lllll 11II11 111
„We moeten armer worden"
Blik in de weekbladen
HP
deTijd
Industriebond FNV-bestuurder Stekelenburg:
EISEVIERS
DONDERDAG 7 JUNI 1079
PAGINA 71
Johan Stekelenburg (37) gaat
weg als districtshoofd van
de Industriebond NVV in
Den Haag. Hij is per 1 juli
benoemd als districtshoofd
van de Industriebond FNV in
Rotterdam. Zijn nieuwe
functie beschouwt hij als een
directeurschap van een klein
filiaaltje. Stekelenburg gaat
leidine eeven aan een groep
van 25 mensen, onder wie
tien bezoldigde districtsbe
stuurders, die de belangen
moet gaan behartigen van 35
duizend leden van de Indus
triebond FNV.
Een promotie? "Vanuit de or
ganisatie gezien niet. Die is
overal in het land gelijk",
zegt Stekelenburg. "Maar
het is wel zo dat er in het dis
trict Rotterdam bijvoor
beeld op het gebied van de
metaal zich nogal wat voor
doet. In Rotterdam wordt
vaak de stoot gegeven voor
belangrijke ontwikkelingen.
Daarom is dit district be
leidsbepalend voor de totale
Industriebond FNV.
Steeds vaker duikt de naam
van Johan Stekelenburg op
als de toekomstige opvolger
van Arie Groenevelt. Dat
soort verhalen doet hij zelf af
als "volstrekte onzin". "Arie
zit nog acht jaar als voorzit
ter. Ik heb nog geen enkele
ambitie op dit moment.
Maar ik ben ambitieus ge
noeg om te zeggen dat deze
nieuwe functie in Rotterdam
geen eindstation is".
Stekelenburg heeft drie jaar in
Den Haag gezeten. Daarvoor
was hij vijf jaar districtsbe
stuurder in Gelderland,
waar hij tevens actief was in
de -u-tij van de Arbeid.
Toen nem de functie in Den
Haag werd aangeboden,
moest hij dan ook beloven,
dat zijn naam niet drie
maanden later op de kandi
datenlijst van de PvdA voor
de Tweede Kamer zou staan.
Dat betekent overigens niet
dat Stekelenburg de politiek
definitief vaarwel heeft ge
zegd. Hij is secretaris van de
PvdA werkgroep "Werkge
legenheid en Bedrijfsdemo-
cratisering" een groep die
nogal wat invloed uitoefent
op het beleid van de Tweede-
Kamerfractie van de partij.
Johan Stekelenburg, die vaak
verward wordt met zijn
tweelingbroer die bij Studio
Sport werkt, komt uit een
"rood nest". Zijn vader
werkte bij de Demka in
Utrecht en was actief in de
bond. Overigens is hij zelf
één van de weinige bezol
digde bestuurders binnen de
Industriebond die niet van
de werkvloer komt. Als sta
giaire van de Sociale Aca
demie kwam hij in conctact
met de voorloper van de In
dustriebond NVV, de Alge
mene Nederlandse Metaal
Bedrijfsbond. Die stage be
viel hem en de bond zo goed
dat hij er definitief kon gaan
werken.
Het bijna geheel verdwijnen van de textielindustrie in Lei
den noemt Stekelenburg één van de meest negatieve din
gen uit zijn Haagse tijd. Als bestuurder heeft hij het ster
ven van de laatste Leidse textielbedrijven mogen bege
leiden: Krantz en Clos en Leembruggen. Aan de andere
kant bewaart hij ook wel goede herinneringen aan Lei
den. "De bezetting van de Grofsmederijniet om de afloop
hoor, maar wel wat daar allemaal toen is gebeurd".
Het onderhandelen met directiesvan bedrijven zal ervoor Johan Stekelen
burg in Rotterdam niet meer bij zijn.''Aan concreet actiewerk zal ik niet
meer toekomen. Jammer, want het is werk dat mij best aanspreekt. Ik zal
de grote lijnen in de gaten moeten houden, een districtsbeleid vormen. Er
is een hele ontwikkeling gaande in dat gebiedZaken als milieu, energie,
ruimtelijke ordening vormen een gigantisch probleem".
Daarnaast krijgt hij te maken met een scheepsbouwsectorf met traditioneel
veel vakbondsleden) waarin de werkgelegenheid steeds verder afbrok
kelt. "We zullen andere krachtbronnen moeten gaan aanboren"zegt
Stekelenburg, "zoals de chemische industrie. We krijgen daar nu een poot
aan de grond. Dit district zal toonaangevend blijven voor de hele Indus
triebond. Daarom is het de moeite waard om er te gaan werken."
Overheid.
Behalve met werkgevers heeft Johan Stekelenburg de afgelopen drie jaar
ook heel wat af geknokt met de overheid. Hij noemt het één van zijn
negatieve ervaringen. Meerdere keren heeft hij moeten meemaken dat
een bedrijf dat bij de overheid om steun aankloptedoor diezelfde over
heid gedwongen werd uit de regio te verdwijnen .naar een gebied meteen
hoger werkloosheidscijfer.
Stekelenburg: "Dat heeft niets te maken met het kabinet Van Agt of het
kabinet Den Uyl. Ik heb drie gevallen meegemaakt: Krantz uit Leiden,
motorenfabriek De Industrie uit Alphen en Vredestein uit Den Haag.
Drie situaties waarvan je kan zeggen dat er behoorlijke mogelijkheden
waren om de werkgelegenheid daar te behouden. Maar op basis van
werkloosheidscijfers is een keuze gemaakt om de werkgelegenheid hier
op te heffen ten gunste van andere regio's. Motorenfabriek De Industrie
verdween naar Appingedam in Groningen en het geval Krantz is zo
mogelijk nog schrijnender. Die zijn eerst verplaatst naar Vaals en daar
failliet gegaan. Wanneer Krantz was verplaatst naar een ander gebouw
in Leiden, was het bedrijf opengebleven".
Johan Stekelenburg
"Ik vind niet, dat zoals de overheid
doet, automatisch prioriteit ge
geven moet worden aan gebieden
met een hoog werkloosheidscij
fer. Het criterium moet de le
vensvatbaarheid van een bedrijf
zijn, wat zijn de overlevingskan-
Maar je collega's van de Industrie
bond in gebieden met een hoog
werkloosheidscijfer zullen die
bedrijven graag zien komen.
Stekelenburg: "Ik vind niet dat wij
als vakbond dit beleid van de
overheid in alle gevallen moeten
volgen. Ook wij hebben toch
recht om te knokken voor de
werkgelegenheid hier. De indus
triële werkgelegenheid kalft
toch ook in deze regio af, hier
werken toch ook werknemers die
recht hebben op een baan? Bo
vendien bewijst de praktijk dat
kiezen voor zwakke regio's niet
altijd de beste keuze is".
Kom je dan nooit in conflict met
vakbondsbestuurders uit de
zwakke regio's?
"Binnen onze bond is nog niet goed
nagedacht over de verhouding
tussen zwakke en sterke regio's.
In het werkplan van de Indus
triebond FNV komt nu voor het
eerst een passage voor over het
regionaal beleid. Het overleg over
motorenfabriek De Industrie met
de collega's uit Appingedam gaat
goed, totdat er een keuze ge
maakt moet worden. Ik vind het
een kwalijke zaak dat bedrijven
naar andere regio's moesten ver
trekken en daar failliet zijn ge
gaan".
Een oproep van Johan Stekelen
burg aan zijn kaderleden om te
demonstreren tegen de voorge
nomen spreiding van rijksdien
sten, leverde hem een boze brief
op van zijn collega De Hoog uit
Groningen. Bestuurders vallen
elkaar dus onderling af. Stelt het
hoofdbestuur dan geen grenzen?
"Ik ben nog nooit op die grenzen,
gestoten", zegt Stekelenburg. „Er
ontbreekt een visie op dit soort
zaken vanuit het hoofdbestuur,
er wordt nauwelijks richting aan
gegeven. Ik denk dat ze er nooit
achter zullen komen. Als het
hoofdbestuur op dit terrein een
visie ontwikkelt, wordt het hele
maal niet zo prettig om een stuk
belangenbehartiging te plegen.
En die lijn kan je internationaal
doortrekken".
Werklozen
Een vakbond is een typische be
langengroep van de werkenden.
Heb je een visie op werkloos
heid?
"We moeten rekening houden met
een steeds verder afbrokkelen
van de werkgelegenheid. We
zullen dus toe moeten naar her
verdeling van de arbeid. Ik ben
niet geschrokken van de uit
spraak van het PvdA congres
voor een 25-urige werkweek. Ik
denk dat we daar op den duur
naar toe gaan. Een ieder heeft de
plicht om een bijdrage te leveren
aan de ontwikkeling van de sa
menleving". Een arbeidsloos in
komen wijst Stekelenburg na
drukkelijk van de hand: "Ik mis
gun mensen om op kosten van de
overheid lui te zijn, iedereen zal
een bijdrage moeten leveren".
Herverdeling van arbeid; wat zijn
de financiële gevolgen daarvan?
"We zullen daar met elkaar over
moeten praten en komen dan te
vens te zitten in de sfeer van in
komensherverdeling. Het zal
voor groepen werknemers zon
der meer betekenen dat ze niet
dezelfde koopkracht zullen heb
ben als nu. Misschien geldt dat
wel voor iedereen. We zullen al
lemaal een stukje armer moeten
worden. Dat moet je ook zien in
relatie tot de ontwikkeling van de
wereldeconomie en de Derde
Wereld. Het is nog zover van hot
bed van de mensen af, dat het niet
zo moeilijk is om zo'n verhaal te
houden. Daarom is het belangrijk
om hierover nu al gedachten te
lanceren".
Maar is de vakbeweging bereid te
genover de leden uit te spreken
dat arbeidstijdverkorting geld
gaat kosten?
"Ik ben bereid dat te zeggen, maar
alleen als er aan andere voor
waarden voldaan is, zoals een in
komenspolitiek en dan niet al
leen voor de cao lonen. Je mag
niet van de mensen met een in
komen van 25 duizend gulden
een offer vragen als je de hogere
inkomens alle ruimte laat. Ik bon
niet tegen een geleide loonpoli
tiek, maar een voorwaarde moet
Door
P.ieter Graf en
Mark Kranenburg
dan zijn dat er ook sprake is van
een geleide economie: dat de ge
meenschap wat te zeggen krijgt
over wat er geproduceerd wordt.
Dan zal er geen sprake meer zijn
van een markteconomie. Omdat
ik weet dat deze voorwaarden de
eerste jaren niet vervuld zullen
worden, verzet ik mij nu mordi
cus tegen een geleide loonpoli
tiek".
Cao onderhandelingen
De cao strijd is verloren door de
vakbonden. Arie Groenevelt
heeft tij dens zij n toespraak op het
oprichtingscongres van de In
dustriebond FNV de schuld min
of meer aan de leden gegeven. Zij
waren niet strijdbaar genoeg.
Hoe denk jij daar over?
"Er is nogal wat misgegaan. We
hebben onze leden onvoldoende
voorbereid op werktijdverkor
ting. Op een avond in Leiden is
die eis van een vrije vrijdagmid
dag gedropt. De leden zagen dat
op de buis. Maar die vrije vrij
dagmiddag was veel meer een ui
ting van de wens dan een vorm
van arbeidstijdverkorting. Daar
naast hebben we het praten over
de financiering met de kaderle
den onderschat. Dat is te makke
lijk door ons weggewuifd. De
mensen willen daar best over pra
ten en nadenken.
Toen hebben we de discussie over
de prioriteiten gehad: arbeids
tijdverkorting of vervroegd uit
treden, wat door een belangrijk
deel van de leden naar voren
werd gebracht. Die vervroegde
uittreding is in de eisen verdwe
nen waardoor de leden zich zijn
gaan afvragen waarom er eigen
lijk besluitvorming bestaat. Toen
kregen we de discussie binnen de
FNV. De FNV stelde de eis van
twintig gulden centraal, de In
dustriebond niet. Dat was weer
een tegenstelling waar de leden
niets van begrepen. Dan nog de
toestanden van 35 uur voor 1979,
gefaseerd naar 35 uur, 39 uur in
1979. gemiddeld 39 uur wat uit
eindelijk leidde tot een combina
tie van roostervrije dagen plus
een paar materiële zaken. Dit
alles en dan de conclusie, de le
den wilden niet... Wij zijn er als
voorhoede van de vakbond niet
in geslaagd richting te geven aan
het beleid. We moeten niet de
schuld geven aan de leden".
Publiciteit
Groenevelt zei ook dat de publici
teit heeft tegengewerkt. Wat be
tekent publiciteit voor jou als
iCKeiu puuui-iicii v
vakbondsbestuurder
"De publiciteit is een wapen ge
worden in devakbondsstryd. Het
dreigen met publiciteit naar de
werkgevers toe kan een belang
rijk middel zijn om je zin te krij
gen. De publiciteit speelt een veel
belangrijker rol dan vroeger. Als
vakbondsbestuurder moet je de
publiciteit, tussen aanlfalingste-
kens, gebruiken met risico's. Ik
vind dat ik als vakbondsbestuur
der nagenoeg alles moet kunnen
uitspreken in de publiciteit.
Daarmee val ik wel eens op mijn
bek, maar dat neem ik op de koop
toe".
Meningen op deze
pagina zijn voor
rekening van de
auteurs.
1 - 1.:- - J11- -.1—V ïËHel
L^n
VRIJ NEDERLAND
"Hij beweegt zich met evenveel
gemak aan de basis als aan de top
van de socialistische beweging".
Een zeer belezen man ook, wiens
humor in de Kamer niet altijd be
grepen wordt.
Rob van Amerongen van de Fede
ratie van Instellingen voor Alco
hol en Drugs schreef een zeer ge
dreven stuk over de snelle stij
ging van het alcoholgebruik in
Nederland en het Marcel-van-
Dam-syndroom.
"Rijden onder invloed is bar slecht.
Het is een levensbedreigend mis
drijf- en de bedrijver weet dat -
aanzienlijk ernstiger dan welk
vermogensdelict of financieel ge
scharrel dan ook. Roolvink en
Schmelzer (Gulf), Bemhard
(Lockheed) en Lubbers (belastin
gen) zijn engelen vergeleken bij
een rijder onder invloed".
MAGAZINE
Elseviers Magazine zet premier
Van Agt ("Een heer in' zwaar
weer") op de voorpagina. Binne
nin wordt de politieke levens
wandel van hem en zijn kabinet
geschetst. Volgens EM heeft de
premier in beperkte kring de
wens te kennen gegeven niet
voor een tweede rit in aanmer
king te willen komen.
Al tien jaar is het tobben met het
dienstplichtbeleid. Vier van de
tien jongemannen draaien op ba
sis van volstrekte onduidelijk
heid de dienst in. De huidige se
lectie staat bol van willekeur op
het gebied van de vrijstellings
normen en de keuring. Op 11 juni
zal de zaak wederom in de Kamer
komen, maar nu al staat vast dat
er in het beleid, hoe treurig ook,
weinig zal veranderen: "De on
macht van staatssecretaris Van
Lent".
Elsevier nam een artikel over van
de Amerikaanse journalist Peter
Peckarsky ("Het pinda-schan
daal") over de wijze waarop
Jimmy Carter zijn verkiezings
campagne Financierde. Volgens
hem deugt er het een en ander
niet. Carters belastingaangifte
vertoont tegenstrijdigheden,
broer Billy heeft vreemd zitten
rommelen met een half miljoen
dollar en zo zijn er nog wat zaak
jes. Volgende week het slot.
In "De ondergang van Jeremy
Thorpe" zet Manus van Rijn de
voornaamste details op een rij in
de rechtzaak tegen de voormalige
liberale leider. "Het aangedragen
bewijsmateriaal is vernietigend".
Uitgevers van boeken ovër de af
faire beleven gouden dagen. Het
publiek kan er niet genoeg van
krijgen.
De Haagse Post neemt de onrust
waar die er heerst onder een groot
aantal functionarissen van het
ministerie van buitenlandse za
ken iets wat VN al enkele
maanden terug heeft gedaan.
Beleidsambtenaren op het depar
tement vrezen hun geriefelijke
woning in het Haagse te moeten
inruilen voor een buitenpost in
een "apeland", de kaste der di
plomaten voelt zich bedreigd in
de gestage klim naar het ambas
sadeurschap. Die integratie is
overigens hard nodig om ener
zijds de Haagse ambtenaren eens
met de neus op de feiten in het
buitenland te drukken, ander
zijds de diplomaten niet van Ne
derland te laten vervreemden.
Een aardig maar wat wijdlopig ver
haal.
Het abortusconflict aan de Vrije
Universiteit van Amsterdam
wordt door HP omschreven als
een gevecht van "een roomse
kongsi tegen gereformeerde to
lerantie". Het is weer weinig ver-
heffehd om te lezen hoe de ge
leerde heren op elkaar hebben
staan inhakken. Conclusie: de
aanhang van Gijsen is verslagen.
Over het onderwerp "Energiebe
sparing" zegt HP dat "in een sa
menleving die nooit heeft hoeven
te besparen op energie, allerlei
signalen verkeerd staan als de
noodzaak tot besparen opkomt.
Dat bijv. veel gemeenten aan de
verkoop van energie verdienen is
dan ook één van de redenen dat
nog maar weinig gemeentelijke
energiebesparingsplannen van
de grond zijn gekomen".
Voorts artikelen over China ("Het
volk is niet helemaal gek meer"),
over reggae-ster Peter Tosh, en
een mooi verhaal over "Céleste,
het slaafje van Proust".
(Wie de HP koopt doet er goed aan
te kijken of het blad correct in
elkaar zit. Mijn exemplaar begint
bij pagina 9; geen verhaal loopt
goed door).
hervormd
nederiand
In Hervormd Nederland een inter
view met de voorzitter van de
Nederlandse Politiebond, Leen
van der Linden: "De politie
wordt nooit je beste vriend". Een
opmerkelijk gesprek. Van der
Linden zegt nogal wat dingen die
niet iedereen hem in dank zal af-
"Ook in Amsterdam zie je
bij het huizenkraken dat de poli
tie zich in negen van de tien ge
vallen richt op de belangen van
de eigenaren. Dat die eigenaren
ongeoorloofd handelen door
knokploegen in te schakelen laat
de politie ongemoeid. Dat is toch
niet neutraal te noemen. Het ei
gendomsrecht is blijkbaar hei
lig".
Ton Elis schrijft over het moeilijke
vooruitzien in het onderwijs:
"Pais speelt met zijn concentra
tieplan hoog spel". En verder
"Weerzin tegen bio-industrie
groeit bij jonge dierenartsen" en
"Het levende Woord komt niet zo
maar uit de lucht zetten".
Volgens De Tijd is Nederland al
lang bezig met de invoering van
een vrijwilligersleger. Een amb
telijke commissie, waarvoor wei
nig publieke belangstelling be
staat, zou daar in alle rust. stapje
voor stapje, mee bezig zijn. Het
blad zegt daarover "De vrees van
velen wordt dan bewaarheid, het
leger als vergaarbak van onge
schoolden, de anderen worden
KW-er of buitengewoon dienst
plichtig. De volgende stap is niet
zo ver meer: de invoering van een
leger dat geheel uit vrijwilligers
bestaat: mensen die ergens an
ders niet aan de slag kunnen ko
men. Men is dan meteen af van
die lastige dienstweigeraars en
WDM-ers".
Uiteraard in DeTijd ruim aandacht
voor de reis van de paus naar Po
len. "Een demonstratie van de ei
gen aard van Karol Wojtyla".
Een vele pagina's tellend interview
met de Commissaris van de Ko
ningin (pardon: gouverneur) in
Limburg. Sjeng Kremers. "Van
uit Den Haag komt uit eigener
beweging niets".
Twaalf juni van dit jaar zou Anne
Frank 50 jaar zijn geworden. Abel
Herzberg over "een verjaardag
die niet meer wordt gevierd".
"In gedachten ga ik op haar vijftig
ste verjaardag naar haar toe. Het
wordt een uroots aangelegde re
ceptie. Ik kus haar op beide wan
gen, ons aller lieve, lieve Anne".
RUUD PAAUW
u
Vrij Nederland richt in zijn ope
ningsverhaal de schijnwerpers
op de Binnenlandse Veiligheids
Dienst (BVD) en de over dit or
gaan wakende minister, Wiegel.
Verzamelt de BVD ("voor de vei
ligheid van de staat") nu wel of
niet gegevens over ongeorgani
seerde werknemers die zich kan
didaat stellen voor onderne
mingsraden? Volgens minister
Wiegel geschiedt dat sinds 1970
niet meer. Maar volgens VN gaat
het nog gewoon door. Buiten kijf
is dat de BVD grote aandacht
heeft voor de levenswandel van
PSP-ers.
Drie VN-redacteuren trokken Am
sterdam-zuid in, de wijk waar de
bewoners de grootste woede aan
de dag legden toen wethouder
Irene Vorrink haar plannen wilde
toelichten om wisselwoningen
met drugsverslaafden in zes Am
sterdamse buurten te plaatsen.
Wat de redacteuren signaleerden
is woede die gevoed wordt door
angst. Angst dat de toch al sterk
toenemende criminaliteit met
sprongen omhoog zal gaan. En de
maat is nu al vol.
Als het aan de PvdA ligt wordt dr.
Dick Dolman (43) de opvolger
van Vondeling als voorzitter van
de Tweede Kamer. Een man, lan
delijk weinig bekend, maar vol
gens VN van alle markten thuis.
