Europese boeren willen snel
nieuwe
prijzen
Salaris trendvolgers stijgt minder
ïilRftii
„Betere naleving van
bepaling minimumloon" Tlw^tn.
5% extra verstandig met eneigie
móet toch haalbaar zijn:
brug open? motor at
Het onderwijs
luidt weer
de alarmklok
Minister wil verbod
van zwaar vuurwerk
Maatregelen gevraagd
voor vakantiespreiding
ZATERDAG 2 JUNI 1979
DEN HAAG (GPD) - De korting op de salaris
sen van de zogenaamde trendvolgers zal
zoveel mogelijk gebeuren op de wijze waar
op de korting op de ambtenarensalarissen
is doorgevoerd. Dit betekent dat de salaris
sen van de trendvolgers, de werknemers in
de gezondheidszorg, het bejaarden en wel
zijnswerk, met percentages van 0,3 tot 0,7
procent minder zullen stijgen. De maatre
gel treft ongeveer een half miljoen werk
nemers in de semie-overheidssector.
Dit blijkt uit een aanvullend wetsontwerp van
minister Albeda (SOCIALE ZAKEN(, DAT
BIJ DE Tweede Kamer werd ingediend. De
korting op de salarissen van de trendvol
gers vormt nu een onderdeel van het wets
voorstel, waarin het minimumloon en de
sociale uitkeringen worden gekort. Dit
voorstel vormt een onderdeel van het1 ju-
li-pakket'en zal net als de andere voorstel
len vanaf 20 juni door de Kamer behandeld
worden.
De wettelijke maatregel komt als een,gevolg
van h'et afbreken van het overleg tussen
minister Albeda en de vakbonden en de
trendvolgers op 29 mei. De bonden weige
ren de korting te aanvaarden, omdat zij
stellen dat de rechtspositie van de trend
volgers minder goed is dan die van de amb
tenaren, hoewel deze groep wel de salari
strend van het overheidspersoneel volgt.
Minister Albeda betreurt in zijn toelichting
dat er ondanks het gevoerde overleg toch
reeds cao's in deze sector zijn afgesloten.
Volgens hem waren de werkgevers en
werknemers al geruime tijd over het afslui
ten van deze overeenkomsten op de "hoogte
van de opvattingen van het kabinet. Het
kabinet betreurt het voorts dat met het
voorstel de afspraken tussen werkgevers en
werknemers doorkruist worden. De maat
regelen zijn volgens Albeda echter nodig
omdat de extra matiging leidt tot een uit
breiding van de werkgelegenheid in de sec
tor. Hij herhaalt zijn belofte aan de bonden
om naast de reeds geplande extra arbeids-
5000 plaatsen te schep-
Ook de aftopping van de prijscompensatie zal
gebeuren net als dit bij de ambtenaren
voorzien is. De opbrengst hiervan zal ook
gebruikt worden voor uitbreiding van de
werkgelegenheid, zoals dit ook is voorge
steld voor aftopping bij de ambtenaren. Mi
nister Albeda wil voorts binnenkort met de
bonden overleggen over het opstellen van
een arbeidsplaatsen plan voor de gehels
sector. Dit plan zou gedurende meerdere
jaren moeten doorwerken, en tevens moe
ten leiden tot beperking van de loonont
wikkeling in de komende jaren.
rj
JaESii t
DEN HAAG (ANP) - Nog voor de maand juni verstreken is
moeten er besluiten komen over de EG-landbouwprijzen
voor 1979/'80, zodat dat prüsjaar op 1 juli kan beginnen.
De drie centrale landbouworganisaties in Nederland en het
COPA zijn het er gisteren in Den Haag over eens gewor
den, dat deze eis aan de EG-ministerraad moet worden
gesteld.
Zuidhollandse boeren hebben gisteren in Den Haag blijk gegeven van hun hoop op verhoging van de EG-land
bouwprijzen. De boerendemonstratie viel samen met de aanwezigheid in Den Haag van de voorzitter en secretaris
van de EG-landbouworganisatie COPA.
DEN HAAG - Minister Ginjaar
(volksgezondheid en milieuhy
giëne) heeft besloten hard op te
treden tegen alle soorten "zwaar"
vuurwerk. In een brief aan de fa
brikanten en importeurs van
vuurwerk zegt de bewindsman
van plan te zijn tot een volledig
verbod van deze soorten over te
gaan, tenzij de betrokkenen zelf
de verkoop ervan staken. De mi
nister is tot zijn besluit gekomen
op advies van de Nederlandse
Stichting Geluidhinder.
Onder zwaar vuurwerk wordt
verstaan het knallend tuig, dat op
een afstand van twee meter nog
een knal van 150 dB (80 is nor
maal straatgeluid) veroorzaakt.
Vuurwerk van nog net iets onder
deze norm zal op een afstand van
één meter geen verwondingen
aan het gezicht tot gevolg heb
ben, zegt een TN O-rapport over
deze materie. Maar in één op de
twintig gevallen zal er wel sprake
zijn van een merkbare gehoorbe-
schadiging, aldus dr. G.F.
Smoorenburg van het Instituut
voor Zintuigfysiologie TNO.
De Nederlandse Federatie van
Vuurwerkfabrikanten heeft in
middels voorlopig bezwaar aan
getekend tegen het besluit van de
minister. Volgens woordvoerder
Kat uit Leiden wil de federatie
precies weten hoe de stichting en
de minister aan deze gegevens
komen. Ook zeggen de fabrikan
ten zelf niet precies te weten wel
ke soorten vuurwerk tot de ver
boden categorie zullen gaan be
hóren. De fabrikanten vragen
zich daarnaast af of de vastgeleg
de grenzen misschien bepaald
zijn aan de hand van de gevolgen
van vuurwerk, dat reeds verbo
den is. Voorts beweren zij, dat
geen enkele van deze soorten
vuurwerk binnen een afstand van
twee meter ontploft.
In zijn brief, waarvan de vaste
commissie voor milieuhygiëne
uit de Tweede Kamer een af
schrift heeft ontvangen, wijst
minister Ginjaar de fabrikanten
en de importeurs op de "ernstige
risico's" die het afsteken van
vuurwerk tijdens de jaarswisse
lingen met zich meebrengt
"Daarnaast blijkt ieder jaar weer
dat vooral knalvuurwerk ernstige
hinder voor mens en dier veroor
zaakt," aldus minister Ginjaar.
Vandaar dat hij de Nederlandse
Stichting Geluidshinder in 1977
en 1978 een onderzoek naar deze
overlast heeft laten verrich
ten.
Waarschuwing
voor namaak-
dokter
ROTTERDAM (ANP) - De Ge
meentelijke Geneeskundige
en Gezondheidsdienst (GG
en GD) in Rotterdam waar
schuwt voor een man, die zich
telefonisch als "Dr. De Waal
van de GGD" voorstelt. Het
komt de laatste tijd regelma
tig
dat
de
Maasstad door de zogenaam
de "Dr. de Waal" worden uit
genodigd voor een onderzoek
op borst- en baarmoederhals
kanker.
In het telefoongesprek stelt de
man allerlei vragen over
sexueel gedrag. Hij doet het
voorkomen alsof een derge
lijke enquête hoort bij de uit
nodiging. Uitnodigingen voor
door de GG en GD georgani
seerde bevolkingsonderzoe
ken worden altijd schriftelijk
gedaan. Bovendien organi
seert de gezondheidsdienst
nooit telefonische enqu'etes
over borst- en baarmoeder-
halskankeronderzoek, even
als andere organisaties.
Het COPA is het samenwerkings
orgaan van de nationale land
bouworganisaties in de EG-lan-
den. Zijn voorzitter en zijn secre
taris, de heren G. de Caffarelli en
A. Herlitska, op toernee door die
landen om aan alle ministers van
landbouw het COPA-standpunt
uit te leggen, waren gisteren een
dag in Den Haag. 's Ochtends
vergaderden zij met de leiders
van de Nederlandse centrale
landbouworganisaties, 's mid
dags gingen zij met hen geza
menlijk. in een stoet van land
bouwwerktuigen, naar minister
Van der Stee om hem de gezame-
lijk opgestelde eisen voor te leg
gen.
Men wil een gemiddelde prijsver
hoging van vier procent wegens
de kostenontwikkeling, de in
komensachterstand in land- en
tuinbouw, en het feit dat het
nieuwe prijsjaar eigenlijk al op 1
april had moeten ingaan.
Een melkheffing willen de COPA
en de drie clo's alleen als die be
neden de twee procent blijft en
als ze het hele jaar door en voor
alle bedrijven gelijk is. Ze moet
ook passen in het geheel van zui-
velmaatregelen.
Afhankelijk
De akkerbouw, vinden COPA en de
Nederlandse organisaties, moet
minder afhankelijk worden van
de niet onder een EG-maatrege-
ling vallende produkten als aard
appels en uien. De prijzen van de
produkten moeten daarom zo
worden verhoogd dat de rentabi
liteit ervan wordt verbeterd.
Minister Van der Stee was ook van
mening dat er nu op heel korte
termijn prijsbesluiten moeten
komen. Ook h(j achtte een zekere
prijsverhoging nodig en dacht
daarbij aan een gemiddelde van
twee procent.
Van der Stoel
wil informatie
besluit NAVO
DEN HAAG (ANP) - Het PvdA-
kamerlid Van der Stoel wil van
zijn opvolger, de huidige minister
Van der Klaauw (buitenlandse
zaken) nadere informatie hebben
over het NAVO-besluit, waarbij
de indruk is gewekt dat in princi
pe is gekozen voor een wapenbe-
heersings-overleg gekoppeld aan
verbetering van het nucleaire po
tentieel in West-Europa.
Van der Stoel vraagt zich af, hoe
hetgeen in het NAVO-communi-
qué staat zich verhoudt met de
herhaalde toezeggingen van de
regering dat met de Kamer zal
worden overlegd alvorens ons
land in deze kwestie een besluit
neemt.
Ook wil hij weten of minister Van
der Klauw nog steeds uitvoering
wil geven aan de door de Kamer
aangenomen motie.
DEN HAAG (ANP) - Negen orga-
nisties, die deel uitmaken van de
commissie vakantiespreiding
van de Stichting Recreatie heb
ben in een open brief om maatre
gelen gevraagd, waardoor een ef
fectieve vakantiespreiding een
feit zou kunnen worden.
De commissie wil, dt de zomer
vakanties van hel onderwijs ver-
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) - Minister Al
beda (sociale zaken) wil een bete
re naleving van het verstrekken
van (ten minste) minimumloon
mogelijk maken. In een advies
aanvraag aan de Sociaal-Econo
mische Raad bepleit hij daartoe
een aantal gedeeltelijk nieuwe
middelen. Ook spreekt hij over
de zogenaamde strafbepaling, die
hij echter niet wil invoeren omdat
daaraan meer na- dan voordelen
zijn verbonden.
Nu de Wet Minimumloon en Mini
mumvakantiebijslag 10 jaar be
staat is het volgens de minister
gewenst meer aandacht te
schenken aan de naleving. Dat
kan gebeuren op andere manie
ren dan door strafdwang. Daar
voor voelde trouwens de SER
niets, zoals in het verleden is
gebleken. Het adviescollege wil
de steeds de situatie laten be
staan, waarbij de werknemer
langs gerechtelijke weg een vor
dering op zijn werkgever kan in
stellen.
Daarbij speelt een belangrijke rol
het feit dat de resultaten van on
derzoekingen, die de loontechni-
sche dienst van het ministerie
van sociale zaken verrichtte erop
wezen dat er een duidelijke ver
betering optrad in het verschijn
sel van onderbelaling. Zo bleek
in 1977 dat in de bedrijven waar
steekproeven werden genomen
nog niet twee procent van de be
treffende werknemers te weinig
loon kregen.
Albeda wil meer voorlichting ge
ven over de kennis van de wet en
de rechten die daaraan kunnen
worden ontleend. Daaraan ge
beurt al het een en ander, maar
verhoging van de inspanningen
is nodig om zoveel mogelijk indi
viduele werkgevers en werkne
mers te bereiken. Aan de Stich
ting van de Arbeid (topoverleg-
orgaan van werknemers en
werkgevers) is verzocht met
kracht te bevorderen dat de
gesloten organisaties alles in
werk stellen om de naleving
de wet in de diverse sectoren te
verbeteren.
ADVERTENTIE
spreid worden over de periode
van twaalf weken, namelijk van 1
juni tot 1 september. Daarbij zou
het land in drie of meer regio's
moeten wofden verdeeld. De re
geling voor de bouwvakvakantie
zou moeten worden aangepast
aan de voor de schoolvakantie
geldende regionale indeling, dus
ook een baouwvakvakantie ver
deeld over drie of meer regio's in
het tijdvak van 1 juni tot 1 sep
tember.
De vakantiespreiding kan boven
dien worden bevorderd door wet
telijke maatregelen, die de minis
ter van onderwijs de bevoegd
heid geven de schoolvakanties
vast te stellen voor het gehele on
derwas. Ook moeten de moge
lijkheden, die de leerplichtwet
biedt kinderen maximaal tien
dagën met instemming van het
schoolhoofd te laten verzuimeh,
toepassing worden verklaard
p vakantiedoeleinden.
negen organisaties zijn: dc Al-
Nederlandse Vereniging
van VVV's, ANWB, bedrijfschap
Horeca, Federatie van Neder
landse Organisaties voor het Per
sonenvervoer, Koninklijke Ne
derlandse Vereniging van Trans
portondernemingen. Nederland
se Spoorwegen, Recreatieonder
nemers Nederland, Stic hting Re
creatie en de stichting Vakantio-
vrrhluv. n van hét NVV.
e negen organisaties, die wijzen
op alle vruchteloze pogingen om
tot vakanliespreiding te komen,
vinden, dat e regering op korte
termijn de Stichting van de Ar
beid moet verzoeken via een door
de Sociaal Economische Raad in
te stellen commissie van onaf
hankelijke deskundigen een
nieuw advies uit te brengen met
oplossingen op langere termijn.
DEN HAAG - Leerkrachten uit
kleuter- en lager onderwijs
demonstreren vrijdag 8 juni
in Utrecht massaal voor be
houd van de werkgelegen
heid in het onderwijs. De ma
nifestatie wordt georgani
seerd door onderwijsvak-
bonden die zijn aangesloten
bij de Nederlandse Federatie
van Onderwijsvakorganisa
ties (NFO, meer dan 100.000
leden). De afdeling Amster
dam van de Algemene Bond
véin Onderwijzend Personeel
(ABOP) pakt echter al op
dinsdag 5 juni het voortouw.
De onderwijsgevenden in
kleuter- en lager onderwijs
leggen 's middags het werk
Onder het motto ..Geen leer
kracht de school uit" wordt in
Krasnapolsky een vergade
ring belegd waarop een pro
gramma van eisen zal worden
geformuleerd dat, zo is de be
doeling, nog dezelfde dag aan
onderwijsminister Pais wordt
overhandigd.
In de hoofdstad, maar ook el
ders pakken zich donkere
wolken samen boven de leer
krachten. Honderden ar
beidsplaats en dreigen ko
mend schooljaar verloren te
gaan. De klappen zullen
vooral vallen in het kleuter
en lager onderwijs. Oorzaak is
de daling in het aantal ge
boorten. Tussen 1974 en nu
daalde het geboortecijfer met
grote sprongen en de gevol
gen daarvan werden, voor het
eerst in 1976, merkbaar. Min
der kinderen in de klas leidt
in het Nederlandse bekosti-
gingssys teem van het on
derwijs automatisch en on
verbiddelijk tot ontsla
gen.
De onderwijsvakbonden heb
ben al bij herhaling gewaar
schuwd dat er een rampzalige
situatie zal ontstaan als niet
zeer snel maatregelen worden
getroffen. Volgens de laatste
prognoses van het ministerie
van onderwijs zullen kleuter
en lager onderwijs in 1984
ruim 330.000 kinderen min
der les hoeven te geven dan
nu. Als er niets verandert in
het beleid dan raken daardoor
duizenden kleuterleidsters en
onderwijzers werkloos.
Uit becijferingen blijkt dat er
3500 kleuterleidsters weg
moeten, 9000 onderwijsge
venden in het lager onderwijs
en nog eens 13.000 leerkrach
ten uit het buitengewoon on
derwijs. De grootste pijn zal
in dat opzicht worden gele
den door de grote steden waar
de vergrijzing toeslaat ook
omdat jonge gezinnen weg
trekken.
Minder studenten
De doem van dreigende werk
loosheid heeft inmiddels een
weerslag gekregen op het
aantal aanmeldingen bij op
leidingen voor kleuterleidster
en bij pedagogische acade
mies. Volgens de NFO zal het
aantal eerstejaarsstudenten
aan de opleidingsscholen
voor onderwijsgevenden te
ruglopen met 20 tot 26 pro
cent. Het resultaat zal zijn dat
siraks minder afgestudeer
den op een overvolle ar
beidsmarkt terecht komen.
Maar ook, dat over niet al te
lange tijd docenten aan de
opleidingsscholen werkloos
raken. Binnen de federatie
circuleert een getal van
200.
De onderwijsvakbonden om
schrijven de situatie unaniem
als onaanvaardbaar. Zij me
nen dat de kwaliteit van het
onderwijs nauw samenhangt
met de mankracht die erin ge
stopt wordt en pleiten voor
verlaging van de klassegroot
te. Deskundigheid en routine
verdwijnen door de gedwon
gen ontslagen en er komt
meer werk terecht op de
schouders van minder men
sen waardoor het gevaar be
staat van zware overbelas
ting.
En juist nu, zo is de redenering,
heeft het onderwijs alle man
kracht én meer nodig om te
kunnen werken aan vernieu
wingen die ook door de rijks
overheid worden gewenst zo
als: samensmelting van kleu
ter- en lager onderwijs tot èèn
nieuwe onderwijsvorm voor
4- tot 12-jarigen. opbouwen
van de ouderparticipatie en
onderhouden van contacten
met schoolbegeleidingsdien
sten.
ABOP, Katholieke Onderwijs-
vereniging en Protestants-C
hristelijke Onderwijsvakor
ganisatie (PCO) - om er een
paar te noemen - vinden ei
genlijk dat minister Pais hen
het bos instuurt. De PCO
drukte zich zeer onlangs
kernachtig uit toen het con
stateerde: „De politieke prio
riteit is verdwenen; de zorg
vuldig opgebouwde kwaliteit
van ons onderwijs is de afge
lopen jaren langzaam maai
zeker aangetast en de Tweede
Kamer verzet zich onvol
doende tegen deze ontwikke
ling".
Een uitspraak die in het ver
keerde keelgat schoot van de
vice-voorzitter van de CDA-
fractie in de Tweede Kamer
Van Leyenhorst, die zich
haastte te verklaren oog te
hebben voor de zorgen van de
PCO, maar dirct daarop WD-
minister Pais in bescherming
nam door te wijzen op de po
sitieve kanten van het onder
wijsbeleid.
Van Leyenhorst doelt dan
vooral op het vorig jaar ge
publiceerde Actieplan van
Pais waarin maatregelen
staan opgenomen ter bestrij
ding van de werkloosheid.
Het biedt enig soelaas voor dit
jaar, zegt hij, en voor de rest
wordt het in niet al te pessi
mistisch gestemde verwach
tingen wachten op de begro
ting voor 1980. Verwacht mag
worden dat in die begroting
het accent komt te liggen op
het beleid voor de anderstali
gen in onze samenleving, op
de faciliteiten voor hier
woonachtige buitenlanders
en hun gezinnen. Zij krijgen -
in financieel opzicht - priori
teit en voor het overige zal
ook in '80 de beurs onder
dwang van de economische
malaise vrijwel dichtblij-
De onderwijsbonden oordelen
vernietigend over Pais' actie
plan. Dat voorziet in 1700
nieuwe arbeidsplaatsen en
nog eens 1775 manjaren werk.
De bonden komen op aan
zienlijk lagere getallen uit en
dus, zeggen zij. wordt het
hoog tijd dat de regering ein
delijk eens komt met een se
rieus plan. Pais heeft nog een
paar pijlen op zijn boog. Zo is
daar de éénmalige maatregel
die 60-jarige onderwijskrach
ten de mogelijkheid biedt
zich voor 1 augustus aan
staande vrijwillig te laten
pensioneren. Zeshonderd
kandidaten hebben zich in
middels aangemeld.
Verder worden op experimen
tele basis met ingang van 1
augustus van dit jaar vervan-
gingspools opgericht die tot
doel hebben zieke leerkrach
ten te laten vervangen door
werkloze collega's. Overigens
verwacht het ministerie dat
het effect van deze maatregel
op de werkgelegenheid ge
ring is. Het systeem van deel
tijdarbeid (meer dan èèn part
time kracht voor een dagtaak)
zal in de toekomst meer mo
gelijkheden gaan bieden.
Nieuwe plannen
Met het oog op kwaliteitsverbe
tering en bestrijding van de
werkloosheid publiceerde de
NFO vorig jaar al een eigen
arbeidsplaatsenplan dat in
middels is bijgesteld en in
hernieuwde versie dinsdag 7
juni wordt uitgebracht. Cen
traal in de nieuwe nota staat
het uitgangspunt dat „be
spaarde uitgaven" niet verlo
ren mogen gaan voor het on
derwijs zolang verbeteringen
zinvol en gewenst zijn. Dat
houdt concreet gezegd in, dat
de NFO afstapt van het huidi
ge toedelingssysteem van
overheidsgelde n waarin het
aantal onderwijsgevenden
via een bepaalde formatie
sleutel automatisch gekop
peld is aan het aantal leerlin
gen. Als het aantal school
gaande kinderen daalt, moet
volgens de federatie de for
matiesleutel worden bijge
steld om te voorkomen dat
arbeidsplaatsen verloren
zullen gaan.
De NFO zal zich in de nog te
publiceren nota (wederom)
afzetten tegen bezuinigingen
op onderwijs en kondigt vast
op voorhand acties aan als de
begroting voor 1980 in dat op
zicht negatief uitvalt. Er is
geen enkele rechtvaardiging
voor werkloosheid in het on
derwijs, aldus de constate
ring. De federatie erkent dat
voorkoming van werkloos
heid geld kost. maat wijst er
op dat verlies van arbeids
plaatsen leidt tot verhoging
van gemeenschapsgeld voor
werkloosheidsuitkerin
gen.
De instandhouding van ar
beidsplaatsen betekent dus
voor de overheid geen volle
dige salarispost. maar slechts
een deel ervan. Verder claimt
de organisatie een deel van
het overheidsgeld dat gere
serveerd is in het kader van
bestrijding van de werkloos
heid. Tot nu toe, aldus de
NFO, wordt dat geld uitslui
tend aangewend voor werk
loosheidsbestrijding in het
vrije bedrijfsleven. Verder
moet matiging in de cao-lo
nen worden vertaald in ar
beidsplaatsen bij de overheid
en dus ook bij het onder
was.
Het onderwijs luidt de
alarmklok. Niet voor het eerst
en niet voor het laatst.
