Sionshof
staat in
steigers
Derde Leidse bijenmarkt
"Ik heb het hier
niks naar m n zin
Grootscheepse
opknapbeurt
Ujl'"'1'" -
I 1979 ZATERDAG 2 JUNI 1979
'a
Voor som mige oudere bewoners van een hofje valt het niet mee. zo'n
grootscheepse renovatie van hun woninkjes. Ze zouden het liefst
in hun huisje blijven zitten en alles willen laten zoals het is omdat
ze opzien tegen het verhuizen en de vaak langdurige ongemakken
tijdens de verbouwing
E'en van de oudste bewoonsters van het Groot Sionshof is Sientje
Dekensbeter bekend als tante Sientje. Jarenlang kon men haar
door de stad zien schuifelen. Ze is een bekende verschijning ge
worden in Leiden. De laatste jaren is zij zeer slecht ter been en
komt zij hel hofje nauwelijks meer uit.
Ze is nog wel steeds een markante maar ook eigenzinnige bewoon
ster van het hof. Met de restuaratie van hel Groot Sionshof is ze
niet tevreden. "Vindt uhet niet erg".vraagt ze. "Straks stort het
hele huis in door al dat getimmer. Ik heb het hier niks meer naar
m'nzin.lk wil hier weg. Maar niemand wil me helpen.Ze laten me
gewoon zitten"
In haar kleine huisje in het hofje gaat het niet meer. blijkt wel. "Ik
kan niet meer lopen", vertelt ze. Ze zit bijna de hele dag voor het
raamenkijkt naar buiten. "Ik wil ook niet naar een bejaardente
huis", zegt ze bedroefd. Ze schudt haar hoofd ten teken dal ze hel
zelf ook niet meer weet.
LEIDEN - Het Groot Sionshof in
'De Camp' staat in de steigers.
Een paar maanden geleden is een
begin gemaakt met een groot
scheepse opknapbeurt van dit
Leidse hofje. De restauratie van
het Groot Sionshof staat los van
het bestemmingsplan dat is ge
maakt voor 'De Camp', maar zal
ongetwijfeld een zeer gunstig ef
fect hebben op de wel zeer ver
pauperde omgeving in dit deel
van de Leidse binnenstad.
Eerst iets over de geschiedenis van
het hofje. De historie gaat terug
tot bijna 500 jaar geleden toen
Hugo van Zwieten en zijn vrouw
aan Burgemeesteren, Schout en
Schepenen van Leiden te kennen
gaven dat zij een hofje wilden
stichten voor veertien arme, eer
lijke mannen en hun wijf. Het
hofje werd gebouwd op de hoek
van de Papengracht en de Lan-
gebrug. In 1660 toen het hofje
dermate vervallen was, en herstel
niet meer mogelijk bleek, werd
besloten tot herbouw van het
hofje op de huidige plaats aan de
Sionsteeg.
het Groot Sionshof genieten tussen de steigers
Van de daken van de huisjes blijft
In 1913, toen een aantal van de oud
ste pandjes vermoedelijk op in
storten stond, werd door de
toenmalige regenten besloten de
huisjes af te breken en zes nieuwe
woninkjes te bouwen. Het op-
knapplan dat nu is gemaakt be
treft dus zowel de restauratie van
de eeuwenoude pandjes als de
renovatie van de laatst gebouwde
woninkjes.
De makers van de plannen hebben
geruime tijd in de startblokken
gestaan. In het voorjaar van 1975
deden de regenten van het Groot
Sionshof een voorstel aan de Dia
conie der Hervormde Gemeente
Leiden (de Diaconie is eigenares
se van het hofje) om over te gaan
tot de restauratie van het groot
Sionshof. Daarna moest nog een
lange weg worden gegaan voor
dat alle mogelijke subsidies bin
nen waren en de aannemer met
hameren beitel zijn werk kon be
ginnen. Het ontwerp voor de res
tauratieplannen is gemaakt door
de architect P. van de Sterre die
in oktober vorig jaar overleed.
Het Groot Sionshof zal aanzienlijk
worden opgeknapt. Er wordt in
twee fasen gewerkt. Wat bij het
betreden van het hofje de linker
zijde is wordt op dit moment on
der handen genomen. Voor de
bewoners van dit deel van het
hofje is tijdelijke huisvesting el
ders gevonden. Wanneer de lin
kerzijde van het hofje gereed is
zullen de andere woninkjes on
der handen worden genomen.
De belangrijkste veranderingen
worden binnen in de huisjes aan
gebracht. Zo krijgt elk huisje een
centrale verwarming, behoorlijk
sanitair, een keuken en betere
isolatie. Maar ook de buitenkant
van het hofje zal een aantal aan
zienlijke veranderingen onder
gaan. De triest aandoende bui
tenmuur van het hofje zal een an
der aanzicht krijgen. De ramen
worden vergroot en zullen op een
lagere plaats worden aange
bracht. De kruiskozijnnen wor
den vervangen en aan de voorge
vel zal een dakkapel worden toe
gevoegd. Door alle veranderin
gen zal het hofie niet alleen fraai
er maar ook leefbaarder en meer
in de woonomgeving worden op
genomen. De restauratie en re-
tien maanden in
JAN RIJSDAM
Het torentje boven de toegangspoort van het Groot Sionshof.
NIEUWE BOND
VOOR LEIDSE
INVALIDEN
LEIDEN - De breuk tussen de
Leid se afdeling van de Algemene
Nederlandse Invaliden Bond en
het in Haarlem zetelende hoofd
bestuur lijkt definitief. Volgende
week donderdag wordt de op
richtingsvergadering gehouden
van een nieuwe Leidse invali-
denbond. De bond krijgt de
naam, Algemene Minder Validen
Organisatie Leiden en omstre
ken.
Voor het bestuursfuncties van de
nieuwe bond hebben zich alle be
stuursleden kandidaat gesteld
die tfjdens de laatste ledenverga
dering nog zitting hadden in
Leidse afdelingsbestuur van de
ANIB en aan het slot van de ver
gadering aftraden. Dat zijn pen
ningmeester F. van Dijk, voorzit
ter L. van Halem, secretaris C.G.
Kriek en het bestuurslid M. Pijn-
naken. Daarnaast is er een aantal
nieuwe kandidaten te weten de
heren Brink, Esman, Cats, Harte-
velt en Van Pesch.
De afscheiding van de landelijke
ANIB in Leiden is veroorzaakt
door wederzijdse irritatie van de
bestuursleden. Zo verweet het
hoofdbestuur dat er bij de afde
ling Leiden onbekwame be
stuurders rondliepen. Het Leidse
afdelingsbestuur daarentegen
verweet het hoofdbestuur de
contributie te hoog op te schroe
ven, door het aantrekken van
nieuwe betaalde krachten op het
bondsbureau.
Tijdens de laatste afdelingsverga;
dering in Leiden, waarbij ook
vertegenwoordigers van het
hoofdbestuur en bondsbureau
aanwezig waren, liep de twist zo
hoog dat het zittende bestuur be
sloot op te stappen. De oprich
tingsvergadering van de nieuwe
bond wordt gehouden in het ge
bouw van de speeltuinvereniging
"Oosterkwartier" en begint om
twee uur 's middags.
Volgende week zaterdag bij Sterrewacht
LEIDEN - Voor het derde jaar in
successie organiseert de Vereni
ging tot Bevordering van de Bij
enteelt zaterdag 9 juni een mi
lieu-bij enmarkt in Leiden. Even
als in voorgaande jaren wordt die
gehouden in de Sterrewachtlaan
aan het einde van de Kaiserstraat.
In tegenstelling tot de vroegere bij
enmarkt zal iedere belangstel
lende nu in de gelegenheid wor
den gesteld de behandeling van
een bijenvolk van A tot Z te vol
gen. Ook binnen een bijenkast en
dat zonder het gevaar te lopen
een bijensteek te krijgen.
Elk uur zullen er demonstraties
worden verzorgd in een spec iaal
gebouwde demonstratiestal. Bo
vendien is gepoogd een vorm van
samenwerking tot stand te bren
gen met het onderijs. Zo zullen
leerlingen in de gelegenheid
worden gesteld om op de markt
hun werkstukken te tonen.
Tot de deelnemers aan de milieu-
bijenmarkt behoren onder meer
Staatsbosbeheer, het Instituut
voor Natuurbeschermingseduea-
lie, hel ministerie van CRM, Ga-
liapolis uit Oegstgeest (biolo
gisch dynamisch tuinieren). Ver
eniging Milieudefensie. Hortus
Botanicus, Stichting Memo (lan
delijke organisatie van mens- en
m il ie u vriend el ij ke ond erne m i n-
gen). Repelsteeltje uit Leiden
(gezonde voedingsvoorlichting).
De Peuleschil uit Leiden. Inter
national Fund for Animal Welfare
en diverse stands waar kaarsen,
honging, wijn en imkérsartikelen
gekocht kunnen worden.
Ook zullen er op de markt diverse
ambachten en vriietydsbezighe-
den getoond worden zoals spin
nen en kantklossen, pottenbak
ken en keramiek, korfvlechten en
en wol verven. Tijdens de markt
zal er opgetreden worden door
hel middeleeuws straattoneel
van Karen van Holst uit Oud Ade,
het Jeugd Kamerokest uit Leiden
en de Folk-group Leiden.
e markt is om n
publiek geopen
vier 's middags
■ger
r het
:1 en duurt tot half
Over de brug
Of het nu komt doordat wij al
zo'n lange historie achter de
rug hebben weet ik niet, maar
het valt niet te ontkennendat
wij Leidenaars een beetje
traditioneel zijn ingesteld.
Wat huiverig voor al dat futu
ristische gedoe. We betreden
het liefst de gebaande banen
en moeten gewoon niets heb
ben van al die nieuwlichterij
Dat hebben we met z'n allen
nog eens overduidelijk bewe
zen met het herstel van de
marktenrouteAl vele maan
den is het centrum van de stad
één grote bouivplaats. Nu de
Botermarkt bijna klaar is. is
het werkterrein van de
grondarbeiders verplaatst
naar de Aalmarkt.
Gevolg is dat de verbinding tus
sen Hoogstraat en Maars-
mansteeg. een van de druk-
stbelopen routes van het cen
trum. tijdelijk een hindernis-
parcours is geworden waar
menige trimbaanuitzetter
jaloers op zou zijn. Om het on
gerief van het winkelende
publiek wat te beperken werd
van het Waaghoofd naar de
Stille Rijn een noodbrug ge
bouwd.
Maar wat is de praktijkDe
houten noodbrug wordt nau
welijks gebruikt. Nee. we blij
ven de oude route trouw. We
persen ons door de Donker-
steeg. We wiebelen over de
planken en we nemen het risi
co om onze nek te breken.
Vandaar ook dat ik de vrees
van de Leidse middenstand,
dat men zal uitwijken naar
beter bereikbare winkelcen
tra niet deel. Om een Leide-
naar uit zijn binnenstad weg
te houden moet er heel wat ge
beuren.
Majoretten
Het majorette-wezen in Leiden
tiert welig. De peletons schie
ten als paddestoelen uit de
grond. Er is geen zich zelf res
pecterende muziekvereni
ging, buurt- of clubhuis en
wijkorganisatie meer, die
niet de beschikking heeft over
pakweg anderhalf a twee do
zijn ontluikende vrouwtjes,
die er kennelijk plezier in
hebben om een metalen stokje,
pardon baton, in de hand te
laten ronddraaien.
De vaardigheid en de variatie
waarmee dat gebeurt en de
wijze waarop men er in slaagt
dat te toen op de maat van de
laatste LUV- en ABBA-hits is
bepalend voor de plaats in de
eindrangschikking. De laat
ste weken komt het competitie
element tussen deze groepen
goed uit de verf. Er gaat geen
week voorbij of er is wel er
gens een concours.
Ik heb hier en daar eens een
kijkje genomen bij het feno
meen majorette en heb me toch
wel verbaasd over het fana
tisme waarmee sommige ou
ders zich hebben gestort op dit
kleurige bewegingscircus.
Alsof het gaat om een filmau-
ditie of de verplichte kür bij
het kunstrijden, worden
sommige meisjes opgepept om
zich volledig te geven tijdens
de act.
Hoewel de deelneemstertjes het
zelf meestal zien als een gezel
lige tijdspassering .staan zich
langs de lijn af en toe ouders te
verbijten over het feit dat een
baton ter aarde storteen hoed
met struisvogelveren van het
hoofd vliegt of een majorette
per ongeluk een ander pasje
uitvoert dan de collegaatjes.
Hoe bloedserieus men in som
mige kringen het majorette
spektakel beschouwt blijkt uit
het verschijnsel, dat er de
laatste tijd geen concours
meer gehouden kan worden of
er dalen wel protesten neer op
de hoofden van de arme jury
leden. die het allemaal zo
slecht en ondeskundig beoor
deeld hebben. De weerslag
van die onvrede hebt u de af
gelopen weken ook in de inge
zonden brievenrubriek van
deze krant kunnen aantref-
fen.
Tijdens een onlangs in de
G roenoor dhallen gehouden
concours was ik er getuige
van hoe een klein meisje van
een Haags peleton bezig was
stickers van de eigen vereni
ging te verkopen ten bate van
de clubkas. Ik heb me toen
nogal geérgerd aan het ge
drag van een echtpaar dat -
kennelijk verblind door de
prestaties van de eigen groep
- het nodig i'ond allerlei ver
wijten, schimpscheuten en
venvensingen naar het hoofd
van het meisje te moeten slin
geren.
Twee volwassen mensen
spreidden een kinderachtig
heid ten toon die je op kleuter
scholen niet aantreft. Uit het
bovenstaande zou de indruk
kunnen ontstaan dat het ma
jorette-gebeuren iets is waar
haat en nijd, afgunst en hok
jesgeest de boventoon vieren.
Gelukkig zijn er veel ouders die
het allemaal wat luchtiger
opnemen en een optreden in
een concours niet als een "hei
lig moeten" beschouwen. Wel
is het zo dat een paar van die
fanatieke toeschouwers, die
het vizier uitsluitend op de ei
gen dochter gericht hebben.de
sfeer grondig kunnen beder
ven. En daar moet een stokje
voor gestoken worden.
Opening
Til Gardeniers, de bewinds
vrouwe van Cultuur, Recrea
tie en Maatschappelijk Werk
was deze week weer even in
Leiden om een officiële ope
ning te verrichten. Nu is dat
over het algemeen niets bij
zonders, want één van de ta
ken van de minister is om van
haar aanwezigheid blijk te
geven wanneer op het eigen
werkterrein iets bijzonders tot
stand gebracht is.
Haar bezoek aan de sleutelstad
gold ditmaal echter niet de
opening van een nieuw cul
tuurpaleis. een groot recrea
tieproject of een dienstverle
ningscentrum. Nee, het ging
om een verbouwde kapsalon
aan het Levendaal. Ze deed
het niet omdat het ook maar
iets met haar ministeriële
werk uitstaande had. Nee,
louter en alleen omdat ze al
vele jaren klant van de salon
is. Af en toe een watergolfje of
een permanentje.
Als dit het toekomstige beleid
van de CRM-minister wordt
voor officiële gelegenheden
dan staan ons nog een paar
leuke evenementen te wach
ten. De bloemenhandelaar,
die de minister tot zijn klan
tenkring mag rekenen, kan
ervan overtuigd zijn dat de
hoge gaste aanwezig is bij de
inhuldiging van zijn nieuwe
stalletje.
En we kunnen er ook van over
tuigd zijn dat Til Gardeniers
de eerste rit zal maken met het
nieuwe electrokarretje van de
melkman die haar dagelijks
voorziet van melk, yoghurt en
custardvla.
Puur Leids
De afgelopen weken heb ik u op
deze plaats een bloemlezing
gegeven van woorden, uit
spraken en verbasteringen
die in Leiden worden ge
bruikt. Het probleem dat zich
daarbij voordoet is om vast te
stellen welke woorden nu
puur Leids zijn en welke van
elders komen of een zodanige
verspreiding hebben gekre
gen dat ze niet alleen door
Leidenaars gesproken wor
den.
Bijvoorbeeld het verkeerde ge
bruik van het woord "zijn"' in
de zin "Het is van zijn" in
plaats van "Het is van hem".
In Leiden wordt een dergelij
ke vergissing vaak gemaakt,
maar ook in Rotterdam wordt
dergelijke taal gesproken.
Waar ik bijvoorbeeld ook niet
helemaal zeker van ben zijn
termen uit het knikkerspel die
door diverse lezers als "puur
Leids" worden gepresenteerd.
Als verschillende soorten knik
kers worden in Leiden wel ge
noemd: de kuister (gewone
glazen knikker), een krijt-
schijter (een ouderwetse
kleiknikkeren een looier (een
metalen knikker meestal af
komstig uit een lager). Bij het
knikkeren in Leiden werd (en
wordt?) ook de term "oeter"
gebruikt om aan te geven dat
de knikker de stoep is afgerold
en men opnieuw mag gooien.
Bovendien wordt vaak het
woord "pet" gebruikt in
plaats van putje en wordt tij
dens het spel de kreet "ach
terklap mijn" geuit-. Daarmee
wordt de winst opgeëist wan
neer een knikker terugketsend
van de muur toch nog een an-
der raakt.
Dat puur Leids niet altijd van
oude datum behoeft te zijn
blijkt uit de term "de kraak
afgaan". Het zijn woorden
die je de laatste tijd in Leiden
nogal eens hoort gebruiken.
Daarmee wordt aangegeven
dat iemand de ronde maakt
in een wijk waar het grofvuil
wordt opgehaald, om te kij
ken of er nog iets van zijn ga
ding bij is.
Kei(len)
Onlangs schreef me iemand dat
het hem opviel dat er de laat
ste tijd zoveel ruiten sneuve
len in de sleutelstad. De brief
schrijver meent te weten hoe
dat komt. Bij allerlei (her)be-
st ratingswerkzaamheden
blijven na voltooiing altijd
stenen liggen.Ook later wordt
dat overtollige plaveisel niet
weggehaald. "Kijk maar eens
naar de omgeving uan het sta
tion, de Narmstraat enz."
Voor mensen die een pilsje teveel
op hebben liggen de projec
tielen binnen handbereik. En
dat het gebeurt blijkt volgens
de schrijver wel uit panden
als de voormalige vleesfa-
bnek aan de Morsweg, het
militair tehuis aan de lste
Binnenvestgracht en de vele
winkelruiten die sneuvelen.
Toch is er waarschijnlijk een
Leids bedrijf dat het zou be
treuren wanneer er wat zui
niger met tegels en stenen
werd omgesprongen. U kent
misschien de aloude slogan
van dat bedrijf: Even gebeld...
snel hersteld.
L. GLIBBER
