 tot 14.50.
Toelichtingen: Slachtrunderen: Aan
voer; redelijk. Handel: vlot, Pruzen: sta
biel; Schapen en lammeren: Aanvoer
ruim. Handel: vlot, prjjzea- stabiel.
dering
de
king van;de subsidieregeling en
op de vraag of de baten van de
subsidie voor de olie-importeurs
belastbaar zijn. Europese landen
hebben felle kritiek geoefend op
de subsidie, omdat op deze wijze
de VS wordt gele-
van de olie-import
De Verenigde Staten zijn van me
ning dat de subsidie hoog genoeg
is om te voorkomen dat oliepro-
dukten uit het Caraibisch gebied
(die gewoonlijk in de VS worden
verkocht) naar Europa worden
1 vyf dollar
Amsterdam
regen
18
11
14
De Bilt
18
10
5
Deelen
19
10
5
Eelde
16
8
2
Eindhoven
geh. bew.
21
13
3
Den Helder
15
11
1
Rotterdam
motregen
18
11
7
Twente
18
10
9
Vlissingen
geh. bew.
19
13
18
Zd. Limburg
23
15
4
Aberdeen
18
6
0
Athene
19
Barcelona
zwaar bew.
25
licht bew.
18
8
0
Bordeaux
zwaar bew.
24
14
0
Brussel
geh. bew.
20
15
18
Frankfort
26
17
Genève
24
14
4
Helsinki
half bew.
17
5
0
Innsbruck
27
15
0.5
Klagenfurt
onbew.
29
14
0
Kopenhagen
geh. bew.
15
8
0
Lissabon
half bew.
21
13
0
Locarno
licht bew.
23
13
11
Londen
18
10
Luxemburg
24
15
Madrid
half bew.
27
13
0
Malaga
onbew.
28
16
0
Mallorca
29
15
0
München
zwaar bew.
26
15
0.5
onbew.
24
17
0
Oslo zwaar
bew. 20
12
0
Parijs
zwaar bew.
20
15
8
onbew.
28
15
0
Split
onbew.
31
18
0
Stockholm
half bew.
18
10
0
Wenen
zwaar bew.
29
15
0.3
Istanbul
Las Palmas
Beiroet
mist 26 13
onbew. 30 18
onbew. 22 17
onbew. 30 21
Tel-Aviv mist
TOKIO - Nu door de immer stij
gende olieprijzen de Japanse yen
steeds minder hard wordt, is Ja
pan naarstig op zoek naar alterna
tieve energiebronnen om zich
zodoende minder afhankelijk te
maken van te importeren olie.
Maar liefst 99,6 procent van alle
benodigde olie moet door Japan
worden ingevoerd.. Deskundi
gen hebben berekend dat de to
tale Japanse olie-import in 1979
zal stijgen tot bijna 30 miljard
dollar. Hierdoor komt de Japanse
economie, die zich in het verle
den door vooral goedkope ener
gie heeft kunnen ontwikkelen tot
haar huidige, hoge peil, op de
tocht te staan.
Tijdens zijn ontmoeting, vorig jaar,
met Jimmy Carter heeft de Ja
panse ex-premier Fukuda er bij
de Amerikaanse president op
aangedrongen dat Japan en
Amerika meer zouden moeten
samenwerken op gebieden als
wetenschap, technologie, on-
dervvijs en medicijnen. Als uit
vloeisel van deze ontmoeting te
kende premier Masayoshi Ohira
op 2 mei het Japans-Amerikaan
se samenwerkingsverdrag voor
wetenschap en technologie. De
komende tien jaar zal elk der bei
de landen een miljard dollar ste
ken in onderzoek en ontwikke
ling van kernenergie, kolenver-
gassing vloeibaar maken van
kolen, en overdracht van ener
gie.
Omdat Japan geen andere energie
bronnen heeft dan steenkool en
door waterkracht opgewekte
elektriciteit, zal de eerste stap om
zich minder afhankelijk te maken
van olie waarschijnlijk bestaan
uit een terugkeer naar de kolen
mijnen. De Japanse steenkoolre
serves worden geschat op onge
veer 20 miljard ton. Hoewel de
Japanse steenkool niet van de
hoogste kwaliteit is en de pro-
duktiviteit per mijnwerker niet
boven de 75 ton per maand uit
komt, zullen de recente olieprijs
stijgingen Japan wel haast dwin
gen zijn heil te zoeken in steen-
trie.
Vloeibaar
Volgens Justin Bloom, technisch
en wetenschappelijk attaché bij
de Amerikaanse ambassade in
Tokio, is het onderzoeksproject
naar het vloeibaar maken van
steenkool (liquefactie) het inte
ressantste aspect van het ver
drag. Daarnaast verklaarde John
D. Rockefeller, de goeverneur
van West-Virginia (de Ameri
kaanse staat die de meeste steen
kool exporteert), dat steenkool
een zeer bruikbare vorm van
energie zou kunnen worden voor
Japan. Volgens de plannen zal in
West-Virginia een enorme fa
briek voor het vloeibaar maken
van steenkool worden gebouwd.
Bij dit project wordt samenge
werkt door Amerika, Japan en
West-Duitsland. De laatste twee
nemen elk 25 procent, de VS 50
procent van de kosten voor hun
rekening.
In deze fabriek zal dagelijks 6000
20.000 vaten olie. Volgens Rocke
feller kan dit zogenaamde SRC-
proces niet alleen een deel van
Japans energiebehoeften dek
ken, maar is het ook een schone
vorm van energie. Omdat het
vloeibaar maken van steenkool
een met olieraffinage vergelijk
baar proces is, kan het tevens
dienen als vervangmiddel voor
veel aardolieprodukten, aldus
Rockefeller.
Sprekend over de huidige, nog
steeds stijgende prijzen voor
steenkool, verwees de Ameri
kaanse senator naar de verhoging
van de olieprijzen in 1973-'74. De
ze had tot gevolg dat ook de prijs
van steenkool omhoog ging met
14 procent. Hierdoor betrok ook
Japan minder kolen uit de Ver
enigde Staten.
Rockefeller gaf toe dat de prijs van
22 dollar per barrel bij liquefactie
nog niet met aardolie kan concur
reren. Volgens hem verliest zo'n
hoge prijs iedere betekenis wan
neer men tevens kijkt naar het
steeds schaarser worden van de
energie. Verder zei Rockefeller
nog dat vloeibaarmaki ng op dit
moment vijf procent van de Ja
panse energiebehoefte zou kun
nen dekken en negen procent in
1990.
Terugvallen
Justin Bloom bleek verder van me
ning dat de SRC-fabriek (Solvent
Refined Coal) in West-Virginia
ook voor Japan van het grootste
belang kan worden. In het Chi
nees-Japanse handelsverdrag is
namelijk bepaald dat China in
ruil voor Japanse technologie en
know-how reusachtige hoeveel
heden steenkool naar Japan zal
exporteren. Daarnaast zou Ja
pan, volgens Bloom, nog altijd
kunnen terugvallen op de rijke
steenkoolvoorraden in Australië,
het westen van de VS en Cana
da.
Omdat de research in het algemeen
Japan de laatste jaren een
de gelegenheid bij uitstek om de
Japanse overschotten op de be
talingsbalans aan te wenden voor
onderzoek op velerlei gebied.
Een toenemend aantal Japanse
deskundigen is van mening dat
de met de mijnbouw en het
transport van de steenkool sa
menhangende problemen ge
makkelijk op te lossen zijn wan
neer de olieprijzen zich handha
ven op het huidige hoge peil of
zelfs nog verder stijgen. Verder
zijn deze deskundigen van me
ning dat het delven van steenkool
snel tot een basisindustrie zou
kunnen uitgroeien. Vooral wan
neer goede vooruitgang wordt
geboekt met het onderzoek naar
het vloeibaar maken en vergas
sen van steenkool. De resultaten
van dit onderzoek zijn verder van
het grootste belang met het oog
op de verscherpte Japanse nor
men voor de uitstoot van stik
stofverbindingen en zwaveloxy-
de.
Campagne
Shuzo Inaba, de voorzitter van de
Japanse Raad voor de Mijnbouw,
die zes maanden geleden nog ta
melijk pessimistisch was over de
toekomst van de Japanse steen
koolindustrie, blijkt nu een veel
zonniger kijk op de toekomst te
hebben. Volgens Inaba wordt de
Japanse regering door de ener-
gieschaarste gedwongen snel
grote bedragen te investeren in
het opnieuw aanzwengelen van
de steenkoolindustrie en het voe
ren van een grootscheepse cam
pagne voor het werven van
mijnwerkers.
Er zijn echter enkele Japanse elek
triciteitsmaatschappijen die ver
klaarden voorstanders zijn van
kernenergie als het beste alterna
tief voor de steeds duurder wor
dende olie. De recente bijna-
ramp in Harrisburg en de oproep
het Internationaal Energie
echter de Japanse energiedes
kundigen zowel als de politici
onder zware druk gezet om op
korte termijn de steenkoolwin
ning terug te brengen op het oude
produktieniveau of dit zelfs nog
te verhogen. Daarnaast dient de
voor het transport van steenkool
benodigde infrastructuur te wor
den gemoderniseerd. Pas wan
neer aan deze voorwaarden is
voldaan, zou de „hervonden"
steenkool weer een stevig fun
dament kunnen vormen onder de
Japanse economie.
Niet economisch
De terugkeer naar steenkool zal
echter gepaard gaan met hoge
kosten. In de afgelopen 18 jaar
zijn de meeste mijnen in Japan
gesloten. In verband daarmee
zijn in de centrales de ouderwetse
stookplaten omgebouwd tot
oliebranders. De redenen daar- InVOCT
voor waren tweeërlei: steenkool
werd gezien als niet-economi-
sche brandstof, die bovendien
veel vervuiling veroorzaakte.
aan energie, had Japan al maat
regelen moeten treffen om aan
deze toestand het hoofd te kun
nen bieden. Wat ze er niet bij ver
tellen, is dat het sluiten van de
mijnen een democratische be
slissing is geweest...
Enkele Japanse elektriciteitsmaat
schappijen, met in het achter
hoofd de oproep van het IEA en
het uitzicht op een tragere olie
stroom, zijn reeds begonnen met
de bouw van vier met kolen ge
stookte energiecentrales. Deze
zouden met z'n vieren de huidige
met steenkool opgewekte 3,8
miljoen Kilowatt moeten ver
dubbelen. Het ministerie van in
dustrie heeft zich ten doel gesteld
in 1985 9.8 miljoen Kilowatt op te
wekken met steenkool als brand
stof.
Agentschap or
schakelen op
In plaats van te investeren in on
derzoek naar en ontwikkeling
van steenkoolvergassing of het
vloeibaar maken ervan, heeft de
Japanse regering de afgelopen 18
jaar een energiepolitiek gevoerd
waarbij alleen de meest produk-
tieve mijnen werden gesubsi
dieerd en de minder produktieve
zelfs geheel gesloten. Als gevolg
hiervan daalde de steenkoolpro-
duktie van 52,6 miljoen ton m
1960 (35 procent van de Japanse
energiebehoefte) tot slechts 19
miljoen ton in 1978, wat neer
komt op 4 procent van de huidige
behoefte.
Met het toenemen van de energie-
schaarste komt het Japanse mi
nisterie van internationale han
del en industrie (MITI) bloot te
staan aan steeds heftiger kritiek
dat men de steenkoolindustrie zo
heeft laten verloederen. Vijfjaar
geleden, zo zeggen de critici, toen
Om deze capaciteit te halen, zouden
de kolen-centrales ongeveer 20
miljoen ton steenkool nodig heb
ben, waarvan 15 tot 16 miljoen
ton geimporteerd zal moeten
worden. Op dit moment impor
teert Japan jaarlijks meer dan 60
miljoen ton steenkool. Het over
grote deel hiervan is bestemd
voor de staalindustrie. Slechts 11
miljoen ton wordt gebruikt op de
stookplaten van elektriciteits
centrales.
Voordat de steenkool (weer) een
flink woordje kan meespreken in
de Japanse energievoorziening
moeten - en beslist niet alleen
daar - allereerst de problemen op
het gebied van de milieuvervui
ling en het transport worden op
gelost. Een toenemend aantal Ja
panse energiedeskundigen is
echter van mening dat met de te
verwachten resultaten van yhet
onderzoek naar nieuwe toepass-
singen van steenkool in de op
wekking van de voor de industrie
zo onmisbare energie, deze ener
giedrager in de toekomst steeds
belangrijker zal worden.
HENRI HYMANS
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs begon
de week gezapig. De koersver
schillen waren gering. Hoogo
vens was een dubbeltje in herstel
op 30,50. KLM ging vijftig cent
achteruit tot ïoi en handhaafde
zich daarmee even boven de
100-grens. Philips en Kon. Olie
gingen gezamenlijk twee dubbel
tjes achteruit tot resp. 23,70 en
142,40. Unilever verloor dertig
cent op 121,80. Akzo noteerde
onveranderd.
Heineken daalde veertig cent tot
81,20, HVA 1 tot/51. Deh zak
te twee dubbeltjes tot ƒ105. Dt
scheepvaartsector was goed
prijshoudend. KNSM en Van
Ommeren stegen 1 tot 98 en
174. Nedlloyd noteerde onver
anderd 78,50. In de financiële
sector ging de ABN, die in onze
kerheid verkeert over haar deel
nemingen in Iran, een gulden
achteruit op f 346
De staatsfondsen waren fractioneel
hoger.