Met Euro-Cees
op het
verkiezingspad
Kersverse kans voor Nederlandse kers
ZATERDAG 2 JUNI 1979
Door Frénk van der Linden
Cornelis
Berkhouwer
overhandigt
burgemeester
Franz Wolters
Emmerich een
melkemmer vol
gladiolen.
"We gaan ter plekke kijken en ruiken hoe erg de ver
vuiling eigenlijk is", staat er in de uitnodiging die de
VVD-kamercentrale Gelderland de pers heeft toe
gestuurd. Er wacht dus een leerzaam tochtje aan
boord van de 'Eveline'.
Het is Berkhouwer zelf die op
de loopplank van het schip de
ontvangst voor zijn rekening
neemt. Hij wijst op zijn kapi
teinspet en blauwe blazer.
"Fotootje achter het roer ma
ken? Exclusief plaatje voor U
alleen, krijgt geen enkele an
dere krant".
Even later loodst hij het gezel
schap naar de tafel waar but
tons, folders, rollen peper
munt, stropdassen en stickers
liggen uitgestald. Alles is
voorzien van VVD-opdruk:
"gewoon je zelf zijn". Voordat
het schip vertrekt moet
Berkhouwer nog een hon
derdtal ballonnen oplaten.
Hij begeeft zich naar het bo
vendek. Daar wachten enige
fractiegenoten, die hem vra
gen bij het doorknippen van
het touwtje "voor de verande
ring eens iets aardigs te zeg
gen". Als de ballonnen in het
luchtruim roept de lijsttrek
ker: "Hoi voor Europa, sa
menwerken moet".
Werkbezoek
Omdat het hier volgens de offi
ciële etiquette een werkbe
zoek betreft, dienen de VVD-
leden van de Provinciale Sta
ten en Tweede Kamer na de
ballonnenplechtigheid naar
een aantal sprekers te luiste-
"ren. In de salon staart defen
sie-specialist Ad Ploeg van
achter het raam naar de voor
bijglijdende weilanden. De
toespraak van een medewer
ker van het Rijksinstituut
voor Zuivering Afvalwater
gaat aan hem voorbij. Ook
Berkhouwer is afwezig. Sa
men met een fotograaf is hij
enkele emmertjes water
scheppen. "Dat* is toch
leuk?", v vindt organisatrice
mevrouw M. J. Kombrink-
Boot "Ceesistot alles in staat,
u zegt het maar, hij heeft al
lerlei pakken by zich".
"Diep treurig"
Als de lijsttrekker terugkomt
van het dek, wordt hij erop at
tent gemaakt naar de spre
kers te luisteren, omdat hij
een afsluitend toespraakje
moet houden.
De Gelderse Milieu-Federatie
klaagt over de vervuiling van
de Rijn. Een vertegenwoordi
ger van de Commissaris van
de Koningin in Gelderland
pleit voor betaalbare veilig
heidsmaatregelen bij het ver
voer van gevaarlijke stoffen.
Berkhouwer schrijft zijn
speech.
"Vrienden, Euro-burgers'
steekt hij van wal. "Wij zien
links en rechts van het schip
hóe erg de vervuiling is. Het
gaat niet om schuld van
Duitsland of Nederland. Ik
zeg: Man soli die Hand in ei
gen Busem stechen. Overal is
vervuiling, niet alleen in de
Rijn. Kijk naar de Eems-Dol-
lard, de Maas. Er is ook niets
nieuws in de wereld. In het
oude Rome klaagden ze al
over het vuile water. Ik zeg
nu: we moeten het oplossen.
Als we iets verpesten, dan
moet de vervuiler dat betalen.
Het milieu is nu eenmaal be
langrijker dan winst. Ik zeg
vaak in het Europees parle
ment: de WD is getrouwd
met het milieu, niet met de
bedrijven. Geen enkele ande
re partij kan dat aanvoeren".
De heer Westenkamp van het
organiserend comité schudt
meewarig het hoofd. "Diep
treurig....een onsamenhan
gend verhaal. Echt érg ge-
De rest van de aanwezigen
denkt er anders over. Berk-
houwer krijgt een overdonde
rend applaus. Hij heeft nau
welijks de tijd zich uit de
complimenten-makende
massa los tev
gesprekje.
Berkhouwer c
i de VVD-propagandaboot
Streng kijkt hij over zijn lees
brilletje heen en verzucht,
schijnbaar lastiggevallen:
"Waarom U vandaag niets
nieuws te horen krijgt? Maar
we hebben toch allang afge
sproken dat U een exclusieve
foto van mij mag maken in het
gemeentehuis van Emme
rich?"
Gezeur
Na het afmeren van de "Eveli
ne" vertrekt een WD-delega-
tie voor een bezoek aan bur
gemeester Franz Wolters van
Emmerich. Berkhouwer gaat
voorop met een melkemmer
vol gladiolen. "Wat is het toch
lekker om gewoon jezelf te
zijn", roept hij en maakt een
paar danspasjes. Kamerlid
Ploeg kijkt er wat verlegen
In het gemeentehuis begint
Berkhouwer zijn speech met
de mededeling dat zijn
'Freund Pflug" en hijzelf
maar twintig minuten kun
nen blijven. Daarna zet hij
uiteen waarom Europese sa
menwerKing nodig is. "De
staat is te groot om goed oog
voor de problemen van de re
gio's te hebben. Misschien
lukt het in Europees verband
wél de zaken effectief aan te
pakken. Anderzijds is de staat
te klein om de gigantische
energie- en milieuproblema
tiek aan te kunnen. Daar moet
je met z'n allen aan gaan
staan."
Melk
Bij de overhandiging van de
melkemmer grapt Berkhou
wer. "Ik ben een boerenzoon.
Daarom drink ik ook veel
melk...tot tien uur 's morgens.
Vandaar dit geschenk." Als
de deur achter hem dicht slaat
en de rest van de WD-dele-
gatie achterblijft, slaat hij zijn
arm om me heen. "Je moet op
dit soort momenten adrem
zijn, lollig, maar nooit
platvloers. Daarom dat ge
zeur over die melk. Man, wat
heb ik trek in bier."
Mevrouw Kombrink-Boot
wijst echter op het strakke
tijdschema: Berkhouwer
wordt die middag nog in Beek
verwacht. Daar heeft de afde
ling Bergh een bijeenkomst
belegd. In de auto is er tijd
voor een gesprek over de
Rijnproblematiek.
"Een verdomd ingewikkeld
probleem", meent de lijst
trekker. "Er moet absoluut
een verbod komen op het lo
zen van afvalwater dat niet
gereinigd is. In Duitsland zijn
ze daar al ver mee, maar in
Frankrijk lijkt het nergens op.
Wij zullen dat aan de kaak
blijven stellen. Waarom we
dat in Nederland nog niet
doen? Wacht maar af. Kntici
die zeggen dat de liberalen de
bedrijven niet aan durven te
pakken uit angst voor stem
menverlies, zitten ernaast. Ik
let niet op verkiezingen."
Heeft Berkhouwer al voorstel
len om de milieu-problema
tiek aan te pakken? "Nee, ik
heb nog niks op papier staan.
Ik moet nog met de fractie
overleggen. Ik dank aan van
alles: energie, milieu, werk
gelegenheid."
Vaag?
Vindt hij dat zelf ook niet vaag?
"Nee, want alle problemen
kun je door Europese sa
menwerking oplossen."
Wat is volgens hem dan het
voordeel van die samenwer
king? "Het is geen kwestie
van voordeel, het is nóód
zaak."
Kan hij dat uitleggen? "Nou,
het móet gewoon. Als Stork in
Nederland arbeidstijdverkor
ting invoert en de fabrieken in
Duitsland niet, dan gaat Stork
kapot. Zoiets kun je voorko
men door overleg te voeren.
Europees overleg. En dat is de
reden waarom we straks ver
kiezingen houden."
"Grenzentroep"
Berkhouwer komt te laat in
Beek aan. De aanwezigen pra
ten al een tijdje over de
vrachtauto's cue zich door het
plaatsje 's Heerenberg wrin
gen, omdat de chauffeurs
daar de douaneformaliteiten
moeten afhandelen. En dat
terwijl er buiten het dorp een
gloednieuw onderkomen
voor de douaniers ligt. Door
onenigheid tussen Duitsers
en Nederlanders is dat nog
niet in gebruik genomen. Tij
dens de autorit is de lijsttrek-
r voorgelicht.
"Hoe kan die man er in gods
naam iets zinnigs over zeg
gen?", vraagt E.G. Bouman
van de plaatselijke WD-af-
deling zich af. "Hij is hier al
leen maar om mensen te trek
ken".
Berkhouwer
Midden in het betoog van een
wethouder roept hy uit
"Waar praten we hier nou ei
genlijk over? Wat stelt die ro
de streep op de kaart voor? Is
dat de grens? Hier spreekt
nou een liberaal die zegt dat
die hele grenzentroep weg
moet. Dan zou je ook dit
probleem niet kennen."
Eén van de organisatoren on
derbreekt de lijsttrekker om
hem te vertellen dat de Eve
line' binnen een half uur af
vaart. Berkhouwer vertrekt
ijlings.
GELDERMALSEN - Wie kent
ze niet, die kraampjes in de
kerseboomgaard. Meestal
gelegen aan de wat drukker
bereden wegen in de Betuwe.
Langs de weg wordt al ver van
tevoren aangekondigd „Ker
sen te koop". Meestal geflan
keerd met rood-wit-blauwe
vlaggen. Zo zijn er nog veel in
de Betuwe, waardoor men als
oppervlakkige consument de
indruk moet krijgen dat er
nog winst genoeg zit in de
kersen.
Komt men echter wat verder
achteraf, via smalle landweg
getjes, dan blijkt de fruitteler
opeens geen belangstelling
meer te hebben voor deze zo
sappige en smaakvolle steen
vrucht. Ieder jaar wordt het
duidelijker dat de kerse
boomgaard en langs de grote
re wegen vaak alleen nog in
stand worden gehouden om
als „decor" te dienen voor de
kraampjes met kersen.
„Ik ben ervan overtuigd", ver
telt de heer G. J. Alink, chef
van de fruitteeltproeftuin
Midden-Nederland in Gel-
dermalsen. „dat zekerde helft
van de kersen die daar ver
kocht worden niet uit de
boomgaard zelf afkomstig is.
Deze worden bij een groot
handel gekocht en komen
meestal rechtstreeks uit Ita
lië. Vaak zijn de kraampjes er
al als in ons land nog geen
kers rijp is".
Door op deze manier te werken
kunnen de kersentelers het
hoofd financieel nog boven
Eens zal de Betuwe in bloei
weer staan... Deze regel van
een bekend liedje uit de na
oorlogse jaren zal de laat
ste weken toch menigeen
door het hoofd geschoten
zijn. Want als de Betuwe
bloeit, betekent dit dat de
lente weer in het land is. En
daar hebben we dit jaar
toch wel erg lang op moe
ten wachten.
Deskundigen op fruitteeltge
bied durven zelfs te zeggen
dat het weer nog nooit zo
laat in het jaar een wat
aangenamer karakter heeft
gekregen. Daar komt nog
bij dat het risico dat de
oogst mislukt nog steeds
erg hoog is. Koud weer tij
dens de bestuivingsperiode
en veel regen als de kersen
rijpen zijn funest voor deze
steenvruchten.
Een probleem blijft ook al
tijd nog om te voorkomen
dat de spreeuwen zich de
kersen toeëigenen. Onze
verslaggever ging in de Be
tuwe kijken of de toekomst
nog steeds zo somber is
voor de kersentelers.
Maar goed, het is eindelijk
raak en de Betuwe staat nu
weer in bloei. Al valt er ook
dit jaar weer minder te
bloeien, want nog steeds
wordt de oppervlakte aan
fruitbomen minder. Nog
steeds gooien fruittelers
het bijltje er bij neer en
kappen hun appel-, pere- of
kersebomen. Met name de
kersentelers zien het niet
meer zitten. Goedkope in
voer van kersen - vooral uit
Italië - en de hoge pluklo-
nen spelen hen danig par
ten.
water houden. Bovendien wil
de consument graag in de
boomgaard kopen.
Vroeger
Wat dit laatste betreft, is het
toch niet meer zoals vroeger,
probeert een Betuwnaar ons
duidelijk te maken. „Vroeger
trok men er een hele dag voor
uit om als vakantietripje door
de Betuwe te fietsen met het
hele gezin. Het hoogtepunt
was dan kersen eten en gelijk
pick-nicken in de boomgaard.
Nu wil men er alleen nog
maar per auto op uit om een
zak kersen te halen. Soms is
ook dat te veel werk en haalt
men ze in de supermarkt.
Vaak hangt dat ook nog af van
het weer. Als het in de week
enden van de kersenoogst
slecht weer is, betekent dit
zonder meer een strop voor de
kersenverkopers aldus on
ze zegsman.
Omgehakt
Dan zijn we bij de talloze
problemen die de kersenteler
het hoofd moet bieden om
zijn klanten een frisse, sappi
ge kers te kunnen leveren. Als
je je daarin verdiept, is het
niet verwonderlijk dat de ker
sentelers het financieel niet
meer kunnen rooien en in ui
terste nood hun boomgaar
den rooien om hun geluk te
beproeven met een ander ge
was. Aan de hand van koele
cijfers wordt dit verschijnsel
nog het beste geïllustreerd. In
1955 waren er nog 3685 hecta
ren kersenboomgaarden in
ons land.
In 1968 was dit aantal al terug
gelopen tot 2167 hectare en in
1976 tot maar 1089.
Toch verwacht niemand dat we
op den duur alleen nog maar
kersen uit het buitenland
kunnen krijgen. Overigens is
het niet bekend of het de con
sument interesseert waar de
kers vandaan komt. Maar de
door
Henk Brummelman
chauvinisten onder ons wil
len het liefst kersen uit Ne
derland. En dat kan ook, want
vorig jaar werd er op de Be-
tuwse veilingen nog zo'n 80
ton kersen aangevoerd. Het
grootste deel hiervan bestond
uit het ras Early Rivers (ook
wel Vroege Duitser ge
noemd). Met zo'n 20 procent
van de totale aanvoer komt de
oude welbekende en uiterst
aromrtische meikers op de
tweede plaats. De wijnkers,
waarmee het totale assorti
ment van zoete, zwarte kersen
(ook krieken genoemd) wordt
aangeduid, doet in hoeveel
heid niet veel voor de meikers
onder. Andere rassen beteke
nen niet veel meer; alleen de
morel is voordejamfabrieken
Lage bomen
Dat de kersentelers de moed
nog niet helemaal hebben
verloren, blijkt ook uit een
proef met een nieuw soort
kersebomen. Als deze lukt.
krijgt de teler het een stuk
gemakkelijker. Voor de ver
schillende kerserassen is na
melijk een zgn. lage onder
stam gebruikt. Dit betekent
dat de boom in totaal niet ho
ger wordt dan zo'n vijf me
ter.
De proeven die hiermee in Gel-
dermalscn zijn genomen, zien
er veelbelovend uit. Hier
heeft men een halve hectare
beplant met verschillende
„lage" kersebomen. Ook de
meikers groeit redelijk op
zo'n lage stam. De voordelen
van lage bomen zijn dat de
kersen makkelijker geplukt
kunnen worden (spaart ar
beidskosten) en men kan een
net over de bomen trekken,
waardoor de spreeuwen geen
kans krijgen.
In de proeltuin werkt men met
zo'n half hectare groot net.-
Deze wordt over zes meter
hoge palen getrokken en kan
binnen een dag worden aan
gebracht. Kosten van net met
palen zo'n 6000 gulden. „Die
kosten kun je er echter in een
jaar uit hebben als je rekent
dat in de rijpingstijd van de
kersen constant iemand door
de boomgaard moet lopen om
de vogels op een afstand te
houden'zo vertelde ons de
heer Alink.
Bespuiting
Over de kersen die in ons land
op de veiling worden aange
voerd, heeft hij overigens
niets dan lof En dat komt
vooral door de strenge eisen
die door de Keuringsdienst
van Waren aan dit produkt
worden gesteld. Regelmatig
worden monsters genomen
op de veiling en op de bedrij
ven. Onderzocht wordt o.a. of
er geen gifresten meer op de
kersen voorkomen Want
zonder bespuiting kan de
kersenteler nog niet.
De heer Alink: „Op de markt
bestaat maar voor een paar
biodynamische bedrijven de
mogelijkheid haar (dure) on
bespoten produkten kwijt te
raken. Bovendien hebben de
ze kersen vaker wormen, wat
de consument met zyn hoge
kwaliteitseisen niet pikt. En
dan blijft er mets anders over
dan te spuiten".
Natuurlijke insecten verdel
gers, zoals de sluipwesp,
kunnen volgens de heer Alink
ook niet ingezet worden. „We
hebben dan weer veel te dure
middelen nodig om de insec
ten waar de sluipwesp niets
aan doet te bestrijden. Deze
zijn zo duur, omdat ze niet
dodelijk mogen zijn voor deze
wesp".
Nederland is het veiligste land
wat de insecticiden betreft, zo
durft de heer Alink wel te
stellen. „Hier wordt zeer se
lectief gespoten en daar is ook
een goede voorlichting over.
Onder andere bestaat er een
telefonische weer ichu-
wingsdienst, die de fruittelers
informeert welke bomen be
spoten moeten worden. In
ons land zijn daarbij bepaalde
middel» n »'H| verboden,
terwijl die in het buitenland
nog wel gebruikt mogen wor
den", aldus Alink.
