li
„Wij brengen een
satire op baliet"
:4w*
The Trocks travestie-dansers op spitzen
AFGELAST
toegelicht
[^^[flrggramma i
SttSL F
DVCBCWDV
DONDERDAG 7 JUNI 1979
AMSTERDAM - Eén van de
rode draden in het huidige
Holland Festival wordt
gevormd door het thema
van de travestie, die onder
meer op twee uiterst radi
cale manieren op de plan
ken wordt gebracht: Les
Ballets Trockadero de
Monte Carlo komt demon
streren wat voor effect er
ontstaat als mannen als
ballerina's gaan dansen en
in de musical "De Club"
hebben vrouwen de rok
verwisseld voor het rok-
kostuum.
"De Club", naar een idee van Eve
Marriam en aan de Nederlandse
situatie aangepast door Hugo
Heinen, speelt zich af in een
exclusieve herensociëteit rond
de eeuwwisseling, waar vier he
ren geassisteerd door twee club
bedienden en een pianist de lan
ge avond doorbrengen.
Zij vermaken zich daarbij op de
traditionele manier van heren
van de oude stempel als zij niet
gestoord worden door de aanwe
zigheid van dames en variaties
daarvan. Het glas champagne,
het partijtje biljart en het ritueel
met de onvermijdelijke sigaar
worden omlijst door veel liedjes
-
-
en de geijkte stroom van grappen
over gezellige onbenulligheden
als vrouwen, maitresses en losse
vriendinnetjes en natuurlijk ook
over noodzakelijk kwaad als
schoonmoeders en geld.
De aaneenschakeling van vrijwel
uitsluitend authentieke teksten
uit de periode 1895-1905, zowel
van Amerikaanse als van Neder
landse origine, maakt dat deze
musical niet drijft op "een ver
haal", ofschoon een aantal the
ma's wel meermalen terugkeert
of over een aantal aaneengesloten
scènes wordt uitgewerkt. Inzin
kingen zijn onvermijdelijk gezien
de gemiddelde leeftijd van de
teksten en een enkel ensemble
nummer is te massaal van opzet
en te groot van uitwerking voor
de besloten sfeer van het geheel
("Pak de centen").
Mogen
Dit alles zou een vrij magere avond
hebben opgeleverd in een "nor
male" uitvoering. De eerste vol
treffer was echter de idee deze
chavinistische en sexistische he
ren van stand te laten spelen door
vrouwen, de tweede was de ma
nier waarop dat gebeurde: con
sequent en met een enorme flair
pratend, zingend en spelend als
belegen corpsstudenten, flirtend
met het vrouwelijk schoon in de
zaal en met nét die lichte toets
van overdrijving, die alles wat in
sommige kringen als "manne
lijk" geldt op een dodelijke wijze
parodieert. Motor van het geheel
was bij de première Els van Roo-
den als de bankier Van Kempe,
geheel en al de zelfingenomen
poseur die zijn mislukkingen
moet verbergen, maar nooit
mislukkend in het tonen van zijn
mannelijkheid, zelfs niet in de
dubbele travestie van een gefin
geerde toneelrepetitie.
Uitstekend ook de van zijn beroep
genietende gynaecoloog Tadema
van Annet Nieuwenhuizen, die
met gluiperige precisie een hau
taine rokkenjager neerzette. De
oudere Steyn, door levenserva
ring en meer huwelijken gete
kend, leek bij Adèle Bloemen-
daal in voortreffelijke handen,
maar ging nu nog gebukt onder
vaagheid, waarschijnlijk het ge
volg van gebrek aan ensemble-
routine. Ook Jenny Arean had
het nog moeilijk met de jonge,
romantische Dutilh, maar bracht
wel het pluspunt mee dat zij als
enige voor honderd procent ver
staanbaar was. Als clubbedien
den liep er een puttige Karei van
Sylvia Alberts rond met in haar
kielzog een voortreffelijk dan
sende Pieter van Jes Vriens.
De moeilijke en ondankbare -taak
van huispianist werd door Maijes
Benoist cirtuoos en met een uit
stekende timing vervuld. Johan
Greter (een "echte" man) had in
een functioneel decor een be
weeglijke maar net niet te druk
ken enscenering ontworpen die
nog kan winnen bij verhoging
van de verstaanbaarheid en en
kele tempoversnellingen.
In het kader van het Holland Festi
val blijft "De Club" tot 23 juni in
de Kleine Komedie (behalve op 11
en 18 juni). Bij de voorstellingen
in hetkomende seizoen zullen er
enkele rolwisselingen plaats
hebben.
PAUL KORENHOF
- Natch Taylor danst als man onder de naam Alexis Lermontov en als vrouw is hij Suzina
LaFuzziovitch. Hij stichtte met Peter Anastos in 1974 Les Ballets Trockadero de Monte
Carlo (The Trocks). Voordien danste hij bij het Gloxinia Ballet de Trockadero (The Glox)
waar hij vertrok omdat ze daar weigerden zijn ballet „I never promised You a Rose
Adagio" op te voeren. Hij werd volgens zijn biografie ontdekt toen bleek, dat hij zelfs in
arabesque-positie kon slapen. Hij kreeg van de Newyorkse balletomanen de eretitel
„Vrouwensjouwer van de twee eeuwen".
Onze balletmedewerker Conrad
van de Weetering sprak in
New York met Natch. Taylor
over de travestie-dansgroep
Les Ballets Trockadero de
Monte Carlo (The Trocks), die
van 13 tot en met 22 juni in het
Holland Festival zal optreden
in Eindhoven,Nijmegen, Tiel,
Amsterdam, Hilversum,
Utrecht, Den Haag en Rotter
dam. Het is de eerste keer dat
deze Amerikaanse groep een
tournee door Europa maakt.
„Als ik mezelf op spitzen zie staan,
ben ik twee meter lang en als
zoiets dan pirouetten in een tutu
uitvoert of licht probeert te wezen
als een ballerina, dan is dat zon
der meer belachelijk en geeft dat
een onverwacht commentaar op
ballet. De vier kleine zwaantjes
zijn prachtig als je ze gewoon in
„Het Zwanenmeer" ziet, maar als
je een kijkje achter de schermen
neemt en ook nog gevoel voor hu
mor hebt, dan is het eigenlijk be
spottelijk wat daar gebeurt. Dat
wordt goed zichtbaar als je dat
nummer door vier grote i
laat uitvoeren"
„Toen we begonnen, bestond de
groep uit vrienden die we kenden
van balletlessen met zeer uit
eenlopende kwaliteiten, maar la
ter hebben we echte audities uit
geschreven en kregen we de bes
te dansers die beschikbaar wa
ren. Nu bestaat de groep hele
maal uit dansers die eerder in
Amerika of Europa bij grote ge
zelschappen hebben opgetreden.
Ons technisch niveau groeit nog
steeds waardoor onze humor
subtieler kan worden en niet al
leen maar van grove grappen en
slapstick aan elkaar hangt. We
kunnen nu ook de kleine manië
ristische trekjes van de grote
ballerina's imiteren, want al onze
mensen hebben die ballerina's
van dichtbij meegemaakt, zodat
ze alle maniertjes kennen".
DEN HAAG (ANP) - De uitvoerin
gen van "Die Wildente" van Ib
sen door het Württembergische
Staatstheater Stuttgart op 8 ju
ni in Den Haag en op 11 juni in
Rotterdam zijn afgelast. De
hoofdrolspeler in deze produk-
tie is nl. voor een spoedoperatie
in een ziekenhuis opgenomen.
Op spitzen
fomo Schmidt
overleden (66)
HAMBURG (DPA) - De Westduitse
schrijver Arno Schmidt is op 66-
jarige leeftijd overleden. Sinds
het eind van de jaren vijftig leefde
Schmidt bijna geheel van de bui-
tenwereld afgesloten in het
dorpje Bargfela in Nedersaksen.
Arno Schmidt gold als een centrale
doch omstreden figuur uit de na
oorlogse Duitse literatuur. Hij
heeft een groot aantal literaire
werken, waaronder novellen,
romans, biografieën en literair-
historische essays, geprodu
ceerd.
De rrieeste dansers hadden, toen ze
bij ons kwamen, geen enkele er
varing op spitzen. Soms hebben
we een maand om ons op een
tournee voor te bereiden en soms
hebben we maar twee weken. Als
je een goede mannen-techniek
hebt is die omschakeling alleen
maar een kwestie van wennen
aan de pijn en het vinden van
enigszins ander evenwicht. Die
pijn hou je altijd. Er zijn altijd ek
sterogen, blaren en afbrekende
nagels, kortom het is net als bij
echte ballerina's".
„Ons uitgangsount is:
ballet maken. Dat
het Gloxinia Ballet,
rende anderhalfjaar heb gedanst,
maar daar had ik niet het gevoel
dat ze echt met ballet bezig wa
ren, ik had meer het idee, dat ze
aan zelfverheerlijking en schmie-
re deden. Peter Anastos en ik
wilden echt ballet brengen' maar
dan van de grappige kant beke
ken. Voor de vrouwenrollen ont
staat die humor vanzelf als ze
door mannen worden uitgevoerd,
maar voor mannenrollen ligt dat
anders. Ook bij gewoon ballet is
het de man die de ballerina op een
voetstuk zet. Hij houdt haar in
evenwicht op de spitzen, tilt haar
op, bereidt haar volgende stunt
voor, zorgt dat ze er altijd goed
i satire op
ook zo bij
ik gedu-
Humoristisch
„In ons ballet gebeurt hetzelfde. De
mannelijke partner zet zijn balle
rina zodanig op het toneel, dat ze
humoristisch werkt. Maar als hij
een soltfdanst gaat het om hem
zelf en kan hij hoogstens een
commentaar geven op de man
nelijke houding en allure en ook
dat kan humoristisch werken.
Als je sommige dansers op het
toneel bekijkt, hebben die vaak
iets gemaniëreerds, iets elegants
en ook iets van grootheid over
zich. En als ik als man dans, doe
ik precies hetzelfde als zij, maar
dan wel met binnenpretjes die
door het publiek worden opge
merkt, zodat als ik de variatie in
Het Zwanenmeer begin, het
publiek al blauw ligt van het la
chen als ik nog niets anders heb
gedaan dan oplopen zoals de
meeste dansers doen en mijn uit
gangspositie innemen".
„Wat ik dan dans zijn wel de oor
spronkelijke passen, anders is
het niet echt leuk. We willen in
de eerste plaats serieuze dansers
zijn en we zijn ook serieus met
onze grappen. We werken hard
aan onze kwinkslagen. Dat kun
je al terugvinden in onze namen:
Tamara Boumdiyeva, Natalia
Zlotmachinskaya, Ida Never-
sayneva (never say never) en
Nadia Doumiafeyva (do me a fa
vour) spreken voor zich
zelf'.
Spotlust
„Het dansen van vrouwenrollen
door een man is natuurlijk leuk
maar daar ben je na tien minuten
aan gewend, daarom moet het re
pertoire op zichzelf ook humoris
tisch zijn. Als we Don Quichotte
(Don Q.) brengen, is dat een per
siflage op de Russische Don Q.
Toen dat gemaakt werd heerste
in Moskou een rage om Spaans te
dansen, een Russische versie van
Spaans. Wij gaan gewoon een
stap verder, na de stap van
Spaans naar het Bolsjoi Ballet,
van het Bolsjoi Ballet naar de
Tamara Boumdiyeva en Alexis Lermontov in het Zwanenmeer.
Trocks. Die stap is vermoedelijk
net zo groot. En mensen die die
balletten als Don Q. kennen en
weten hoe dwaas Russische
ideeën over Spaanse dansen zijn,
kunnen onze spotlust best waar
deren".
„We spotten trouwens ook met
Balanchine in „Go for Barocco"
en met Jerome Robbins in „Yes
Virginia" en „Another Piano
Ballet", wat een persiflage is op
„Dances at a Gathering". Bij
Robbins is dat een ballet waarin
dansers zomaar voor zichzelf
dansen bij muziek van Chopin,
die een pianist op de vleugel zit te
spelen. Bij ons is de vleugel er wel
maar de pianist niet... de piano
muziek komt uit de luidsprekers:
doorprikken van verwachtings
patronen!"
Inkomsten
„De dansers van de grote groepen
in New York, zoals het New York
City Ballet en het American Bal
let Theater, komen vaak naar ons
kijken en zijn dol op ons, want
wat wij doen geeft een goed beeld
van waar zijzelf ook mee bezig
zijn. Ondertussen zijn we mis
schien wel de enige grotere groep
die ik ken, die uitsluitend van de
eigen inkomsten aan de kassa be
staat. We krijgen van niemand
hulp. We moeten de groep dan
ook goed verkopen. Daar kun je
gemakkelijk over praten, maar
omdat we een visuele kunst ver
tonen, moetje het eigenlijk laten
zien. En omdat we op humor uit
zijn, moet het al meteen uit onze
foto's blijken datje bij ons terecht
kunt om te lachen. Daarom voe
gen we daar altijd een extra ele
ment aan toe, bijvoorbeeld mij,
als prins, zittend op de knie van
de zwanenkoningin. Dan zegt de
toeschouwer „Hé, dit moet ballet
voorstellen, maar er is iets geks
mee. waarom zou dat zijn? En
misschien komen ze dan wel kij
ken".
CONRAD VAN DE WEETERING
NEDERLAND I
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS
18.40 - Kortweg (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Popeye (VARA)
19.05 - Bureau Lauenstadt politieserie (VARA)
19.55 - Geflopt kleine gebeurtenissen uit de muziekgeschiede
nis (VARA)
20.45 - Werk (4): documentair programma over de relatie tussen
werk en het produkt dat je maakt (VARA)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Europese Verkiezingen: uitslagen - prognoses en com
mentaren (NOS)
23.05 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Astronautjes (AVRO)
19.05 - Kizzy, tv-film (deel I) (AVRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Charles Aznavour a l'Olympia: liedjesprogramma
(AVRO)
21.30 - Televizier Magazine (AVRO)
22.05 - De Stichting, tv-serie (AVRO)
22.55 - Sportpanorama (AVRO)
23.25 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
18.00 Talkshow. 18.25 Natuurfilm.
18.50 Joum. (Region, progr. NDR
19.00 Inform, progr. 19.30 Aktual.
19.45 Kleuterprogr. 19.55 Polizehn-
spektion 1, tv-serie. 20.25 Region,
magazine. 20.59 Progr.overz. WDR-
19.00 Licht muziekprogr. 19.15 Mike
Andros - Reporter der Grossstadt,
tv-serie. 20.15 Aktual. 20.45 Detektiv
Harvey, tv-serie.) 21.00 Journ. Aansl.
Verkiezingen. 21.15 Aktueel maga
zine. 22.00 Zwei Mann um einen
Herd, tv-serie. 22.45 Revue. 23 30
Aktual. 24.00 Pianowerken. 0.50
Joum.
DUITSLAND D
18.00 Joum. 18.10 Tekenfilmserie.
18.40 Aktual. en muziek. 19.20 Die
Tony Randall-Show, tv-serie. 20.00
Joum. 20.30 Amus.progr. 21.30 Sati
rische kanttekeningen. 22.00 Aktual.
DUITSLAND ID WDR
18.00-18.15 Schooltelevisie. 18.30
Studiehulp voor volwassenen. 19.00
Kleuterprogr. 19.30 Tv-cursus Na
tuurkunde. 20.00 Goldener Sonntag.
familieverhaal. 20.45 Journal 3.21.00
Journ. 21.15 Die Frau a Strand (The
Woman on the Beach), speelfilm.
22.20 Cult, magazine. 22.50 Docu-
BELGISCHE TV
I BELGIË VLAAMS
18.45 Kinderserie. 18.50 Jeugdprogr.
19.15 Filmimpressie. 19.27 Politieke
uitz. 19.37 Meded. en Morgen. 19.45
Nws. 20.10 De zoete inval (Fawlty
Towers), comedy-serie. 20.35 Pano
rama. 21.25 D vervloekte koningen
(Les rois maudits), tv-serie. 23.10
NRT g
18 45-20.10 Zie net 1. 20 10 Docum.
serie. 20.35 Plaatselijk ijzelvorming
(Stellenweise glatteis) tv-spel. 21.55
Filmrubriek.
De laatste aflevering van het VARA-vierluik "Werk", dat van
avond op het VARA-scherm wordt uitgezonden, staat geheel in het
teken van het bewust anders omgaan met arbeid. In deze aflevering
komt duidelijk naar voren dat mensen zinvol werk willen doen en
met name er b\j betrokken zijn. Weten wat voor produkt te maken en
waarom.
Vooral jongeren knappen af op werk dat geestdodend is. Ze hebben
geen enkele relatie met het produkt dat ze maken, en kunnen daar
voor vaak geen enkele verantwoordelijkheid dragen. Dat het ook
anders kan, wordt in dit programma met een aantal voorbeelden
geïllustreerd. De makers van het programma gingen op bezoek bij
onder meer de werk- en woongemeenschap Gaiapolis in Oegstgeest
de S.TE.W. (Stichting Experimentele Werkplaatsen Amster-
Naar aanleiding van de omstreden DC-10 zullen vanavond in het
AVRO-actualiteitenprogramma Televizier Magazine aan het
woord komen één van de auteurs van het boek "Destination disas
ter", een woordvoerder van de Amerikaanse organisatie van vlieg
tuigpassagiers, een lid van de Amerikaanse onderzoekscommissie
die o.a. de oorzaak van de ramp bij Chicago onderzoekt en woord
voerders van de Rijksluchtvaartdienst en de KLM.
"Destination disaster" is een boek van de drie Engelse jou rnalisten
Paul Eddy, Elaine Potter en Bruce Page over de veiligheid van
vliegtuigen. Ook besteedt Televizier Magazine aandacht dan de
Eurcmp.se verkiezingen.
30(b)
NCRV: 18.11 (S)Hier. I
In beweging. 18.45 (S) Leger des
Heilskwartier. 19.02 (S) De wereld,
zingt Gods lof. 19.55 Op de man af
20.03 (S) 't is Ted-tijd. 21.02 (S) Klass.
orgelmuziek. 21.40 (S) Literama-
donderdag. (22.02 (S) Vrijdag leert
praten, luisterspel.) 22.50 (S) Politiek
bekeken. NOS: 23.02 Met het oog op
morgen. KRO: 00.02 (S) De Nacht
spiegel. 1.02 (S) Tussen de hoezen
met Winfried Povel. 3.02 (S) Herrie
of Harry op 1. 6.02 (S) Country time.
6.50 Het levende woord.
HIUYERSUM n
AVRO: 18.50 AVRO-tema. 19.00
Stemmen van weleer. 19.20 (S) In de
kaart gespeeld. 21.00 Het kan niet al
tijd kaviaar zijn. 21.48 (S) Vioolreci-
tal. 22.30 Nws. 22.40 (S) Radio Ka
merorkest Klass. muziek. 23.05 (S)
Vanuit Faure. 23.31 (S) Muziek van
deze eeuw. 23.50 Radiojoum. 23.55
Nws.
HILVERSUM m
PP: 11.03 Uitz. van DS'70. NOS:
18.13 (S) De Avondspits met de Na
tionale Hitparade. TROS: 19.02 (S)
Poster. 20.02 (S) Europarade. 22.02
(S) Sesjun 23 02 (S) Hugo van Gel
deren met LP-werk.
VRIJDAG 8 JUNI
HILVERSUM I
(NOS:Ieder heel uur nieuws). 7.03
Echo. 7.13 (S) Even na zeven. (8.03
(Echo). 9.03 (S) Anne van Egmond,
gevar. progr. 12.03 (S) Hans van Wil-
ligenburg, gevar. progr. 14.02 (S) De
harmonie is laat vandaag. 15.02 (S)
Gastenmiddag. 17.02 (S) En zo hoort
het ook!
HILVERSUM D
NOS: 7.00 Nws. VPRO: 7.10 Och-
tendgym. 7.20 VPRO-Expresse.
(7.30 Nws. 8.00 Nws. 8.30 Nws.).
NOS: Gym. voor de vrouw. 9.10 Wa
terstanden. VPRO: 9.15 Expres-
VPRO. NCRV: 10.30 (S) Een mor
genwandeling, verhaal. NOS: 10.45
Werkbank. AVRO: 11 00 Schoolra
dio TROS 11.20 (S) Week m - week
uit. 12.26 Meded. voor land-en tuinb.
12.30 Nws. 12.38 (S) Aktua. NOS
13.00 Nws. 13.11 Meer over minder.'
14.20 "Op de zeepkist", komt u maar.
14.45 't Kan van nut zijn. (14.45
Rechtoprecht 15.00 Stad en land.
15.15 Knollen voor citroenen). 15.30
Van onze redaktie. (15.30 Kyk op de
Derde Wereld en Oost-Europa. 16.10
Kyk op West-Europa. 16.20 Kyk op
Den Haag. 16.30 Journalistenfo
rum). VOO: 17.00 (S) Info-Radio.
(17.24 Meded. 17.30 Nws.).
HILVERSUM m
(NOS: Ieder heel uur nwsj. EG 7 02
(S) Ronduit op dne. 8.03 <S) EO-Met-
terdaad-Memo. 8.05(S)Tydsein 9 03
(S) De muzikalefruitmand. 10.03 (S)
Te elfder ure NCRV: 11 03 <S) Pop
non stop. 12.03 (S) Goeienmiddag.
VOG. 14.03 (S) Tipparade 15.25 (S)
Popjournaal. 15.30 (S) Top-40.
HILVERSUM IV
M M 7 (X) Nws 7 02 7S» Vroeg Klas
siek. 9.00 Nws. 9.02 (S) Muz uit de
Middeleeuwen en Renaissance 9 30
(S) Vrijdagmorgenconcert Klassie
ke muz VOG 11 00 (S) Muz RW
miljoenen. (11.30 Interview. 12.00
Nws 12 02 Wie, wat, waar0, kwis).
EG 13.00 (S) Klankspiegel. 14.00
Nws. 14.02 (S) Community singing.
ADVERTENTIE
Iichtreklame
hogewoérd 177 leiden
telefoon 071-134001*
071-134964
privé: 077-13166S
