Salvador Dali 75
en 'onsterfelijk'
toegelicht
Toneelprijzen
voor Caro van
Eyck en
Jules Croiset
{jWÉ[R™9!sïmma\
Mooi weer lokt blazers straat op
energiebesparing
DONDERDAG 10 MEI
-i»,ii.wi«7ffra
AMSTERDAM (ANP) - De Theo d'Or voor dit jaar is toegekend aan Caro
van Eyck en de Louis d'Or aan Jules Croiset. Deze twee belangrijkste
toneelprijzen voor hoofdrollen worden jaarlijks toegekend door de Ver
eniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties in Nederland.
Caro van Eyck krijgt de prijs voor hand", van D. L. Coburn, dat als
haar vertolking van Fonsia Dor- vrije produktie onder regie van
sey in het stuk "Een gelukkige Karl Guttman is uitgebracht.
i Eyck
Jules Croiset krijgt de Louis d'Or
voor zijn titelrol in "Platonov'
van Anton Tsjechov, gebracht
door het Publiekstheater onder
regie van Hans Croiset.
Voor de beste vrouwelijke bijrol is
de Colombina toegekend aan
Pauline van Rhenen als Vittoria
in 'Het buitenverblijf van Gol-
doni, uitgebracht door toneel
groep Theater onder regie van
Oratio Costa Giovangigli. De
Jules Croiset
Harlekino, voor de beste manne
lijke bijrol, krijgt Willem Wagter
voor zijn Christopher Sly in 'De
feeks' van Shakespeare, door to
neelgroep 'De Appel' in de regie
van Erik Vos. De Hans-Snoek
prijs voor de beste prestatie op
het gebied van jeugdtheater is
toegekend aan kindertheater
Wiedus.
De prijzen zullen woensdag 23 mei
worden uitgereikt in kasteel
Erenstein in Kerkrade.
MEER TONEEL
DEN HAAG - Het aantal toneel
voorstellingen in ons land steeg
in hel seizoen 1977/'78 met acht
tien procent naar 3.647. Het aan
tal bezoekers van toneelvoorstel
lingen steeg met 24 procent tot
969.100. De toeneming van het
aantal nieuwe uitvoeringen komt
zuiver voor rekening van de
nieuwe gesubsidieerde gezel
schappen. Vijf nieuwe gezel
schappen zorgden samen voor
twintig procent van de voorstel
lingen.
Een en ander blijkt uit cijfers die
het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft gepubliceerd over
kunst öp de planken. De ontwik
keling van en belangstelling voor
mime, concert, opera/operette en
ballet waren minder positief. Het
aantal concerten nam ten opzich
te van het seizoen ervoor toe met
vier procent. Het aantal voorstel
lingen van mime, opera en ballet
daalde met respectievelijk acht,
één en zeven procent. De belang
stelling voor opera- en operette
voorstellingen steeg met twee
pet. tot 283.200 bezoeken. De be
langstelling vooi; de andere drie
musische vakken daalde echter,
en wel met 17 pet bij mime, één
pet bij concerten en drie pet bij
balletuitvoeringen.
Lou Geels
opnieuw in
ziekenhuis
ROELOFARENDS VEEN/LEI
DEN - Acteur Lou Geels is op
nieuw voor onderzoek opgeno
men in het Leidse Diaconessen-
huis. Kortgeleden werd hij daar
uit ontslagen nadat een long was
verwijderd.
Jazz-zanger
Jefferson
vermoord
DETROIT (UPI) - De Amerikaanse
jazz-zanger Eddie Jefferson is
gisterochtend in Detroit in de
Amerikaanse staat Michigan
doodgeschoten. De politie heeft
in verband met de moord al een
arrestatie verricht.
Jefferson werd door velen be
schouwd als een van de belang
rijkste
derne jazz.
Filmregisseur
Saville (83)
overleden
LONDEN-De Britse filmregisseur
Victor Saville, één van de baan
brekers van de zevende kunst', is
gisteren op 83-jarige leeftijd in
Londen overleden.
Onder Savillés talrijke films zijn
"The greengage summer" en
"Goodbye mr. Chips", met wijlen
Robert Donat.
MADRID (DPA) - Salvador
Dali, de schilder uit Cata-
lonië, die zoals geen ande
re kunstenaar het surrea
lisme symboliseert, wordt
morgen 75 jaar. Die datum
van 11 mei brengt de veel
besproken maar vaak ook
belachelijk en bespottelijk
gemaakte Dali - met wiens
opgekrulde snor menig
een meer vertrouwd is dan
met zijn kunstwerken -
weer in het nieuws.
Trouwens de roemruchte Spaanse
surrealistische schilder, is giste
ren officieel en feestelijk toegela
ten als lid van de gezaghebbende
Franse Academie der Schone
Kunsten. Hij is hierdoor opgeno
men in de kring van onsterfelij-
ken.
Dali, die vergezeld ivas van zijn
Russische vrouw Gala, had voor
de gelegenheid een enorm zelf
ontworpen zwaard meegebracht
met een gouden kop in de vorm
van een adelaar met uitgespreide
vleugels. Hij droeg het pronkstuk
op aan Gala, "die mij mijn hele
leven heeft geïnspireerd"
Lang voordat het begrip "happe
ning" bestanddeel van het
kunstbedrijf werd, had Dali met
kluchtige acties van zich doen
spreken. "Belangrijk is dat over
ons gesproken wordt, zelfs wan
neer het in gunstige zin is". Deze
zin, die de hoofdfiguur in het
door hem in 1932 geschreven
draaiboek voor de film "Baboua"
in de mond werd gelegd, weer
spiegelt duidelijk zijn eigen me
ning. Een grote begaafdheid en
een ongebreidelde verbeelding
typeren de kunstenaar Dali. Zijn
vader, notaris in het Catalaanse
Figueras, merkte reeds vroeg het
schildertalent van zijn zoon op en
hielp het te ontwikkelen. Na zijn
scholing in Figueras leerde Dali
in Barcelona achtereenvolgens
het impressionisme, het pointil-
lisme en het futurisme kennen
voordat hij in 1921 zijn studie aan
de Academie voor Schone Kun
sten in Madrid begon.
Negentiende eeuwse schilders zo
als Arnold Boecklin en Ernest
Meissonnier oefenden een sterke
invloed op hem uit. Dali daar
over: "Toen de renaissance het
onsterfelijke Griekenland wilde
navolgen brachten zij Raffael
voort. Ingres wilde Raffael na
volgen en bracht Ingres
voort.Dali wilde Meissonnier
navolgen en bracht Dali voort.
Degenen die niemand willen na
volgen brengen niets voort".
Voor Dali, evenals voor de surrea
listen in het algemeen, was echter
de bekendheid met het werk van
Sigmund Freud bepalend. Die
gaf hem een antwoord op de
kwellingen van de fantasie die
hem van kindsbeen af overvielen.
Timothy Leary, de lsd-profeet,
verklaarde eens: „Dali is de enige
lsd-schilder die geen lsd ge
bruikt".
Dali's landgenoot Joan Miro stelde
hem in 1928 in Parijs voor aan de
surrealisten tot wier groep hij in
1929 bij zijn verhuizing naar de
Franse hoofdstad toetrad. In dat
zelfde jaar trouwde hij met "Ga
la", de van de surrealistische
dichter gescheiden Russin Elena
Diaranoff.
Dali schilderde zoals de overige
vertegenwoordigers van het "na
turalistisch surrealisme" - Yves
Tanguy, Rene Magritte en Paul
Delvaux - met de grootste zorg
voor het detail alledaagse voor
werpen zoals uurwerken, klavie
ren en telefoons die hij als
droombeeld samenvoegde. Hij
gebruikte felle kleuren als uit
drukking van zijn dromen van
geweld waarin de voorstellingen
van bloed, verrotting en excre
menten overheersen.
Nog voor zijn verhuizing naar de
Verenigde Staten in 1940 wendde
Dali zich af van het surrealisme.
Andre Breton had hem reeds in
r Salvador Dali met zijn zelfontworpen zwaard bij het betreden
Franse Academie der Schone Kunsten
1943 uit de groep uitgesloten.
Daarvoor waren echter in sa
menwerking met Luis Bunuel,
die zoals Dali deel uitmaakte van
de vriendenkring rond Federico
Garcia Lorca twee belangrijke
surrealistische films ontstaan:
"Le Chien Andalou" en 'L'Age
d'Ore".
In geheel de Verenigde Staten wer
den Dali-tentoonstellingen ge
houden. Hij ontwierp decors en
kostuums voor ballet, opera en
voor dure winkels en werkte als
Parijs.
sieraden-ontwerper en binnen
huisarchitect. Daarnaast schil
derde hij hoofdzakelijk religieus
geinspireerde doeken.
In 1955 keerde Dali naar Spanje te
rug. Als hij zich niet in zijn New-
yorkse woning of hotel "Meuris-
se" in Parijs bevindt, vertoeft hij
in zijn witgelakt huis in Lligat bij
Cadaques aan de Costa Brava.
Nog ten tijde van Franco, die hij
verscheidene malen bezocht,
werd in 1974 in Figueras een Da-
li-museum geopend.
ADVERTENTIE
Maak gebruik
mampaey-maas bv mm\
onze jarenlange
ring op het gebied van stook-
en regeltechniek en doe mee aan
dit kunt u o.a. bereiken door
vakkundig en regelmatig onder
houd van de CV-ketel en appara
tuur
optimalisering van het gas-
stroomverbruik
resp. ketel(s) en pomp(en).
Dag-nacht en/of. buitenregeling
voor woonhuizen
Bij grote installaties kan door
middel van optimalisering een
zeer belangrijke kostenbesparing
worden verkregen.
Wij plaatsten dergelijke instal
latie reeds in Flatgebouwen -
scholen - kantoren - verzorgings
centra
Vrijblijvend inlichtingen worden
U gaarne verstrekt,023-258191
Donkerelaan 66 Postbus 9 Bloemendaal
AMSTERDAM (ANP)-Voorbijgangers op het Amsterdamse Mu
seumplein werden gistermiddag vergast op een gratis concert in
de open lucht. Het Nederlands Blazersensemble had. aangelokt
door het mooie weer, besloten de grote zaal van het Concertge
bouw links te laten liggen en het aangekondigde lunchconcert
op het gras ten beste te geven. Ook het buffet van het Concertge
bouw verplaatste voor deze gelegenheid zijn handel naar het
plein. Het publiek reageerde geestdriftig. Een enthousiasteling
kwam de gelederen zelfs ongevraagd "versterken" en blies op
zijn mondharn
HEDENAVOND
DOCOS 1 -
DELFEA 1
aanvang 19.15 uur
Terrein:
Haagse Schouwweg
NEDERLAND 1
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Sesamstraat (NOS)
Paspoort voor Turken (NOS)
Journaal (NOS)
Popeye (VARA)
Twee voor twaalf, kwis (VARA)
Geflopt: kleine gebeurtenissen uit de muziekgeschiede
nis (VARA)
Wie vermoordde Georgi Markov?, aktuele documentaire
(VARA)
Journaal (NOS)
Den Haag vandaag (NOS)
Fabeltjeskrant voor de groten (NOS)
Panoramiek (NOS)
Journaal (NOS)
18.00
18.30
18.45
18.55
18.59
19.05
19.45
21.37
21.55
22.10
22.20
23.15
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.25 - Leren, hoe doe je dat? (afl. 23) (OS-TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Astronautjes (AVRO)
19.05 - AVRO's Toppop (AVRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Superschot met AVRO's Televoetbalkanon (AVRO)
20.40 - AVRO's Puzzeluur (AVRO)
21.40 - Dallas (5 en slot) (AVRO)
22.40 - Televizier Magazine (AVRO)
23.15 - AVRO's Sportpanorama (AVRO)
23.45 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
18.00 Dierenserie. 18.20 Filmrepor
tage. 18.50-19.00 Journ.
WDR: 19.00 Vorstoss in die Vergan-
genheit. 19.15 Mike Andors - Repor
ter der Grossstadt. 20.15 Ak-
tual.-magaz. 20.45 Detektiv Harve>).
21.00 Joum. 21.15 Discussieprogr.
22.00 Cabaretprogr. 22.45 Spelprogr.
23.30 Aktual. 24.00 Sport.
1.00
DUITSLAND II
18.00 Joum. 18.10 Tekenfilmserie.
18.40 Aktual. en muz. 19.20 Spannagl
Sohn. 20.00 Joum. 20.30 Amuse-
mentsprogr. 21.30 Satirisch progr.
22.00 Aktual. 22.20 Discussieprogr
23.35 Abhangig und unabhangig
Studiehulp voor
Kleuterprogr. 19.30 Tv-cursus Na
tuurkunde. 20.00 Jeugdmagaz. 20.45
Journal 3. 21.00 Joum. 21.15 Ameri
can Graffiti, speelfilm. 23.00 Cultu
reel magaz. 23.30 Filmreportage. 0.1 i
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Kinderserie. 18.05 Jeugdprogr.
18.30 Schaduwen, jeugdserie. 18.55
Slapstick. 19.17 Standpunten. 19.37
Meded. en Morgen. 19.45 Journ.
20.10 Poppenshow. 20.35 Panorama.
21.25 Achter de coulissen van het
Witte Huis. 23.00 Joum.
NET D
Van 18.00 tot 20.10: Zie NET 1. 20.10
Sportprogr. 20.40 Trouwen. 21.40
Cultureel magaz. 22.05 Filmru-
De VARA-televisie zendt vanavond onder de titel 'Wie ver
moordde Georgi Markov' een in samenwerking met de BBC ge
maakte documentaire uit over de zogenaamde 'Paraplumoord' in
Londen. Op 7 september van het vorige jaar overleed daar de naar
het westen gevluchte Bulgaarse schrijver Georgi Markov op ge
heimzinnige wijze.
Bij een nauwgezet onderzoek bleek, zoals gisteren al uitvoerig in
deze krant vermeld, in zijn rug een minuscuul kogeltje ter grootte
van een speldekop te zitten, waarin vier gaatjes de mogelijkheid
boden om er vergif in op te bergen. Aangenomen wordt dat dit
kogeltje vanuit de punt van een paraplu op Markov werd afge
vuurd.
Een nauwgezet onderzoek bracht aan het licht, dat Markov gestor
ven moest zijn aan ricine. Een microgram van dit gif zou al vol
doende zijn om een mens te doden.
Ex-leden van de Bulgaarse geheime dienst zeggen in de film ervan
overtuigd te zijn dat de moord op Markov is beraamd en uitgevoerd
door deze geheime dienst, die sterk onder invloed zou staan van de
Russische KGB.
De documentaire bevat o.m. beelden die onlangs in de Bulgaarse
hoofdstad Sofia zijn gemaakt. (Nederland 12035 uur).
In de televisie-actualiteitenrubriek Televizier-Magazine van de
AVRO wordt vanavond naar aanleiding van het verschenen
zwartboek van verpleegkundigen aandacht besteed aan de
problemen in de Nederlandse ziekenhuizenDe AVRO heeft voorts
reportages over de tegenstellingen in Amerika inzake de Salt-be-
sprekingen en over een softenon-kind, dat, inmiddels volwassen
geworden, met de handicap heeft leren leven (Nederland 2, 2230
uur).
DONDERDAG 10 MEI
HILVERSUM I
(NOS: Ieder heel uur nws). NCRV:
18.11 Hier en nu. 18.30 (9 In bewe
ging. 18.45 (9 Leger des Heilskwar-
tier. 19.02 (9 De wereld zingt Gods
lof. 19.55 (9 Optie man af. 20.03 (9 T
Is Ted-tijd. 21.02 (9 Orgelconcert.
21.40 (9 Literama-Donderdag. 22.02
(9 Bij de tijd. NOS: 23.02 (9 Met het
oog op morgen. KRO: 0.02 (9 De
Nachtspiegel. 1.02 (9 Herrie en Har
ry op I. 6.02 (9 Country Time. 6.50
Het levende woord.
HILVERSUM II
NOS: 18.00 Nws. IKON: 18.05 Kleur.
OVERHEIDSVOORL.: 18.35 Tekst
en uitleg, rubriek van het Ministerie
van Onderwijs en Wetenschappen.
AVRO: 18.50 AVRO-tema. 19.00
Stemmen van weleer. 19.20 <9 In de
kaart gespeeld. 21.00 Het kan niet al
tijd kaviaar zijn, hoorspelserie (7).
22.30 Nws. 22 40 (9 Klassieke muz.
voor strijkers. 23.02 (9 Vanuit Faure
(VI). 23.45 (9 Kamermuz. 23.50 Ra-
dioioum. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
(NOS: Ieder heel uur nws). P.P.:
18.03 Uitzending van DS'70. NOS:
18.13 (9 De Avondspits met de Na
tionale Hitparade. TROS: 19.02 (9
Poster. 20.02 (9 Europarade. 22.02 (9
Sesjun. 23.02-24.00 (9 Hugo van
Gelderenshow.
VRIJDAG 11 MEI 1979
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws. KRO: 7.03
Echo. 7.13 (9 Even na zeven. (8.03
Echo). 9.03 (9 Anne van Egmond.
12.03 (9 Hans van Willigenburg.
14.02 (9 De harmonie is laat van
daag. 15.02 (9 Gastenmiddag. 17.02
(9 ....En zo hoort het ook!
HILVERSUM II
VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtend-
gymn. VPRO: 7.20 VPRO-Expresse.
(7.30, 8.00 en 8.30 Nws) 9.00 Gyinn.
voor de vrouw. 9.10 Waterstanden.
9.15 Expres-VPRO, sociaal-cultu
reel programma. NCRV: 10.30 On
der schooltijd. NOS: 10.45 De Werk
bank. AVRO: 11.00 Schoolradio.
TROS: 11.20 Week in - week uit.
12.26 Meded. t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. 12.36 Aktua. NOS:
13.00 Nws. 13.11 Meer over minder.
14.20 Op de zeepkistkomt u maar.
14.45 Rechtoprecht. 15.00 Stad en
land. 15.15 Knollen voor citroenen.
15.30 Kijk op de Derde Wereld en
Oost-Europa. 16.10 Kijk op West-Eu
ropa. 16.20 Kijk op Den Haag. 16.30
Joumalistenforum. VOO: 17.00 Info-
radio.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. EO: 7.02 (9
Ronduit op drie. 8.03 (9 EO-Metter-
daad-Memo. 8.05 (9 Tijdsein. 9.03 (9
De muzikale fruitmand. 10.03 (9 Te
elfder ure NCRV: 11.03 (9 Pop Non
stop. 12.03 (9 Goeiemiddag. VOO:
14.03 (9 Tipparade. 15.25 (9 Pop-
joumaal. 15.30 (9 Top 40.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 (9 Vroeg klas
siek. 9 00 Nws. 9.02 (9 Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance, y.30
(9 Vrijdagmorgenconcert. VOO:
11.00 (9 Muziek voor miljoenen, deel
1 11.30 Interview. 12.00 Nws. 12.02
Wie, wat, waar? Telefoonkwis. 12.15
(9 Muziek voor miljoenen, deel 2.
EO: 13.00 (9 Klankspiegel. 14.00
Nws. 14.02 (9 Woord der waarheid.
14.20 (9 Sefer t'Hillim. 14.45 (9
Plaat-Praat. VPRO: 15.00-17.00 l
Muziek op vier.
