Compromis is noodzakelijk
„Uitslag gunstig voor Europa"
Europa krijgt een
centrum-rechts parlement
Bij partijvorming in het nieuwe Europese Parlement
Ongelijke beloning
Europarlementariërs
MAANDAG 11 JUNI 1979
VARIA
PAGINA 11
BRUSSEL - Op dit grote bord werden gisteravond in Brussel de uitslagen van de Europese verkiezingen
bijgehouden.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - De 410 Europarlementariërs die de 250 miljoen inwo
ners van de Europese Gemeenschap in de Straatsburgse es-
semblee gaan vertegenwoordigen, gaan niet evenveel verdienen.
De Britse afgevaardigden in Straatsburg moeten bijvoorbeeld
genoegen nemen met minder dan een derde van het salaris van
hun Nederlandse collega's, die net zoals Tweede-Kamerleden
88.000 gulden per jaar krijgen.
De salarissen van de Europese verkozenen zijn door de negen rege
ringen vastgesteld nadat was gebleken dat eenzelfde salans voor
alle 410 onmogelyk was. De bestbetaalde Europese parlementa
riërs worden nu de 81 Fransen, die maandelijks 17.683 Franse
franken voor het werk krijgen (dik 8800 gulden). Belgen (met
bijna 8000 gulden per maand), Duitsers (7500 mark per maand)en
Nederlanders zitten ongeveer op gelijke hoogte.
Behalve de Britten worden ook de Ierse afgevaardigden slecht
betaald: slechts ruim 27.000 gulden per jaar. Dit bedrag kan ech
ter worden aangevuld met een nationale vergoeding als de verko-
zene ook nog lid is van het Ierse parlement. Ook de Deense
Euro-afgevaardigden krijgen slechts de helft van een Nederlands
Euro-salans, maar kunnen dat combineren met de inkomsten uit
hoofde van het lidmaatschap van het Deense parlement.-
De Italiaanse verkozenen voor Straatsburg krijgen een salaris dat
ongeveer gelijk is aan het Deense, maar het staat nog niet vast of
ze ook nationale vergoedingen blijven krijgen voor zover ze daar
recht op hebben. De riante onkostenvergoedingen die het Euro
pese Parlement aan haar leden uitkeert (bijvoorbeeld 1 gulden
per autokilometer voor de eerste 400 kilometer en vervolgens 38
cent per kilometer) zijn voor alle afgevaardigden gelyk, of ze nu
in Brussel, Sicilië of Groenland (één afgevaardigde) wonen.
Simone Veil, mogelijk voorzitter van Assemblée,
DEN HAAG (Reuter)- Nu de eerste
uitslagen van de verkiezingen
voor het Europese Parlement be
kend zijn, gaan de politieke par
tijen in de negen landen uitkijken
naar bondgenoten over de gren-
Het nieuwe parlement zal voor het
eerst in juli in Straatsburg bij
eenkomen en de gekozen leden
zullen vermoedelijk eerder su
pranationale politieke groepe
ringen vormen dan nationale
blokken. Aangezien er geen iden
tieke partijen bestaan in alle ne
gen landen, is een zekere mate
van compromis noodzakelijk om
politieke ideeën op Europees ni
veau te brengen.
In het oude, benoemde, parlement
hadden de partijen zich gesplitst
in zes supranationale groeperin
gen socialisten, christendemo
craten, liberalen, conservatieven,
communisten en progressief de
mocraten (in volgorde van aantal
zetels). Maar nu het parlement is
uitgebreid van 198 tot 410 zetels,
is het zeer wel mogelijk dat nieu
we gezichten en nieuwe partijen
nieuwe partij groeperingen zullen
verlangen.
Tot nog toe bezette de socialisti
sche groepering een derde van de
zetels. Zij bestond uit de Franse
en Luxemburgse socialisten, de
Britse, Nederlandse en Ierse ar-
beidspartijen, de Westduitse en
Deense sociaaldemocraten, de
Italiaanse socialisten en sociaal
democraten (PSI en PSDI), de
Waalse en Vlaamse socialisten uit
België en de Franse linksradica
len. Maar de meer rechts georiën
teerde partijen zouden het groot
ste blok kunnen vormen, wan-
neer zij een aantal van hun klei
nere groeperingen zouden kun
nen verenigen. De christende
mocraten uit Italië, Nederland en
West-Duitsland (met inbegrip
van de CSU uit Beieren) hebben
zich aangesloten met de Waalse
en Vlaamse christelijke partijen
(CVP en PSC) in België, de chris
tenen uit Luxemburg, de Fine
Gael in Ierland, de Deense cen
trumdemocraten, de Franse her
vormers en democraten (RDS) en
de centrumprogressieve demo
craten (UCDP) in de groep van
christendemocraten (CD). De
Britse en Deense conservatieven,
als zij al niet de Europese conser
vatieve groep opheffen en zich bij
de groep van de CD aansluiten,
zullen waarschijnlijk een zelfde
lijn volgen in het nieuwe parle
ment.
Veel minder stabiel is de groep van
progressief democraten, een on
gelukkige bondgenootschap.
Tussen de Franse gaullisten en de
Ierse regeringspartij, de Fianna
Fail. Ierse bronnen in Brussel
vermoeden dat de Ierse premier
Jack Lynch misschien liever de
ongunstige band met de anti-EG
Gaullisten van Jacques Chirac
verbreekt ten gunste van de libe
ralen. Een samengaan met hetzij
de CD of de conservatieven, die
men zou kunnen beschouwen als
de natuurlijke politieke bondge
noten van de Fianna Fail, is uit
gesloten, omdat de Ierse opposi
tiepartij, de Fine Gael, tot de CD-
groep behoort en enige band met
de Britse Conservatieven stem
menverlies in Ierland met zich
mee zou brengen.
Volgens een
overzicht dat
vanmorgen
vroeg werd
opgesteld, was
de opkomst in de
afzonderlijke
landen als volgt:
Italië: 86 procent (95,3
bij de jongste
parlementsverkiezingen),
Luxemburg: 85 (90,1),
België: 81 (93,0),
Bondsrepubliek: 63 (90,7),
Frankrijk: 60 (82,8),
Nederland: 58 (87,3),
Ierland: 58 (77,2),
Denemarken: 50 (88,7),
Groot-Brittannië: 32 (76,0).
Tot de Europese liberalen behoren
op het ogenblik de democrati
sche partij van de Luxemburgse
premier Gaston Thorn, de Ita
liaanse liberalen en republikei
nen (PLI en PRI), de Vlaamse en
Waalse liberalen in België, de
Westduitse vrije democraten
(FDP), de Deense en Britse libe
ralen en een aantal aanhangers
van de Franse president Giscard.
Het is mogelyk dat de Franse
Giscardisten, die een groot aantal
hele kleine partijen omvatten
(met name UDF en PR), zich op
splitsen onder de Europese groe
peringen en dat een aantal van
hen zich met de CD zal verenigen.
Communistische partijen bestaan
in alle negen lidstaten. In het ou
de parlement echter, hadden al
leen de Franse en Italiaanse
communisten, en de verwante
Deense socialistische volkspartij
zitting.
BONN-PARIJS (Reuter/UPI) - De
voorzitter van de Europese
Volkspartij, Kai-Uwe van Hassel,
heeft gisteren gezegd dat hij als
voorzitter van de Europese As
semblée graag de Franse minister
van volksgezondheid mevrouw
Simone Veil zou zien.
De assemblée in Straatsburg kiest
op 17 juli een nieuwe voorzitter
als opvolger van de Italiaanse
christen-democraat Emilio Co
lombo.
De 52-jarige mevrouw Veil was de
topkandidaat van de Giscardis
ten in de Europese verkiezingen.
Von Hassel maakte zijn steun voor
mevrouw Veil bekend een uur na
sluiting van de stemlokalen in de
Bondsrepubliek. Mevrouw Veil
zelf noemde de vermoedelijke
uitslag van de verkiezingen
"goed voor de toekomst van Eu
ropa en van Frankrijk".
De Franse socialistische woord
voerder Lionel Jospin zei dat
aanvallen op vermeend West
duits overwicht vele Fransen van
stemmen had afgehouden. Hij
leek te zinspelen op de gaullisti
sche en communistische cam
pagne tegen de vermeende
"Amerikaans-Duitse overheer
sing" in de EG.
Michel Debré, de gaullistische oud
premier en een van de luidruch
tigste tegenstanders van de rich
ting waarin de EG zich beweegt,
verklaarde dat de Franse rege
ring tijdens de verkiezingscam
pagne de opiniepeilingen, "op
zettelijk had gemanipuleerd" om
de Gaullisten als de verliezers af
te schilderen.
Otto von Habsburg, zoon en erfge
naam van de laatste keizer van
Oostenrijk-Hongarije, is in het
Europese Parlement gekomen
voor de christen-democraten. Hij
zei dat hij als pleitbezorger zou
optreden van Europese belan
gen, die van Oost-Europa inbe
grepen.
De Deense eerste-minister. Anker
Jorgensen, zei dat zijns inziens de
campagne die in zijn land is ge
voerd door de "volksbeweging
tegen de EG" (die drie zetels heeft
gekregen), doeltreffend is ge
weest. Hij dacht dat de kiezers
van hun oppositie tegen de EG
blijk hebben willen geven en dat
een groot aantal zich niet voor de
Europese zaak heeft geïnteres
seerd.
Georges Marchais, secretaris-gene
raal van de Franse communisti
sche partij, zei dat zijn partij zich
wat invloed betreft had gehand
haafd, gekeken naar de uitslag
van de Kamerverkiezingen van
maart 1978. Volgens hem is al een
vernauwing geregistreerd van de
kloof die zijn partij scheidt van de
socialistische party. Gaston De-
ferre, fractieleider van de socia
listen in de Franse Nationale
Vergadering, stelde vast dat zijn
partij het in de Europese verkie
zingen ongeveer had gedaan zo
als in de kamerverkiezingen van
'78. De lijst-Veil, zei hy, heeft ge
profiteerd van steun van de pre
sident van de republiek, de pre
mier, het hele kabinet en het hele
staatsapparaat, zonder echter het
percentage te halen waarop met
had gerekend.
Jacques Chirac, voorzitter van de
gaullistische party en burge
meester van Parijs, zei dat de uit
slag "niet bemoedigend voor Eu
ropa" was. Het aanzien van Eu
ropa is zijns inziens niet vergroot
door verkiezingen die weiden
gekenmerkt door afwezigheid.
Ook vond hy de uitslag niet be
moedigend voor de Franse rege
ring, wier politiek duidelyk niet
de steun van het volk geniet".
Radio-Moskou heeft in een com
mentaar op de Europese verkie
zingen de nadruk gelegd op de
„zwakke opkomst". Dit is een ui
ting van teleurstelling van de be
volking van de betrokken landen
over de activiteit die de Europese
Gemeenschap heeft ontplooid,
aldus het korte commentaar.
(Van c
correspondent)
BRUSSEL - Centrum-rechts be
schikt over een solide meerder
heid in het nieuwe Europese
parlement. De christen-democra
ten zijn vrijwel even sterk als de
socialisten, die in het oude Euro
pese parlement veruit de grootste
fractie vormden. Deze machts
verschuiving was in de vroege
uren van vanochtend het belang
rijkste nieuws van de eerste
rechtstreekse verkiezing van de
410 Euro-parlementariërs die de
negen EG-landen naar Straats
burg afvaardigen.
Zondag gingen Duitsers, Italianen,
Belgen, Luxemburgers en Fran
sen naar de stemlokalen om hun
afgevaardigden voor de Europe
se assemblee te kiezen. Donder
dag hadden Engelsen, Ieren, Ne
derlanders en Denen al hun stem
uitgebracht. Behalve in Neder
land begon het tellen van de
stemmen in alle EG-landen zon
dagavond om tien uur, nadat de
laatste stembus in Italië was ge
sloten. In Nederland werden de
stembussen, die donderdag ver
zegeld waren, vanochtend pas
geopend.
In de loop van de nacht werd dui
delijk dat de socialisten in het
verenigd Europa de grote verlie
zers waren geworden bij de ver
kiezingen. Meer dan de andere
partijen hadden de socialisten te
lyden onder de lage opkomst, die
met 60 procent over de gehele
Europese Gemeenschap trou
wens nog boven de meest sombe
re verwachtingen bleef. Niette
min leed vooral de Engelse La
bour party een enorme nederlaag
als gevolg van het feit dat twee
van de drie stemgerechtigde Brit
ten liever thuis bleven.
In het oude Europese parlement -
dat bestond uit 198 afgevaardig
den die door de negen nationale
parlementen van de EG-landen
werden aangewezen - vormden
de socialisten met precies een
derde van het totaal aantal zetels
verreweg de grootste fractie. In
de nieuwe, 410 zetels tellende
vergadering van Europese volks
vertegenwoordigers, zijn de so
cialisten echter even sterk verte
genwoordigd als de christen-de
mocraten: beide groeperingen
beschikking over ruim een kwart
van de 410 zetels.
Hierbij is er overigens van uitge
gaan dat de Franse christen-de
mocraten zich bij de fractie van
de Europese christen-democra
ten zullen aansluiten. De Franse
christen-democraten van Jean
Lecanuet vormden in Frankrijk
een gemeenschappelyk front met
de liberale party van president
Giscard. Het is mogelijk dat de
Giscard-aanhangers bij de libe
rale fractie in het Euro-parlement
willen worden ingedeeld. De
krachtsverhoudingen zullen dan
anders komen te liggen.
Met 64 zetels vormen de Britse con
servatieven nu de derde fractie,
ruim voor de communisten uit
Italië en Frankrijk, die samen 43
zetels bezetten. De Europese li
beralen behaalden een teleur-
stëllend aantal van 34 zetels; wei
nig meer dan de Franse gaullisten
(23 zetels). Dan zyn er tot slot nog
23 zetels toegevallen aan een
reeks kleine groeperingen. Daar
onder vier Denen die tegen de
Europese Gemeenschap zijn ge
kant; een kwart van alle Deense
gekozenen in het nieuwe Euro
pese parlement.
Na de Britse conservatieven - die
profiteerden van de zeer lage op
komst in Groot-Brittannie: 34,5
procent - vormen de Duitse
christen-democraten met 43 ze
tels de grootste nationale groep
binnen de grote fracties. Onder
hen is Otto von Habsburg, een
nazaat van de Oostenrijkse kei
zer. Von Habsburg is door de
Beierse CSU van Franz Joseph
Strauss kandidaat gesteld. Sa
men met de zeven Vlaamse
CVP'ers die gekozen werden,
zullen de tien CDA'efs onder
aanvoering van Bouke Beumer
een flinke Nederlandstalige
groep binnen de Europese CD-
fractie vormen.
De socialistische fractie is de meest
„Europese", omdat ze afgevaar
digden uit alle negen EG-landen
telt. Ook hier zijn de Duitsers,
met 34 afgevaardigden, in de
meerderheid, gevolgd door de
Fransen (22), Engelsen (14), Ita
lianen (11), Nederlanders (9), enz.
Zoals gezegd kan het Engelse
Labour slechts 14 vertegenwoor
digers naar Straatsburg afvaardi
gen, onder leiding van de anti-
Europa gezinde oud-minister
Barbara Castle. Voor de Britse
socialisten is de Euro-verkiezing
op een catastrofale nederlaag uit
gelopen.
Ongeveer 23 zetels gaan dus naar
kleinere partyen. Nationalisten
uit Zuid-Tirol en Vlaanderen (de
Volksunie) bijvoorbeeld haalden
in totaal 6 zetels. De milieu-yve-
raars die in Duitsland, Wallonië
en Frankrijk goed voor de dag
kwamen, komen niet drie af
gevaardigden in de Straatsburg-
se assemblee. Twee Italiaanse
maixisten die gekozen werden,
zien hun land in het Europese
parlement ook vertegenwoor
digd door vier neo-fascisten.
Zestig procent van de 180 miljoen
stemgerechtigde Europeanen
heeft donderdag en gisteren ge
stemd voor het Europese parle
ment. Dat is dus iets hoger dan
het Nederlandse opkomstcyfer
(57,8 procent). Het is ook duide
lyk hoger uitgevallen dan don
derdag werd aangenomen, nadat
in Engeland maar een derde van
de kiesgerechtigden naar de
stembus was gegaan. De op
komstplicht in Italië, België en
Luxemburg is zeker mede debet
aan het relatief gunstiger gemid
delde.
Amsterdam 718.577 inwoners
PvdA
CDA
WD
D'66
SGP
PPR
CPN
GPV
PSP
Lijst Leschot
Overigen
Opk./tot.
Percentages
1977
1978
1979
44,1
46,0
39,4
13,9
15,8
16,5
16,6
15,9
14,9
7,0
7,0
11,8
0,2
0,2
0,4
2,4
2,2
2,1
8,8
8,1
10 1
0,3
0,2
0,3
2,3
3,5
4,1
0,4
4,4
1,1
-
83,3 73,4 51,5
Onoeveer 1500 mensen hebben vanmorgen inde RAI de stemmen geteld die in Amsterdam zijn uitgebracht
voor fe Europese verkiezingen. Op de foto een overzicht van het tellen van de stemmen.
