Zeven DC-10's in VS
vertonen
mankement
Ernst Albrecht: een briljant econoom
Vance weg na
verkiezingen
"Defensie niet verwaarlozen
Van Agt: zorgen
om krijgsmacht
Sowjet-Unie
"Verder praten is zinloos
als Frankrijk niet tekent
WOENSDAG 30 MEI 1979
PAGINA 9
Secretaris-generaal
(Van onze correspondent)
NOORDWIJKERHOUT - Aan de
vooravond van de opening van de
NAVO-conferentie in het Leeu
wenhorst-congrescentrum in
Noordwijkerhout die vanmorgen
om half tien plaatsvond in de
Haagse Ridderzaal, hield NAVO-
secretaris-g ener aal mr. Joseph
Luns zijn traditionele persconfe
rentie.
Volgens de secretaris-generaal zul
len de ministers van buitenlandse
zaken in Noordwijkerhout hun
goedkeuring uitspreken over het
SALT II akkoord over de beper
king van de kernbewapening,
waarover de VS en de Sowjet-
Unie onlangs overeenstemming
bereikten. Mr. Luns zelf noemde
het akkoord een "versterking van
de veiligheid van de NAVO" en
een "beduidend element in de
bevordering van de wereldvre
de".
DEN HAAG (ANP) - "De afgelopen
tien jaar is de militaire macht van
de Sowjet-Unie voortdurend in
kwantiteit en kwaliteit versterkt,
en er zijn geen aanwijzingen dat
hierin verandering zal komen. In
tegendeel, als de ontwikkeling in
(Van t
correspondent)
WASHINGTON - Cyrus Vance,
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, treedt na
de verkiezingen van 1980 af,
ongeacht de uitslag van deze
presidentsverkiezingen. Een
hooggeplaatst woordvoerder
die met Vance in Europa reist,
heeft dit gisteren in Rome
meegedeeld. Hij voegde er
aan toe dat Cyrus Vance reeds
b(j het aanvaarden van zijn
functie heeft verklaard
slechts één ambtsperiode te
ambiëren.
Vance is de tweede minister uit
Carters kabinet, die kenbaar
heeft gemaakt geen tweede
regeringsperiode te willen
meemaken. Eerder deelde
minister van financiën Mi
chael Blumenthal mede na de
verkiezingen van 1980 af
scheid te willen nemen.
Carter neeï't met name gedu
rende de eerste twee jaar van
zijn regeerperiode voortdu
rend moeten bemiddelen tus
sen de directeur van de natio
nale veiligheidsraad Zbigniev
Brzezinski en minister van
buitenlandse zaken Cyrus
Vance, omdat Brzezinski als
voorstander van een harder
beleid tegenover de Sowjet-
Unie herhaaldelijk in conflict
kwam met de veel gematigder
Vance.
Vances vier jaar als minister
van buitenlandse zaken zijn
vooral gekenmerkt door twee
van Carters belangrijkste bui
tenlandse ondernemingen:
de nieuwe Salt 2-overeen-
komst en het tot stand bren
gen van de vrede tussen Israël
en Egypte. Carter heeft Vance
kort na zijn intrede in het Wit
te Huis naar Moskou ge
stuurd met Amerikaanse
verlangens waarnaar de Rus
sen geen enkel oor hadden en
die tot een opmerkelijke ver
koeling in de Amerikaans-
Russische verhoudingen
hebben geleid.
Het is voornamelijk Vances
persoonlijke diplomatieke
talent geweest, waarmee de
conflicten met de Sowjet-
Unie weer zijn bijgelegd en
dat uiteindelijk heeft geleid
tot een ontwerp-Salt over
eenkomst, zelfs al is die dan in
de VS inmiddels het onder
werp geworden van een ver
bitterde politieke strijd. De
vrede tussen Israël en Egypte
is weliswaar aan de wereld
verkocht als Carters per
soonlijke succes maar de be
moeienissen van Vances de-'
partement van buitenlandse)
zaken hebben daaraan ruim
schoots zij het naar open
baarheid bescheiden bijge
dragen.
pvallende Vance, die
streeft naar persoon
lijk succes, heeft zich in de in
ternationale diplomatie doen
kennen als een uiterst be
kwaam minister, die met gro
te kennis van zaken een ui
terst ingewikkelde positie
beheerde voor het machtigste
land in het vrye Westen.
Daarbij heeft hij zich uiter
aard voortdurend kunnen be
roepen op de invloed van de
gevestigde intellectuele
macht van noordoostelijk
Amerika, maar hy heeft bui
ten de schijnwerpers van de
openbaarheid een buitenge
woon belangrijk tegenwicht
kunnen leveren voor Brze-
zinski's aanpak en hy heeft
zich betrekkelijk moeiteloos
kunnen handhaven als be
heerdervan het dagelijks bui
tenlands beleid.
De
Luns bij NAVO-conferentie:
Luns - ook dat is intussen een tradi
tie - wees in zijn toespraak tot de
verzamelde pers op de noodzaak,
intussen de defensie van het
westelijk bondgenootschap niet te
verwaarlozen. De voortdurende
uitbouw van de Sowjet-bewape-
ning, vooral van de vloot, dwingt
volgens Luns de NAVO tot voort
durende versterking van de eigen
defensie. "Aan de ene kant heb
ben we Moskous verklaringen
over ontspanning, red.), aan de
andere kant de harde feiten, en
die trekken sterk de aandacht."
Mr. Luns noemde defensie en ont
spanning "de twee pijlers van het
NAVO-bondgenootschap". 'Als
we geen sterke defensie hebben,
kunnen we de ontspanning ook
wel vergeten."
Belangrijke lopende kwesties, zoals
het z.g. westelijke antwoord op de
Russische SS-20-raketten. de
middellange afslandkemwapens
die volgens de westelijke inlich
tingendiensten op West-Europa
zijn gericht, zullen op de confe
rentie in Noordwijkerhout niet
aan de orde komen. Over deze
zaak en over de modernisering
van de tactische kernbewapening
in het algemeen wordt op het
ogenblik een studie vervaardigd,
op grond waarvan de NAVO-
raad - in de eerste plaats de mi
nisters van defensie - dit najaar
een beslissing zullen nemen. Dan
zal ook het omstreden punt van de
lokatie van de eventuele NAVO-
middellange-afstandraketten ter
sprake komen. Gespeculeerd
wordt over een mogelijke vesti
ging van deze wapens in West-
Duitsland, Groot-Brittannie en
mogelijk ook Nederland.
Mr. Luns heeft gisteravond 3469
handtekeningen in ontvangst ge
nomen uit handen van een depu
tatie van de werkgroep "Stop de
neutronenbom - stop de kernwa
pen wedloop"
De woordvoerster van de vrouwe
lijke deputatie. Ans van Noort,
bracht de secretaris-generaal de
diepe bezorgheid over van de
werkgroep inzake de toenemende
kern wapen wedloop. Ze zei dat de
werkgroep in een week tijd in
Noordwijkerhout en omliggende
gemeenten ruim 3400 handteke
ningen had verzameld van men
sen die ook erg bezorgd zijn". De
woordvoerster drong er bij Mr.
Luns op aan de kernwapenwed
loop en de neutronenbom terug te
dringen. "De atoombewapening -
de barbaarsheid van deze tijd -
moet worden afgeschaft"
r De rij gestrande passagiers
Chicago groeit gestaag. Nu alle DC-
aan de grond worden gehouden
nader onderzoek, lopen de
vliegschema's danig in de war.
deze richting doorgaat zal er een
militaire macht ontstaan die. in
dien geen tegenmaatregelen
worden genomen, ernstige ge
volgen zou kunnen hebben voor
de stabiliteit in Europa en de ge
hele wereld".
Premier Van Agt, die dit vanoch
tend bij de officiële opening van
de NAVO-ministersconferentie
in de Ridderzaal opmerkte,
voegde hieraan toe dat de Ne
derlandse regering zich over deze
ontwikkeling "bezorgd" maakt,
temeer "daar wij niet weten wel
ke motieven eraan ten grondslag
liggen'.
De geschiedenis heeft ons geleerd
dat vrede en veiligheid "zij geba
seerd op een geloofwaardige de
fensie", en daarom is vorig jaar
besloten tot een jaarlijkse verho
ging van de defensiebegrotingen
met drie procent.
Zonder het voorbehoud in CDA en
PvdA tegenover de invoering van
nieuwe Westerse tactische kern
wapens met name te noemen,
merkte hy op dat "wij er in dit
land diep van zijn doordrongen
dat handhaving van een toerei
kende defensie gepaard moet
gaan met een nog sterker streven
naar concrete maatregelen voor
wapenbeheersing.
De toenemende complexiteit van
moderne wapens dwingt ons er
nog meer toe, tot concrete af
spraken te komen over beper
king en vermindering van de be
wapening". De tweede Ameri
kaans-Russische overeenkomst
over de beperking van de strate
gische bewapening (Salt II) is
niet alleen op zichzelf belangrijk,
"zij kan ook mogelijkheden bie
den voor voortgang op het terrein
van wapenbeheersing in het al
gemeen.".
Een akkoord over wederzijdse en
evenwichtige troepenverminde
ring in centraal Europa, "het
scheppen van een beter even
wicht tussen de conventionele
strijdkrachten" zal, aldus de
premier, "de afhankelijkheid van
kernwapens verminderen
een diep gevoeld verlangen van
ons volk". "Wij mogen niets nala
ten om dit te bereiken".
Premier van Agt herhaalde wat mi
nister Scholten de afgelopen we
ken meerdere malen heeft ver
klaard, namelyk dat "er een ant
woord moet komen" op de drei
ging van de nieuwe, op West-Eu
ropa gerichte tactische kernwa
pens (als de SS-20 raket), maar
dat dit antwoord "deinstemming
van alle NAVO-landen moet
hebben, "ik meen dat wij het er
over eens zijn dat een dergelijk
besluit slechts kan worden ge
nomen indien zorgvuldig is na
gegaan wat er uit defensie-oog
punt is vereist en wat de moge
lijkheden voor wapenbeheersing
zijn".
Premier van Agt zei, "niet te willen
tegenspreken dat "Nederland
soms een bondgenoot is die er
een eigen mening op nahoudt".
"Maar ik zou mij ertegen verzet
ten wanneer iemand ons verant
woordelijkheidsgevoel of onze
niet-aflatende solidariteit met de
democratische westelijke staten
in twijfel zou trekken".
WASHINGTON (UPI/AFP)- De Amerikaanse rijkslucht
vaartdienst heeft gisteren bevolen dgt alle vliegtuigen
van het type DC-10 tot nader order aan de grond moeten
blijven. De maatregel is genomen omdat er ernstige af
wijkingen zijn ontdekt aan de ophanging van de motoren.
Na een eerste onderzoek heeft men bij zeven toestelTen
van het type DC-10 "problemen" aangetroffen.
De luchtvaartdienst wil dat de De drie Sabena-DC-10-toestelIen
vliegtuigen pas weer vliegen als alle bevonden zich gisteren onderweg
Lubbers op Rijnconferentie:
Brussel. Twee stonden
Athene en het derde toestel was in
Kualalumpur. Sabena heeft de on
derweg zijnde passagiers zolang
ondergebracht in hotels. Ze zullen
zo snel mogelijk met andere toe
stellen worden opgehaald en naar
Brussel worden gebracht.
Ook de Japanse luchtvaartmaat
schappij JAL heeft vandaag be
kendgemaakt dat alle negen DC-10
toestellen van de maatschappij
voor inspectie aan de grond worden
gehouden.
Zeven van de 23 binnenlandse
vluchten die dagelyks worden uit-
is geadviseerd hetzelfde gevoerd, zijn in verband met de
controle van de negen vliegtuigen
afgelast.
(Van c
correspondent)
STRAATSBURG - Het
heeft volgens CDA-frac-
tieleider Lubbers geen
enkele zin om nog Rijn
conferenties te houden
wanneer Frankrijk niet
snel het zoutverdrag on
dertekent waardoor de
zoutlozingen van de kali-
mijnen uit de Elzas kun
nen worden teruggedron
gen. Deze dreigende me
dedeling aan het adres van
de Franse regering deed
Lubbers gisteren tijdens
de interparlementaire
Rijnconferentie in
Straatsburg. Lubbers is
voorzitter van de Neder
landse delegatie.
Lubbers noemt het onzinnig om
steeds bij elkaar te komen om
vervolgens te horen dat de Fran
sen nog geen beslissing willen
nemen omtrent de opslag van
kalizout uit de Elzas. Lubbers liet
alle Rijnoeverstaten weten dat er
op dit moment geen aanleiding
meer is om te veronderstellen dat
de opslag van het zout schade aan
het milieu brengt. Gisteren
kwam een groot aantal deskun
digen, onder meer uit Frankrijk,
al tot de conclusie dat alle bezwa
ren tegen het ondergronds in
spuiten van het zout ongegrond
zyn.
Gisteren, tijdens de eerste dag van
het congres, wees Lubbers erop
dat de Fransen makkelijk tot on
dertekening kunnen overgaan
omdat in het verdrag de bepaling
is opgenomen dat de zoutinjec-
ties in de grond onmiddellijk
kunnen worden stopgezet wan
neer het milieu schade onder
vindt. Een zegsman van het Fran
se ministerie van buitenlandse
zaken erkende dat die garantie
bepaling op zich voldoende is om
tot goedkeuring te besluiten. Alle
deskundigen vertelden dat het
grondwater van de Elzas geen
gevaar loopt. Het grondwater
wordt namelijk op een diepte van
200 meter gewonnen, terwijl het
zout 1800 meter diep de grond in
gaat.
Enkele vertegenwoordigers uit de
Elzas probeerden de aanwezigen
ervan te overtuigen dat het afval
zout makkelijk voor de consump
tie geëxploiteerd zou kunnen
worden en dat injectering dan
achterwege zou kunnen blijven.
Dit denkbeeld werd echter door
de meeste congresleden als ir
reëel beschouwd omdat de mees
te landen zelf al met overschotten
aan zout zitten.
Lubbers vreest dat de Fransen een
politieke prijs willen bedingen
alvorens tot opslag van het zout
over te gaan. De kalimij nen in de
Elzas zitten al in de rode cijfers en
met extra financiële steun zou het
onderhandelingsklimaat in die
streek kunnen opklaren en zou
den de protesten mogelijk afne
men. Naar het oordeel van de Ne
derlandse delegatie speelt de mi-
lieupolitiek geen enkele rol meer.
Er zijn geen openstaande vragen
meer. Alles is uitgepraat. Wij
zullen voor het laatst Frankrijk
op de morele plicht wijzen het
zoutverdrag te ondertekenen",
aldus de Nederlandse delegatie
leider.
De Nederlandse delegatie heeft het
congres voorgesteld snel tot in
vullingvan het chemisch verdrag
over te gaan. Er moet duidelijk
aangegeven worden welke stof
fen op welke termijn niet meer op
de Rijn mogen worden geloosd.
Voorts moeten openbare lijsten
worden opgesteld van de ver
vuilers en de hoeveelheid ge
loosde stof om op die manier te
kunnen bezien of bedrijven wel
of niet ernst nemen met de be
strijding van de Rijn vervuiling.
Lubbers heeft ook aangedrongen
op studies naar termische en
radioactieve vervuiling.
problemen zijn opgelost. Vorige
week vrydag kwamen 271 mensen
bij Chicago om het leven toen een
DC-10 neerstortte als gevolg van
een gebroken bout in de ophan
ging.
De directeur van de luchtvaart
dienst, Langhorne Bond, heeft
veklaard dat gebleken is dat bij ver
scheidene DC-10 vliegtuigen niet
alleen problemen waren met de
bouten maar ook met andere on
derdelen van de motorophanging.
De 134 Amerikaanse DC-10 vlieg
tuigen moeten aan de grond blijven
en aan de buitenlandse maat
schappij
te doen.
De Amerikaanse luchtvaartdienst
heeft alle "wide bodied jets" (brede
vliegtuigen) aan een onderzoek on
derworpen, ook de Boeing 747 en
de Lockheed L-1011.
De inspectieschema's van de
Boeing-747 en de Lockheed L 1011-
toestellen zullen nagekeken wor
den, zo is later meegedeeld. Dat be
tekent niet dat deze toestellen aan
de grond moeten blijven.
In Londen heef de dienst voor de
burgerluchtvaart gisteren opdracht
gegeven alle DC-10 toestellen van
de Britse luchtvaartmaatschappij
en aan de grond te houden.
Nederland
Bij de speciale veiligheidscontrole
waaraan gisteren alle Nederlandse
vliegtuigen van het type DC-10
werden onderworpen, zijn tot dus
ver geen onregelmatigheden aan
het licht gekomen, zo heeft een
woordvoerder van de KLM meege
deeld. De machines (zeven van de
KLM- en vier van de Martinair-
vloot) zijn nagekeken op het op-
hangsysteem waarmee de motoren
aan vleugels zijn bevestigd.
Het vliegverkeer op Schiphol heeft
als gevolg van de veiligheidscon
trole geen noemenswaardige ver
traging opgelopen.
De Belgische nationale lucht
vaartmaatschappij de Sabena heeft
gesloten drie DC-1 O's die ze in ge
bruik heeft aan de grond te houden.
De maatschappij volgt daarmee het
verzoek uit de Verenigde Staten.
Laatste grote
Oegandese
stad gevallen
ARUA (Reuter) - Het Tanzaniaanse
leger heeft gisteren de laatste gro
te stad in Oeganda ingenomen.
Het betrof Arua. de stad die ligt in
het geboorteland van de verdre
ven dictator Idi Amin. Zondag
was in de buurt van de stad nog
gevochten maar gisteren werd
geen weerstand meer geboden.
De paar inwoners die nog niet
zyn gevlucht, zeiden dat Amin al
sinds half april niet meer gezien
De inwoners vertelden dat Amin en
zijn vice-president generaal Mus
tafa Adrisi in de richting van Zai
re waren vertrokken met mede
neming van een groot aantal be
zittingen. De sportwagen van
Amin werd door de Tanzanianen
in het huis van de dictator aange
troffen. Het Tanzaniaanse leger
heeft nu op een paar dorpen na
heel Oeganda gezuiverd van
Amin-eenheden.
(Van onze corrspondent)
BONN - De Westduitse Christen-
Democratische Unie heeft giste-
vrijwel unaniem haar onfor-
de macht zou komen. Wie i
Albrecht die het nu voor d
tegen de Beierse premiei
opnemen?
Ernst
CDU
tuinlijke voorzitter Helmut Kohl Ernst Albrecht werd op 29 juni 1930
tegen de 49-jarige Ernst Albrecht
als lijstaanvoerder voor de
bondsdagverkiezingen in de
herfst van het volgend jaar inge
wisseld.
Dat de CDU met de keus van Al
brecht Helmut Kohl's „laatste
wil" is gevolgd, betekent welis
waar een verdere confrontatie
met Strauss en zijn partij, maar
niettemin maakt dit besluit dui
delijk dat de CDU-partijtop niet
zonder meer bereid is onder het
juk van de Beierse keurvorst
Franz Josef door te gaan. Hoe
briljant men ook in deze kringen
de conservatieve politicus
vindt.
„Te briljant om zich altijd in toom
te kunnen houden", volgens
SPD-kanselier Schmidt, en Willy
Brandt ziet „een gevaar voor de
Bondsrepubliek" als F. J. S. aan
Heidelberg als
arts geboren. Ondanks zijn zui
delijke geboorteplaats is hij van
nature een echte noorderling. Hij
is absoluut geen driftige carrie
remaker .met opgestroopte
mouwen, zoals Strauss. Albrecht
studeerde in Bremen, Tubingen,
de Verenigde Staten en Zwitser
land, en beëindigde zijn studies
in de rechten, economie en filoso
fie in Bonn.
In 1954 trouwde hij met de gepro
moveerde germaniste Heide-
Adele. Hij is inmiddels vader van
zes kinderen. Albrecht was atta
che bij de Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal in
Straatsburg, Luxemburg en
Brussel. In 1956 nam hij aan de
onderhandelingen voor het tot
stand komen van de Europese
Economische Gemeenschap
deel, werd in 1958 kabinetschef
van de EG-commissie en was van
1961 tot 1963 plaatsvervangend
leider van de EG-delegatie bij de
lidmaatschapsonderhandelingen
met Engeland. In 1967 klom hij
op tot directeur-generaal voor
concurrentievraagstukken in de
Europese Gemeenschap.
Zyn denkbeelden over markteco
nomie brachten hem in aanra
king met conservatieve kringen
in de EG en de Duitse christen
democraten. Misschien had hij de
carrière in Brussel voortgezet,
ware het niet dat in 1969 de voor
zitter d^ CDU in Nedersaksen,
Hasselmann, voor de samenstel
ling van een kabinet by een mo
gelijke verkiezingszege hem als
minister van economische zaken
had aangezocht.
Hasselmann behaalde in 1969 geen
overwinning. De CDU bleef met
0.6 procent achter bij de SPD.
Ook vier jaar later, toen de CDU
weliswaar stemmen won, bleef
Hasselmann tegenover de SPD-
FDP-coalitie in de oppositie.
Hasselmann trad toen als lijst
aanvoerder af en maakte plaats
voor de bekwame Albrecht die
inmiddels financieel directeur by
de Bahlsen-koekfabrieken in
Hannover was geworden.
In 1970 werd Albrecht in de Land
dag gekozen. De jonge afgevaar
digde viel al spoedig op als ex
cellent econoom in deze overwe
gend agrarische deelstaat. Toen
de sociaal-democratische minis
ter-president Alfred Kubel we
gens zijn hoge leeftijd midden in
de zittingsperiode (1976) zijn
ambt ter beschikking stelde om
voor een jongere partyvriend
plaats te maken, werd tot grote
onsteltenis van de sociaal-libe
rale coalitie de oppositiekandi
daat Albrecht met drie tot nu toe
onbekend gebleven stemmen tot
minister-president gekozen.
Bij de volgende deelstaatverkie
zingen in 1978 bleven de liberalen
onder de kiesdrempel van 5 pro
cent en vlogen uit het parlement.
Al brcehts regering prolongeerde.
Albrechtslichtbegon nu ook bui
ten Hannover te schijnen, vooral
toen hij in moeilijke kwesties
doordachte en moedige besluiten
nam en daarbij een ongewoon
tactisch talent aan de dag legde.
Zelfs bondskanselier Schmidt
spreekt met respect over de pro
vinciepoliticus en mogelijke ri
vaal in Bonn. Want het was Al
brecht. die in maart 1976 tegen de
wil van Strauss en Kohl m dt
Bondsraad voor de nodige be
krachtiging van de regeringsver
dragen met Polen zorgde.
De man die vanwege zijn opge
wektheid en optimistische kyk
op het leven vaak als „Sunnybov
van de Duitse politiek" geken
schetst wordt heeft een zoge
naamd geluidloze regeerstfyl
ontwikkeld die respect afdwingt
Sen keer beging Albrecht een
blunder. Hij wilde na de terreur
daden van de Rote Armee Frak-
tion alle communistische groe
pen laten verbieden. Met deze eis
leed hij zyn tot nu toe enige be
langrijke politieke nederlaag
Dat Albrechts politieke loopbaan
op zekere dag in Bonn zal eindi
gen, sluit hy nu ook zelf niet meer
uit. Dit. schreef Der Spiegel dezer
dagen, is de consequentie van de
nu eenmaal door hem ingslagen
weg.
Franz Josef Strauss weet nu wie te
genover hem staat. Erop of eron
der geldt nu voor beiden. Het
wordt een interessante confron
tatie. waarbij het nu t uitgesloten
is. dat de 63 jaar oude Strauss in
de 14 jaar jongere Albrecht zyn
meerdere erkent, of genoegen
neemt met de voldoening doof de
onfortuinlijke Helmut Kohl uit
de weg te ruimen, plaats te heb
ben gemaakt voor cen nog jong
maar veelbelovend talent. Met
Albrecht als kanselierskandidaat
hebben de christen-democraten
misschien een kans Helmut
Schmidt te verslaan, met Strauss
aan de top lykt dit onwaarschyn-
lyk
