Aanslag toegeschreven
aan Rode
Brigades
Maggie: doorbraakgeen vernieuwing
Luxemburgers:
Europees gezind
Begin maakt plannen bekend
EG wil
onderzoek
nucleaire
veiligheid
Winst Tories maakt
Thatcher 'première'
Weer kern
centrale
in YS stil
VRIJDAG 4 MEI 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
BRUSSEL (ANR - De Europese
Commissie, het "dagelijks be
stuur" van de EG gaat een groep
vormen van drie onafhankelijke
deskundigen op het gebied van
nucleaire veiligheid. Een woord
voerder van de Commissie heeft
dat gisteren in Brussel meege
deeld. Wie die drie zullen zijn is
nog niet uitgemaakt.
De groep van drie zal een inventaris
moeten maken van alle veilig
heidsnormen die in de EG-lidsta-
ten voor nucleaire installaties
gelden. De commissie wil, dat het
op den duur tot een harmonisatie
van die normen komt.
De nieuwe groep zal voorts een sys
teem moeten uitwerken voor on
derlinge informaties. Ze zal de
vorming van personeel dat voor
nucleaire veiligheid verantwoor
delijk is moeten helpen verbete
ren en ze zal onderzoek in ver
band met veiligheid van nucleai
re installaties moeten bevorde
ren.
De plannen van de commissie heb
ben duidelijk verband met het
ongeval van enige weken geleden
in de kerncentrale te Harrisburg
in de VS. Over dat ongeval heb
ben twee deskundigen van de
commissie een rapport uitge
bracht. De inhoud daarvan zal
volgende week, in het Europese
Parlement te Luxemburg be
kend gemaakt worden.
Ook in België wil men veel om
vangrijker onderzoek naar de
mogelijke gevaren die kernreac
toren opleveren. Volksunie-sena
tor Maurits Coppieters diende
gisteren een wetsvoorstel in dat
ook al het instellen van een on
derzoekscommissie beoogt. Die
commissie moet nagaan, aldus
Coppieters, of een verdere bouw
van kerncentrales gevaren kan
opleveren.
Volgens de Belgische senator heeft
het incident op "Three Miles Is
land" in Harrisburg duidelijk
uitgewezen dat de veiligheids
voorschriften niet toereikend
waren. Besluiten ovr het bouwen
van kerncentrales werden in Bel
gië veelal buiten het parlement
om genomen. "Het is duidelijk
dat men liever geen brede, alge
mene discussie over uitbreiding
van de nucleaire installaties wil",
aldus de senator.
Inmiddels heeft de voorzitter van
een van de grootste energiedis
tributiemaatschappijen in België
(de EBES: Energiebedrijven van
het Scheldeland) de Belgische
overheid verantwoordelijk ge
steld voor de "financiële, econo
mische en sociale gevolgen" van
een eventueel zich uitspreken te
gen kernenergie.
Die voorzitter, Jacques van der
Schueren, heeft becijferd, dat het
bijna 10 miljard gulden zou kos
ten als België zijn plannen voor
nucleaire energie zou opgeven.
Iets minder dan de helft van dat
bedrag zou als verlies geboekt
moeten worden van reeds uitge
voerde investeringen en de rest
zou nodig zijn om vervangende
klassieke centrales te bouwen
voor de produktie van 5.000 me
gawatt. De EBES-voorzitter gaat
voor die berekening uit van nog
steeds bestaande plannen om in
1985 het totale Belgische ener
gieverbruik afhankelijk te doen
zijn van kerncentrales.
(Van onze correspondent)
LONDEN - Natuurlijk zal Margaret Thatcher de an
nalen nu ingaan als de eerste vrouwelijke minister
van het Britse koninkrijk. Dat is echter niet het unie
ke van haar verkiezing. Het werkelijk bijzondere er
van is dat zij het zover heeft weten te brengen, zonder
dat zij voortkwam uit de exclusieve kring van de
conservatieve partij-elite, die tot nog toe altijd heeft
bepaald wie de mantel van het partijleiderschap zou
worden opgehangen.
Grote opkomst
LONDEN (AFP/DPA) - Ondanks
kou en regen zijn de Britten in
groten getale naar de stembus
gegaan voor de elfde Lager
huisverkiezingen sinds het
eind van de Tweede Wereldoor
log.
De gevreesde aanslagen door de
provisionele IRA zijn tot dus
ver uitgebleven. Na de moord
op het Conservatieve Lager
huislid Airey Neave heeft de
politie omvangrijke veilig
heidsmaatregelen getroffen. In
Noord-Ierland moesten meer
dan 30.000 soldaten en politie
mannen voor een ongestoord
verloop van de verkiezingen
zorgen.
Het had veel meer voor de hand
gelegen wanneer Labour een
vrouwelijke premier had
voortgebracht. Tenslotte
heeft Labour in het verleden
aan vrouwen meer kansen
gegeven, zowel in het parle
ment als in het kabinet. De
Tories hebben altijd meer de
naam gehad van een he
renclub. Labour heeft in de
afgelopen campagne er dan
ook geen geheim van ge
maakt dat het spijtig is dat de
oppositie met de eer van een
vrouwelijke premier of pre
mière gaat strijken.
Het fenomeen van Thatcher's
verkiezing is een „deson-
danksverschijnsel". Óm te
beginnen, en dat klinkt on
hartelijker dan de werkelijk
heid die de omstandigheden
heeft gedicteerd, werd zij de
leidster van de Conservatie
ven, omdat er een gezagsva
cuüm was. Dat vacuum was al
ontstaan met de benoeming
van Edward Heath als partij
leider.
kurk naar boven. Want wat
was voor de herenclub van de
Tories onder omstandighe-
den waarin men het niet over
een andere heer eens kon
worden, een betere uitweg
dan om haar naar voren te
schuiven?
De opiniepeilingen gedurende
de afgelopen verkiezings
campagne maakten verder
duidelijk dat de Conservatie
ven niet gewonnen hebben
dank zij Thatcher, maar on
danks haar. In alle peilingen
werd de voorkeur gegeven
aan Callaghan als premier,
zelfs wanneer de ondervraag
de voor de Tories zou stem
men.
Dat de Tories gewonnen heb
ben, betekent minder een
Heath was, als zoon van een
timmerman, een doorbraak in
de partij van Balfour, Bald
win, Churchill, Eden, Mac
Millan en Sir Douglas-Hume.
Hij was „the boy who had
made good" - de jongen van
eenvoudige afkomst die dank
zij de juiste kostscholen,
beurzen, goedgeplaatste con
tacten en bevoogders, en niet
in het minst dank zij eigen
grote begaafdheden, het ver
had geschopt. Maar na vier
jaar als premier, liberaler dan
de Conservatieven eigenlijk
wensten, legde Heath in 1974
tenslotte het loodje.
In de daarop volgende machts
strijd binnen de Conservatie
ven partij diende zich geen
vanzelfsprekende opvolger
aan. Daarvoor was Heath een
te gesloten, op zichzelf aan
gewezen man geweest, een
man zonder wezenlijke
vrienden. In dat vacuum rees
Margaret Thatcher als een
doorbraak voor het Britse
feminisme dan een voorkeur
om op bescheiden wijze het
roer om te gooien en te zien of
er misschien onder de Con
servatieven meer van het land
te maken valt dan onder La
bour. Thatcher spitste haar
campagne dan ook toe (ook al
zei zij dat niet met zoveel
woorden) op het heroveren
van wat zij als de toelcomst
van het glorieuze verleden
van het Verenigd Koninkrijk
zag.
Deze visie is als een revanche te
beschouwen op het democra-
tisch-socialisme, dat sinds het
einde van de Tweede Wereld
oorlog onder Labour in
Groot-Brittannië werd inge
voerd. Thatcher's verkie
zingstoespraken waren door
vlochten met een zekere
nostalgie naar het verleden,
naar het aloude individualis
me van de Britten, naar een
maatschappij waarin werk
loosheidsuitkeringen als
aalmoezen aan bedelaars
worden beschouwd, en
waarin de testamentische
„deugden" van ijver, trots, ei
gen waarde en noeste arbeid
als bijbelse waarheden wer
den opgehouden.
Waarin de socialistische sa
menleving, met zijn wel
vaartsuitkeringen, weliswaar
niet helemaal meer weg te
denken was, maar dan toch
minder te prefereren viel dan
een land waarin een ieder
verantwoordelijk is voor
zichzelf. Het was dit verlan
gen onderde Conservatieven
om naar hun oorsprong terug
te keren, om de klok terug te
draaien, die Margaret That
cher aan de macht bracht als
partijleidster.
Thatcher is dan ook beduidend
Conservatiever dan Edward
Heath. Zij behoort tot de
rechtervleugel van haar par
tij. Zij is voor de herinvoering
van de doodstraf, een vastge
steld loonbeleid en voor dras
tische ingrepen in het immi
gratiebeleid.
Het typeert de manier waarop
in moderne maatschappijen
verkiezingscampagnes wor
den gevoerd dat Thatcher
juist over deze punten in de
campagne zo vaag mogelijk
bleef, omdat zulke uitspraken
alleen maar stemmen kunnen
kosten.
Simon Jenkins, een gerespec
teerde Britse journalist, heeft
van haar ooit eens gezegd:
„Hoewel zij emotioneel sym
pathie heeft voor persoonlij
ke moeilijkheden, kan zij
opmerkelijk ongevoelig zijn
voor collectieve tegensla
gen". Veel zal dan ook afhan
gen van de mannen die zij in
haar kabinet zal opnemen
(vrouwen die daarvoor in
aanmerking komen, zijn er
weinig of bijna niet).
Thatcher heeft duidelijk ge
maakt de vakbonden hard
handig te zullen aanpakken
(maar volgens opiniepeilin
gen heeft maar 19 procent van
de ondervraagden er ver
trouwen in dat zij erin zal sla
gen de geharde vakbondslei
ders een lesje te leren), rege
ringsuitgaven te willen be-
Een verheugde Margaret Thatcher drukt stevig de hand van
haar echtgenoot, nadat vanmorgen duidelijk was geworden dat
haar partij een meerderheid had behaald in de verkiezingen.
snoeien (maar niemand weet
nog waar en met hoeveel), en
indirecte belastingen te wil
len opvoeren, terwijl de in
komstenbelastingen omlaag
zouden gaan.
Thatcher heeft in de afgelopen
campagne geen opmerkelijke
nieuwe ideeën verkondigd.
Het lijkt er eerder op dat zij,
als de zuinige huishoudster
waarvoor zij zich zo graag uit
geeft, aan de status quo de
voorkeur zal geven. Dat zij
meer bezorgd zou zijn over
het handhaven van haar posi
tie als vrouwelijke premier,
dan over baanbrekend werk
op nationaal of internationaal
gebied.
Margaret Thatcher, zo ziet het
ernaar uit, is een doorbraak,
voor zover het een vrouwelijk
eersteministerschap betreft,
maar geen vernieuwer, geen
premier die nieuwe bakens
zal uitzetten voor de Conser
vatieve partij, noch in Groot-
Brittannië, noch in EG-ver-
band. Zij zal ontdekken dat
de Britse politiek nog steeds
bepaald wordt door manne
lijke impulsen, mannelijke
adviseurs en mannelijke
vooroordelen. Zij zal ook ont
dekken waarom wijlen Golda
Meir, Israels premier, destijds
door een van haar collega's
„de enige man in het kabinet"
werd genoemd.
De plaats van de aanslag in
Rome werd meteen afgezet door
de politie.
(Van onze correspondent)
ROME - „Er is in Italië duidelijk sprake van een wijdver
takt plan om de democratische staat te ontwrichten en
een klimaat van burgeroorlog te kweken". Dit was het
oordeel van de Communistische Partij na de aanslag
van gistermorgen op het partijbureau van de christen
democraten in Rome, gevolgd door een schietpartij,
waarbij een politieman werd gedood en twee anderen
zwaar gewond. De aanslag wordt toegeschreven aan de
Rode Brigades.
(Van onze correspondent)
LUXEMBURG - Zuiver reken
kundig gezien zal het groother
togdom Luxemburg het best ver
tegenwoordigd zijn in het nieuwe
Europese Parlement. De onge
veer 280.000 Luxemburgers - de
stad Utrecht heeft meer inwoners
- mogen zes van de 410 Europese
afgevaardigden aanwijzen. De
kiesdeler bedraagt dus circa
47.000, de laagste in de negen EG-
landen (afgezien misschien van
die ene „Europeaan" die de be
volking van Groenland naar
Straatsburg mag afvaardi
gen).
Voor die zes zetels staan maar liefst
84 Luxemburgers kandidaat,
hetgeen waarschijnlijk ook een
record betekent. Deze grote be
langstelling illustreert de Euro
pese gezindheid van de Luxem
burgers, die meer dan enig ander
volk uit de Europese Gemeen
schap „Europeaan uit noodzaak"
zijn. Het kleine groothertogdom
ontleent immers veel van zijn be
tekenis aan het lidmaatschap van
de Europese Gemeenschap.
In Luxemburg zijn enkele Europe
se instellingen gevestigd, zoals
het Europese Hof van Justitie,
het Europese Rekenhof en enige
diensten van de Europese Com
missie, het „dagelijks EG-be-
stuur" dat in Brussel zetelt. Be
langrijkste EG-vestiging is mis
schien wel het secretariaat van
het Europese Parlement met zijn
1800 ambtenaren. De grote
droom voor Luxemburg blijft
ooit nog eens definitief plaats van
vestiging van dit Europese Par
lement te worden.
De Europese verkiezingen vallen in
Luxemburg samen met nationale
verkiezingen: de Luxemburgers
kiezen ook een nieuw parlement
dat hier uit een Kamer van 59 af
gevaardigden bestaat. Evenals in
België bestaat in Luxemburg op
komstplicht, maar wat de Euro
pese verkiezingen betreft is dat
feitelijk overbodig. Europa is hier
zo dicht bij huis - in de vorm van
grote gebouwen en talrijke Euro
pese ambtenaren uit alle EG-lan-
den - dat de Luxemburgers geen
aanmoediging behoeven.
De 84 Luxemburgers die een gooi
naar een zetel in het Europese
Parlement wagen, zijn kandidaat
gesteld door acht partijen. De vijf
grote partijen die nu in het natio
nale parlement vertegenwoor
digd zijn, hebben elk twaalf kan
didaten gesteld. Het gaat om de
Christelijke Sociale Volkspartij,
de grootste partij in Luxemburg,
de Socialistische Arbeiderspartij,
de Democratische Partij (libe
raal), de Communistische Partij
en de Sociaal-Democratische
Partij, de vroegere rechtervleugel
van de Arbeiderspartij.
Daarnaast zijn er nog drie kleine
groeperingen die kandidaten
hebben gesteld, maar die kans
loos zijn: de Revolutionaire
Communistische Liga, de
Luxemburgse Liberale Partij en
een alternatieve milieulijst,
„Wiert Iech" (Weert U).
De aanslag vond kort na half tien
plaats op de centraal gelegen
Piazza Nicosia, waar het provin
ciale kantoor van de christen
democratische partij is gelegen.
Een groep gewapende terroris
ten, van naar schatting tien tot
vijftien personen, onder wie min
stens drie vrouwen, drong het
gebouw binnen en begaf zich
naar de directiekantoren op de
tweede verdieping. Na enkele mi
trailleursalvo's te hebben afge
schoten, lieten zij drie bommen
ontploffen, waardoor zware
schade werd aangericht. Een
voorbijkomende politiepa
trouille, die door de schoten en de
ontploffingen werd gealarmeerd,
wachtte de terroristen bij de uit
gang op en begon een verwoed
vuurgevecht.
Volgens ooggetuigen wisten de ter
roristen schijnbaar ongedeerd te
ontkomen. Öp het plein, dat in
het hartje van de Romeinse bin
nenstad ligt, bleven het lijk van
de 34-jarige brigadier Antonio
Mea en de zwaargewonde agen
ten Piero Ollano (26) en Vineenzo
Ammirato (25) achter. Hoewel de
bomaanslag en het daaropvol
gende vuurgevecht minstens een
kwartier duurden, liep geen van
de vluchtende terroristen zelfs
maar bij toeval een agent in de
armen. Pas toen alles afgelopen
was, begon van alle kanten met
politiehelicopters een vergeefse
speurtocht naar de auto's en zwa
re motoren waarmee de Rode-
Brigadisten waren gevlucht.
Op de muren van het verwoeste
partijbureau vond de politie de
vijfpuntige ster van de Rode Bri
gades en de dreigende bood
schap: „Wij zullen het verkie
zingsbedrog omzetten in een
klassenoorlog".
De boodschap sloeg op de komen
de parlementsverkiezingen, 3 ju
ni a.s. Ook bij vorige verkiezings
campagnes zijn de Rode Briga
des en andere terroristengroepe
ringen actief geweest om de kie
zers te intimideren en de stem
ming te beïnvloeden. Een verwij
zing in het communiqué van de
Communistische Partij naar de
fascistische terreur bij de verkie
zingen die Mussolini aan de
macht brachten lijkt niet hele
maal uit de lucht gegrepen.
Enkele uren was de Romeinse bin
nenstad in de greep van de pa
niek. Ook de politie was een tijd
lang haar koelbloedigheid kwijt,
De eerste journalisten en fotogra
fen die ter plaatse verschenen
werden hardhandig tegen de mu
ren geknuppeld en gefouilleerd,
voordat ze gelegenheid kregen
hun perskaarten te tonen. De hele
omgeving van Piazza Nicosia
bleef urenlang afgezet en overal
werd gezocht naar de gevluchte
terroristen. Maar in de chaos die
onmiddellijk na de aanslag en de
toen bekend werd, dat er voor de
zoveelste maal slachtoffers onder
het politiecorps waren gevallen.
schietpartij was ontstaan, viel het
de aanvallers gemakkelijk zich
onopgemerkt te verspreiden. Een
uur later liepen zij waarschijnlijk,
zoals alle dagen, met hun studie
boeken onder de arm of de bood
schappentas in de hand, naar
huis.' ondergedoken in het on
doorzichtige water van een we
reldstad. Zij hebben opnieuw ge
toond hoever zij bereid zijn te
gaan in hun aangekondigde op
zet, de Italiaanse staat te ont
wrichten en uiteindelijk omver te
werpen.
WASHINGTON (AFF) - Voor de
tweede maal in 24 uur heeft de
Amerikaanse commissie voor
toezicht op kernenergie meege
deeld dat een kerncentrale op
non-actief is gesteld.
De kerncentrale in Oyster Creek in
de staat New Jersey is automa
tisch uitgeschakeld toen twee
meters een verschillend niveau
van het koelwater aangaven. De
ze tegenstrijdige meting zette een
alarmsysteem in werking.
Deskundigen onderzoeken nu de
oorzaak van deze verschillende
metingen. Volgens de exploitant
van de centrale is er geen enkel
gevaar.
De Amerikaanse minister van
volksgezondheid Joe Califano
heeft gisteren voor een Senaats
commissie verklaard dat onder
de rond twee miljoen bewoners
van de omgeving van de kerncen
trale in Harrisburg in de komen
de jaren misschien tien extra do
delijke gevallen van kanker zul
len optreden.
Bovendien deelde hij mee dat men
sen in een straal van 80 km rond
deze centrale zijn blootgesteld
aan tweemaal zoveel straling als
eerder is verondersteld. Dat is
gebleken uit metingen die zijn
verricht toen de radio-actieve
lekkage uit deze centrale het
sterkst was. tussen 28 maart en 7
april. Califano kondigde aan dat
zijn ministerie volgende week
een rapport zal publiceren over
de kwestie-Harrisburg.
Voor autonomie Palestijnen
(Van onze correspondent
JERUZALEM - Premier Begin van
Israël heeft gisteren aan zijn ka
bineteen plan voorgelegd, als een
discussiestuk voor het Israëli
sche standpunt inzake de Pale
stijnse autonomie, waarover on
derhandelingen binnen een paar
weken zullen beginnen. Begins
voorstel wijkt maar weinig af van
het plan van 26 punten dat hij in
december 1977 aan de presiden
ten Carter en Sadat voorlegde en
dat toen door Sadat als basis voor
onderhandelingen werd afgewe
zen. Het is volgens Begin op eni
ge ondergeschikte punten aan
gepast aan de akkoorden van
Camp David.
De hoofdzaken van Begins stand
punt komen hier op neer dat het
zelfbestuur geldt voor de bewo
ners en niet voor het gebied,
waarbij een „autonome Pale
stijnse Raad" al zijn bevoegdhe
den uitsluitend ontleent aan het
Israëlische bestuur. Het militaire
bestuur zal dan ook niet worden
afgeschaft, maar teruggetrokken,
waardoor de militaire gouver
neur als vertegenwoordiger van
de Israëlische regering formeel
de hoogste wetgevende instantie
blijft. Het Israëlische leger blijft
eveneens aanwezig, terwijl Israël
verantwoordelijk blijft voor de
interne veiligheid, ter voorko
ming van terreuraafislagen.
Het vestigen van Israëlische neder
zettingen moet doorgaan. Voor
dat doel zijn staatsdomeinen be
schikbaar, die dus eveneens aan
de bevoegdheden van de auto
nome raad worden ontrokken.
Ongeveer eenvijfde van het ge
hele gebied op de Westoever en in
de Gazastrook is volgens de Is
raëli's staatsdomein. Dat gebied
zal volgens Begins plan niet al
leen voor nederzettingen be
schikbaar zijn, maar ook voor het
vestigen van Palestijnse vluchte
lingen, die nu in kampen wo
nen.
De regering heeft een commissie
van 11 ministers benoemd die het
Israëlische standpunt de komen
de twee weken gaat formuleren.
Begins voorstel is grotendeels
geïnspireerd op de conclusies
van een regeringsrapport, enige
maanden geleden uitgebracht,
waarin gelijksoortige suggesties
werden gedaan over de aard van
de autonomie. De commissie van
11 zal maandag bijeenkomen om
verder te beraadslagen.
Sinds het vredesverdrag met Egyp
te is getekend heeft premier Be
gin al enige malen te kennen ge
geven dat Israël niet van plan is
ooit de westelijke Jordaanoever
en de Gazastrook op te geven.
Voor de Israëlische radio ver
klaarde hij woensdag dat de zo
genaamde „groene lijn" (de be
standslijn van de grenzen van
1967) niet bestaat. Begins formele
standpunt inzake de Sv.uvereini-
teit van de Westoever is dat Israël
de kwestie openlaat, maar ge
rechtvaardigde aanspraak kan
maken op de souvereiniteit, als
die te zijner tijd ter sprake
komt.
