Regering van
Thatcher
snel verwacht
Europa hoopt op matiger koers van Engelsen
Israel blijft
buiten grenzen
nva
Europese verkiezingen dreigen te verdrinken
-HUIHE&2S3a8
Staking
treft het
onderwijs
in Belgie
ZATERDAG 5 MEI 1979
BRUSSEL (Reuter/UPI/AFP/
DPA) - De twee belangrijkste bui
tenlandse problemen waarvopr
de nieuwe Britse premier, Marga
ret Thatcher, zich geplaatst zal
zien zullen Rhodesië en de EG
zijn.
De EG verwacht van de regerings
wisseling in Londen een mati
ging van de harde koers die La
bour in Brussel ingeslagen had.
De betrekkingen tussen Groot-
Brittannië en zijn partners be
reikten een dieptepunt door de
vijandigheid en de obstructie van
Labour-minister van Landbouw,
John Silkin. Hem werd verweten
in Brussel oppositie te bedrijven
om op het gebied van de binnen
landse politiek daarvan te profi
teren.
Spoedig na de hervorming van de
nieuwe regering zal mevrouw
Thatcher de nieuwe Europa-
koers moeten bepalen want al op
21 juni wordt zij op de eerste top
conferentie met de nieuwe colle
ga's verwacht. Kort daarna zal zij
aan de westelijke top met de Eu
ropese partners en de Ameri
kaanse president, Jimmy Caiter,
in Tokio deelnemen.
Rhodesië
In Rhodesië noemde premier Ian
Smith de overwinning van That
cher "goed nieuws". Maar hij
voegde er voorzichtig aan toe: "Ik
geloof niet dat de Rhodesiërs zo
kortzichtig zijn dat zij denken dat
er nu sprake zal zijn van een
complete wijziging van het Britse
standpunt jegens Rhodesië".
De woordvoerder van de Verenigde
Afrikaanse Nationale raad,
UANC, van bisschop Muzorewa -
die de eerste zwarte premier zal
zijn - noemde de overwinning
van de Consercvatieven "een
belangrijke doorbraak". "Wij
geloven niet dat alles automa
tisch zal gaan, maar wij hopen dat
mevrouw Thatcher ons zal hel
pen weer een wettige status t:
krijgen en dat zal kunnen bijdra
gen tot opheffing van de VN-
sancties tegen ons". Hij was
vooral verheugd dat David Owen
geen minister van buitenlandse
zaken meer zal zijn.
In de Verenigde Staten zorgde de
verkiezingsoverwinning van de
conservatieven voor grote kran
tenkoppen. Men had wel wat be
denkingen wat het gebrek aan
ervaring van Thatcher in buiten
landse politiek betreft.
De Amerikaanse regering gaf geen
commentaar. Regeringsfunctio
narissen wezen slechts op de tra
ditioneel nauwe banden met
Londen die door verkiezingsuit
slagen niet grondig beinvloed
worden.
Het Sowjetrussische persbureau
Tass zag als oorzaak voor de ne
derlaag van Labour de ontevre
denheid van de kiezer over de
economische situatie van het
land.
Het staatshoofd Giscard d'Estaing.
"Wij houden vast aan de regel ons
niet te mengen in de binnenland
se zaken van onze bondgenoten".
"Wat de eerste minister aangaat, ik
zeg al vier jaar lang dat ik een gro
tere rol voor de vrouw in de poli
tiek en in de uitoefening van ver
schillende verantwoordelijkhe
den wens.
In India heeft mevrouw Indira
Ghandi, die elf jaar permier was,
gezegd "het doeter niet toe of een
premier een man of een vrouw
is".
Vrouwelijk
In Japan echter schijnt de over
winning van mevrouw Thatcher
al een onverwacht probleem voor
de autoriteiten te hebben opgele
verd. Politiekringen zeiden dat
een speciale groep van ongeveer
20 vrouwelijke lijfwachten zou
worden opgeleid om haar te be
schermen tijdens de economi
sche top van zeven industrielan
den in Tokio, volgende maand.
LONDEN (Reuter/UPI/AFP/DPA) - Na een overtuigende
verkiezingsoverwinning van de Conservatieve Partij
heeft koningin Elizabeth Margaret Thatcher gistermid
dag belast met de vorming van een nieuwe regering. Zij
wordt de eerste vrouwelijke premier van Groot-Brittan-
nië, en ook van Europa. De eerste benoemingen voor het
kabinet werden vandaag reeds verwacht.
Na het bezoek aan Buckingham
Palace begaf mevrouw Thatcher
zich direct naar Downingstreet
10, de ambtswoning van de pre
mier, waar ze de juichende om
standers zichtbaar ontroerd be
loofde zich volledig te zullen in
zetten om te voldoen aan de ge
wekte verwachtingen.
Eerder op de dag had de verslagen
Labour-premier James Callag-
han zijn nederlaag toegegeven en
zijn opvolgster gelukgewenst
"Het is een groot ogenblik in de
geschiedenis van het land dat nu
een vrouw dit ambt bekleedt"
aldus Callaghan. Hij weet de ne
derlaag van zijn partij aan de sta
kingen en arbeidsonrust waar
door Engeland de afgelopen win
ter is geteisterd.
De vakbonden, die nauw verbon
den zijn met de Labourpartij
reageerden teleurgesteld op de
ruime Conservatieve stembusze
ge. Maar voorzitter Tom Jackson
van de overkoepelende vakcen
trale TUC zei dat de vakbeweging
De einduitslag van de verkiezin
gen voor het Britse lagerhuis
luidt: (tussen haakjes de zetel
verdeling van 1974).
Conservatieven: 43,9 procent - 339
zetels (276)
Labour: 36,9 procent - 268 zetels
(319)
Liberalen: 13,8 procent - 11 zetels
(13)
Schotse nationalisten: 1,6 procent
- 2 zetels (11)
Welsh nationalisten: 0,4 procent -
2 zetels (3)
Ulster unionisten en overigen: 3,4
procent - 13 zetels (13)
De opkomst was 76 procent, verge
leken met 72,8 procent in 1974.
De Conservatieve partij heeft dus
een ruime meerderheid gekre
gen, zodat mevrouw. Thatcher
verzekerd is van een comforta
bele regeringsmeerderheid in
het Lagerhuis, dat in totaal 635
zetels telt.
geen sabotage of obstructie zal
plegen tegen de nieuwe regering
Verschillende vakbondsleiders lie
ten wel doorschemeren dat een
confrontatie dreigt als mevrouw
Thatcher haar plannen om de
vakbeweging aan banden te leg
gen uit wil voeren.vDe nieuwe
premier heeft aangekondigd dat
ze een eind wil maken aan de
"closed shop" (verplicht vak
bondslidmaatschap) en het pos
ten bij stakingen wil inperken
De bonden mogen volgens deze
plannen pas een staking uitroe
pen nadat de leden zich daar in
een geheime stemming voor
hebben uitgesproken.
Tevredenheid
Grote tevredenheid heerste daar
entegen in de "City", het finan
ciële zenuwcentrum van Londen.
Op de Londense effectenbeurs
werd een record-stijging van de
aandelenkoersen genoteerd.
Mevrouw Thatcher zal nu haar mi
nistersploeg gaan samenstellen,
waarin naar verwachting veel
nieuwe gezichten zullen opdui'
ken. Voor het nieuwe lagerhuis
op 9 mei bijeenkomt moet het
kabinet gereed zijn.
Drie kandidaten worden genoemd
als de belangrijkste kanshebbers
voor het departement van bui
tenlandse zaken: lord Carrington,
voormalig minister van defensie,
Edward Heath, ex-premier, en
Francis Pym, woordvoerder voor
buitenlandse zaken in het Con
servatieve schaduwkabinet. Car
rington en Heath hebben verre
weg de meeste ervaring in de bui
tenlandse politiek. Maar anders
dan Pym horen zij niet tot me
vrouw Thatchers kern van ver
trouwelingen.
Liberalen
De Liberalen, die hoopten dat een
fikse winst en een pat-stelling in
het Lagerhuis hen opnieuw een
plaats op het midden van de wip
zouden geven, boekten een te
leurstellend resultaat. Ze vielen
van 13 zetels terug op elf. Gezien
de overweldigende Conservatie
ve meerderheid zal mevrouw
Thatcher geen rekening hoeven
te houden met liberale verlan
gens, waaronder vanouds een
omschakeling van het districten
stelsel naar evenredige verte
genwoordiging voorop staat.
De Schotse nationale partij leed
een vernietigende nederlaag, en
komt van elf op twee Lagerhuis-
zetels. Labour profiteerde het
meest van de ondergang van de
Schotse nationalisten. De Schot
se nationale partij gaf de directe
aanleiding tot deze verkiezingen,
door voor een motie van wan
trouwen te stemmen die de rege-
ring-Callaghan ten val bracht
Daardoor kon Callaghan niet, zo
als gebruikelijk, zelf een gunsti
ger tijdstip afwachten voor het
uitschrijven van nieuwe verkie
zingen die overigens toch in de
loop van dit jaar gehouden had
den moeten worden.
In deze krant is gisteren vermeld
dat de Labourminister van bui
tenlandse zaken David Owen zijn
zetel in het Lagerhuis verloren
had. Dit is onjuist. Hij heeft zijn
zetel met een kleine meerderheid
van iets meer dan 1000 stemmen
behouden
Leider Spaanse
Basken bij
aanslag gewond
BIARRITZ (DPA) - Bij een aanslag
in Biarritz is gisteren de Spanjaar
Txomin Iturbe Abasolo gewond
geraakt. Iturbe wordt beschouwd
als één van de leiders van de Bas-
kische afscheidingsbeweging
ETA Hij werd bij de aanslag door
twee schoten getroffen.
Het betreft de derde actie die bin
nen een paar maanden in Frans
Baskenland is ondernomen te
gen vermoede leden van de E.T.a.
De vertrekkende man en de komende vrouw Niet. lang nadat de versla
gen James Callaghan de aintswoning van de Britse eerste minister aan
Downingstreet 10 verliet om officieel zijn ontslag bij de koningüi aan te
bieden, kwam de nieuwe "■premiere" van Engeland, Margaret Thatcher
haar optrekje voor de komende tijd inspecteren
Ondanks „Camp David"
BRUSSEL (AND - Vrijwel het
gehele openbare onderwijs in
België heeft gisteren stii gele
gen als gevolg van een staking.
De meeste scholen bleven dicht
omdat de leerkrachten niet ver
schenen, gevolg gevend aan een
oproep van cie vakbonden.
Slechts de weinig betekenis
hebbende liberale vakbond
hield zich afzijdig van de actie
die was uitgeroepen door de so
cialistische en christelijke on-
derwijsvakbonden.
Doel van de staking was de
overheid duidelijk te maken dat
aan de werkgelegenheid in het
Belgisch onderwijs niet ge
tornd mag worden. De vakbon
den organiseerden deze staking
ook omdat ze van mening zijn
dat bepaalde bezuinigings
maatregelen die de regering op
het oog heeft, de kwaliteit van
het Belgisch onderwijs, scha
den.
Meer dan tienduizend leer
krachten, van wie velen met ex
tra treinen en bussen uit het ge
hele land waren aangevoerd,
hielden gistermiddag in Brus
sel een betoging. Ook enige
honderden scholieren hielden,
apart, een demonstratieve op
tocht. Er deden zich geen inci
denten voor. Wel ontstond door
de demonstratie een volledige
chaos in het Brusselse spits-
uurverkeer.
ADVERTENTIE
JERUZALEM (UPD - Israël heeft
Egypte gisteren laten weten dat
de akkoorden van Camp David
het land niet verplichten zich te
rug te trekken van de westelijks
Jordaan-oever, de strook van Ga
za en de hoogte van Golan. Het zei
dat zijn leger daar in "bepaalde
veiligheidslokaties" zal blijven.
De woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken rea
geerde op een verklaring uit Cai
ro van donderdag waarin gezegd
werd dat Israels instemming met
algehele terugtrekking uit de Si-
na! ingevolge het kort geleden ge
tekende vredesverdrag een pre
cedent is dat op andere bezette
gebieden van toepassing is.
Volgens de woordvoerder was op
de top in Camp David overeen
gekomen dat het Israëlische leger
op de westelijke Jordaan-oever
en in de strook van Gaza Zal blij
ven zelfs na het verlenen van
zelfbestuur aan de Arabische
bewoners daar.
'Ofschoon er een zekere terugtrek
king van het Israëlische leger uit
die gebieden zal zijn, werd uit
drukkelijk besloten dat er een
herontplooiing van het leger zal
zijn in bepaalde veiligheidsloka
ties in Judea, Samaria en Gaza"
Wat de Golan betreft zei de woord
voerder dat onderhandelingen
over vaststelling van de grens
tussen Israël en Syrië uitsluitend
een zaak zal zijn van deze twee
landen.
Tientallen Arabische gevangenen
die zich in Israëlische gevange
nissen bevinden, zullen later deze
maand worden vrijgelaten als een
welwillend gebaar tegenover
Egypte nu de onderhandelingen
over zelfbestuur voor de Palestij-
nen op het punt staan te begin
nen. Dit heeft de Israëlische
staatsradio gisteren bekend ge
maakt.
Er was geen commentaar van rege
ringswege op het bericht waarin
werd gezegd dat de gevangenen
zouden worden vrijgelaten op 25
mei wanneer de stad El Arish in
de Sina! aan Egypte wordt over-
Zeker is, dat assurantiekantoren, die lid zijn
van de NVA u een nieuwe kijk op zekerheid
geven! Eerst analyserên zij uw persoonlijke en
zakelijke risico's. Dan geven zij aan welke
risico's kunnen worden voorkomen en welke
kunnen worden beperkt. Uit de inventarisatie
van bestaande voorzieningen en regelingen
die u kunt treffen, volgt
tenslotte een verantwoord
verzekeringsplan.
Zo'n nieuwe kijk op zekerheid vereist vak
kennis, ruime ervaring en een onafhankelijke
opstelling. Die voorwaarden kan de NVA-
assurantieadviseur u garanderen. Hij geeft u
'zicht' op uw zaken. Hij let op uw zekerheid en
op uw rechten als u onverhoopt een beroep op
de polis moet doen. Het enige waar op hoeft
te letten is, of uw adviseur lid is van
de NVA. U herkent hem aan
hetNVA-vignet. 0
een nieuwe kijk
op zekerheid... 9^
De NVA is een organisatie van makelaars in assurantiën
en andere onafhankelijke assurantie-tussenpersonen.
Secretariaat: Utrechtscweg 135, Amersfoort.
Week na nationale stembusstrijd Italië
(Van onze correspondent)
ROME - In Italië dreigen de Euro
pese verkiezingen reddeloos te
verdrinken in de nationale stem
busstrijd, die precies een week
eerder, op 3 juni, wordt uitge
vochten. Hoewel de regering de
kiezers dagelijks, onder de
schallende tonen van „Alle Men-
schen werden Brüder", via radio
en tv aanspoort hun plicht jegens
Europa te doen, wordt er in de
verkiezingsredevoeringen nau
welijks gerept van Europese
problemen.
Hier moet onmiddellijk aan wor
den toegevoegd dat er van de Ita
liaanse problemen tot nu toe ook
maar èèn wordt aangeroerd: na
melijk de samenstelling van de
volgende regering, en daarvan
weer het onderdeel: moeten de
communisten er al of niet deel
van uitmaken? Hieruit blijkt al
dadelijk hoezeer Italië verschilt
van de andere landen van de Eu
ropese Gemeenschap, maar te
gelijk ook, van hoeveel belang
het voor de Gemeenschap is op
welke wijze dit land zijn interne
problemen oplost.
Er rezen nogal wat protesten, toen
de demissionaire premier An-
dreotti zijn besluit bekendmaak
te, om de parlementsverkiezin
gen een week vóór de Europese te
houden. De tegenstanders van
deze oplossing wierpen niet ten
onrechte tegen dat een histori
sche gebeurtenis als de eerste di
recte verkiezing van het Europe
se parlementhierdoor zijn unieke
waarde verliest en door de kie
zers niet anders gezien kan wor
den dan als een zaak van onder
geschikt belang. Zij menen, en
ook hierin zullen zij waarschijn
lijk gelijk krijgen, dat maar een
deel van de gewoonlijk zo mas
saal opkomende Italiaanse kie
zers voldoende belangstelling zal
kunnen opbrengen om twee zon
dagen in juni achter elkaar op te
offeren aan hun burgerplicht.
Woordbreuk
Ronduit razend waren de socialis
ten, die Andreotti van woord
breuk beschuldigden. Zij werk
ten al de laatste twee jaar naar de
Europese verkiezingen toe, in de
hoop dat hun bondgenootschap
met de sterke sociaal-democrati
sche partijen van Noord-Europa
ook hun belang op het binnen
landse vlak zou doen toenemen.
Op financieel gebied heeft het
hun, naar het schijnt, al geen
windeieren gelegd: zij beschik
ken de laatste tijd over opvallend
veel geld, evenals de socialisti
sche partijen in andere Zuideu-
ropese landen.
Op politiek gebied bracht het mee,
dat zij langzamerhand hun uitge
sproken marxistische karakter
gingen verloochenen en er steeds
meer aanspraak op gaan maken
de eigenlijke „derde weg" tussen
westers kapitalisme en commu
nistisch collectivisme te verte
genwoordigen. Zij zagen de Eu
ropese verkiezingen dan ook als
een test: als zij daarbij, op de
vleugels van Schmidt, Mitter
rand en Callaghan, mee omhoog
zouden komen, zouden zij ook op
het binnenlandse politieke vlak
meer gewicht in de schaal kun
nen leggen. Maar daarvoor was
nodig, dat de Europese verkie
zingen vóór die van Italië zouden
plaatsvinden, of tenminste ermee
zouden samenvallen. Nu geen
van deze twee voorwaarden
wordt vervuld, kunnen zij voor
een eventuele teleurstelling al bij
voorbaat een zondebok aanwij
zen: het is Giulio Andreotti.
Voor de communisten komt de
huidige regeling, om soortgelijke
redenen, beter uit. Zij vormen
weliswaar veruit de grootste en
sterkste communistische partij
in de hele westerse wereld, maar
binnen de Gemeenschap staan zij
betrekkelijk geisoleerd. Hun ei
genlijke medestanders binden
zich buiten de EG. De Franse
communisten, die zich weliswaar
schoorvoetend tot het Euro-
communisme hebben bekeerd,
nemen ten opzichte van de Euro
pese Gemeenschap een funda
menteel andere, in wezen afwij
kende houding aan.
De Italiaanse communisten heb
ben de Europese verkiezingen
niet nodig om zich te bewijzen, en
alles wat in het nadeel van de so
cialisten werkt, zou in principe de
communisten ten goede moeten
komen.
De christen-democraten tenslotte
tonen zich tamelijk onverschillig:
niet alleen vormen zij in Italië nog
altijd de sterkste partij, zij maken
bovendien deel uit van de op een
na grootste fractie in het Europe
se parlement, tegenwoordig de
Europese Volkspartij geheten
Op beide fronten hebben zij de
gegronde verwachting hun posi
ties te kunnen handhaven.
Geen referendum
Voor de Italiaanse kiezers wordt
het door dit alles wel bijzonder
moeilijk zich een idee te vormen
van waar het in de Europese ver
kiezingen nu eigenlijk om gaat.
Eèn ding is echter wel zeker het
lidmaatschap van de Europese
Gemeenschap is voor de Italia
nen wel zo'n vanzelfsprekende
zaak, dat er geen sprake van kan
zijn de komende verkiezingen
(hoe de opkomst ook moge uit
vallen) uit te leggen als een soort
referendum voor of tegen de
voortzetting daarvan. En dat is
van het begin af zo geweest: het is
geen toeval dat de oprichtings
verdragen van de Gemeenschap
juist in Rome werden getekend
en dat naast Adenauer en Schu-
man ook Alcide de Gasperi als
een van de stichters van de EG
kan worden beschouwd. Voor
een verenigd Europa heeft in Ita
lië altijd een oprecht enthou
siasme bestaan en ook de gewone
burger is er zich van bewust, dat
Italië zonder Europa niet kan le
ven.
Europa grijpt ook op allerlei manie
ren in het dagelijks leven van de
burgers in, al was het alleen maar
omdat het de voorwaarden
schiep voor vrije werkgelegen
heid van alle EG-burgers in ande
re landen van de Gemeenschap.
Hierdoor konden landen als
Duitsland, Frankrijk, België en
Nederland een uitlaatklep wor
den voor de traditionele Italiaan
se emigratie. Wie in sommige
halfverlaten dorpen van Zuid-
Italië de stapels brieven heeft ge
zien met marken, guldens en
franken voor de achtergebleve
nen, kan daarvan meepraten. De
Italiaanse industrie, die voorheen
altijd beschermd was geweest
door hoge tariefmuren, werd
door de gemeenschapsverdragen
gedwongen zich in de vrije con
currentiestrijd binnen Europa te
werpen en is daar alleen maar wel
bij gevaren, met name waar het
de kleine en middelgrote bedrij
ven betrof.
Verkooporganisatie
De landbouw kon het daarentegen
niet bolwerken tegen de efficiën
tere produktiemethoden en de
betere verkooporganisatie van
noordelijker landen. Het platte
land stroomde leeg en de han
delsbalans vertoonde op alle
landbouwposten steeds grotere
tekorten. Op dit gebied, waar
binnen de EG het meeste geld
omgaat en de grootste organisa
torische inspanning aan de dag is
gelegd, heeft Italië praktisch al
leen maar toegelegd. De huidige,
zeer vakbekwame minister van
landbouw, Marcora, beklaagt
zich dan ook, dat de economisch
zwakkere landen van de Ge
meenschap onevenredig veel
moeten bijdragen aan de in
standhouding van de economie
in de sterkere landen, en dat Italië
bijvoorbeeld veel meer betaalt
aan de Nederlandse boterberg
dan het er zelf ooit voor terug
krijgt.
Afgezien van dergelijke klachten, is
Italië zich duidelijk bewust van
het belang van Europa. Wat de
kiezers zich wel blijven afvragen,
is waarom zij zich zo zouden in
spannen voor een parlement, dat
praktisch geen bevoegdheden
bezit. Vandaar dat de regerings
voorlichting voor de verkiezin
gen sterk de nadruk legt op het
begrotingsrecht van het Europe
se parlement, en op de verhoging
van het regionale fonds, die dit
jaar door het parlement werd
doorgedrukt (en waarbij de Ita
liaanse afgevaardigden, over alle
partijscheidslijnen heen, optra
den als een nationale fractie). En
wat de partijen betreft die zetten
bepaald geen figuren in van het
tweede plan, maar hun zwaarste
partijkalibers als lijsttrekkers
voor Europa. Of zij daarmee de
verkiezingsmoeheid kunnen
doorbreken, die onvermijdelijk
zal optreden na twee maanden
stembuscampagne en een natio
nale verkiezingsronde, lijkt voor
alsnog behoorlijk twijfelach
tig.
