Begin mag gaan onderhandelen
over kwestie
Palestijnen
■EmSXEBB
VS trachten Rhodesië af
te schuiven naar Britten
NAAST HET NIEUWS
Tito tevreden over gesprek met Brezjnjev
Weinig hoop meer voor John Spenkelink
Het 2de leven
van uw bontmantel
VAN EGMOND-BREESTRAAT
PROTEST VAN IRAN
TEGEN SENAAT VS
BONTMODE
DINSDAG 22 MEI 1979
PAGINA 9
WASHINGTON (GPD) - Voor
John Arthur Spenkelink breekt
morgen om zeven uur, bij het op
gaan van de zon zo ongeveer, de
duisternis voorgoed aan. Te
klokke zeven uur zal hij op de
elektrische stoel worden gezet als
slachtoffer van het recht, zoals
dat in Florida wordt gesproken.
Spenkelink zal overigens - aan
genomen dat alle juridische ma
noeuvres van het laatste moment
vruchteloos blijven en daar ziet
het naar uit - sterven als Spinkel-
link, ómdat dit nu eenmaal de
naam is waaronder hij in de ge
vangenis werd geboekt, nadat hij
in februari 1973 Joseph Scymen-
kiewicz schietenderwijs om zeep
had geholpen.
Uit zelfverdediging, zegt Spenke
link, en na een reeks van verne
derende situaties die Scymen-
kiewicz hem seksueel en finan- dame van de gevangenis schatte
cieel opdrong. Met voorbedach- dat met Spenkelinks definitieve
ten rade, zegt de staat Florida, in .an vertrek van dit ondermaanse een
niet geringe mate geholpen door L minuut of twintig gemoeid zal
het feit dat Florida's recht aan
voorbedachten rade niet de eis
stelt dat daaraan een lange perio
de van overweging vooraf moet
zijn gegaan.
Spenkelink, die de eerste zal zijn
aan wie de doodstraf tegen zijn
wil wordt voltrokken, heeft vol
gens woordvoerders van Flori
da's staatsgevangenis het nieuws
van zijn aanstaand verscheiden
„flink" gedragen. Zijn moeder,
die hem voortdurend bezoekt nu
dat mag, zegt zelfs dat zij zich be
ter voelt vanwege de troostrijke
woorden die haar zoon
spreekt.
Niettemin: een woordvoerende
zijn. Dan staat de weer tot staat
van nieuw opgeknapte eikehou
ten stoel geheel gereinigd klaar
voor Willy Jasper Darden, een
neger voor wie namens het recht
zijn leven ook een einde moet
nemen. In dat zaaltje met zee
groene betegeling en op die stoel
met de elektroden, die maximaal
2500 volt door het lichaam lei
den.
Volgens de gevangenisautoriteiten
zullen zo'n 200 journalisten sa
menstromen om de definitieve
herinvoering van de doodstraf in
Amerika te begeleiden, de te
rechtstellingen die de deur open
zetten voor het ontruimen van
veel meer dodencellen tijdens
een onophoudelijke reeks van
executies. Spenkelink, een klei
ne rover met wortels in een on
gelukkige jeugd, met een dron
kaard als vader, krijgt zodoende
een status aangemeten van een
zekere symboliek.
Twaalf journalisten worden in de
gelegenheid gesteld om de te
rechtstelling gade te slaan, met
twaalf getuigen. Was het, vroeg ik
een dame van het gevangeniswe
zen, moeilijk om die getuigen te
vinden? Het meisje lachte harte
lijk: „Het zijn allemaal vrijwilli
gers. Er heeft niemand gewei
gerd. Ik zou het zelf ook graag
willen zien". Waarom? Dat is toch
een naar schouwspel? „Geens
zins", riep zij uit, „ik ben voor de
doodstraf, en als ik er na het zien
van een executie nog voor ben,
kan ik ervoor blijven plei
ten".
Deze argumentatie laat uiteraard
nogal wat te wensen over, omdat
de gruwel van het gebeuren een
bijverschijnsel is. En niets van
doen heeft met de vraag of de
doodstraf vanwege zijn zeer defi
nitieve resultaat wel toelaatbaar
is binnen een rechtsstelsel, dat
ruimte behoort te bieden voor
correctie en voor gerechtelijke
vergissingen.
In elk geval heeft de gevangenisdi
rectie besloten dat Spenkelink
geen interviews meer mag geven.
Aan een persconferentie wordt
nog gedacht, maar de kans is
klein. Een persconferentie op de
rand van het graf: voorwaar Ame
rika is een land van openheid.
HENK KOLB
Kabinet Israël geeft toestemming
JERUZALEM (UPI) - Het Israëlische kabinet heeft giste
ren zijn goedkeuring gehecht aan de richtlijnen die
premier Menachem Begin heeft opgesteld voor de on
derhandelingen met Egypte over autonomie voor de Pa
lestijnen. Het kabinet bracht slechts enkele wijzigingen
van ondergeschikt belang aan, zo werd na afloop mee
gedeeld.
Woordvoerder Arye Naor wilde
niet op bijzonderheden ingaan.
Begin heeft toegezegd dat de Is
raëlische voorstellen gepubli
ceerd zullen worden voor het be
gin van de onderhandelingen.
Twee Egyptenaren rijden op een vrachtwagen die is bedekt met bloemen en de Egyptische vlag de stad El Arisj
binnen. De stad wordt vrijdag, na een Israëlische bezetting van twaalf jaar, overgedragen aan Egypte.
Minister van defensie Ezer Weiz-
man, die aanvankelijk had ver
zocht hem niet in de onderhan
delingscommissie te benoemen,
werd overstemd en toch be
noemd. De besprekingen met
Egypte moeten vrijdag beginnen.
Intussen hebben Israëlische en
(Van onze correspondent)
LONDEN - Hoewel diplomaten
aan weerszijden van de Atlanti
sche Oceaan het ontkennen, staat
het bezoek van de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Cyrus Vance aan zijn nieuwe
Conservatieve Britse collega
Lord Carrington, vooral in het te
ken van Rhodesië. Daarbij gaat
het om de vraag of er een nieuw
Anglo-Amerikaans plan ontwor
pen kan worden en of de econo
mische boycot moet worden op
geheven.
Het aan de macht komen van de
Conservatieven in Engeland be
tekent onder meer dat Londen
een tolerantere houding heeft in
genomen ten aanzien van het
nieuwgekozen zwarte meerder
heidsbewind van bisschop Mu-
zorewa in de Rhodesische hoofd
stad Salisbury. De Labour-rege-
ring had zich daarentegen vast
gelegd op het principe dat er geen
werkelijke nationale verkiezin
gen in Rhodesië gehouden kon
den worden zonder daarbij ook
de guerrillagroeperingen buiteil
het land te betrekken.
Nu doet zich de vreemde situatie
voor dat de Britse regering onder
Margaret Thatcher in principe
bereid is het nieuwe bewind in
Rhodesië te erkennen, maar pre
sident Carter en Andrew Young
niet. Daarentegen is er in Enge
land grote oppositie vanuit de
Labour-hoek, terwijl Carter in
Washington onder druk is gezet
door een overigens niet bindende
motie van de Senaat, die ook er
kenning wil en een opheffing van
de boycot.
Erfenis
Niet ten onrechte wijst Washington
de nieuwe Britse regering er weer
eens op dat het Rhodesische
probleem bij uitstek een Britse
erfenis is, maar Washington kan
zich tegelijkertijd niet opnieuw
permitteren dat Rhodesië een
tweede Angola wordt, waar de
Russen en Cubanen het nu voor
het zeggen hebbën.
Daarbij komt dat zowel Engeland
als Amerika gerespecteerde af
gevaardigden naar Rhodesië
stuurden tijdens de afgelopen
verkiezingen, die onafhankelijk
van elkaar tot de conclusie kwa
men dat de verkiezingen op de
mocratische manier zijn gehou
den.
Engeland zit nu echter met zijn ei
gen Gemenebest in de maag. Op
een het afgelopen weekeinde ge
houden bijeenkomst van hoge
commissarissen van Gemene
best-landen in Londen, is duide
lijk gebleken dat een meerder
heid van deze (vooral) Afrikaanse
landen, zich niet achter een er
kenning van het nieuwe bewind
in Salisbury kan scharen. De al
gemeen secretaris van de organi
satie van Gemenebestlanden,
Lamphal, wees er zelfs op dat het
Gemenebest niet bestaat uit het
Verenigd Koninkrijk en andere
aangesloten landen, maar dat
Groot-Brittannië deel uitmaakte
van het geheel.
Nigeria
Met andere woorden: Londen
moest er niet van uitgaan dat het
zijn wil aan het hele Gemenebest
kon opleggen. Een van de be
langrijkste opponenten binnen
het Gemenebest is Nigeria, dat al
op subtiele manier gedreigd heeft
stappen te zullen ondernemen
die de Britse investeringen in de
Nigeriaanse olie niet ten goede
zullen komen. Ook heeft Nigeria
in een vrijwel niet gerapporteerd
bericht onlangs een lagere Britse
diplomaat het land uitgewezen,
kennelijk om duidelijk te maken
dat de regering in Lagos geen ij-
dele dreigementen uit.
Londen heeft dan ook besloten de
kwestie wat af te koelen en eerst
de aangekondigde bijeenkomst
van Gemenebestlanden in Zam
bia, begin augustus, af te wach
ten. Deze conferentie zal ook bij
gewoond worden door koningin
Elizabeth en het zou Londen dus
slecht uitkomen beslissingen te
nemen die in Lusaka tot een
zichtbaar gespannen sfeer zou
den kunnen leiden.
Dit uitstel heeft bovendien het
voordeel dat Washington, en met
name president Carter, zijn voel
horens kan gaan uitsteken om uit
te vinden in hoeverre de motie
van de Amerikaanse Senaat straf
feloos genegeerd kan worden.
Maar Carter bevindt zich in de
ongemakkelijke positie dat hij
volgend jaar herkozen wil wor
den en veel speelruimte zal hij
daarom niet hebben. Het is dan
ook te verwachten dat de ge
sprekken tussen Vance en Lord
Carrington het erop aan zullen
sturen om Londen voorlopig
voor de Rhodesische kar te span
nen, waarna Washington als het
ware gedwongen lijkt te worden
om mee te werken.
Ambtenarenstop
in Engeland
LONDEN (UPI) - De nieuwe
Britse regering heeft gisteren
het aannemen van nieuwe
ambtenaren op het ministe
ries voor de duur van drie
maanden opgeschort en mee
gedeeld dat zij van plan is de
bezetting op de departemen
ten met ongeveer drie procent
te verkleinen.
De personeelsinkrimping zal
worden uitgevoerd via de na
tuurlijke afvloeiing.
De Conservatieve Britse rege
ring van Margaret Thatcher
staat de eerste krachtmeting
met de vakbonden te wach
ten. Twee werknemersorga
nisaties in de gezondheids
dienst hebben de strijd aan
gebonden tegen de plannen
van de regering het aantal
privé-bedden in ziekenhuizen
weer op te schroeven. De
bonden willen de privé-pa-
tiënten in de ziekenhuizen nu
gaan boycotten.
ADVERTENTIE
Heeft u het verlangen om de
vormgeving van uw bontmantel
aan te passen aan de modelijn
van deze tijd? Gaat u dan
eens praten met van
Egmond Breestraat.
Wij moderniseren uw mantel
veel plezier en maken
iets heel bijzonders van.
Uw bontmantel start het
„tweede leven".
Breestraat 173 Leiden
Telefoon 071 - 12 33 37
Maandag gesloten
donderdag koopavond.
Egyptische onderhandelaars
geen volledige overeenstemming
kunnen bereiken over de rege
ling van de overdracht van El
Arisj in de Sinai aan Egypte. De
resterende geschillen zullen ko
mend weekend opgelost moeten
worden door president Anwar
Sadat van Egypte en premier Be
gin.
De belangrijkste nog onopgeloste
vraag is of de 5.000 Arabische ar
beiders, die dagelijks in Israël
gaan werken, dit ook nog na die
overdracht van de stad aan Egyp
tische bestuur mogen blijven
doen. De kwestie is van belang
voor Israël, dat kampt met een
tekort aan arbeidskrachten in de
bouw, en voor El Arisj omdat een
aanzienlijk deel van de inwoners
nu is aangewezen op werk in Is
raël. Een ander probleem betreft
het gebruik van een wasserij in El
Arisj voor het Israëlische leger.
Het Israëlische parlement heeft gis
teren na een stormachtig debat
met 52 stemmen tegen 44 stem
men drie moties van wantrouwen
tegen de regering van premier
Menachem Begin verworpen. De
moties waren afkomstig van de
socialistische partij, de acht le
den tellende Shaï-fractie en de
vijf leden tellende communisti
sche groepering. Aanleiding was
de stijging van de kosten van le
vensonderhoud met bijna 9 pet in
april en de verwachting dat de
inflatie dit jaar de 60 pet te boven
zal gaan.
Sjimon Peres, de leider van de so
cialisten, deed een beroep op het
kabinet af te treden omdat het de
inflatie niet in de hand kan hou
den. Minister van financiën Sim-
cha Ehrlich die namens de rege
ring sprak, herinnerde Peres er
aan, dat onder het bewind van
zijn partij honderdduizenden
werknemers de straat waren op
gegaan om te protesteren tegen
de moeilijke economische om
standigheden.
"Wie zorgde voorde sociale kloof in
Israël? Die is niet pas gisteren
ontstaan", aldus Ehrlich. Het
huidige kabinet kwam in mei
1977 aan de macht nadat de so
cialisten 29 jaar aan de regering
waren geweest.
De communist TewfikToubi gaf als
zijn mening dat de inflatie ver
oorzaakt werd door enerzijds de
buitengewoon hoge militaire uit
gaven en aan de andere kant de
stichting van nieuwe nederzet
tingen in de bezette gebieden. Na
een debat van ruim drie uur wer
den de drie moties in ëén stem
ming met 52 tegen 44 stemmen
verworpen.
OP ROLLETJES
Een rolschaatsdag in het Amerikaanse Denver, was voor de politie
aanleiding het ook met dit middel van vervoer te proberen. De
rolschaatsoptocht verliep, dankzij het aanpassingsvermogen van
de agenten, dan ook op rolletjes.
OP Z'N POOTJES TERECHT
Het schaap dat in de weilanden bij het Friese dorp Suawoude op
zijn rug lag, is via Radio Scheveningen uit zijn onaangename
positie bevrijd. Een in het Prinses Margrietkanaal passerende
schipper zag het dier in onmacht liggen. Hij zocht met zijn boor-
dradio contact met Radio Scheveningen. Daar waarschuwde
men de rijkspolitie te water m Amsterdam en vandaar werden de
collega's van ds meldkamer in Leeuwarden ingelicht.
In Leeuwarden waarschuwde men de gemeentepolitie van
Tietjerksteradeel. Van het hoofdbureau in Bergum spoedde zich
een auto naar het weiland. Daar vonden de agenten weldra het op
zijn rug liggende schaap. Het dier werd snel weer op zijn pootjes
gezet.
UIT DE LUCHT
De Amerikaanse advocaat J effrey Largent heeft de rechtbankauto
riteiten gevraagd "Space Agency" te vervolgen om meer te weten
te komen over de manier waarop het ruimtelaboratorium Sky lab
op aarde neerstort en de gevolgen daarvan.
Nasa heeft verklaard dat de Skylab in juni of juli naar beneden zal
komen. De advocaat wil weten wat er dan moet gebeuren met de
wrakken en hoe kan worden voorkomen dat er ongelukken ge
beuren.
VERHOUDING ARTS-PATIËNT
Minstens 25 procent van de Amerikaanse vrouwenartsen en 13
procent van de huisdokters geven toe dat zij "erotisch contact"
met hun patiënten hebben, gaande van een zoen tot gemeen
schap.
Dit is het resultaat van een enquete die het tijdschrift "Ladies
Home Journal" heeft gehouden onder 420 medici in New York en
in Los Angeles. Negentien procent der ondervraagden vindt het
"erotisch contact" van nut voor de patiënt.
Dr. Barbaru Bess, hoogleraar in de psychiatrie, stelt vast dat de
artsen die van de relatie met hun patient misbruik maken, tot nu
toe hebben geprofiteerd van de bedeesdheid van de vrouwen.
In die houding komt volgens haar door de emancipatie geleidelijk
verandering.
TEHERAN (DPA) - De Iraanse re
gering heeft fel geprotesteerd te
gen een resolutie van de Ameri
kaanse Senaat, waarin de te
rechtstellingen in Iran worden
veroordeeld. Dit heeft de Iraanse
minister van buitenlandse zaken,
Ibrahim Jadzi, gisteren in Tehe
ran meegedeeld. Jadzi noemde
de resolutie een „openlijke in-
mening in de binnenlandse aan
gelegenheden van Iran, die on
aanvaardbaar is". De regering is
zich ervan bewust dat de resolu
tie van de Senaat niet noodzake
lijkerwijs het Amerikaanse be
leid weerspiegelt", zo zei Jadzi,
„maar we achtten het nodig een
protest in te dienen".
Zondag had Iran Washington al la
ten weten dat de komst van de
nieuwe Amerikaanse ambassa
deur naar Teheran. Walter Cutler,
uitgesteld dient te worden „tot
het politiek klimaat tussen beide
landen beter is".
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken, Kenneth Brown,
heeft de hoop geuit dat „het mis
verstand" in de betrekkingen
tussen Iran en de VS spoedig uit
de wereld zal zijn geholpen en dat
de nieuwe Amerikaanse ambas
sadeur naar Teheran „in de nabije
toekomst" kan vertrekken. Dit
was het eerste officiële commen
taar Van Amerikaanse zijde op de
verklaring van Iran dat het ver
trek van die ambassadeur moest
worden uitgesteld.
Brown zei voorts dat de betrekkin
gen tussen Iran en de VS in een
„enigszins moeilijk" stadium
verkeren hetgeen deels is voort
gevloeid uit de steun die de VS in
het verleden aan het bewind van
de sjah hebben verleend. „Was
hington hoopt dat het verleden
spoedig zal zijn vergeten", aldus
Brown
Deelnemer Stichting Bontwaarbo
BELGRADO (UPI) - President Ti
to van Joegoslavië is gisteren in
Joegoslavië teruggekeerd van
zijn vijfdaags 'vriendschappelijk
bezoek' aan de Sowjet-Unie. Bij
terugkeer zei Tito dat de bespre
kingen 'zeer nuttig' zijn geweest,
en dat hij tevreden is over een
„succesvol bezoek".
„We zijn ervan overtuigd dat er
reële voorwaarden aanwezig zijn
voor een verdere vriendschappe
lijke en algehele ontwikkeling
van onze betrekkingen en sa
menwerking, op basis van begrip
en respect Op veel punten zijn de
Sowjet-Unie cn Joegoslavië het
eens, aldus Tito, en de bestaande
geschillen die af en toe tot span
ning leiden in de bilaterale be
trekkingen moeten geen obstakel
zijn voor samenwerking op breed
vlak.
De Joegoslavische president zei dat
hij er in zijn besprekingen met
president Brezjnjev de nadruk op
had gelegd dat de positie van
niet-gebondenheid voor Joego
slavië uitgangspunt blijft voor de
betrekkingen met alle landen.
Tijdens het bezoek heeft Brezj-
nev opnieuw bevestigd dat de
Sowjet-Unie zich niet zal mengen
in de zaken van Joegoslavië.
Het Russische partijblad "Prawaa*
schrijft naar aanleiding van het
bezoek van Tito dat de inzichten
op het gebied van de buitenland
se politiek weliswaar zeer ver
schillend zijn maar dat de be
trekkingen tussen Moskou en
Belgrado daarvan geen hinder
ervaren.