nsm
"CDA is uit op
s amen werkin g
met de PvdA
'Raadsperiode was goede leerschool'
Kerken willen
front kleine
landen tegen
neutronenbom
Verblijf in cel
is niet gezond
Dialoog over situatie in Rusland
Leidse Cock Kerling in het landelijke PvdA-bestuur
Felle aanval van Smit-Kroes:
Protesten bij promotie Zuidafrikaan
1.
VRIJDAG 4 MEI 1979
PAGINA 7
Cock Kerling
- verkiezing kwam als verrassing -
LEIDEN - "Ik had absoluut
niet op een verkiezing ge
rekend. Toen de uitslag
bekend werd gemaakt zat
ik er zelfs verslagen bij,
heeft men mij later ver
teld". Cock Kerling uit
Leiden, vorige week op
het PvdA-congres in Am
sterdam gekozen in het
landelijke bestuur van de
ze socialistische partij,
zegt het met een lach.
Nu haar verbazing over de onver-
wachte verkiezing in het 21 man
en vrouw tellende PvdA-bestuur
is weggeëbt kan zij achteraf toch
wel enkele redenen bedenken die
haar ongetwijfeld stemmen van
de congresgangers zullen hebben
opgeleverd. Cock Kerling: "Op
het congres heerste een voorkeur
voor regionale kandidaten omdat
dat een zekere garantie biedt voor
goede verbindingslijnen met de
achterban. Desondanks red je het
natuurlijk als nieuweling niet als
je niet een zekere bekendheid en
steun geniet van meerdere ge
westen. Ik had het geluk dat be
halve in Zuid-Holland ook men
sen in een paar andere gewesten
mij kenden. Dat waren bijvoor
beeld uit Leiden verhuisde leden
die zich mij nog herinnerden uit
m'n gemeentera'adsperiode.
Verder werkte in mijn voordeel dat
zich onder de ruim 40 kandidaten
maar weinig vrouwen bevonden
terwijl in de vierde plaats een
aanbeveling van de Rooie Vrou
wen heeft meegespeeld. Dat laat
ste heb ik zeer op prijs gesteld,
temeer daar ik zelf geen lid ben
van de Rooie Vrouwen".
Verhelderend
Evenals de tot PvdA-voorzitter ge
kozen Max van den Berg kan
Cock Kerling bogen op een ruime
politieke ervaring op gemeente
lijk niveau. Acht jaar zat zij in de
Leidse gemeenteraad (van 1966
tot 1974) waarbij zij er in 1970 mede
toe bijdroeg dat de PvdA de op
positie koos in plaats van zitting
te nemen in een afspiegelings
college. "Die oppositie heeft heel
verhelderend gewerkt. Er ont
stond een prikkeling om je eigen
politiek te profileren. Je kon je
zelf worden en hoefde niet allerlei
compromissen te sluiten", vertelt
de Leidse die zich in 1974 niet het
'strikken' voor een nieuwe raad
speriode.
Na acht jaar wilde zij wel eens af
stand nemen van de gemeente
politiek ("De laatste vier jaar was
ik elke avond bezigik kwam aan
niets anders meer toe') al bleef zij
wel actief in de sfeer van volks
huisvesting en ruimtelijke orde
ning, een terrein dat haar ook als
raadslid al bijzonder interesseer
de. Cock Kerling werd secreta
resse van de Leidse woningstich
ting en ging op landelijk niveau
werken voor de Vrouwen Advies
Commissies (VAQ voor de wo
ningbouw. Ook als PvdA-be-
stuurslid verwacht zij terecht te
komen in werkgroepen en com
missies die zich bezighouden met
de sector volkshuisvesting.
Cock Kerling: "Mijn ervaringen van
de afgelopen vier jaar en m'n
Leidse raadsperiode zijn een
goede leerschool geweest. Waan
zinnige dingen heb ik af en toe
meegemaakt, ook gezien hoe
elkaar soms kapot pro
beerden te makenJe moet in de
politiek wel een optimist en een
idealist zijn anders houd je het
niet vol. Ik ben idealistisch. Dat
klinkt misschien walgelijk en
sommigen vinden me dan ook
een gek mens. Maar ik vraag me
af hoe je in de politiek met volle
inzet bezig kunt zijn als je niet de
idee hebt datje iets kunt verbete-
Vertrouwen
In de capaciteiten van de nieuw ge
kozen voorzitter Max van den
Berg heeft Cock Kerling alle ver
trouwen al koestert zij ook een
warme sympathie voor de versla
gen voorzitters-kandidaat Wim
Meijer. "De reactie van Meijer op
het congres vond ik indrukwek
kend. De manier waarop hij één
minuut na een toch duidelijke
nederlaag zo zonder rancune zijn
steun aan de nieuwe voorzitter
toezegde vond ik groots. Overi
gens is die hele verkiezingscam
pagne nogal opgeblazen. Ik zou
het nogal gênant voor de partij
vinden als de functie van voorzit
ter werkelijk zo belangrijk zou
zijn als de hoeveelheid publiciteit
doet vermoeden. De tegenstel
ling tussen Meijer en Van den
Berg is ook overdreven. Er waren
niet veel verschillen. Ik denk dat
bij de verkiezing helaas ook het
uiterlijk heeft meegespeeld. Maar
Van den Berg zal het best goed
doen. Hij wil zich nu waarmaken
als voorzitter, hij heeft er veel
strijd voor moeten leveren".
Zelf zal Cock Kerling zich ook met
gretigheid op haar nieuwe func
tie storten, daarbij gesteund docr
een in politiek geïnteresseerde
echtgenoot en twee kinderen van
wie de jongste 19 jaar is. Cock
Kerling: "Ik ben me ervan bewust
dat ik in een bevoorrechte positie
verkeer. Ik heb vroeger van m'n
ouders mogen leren aan de HBS
en universiteit. Ik heb dankzij
een huishoudelijke hulp en de
medewerking van familieleden
niet al teveel tijd aan de huishou
ding hoeven besteden. Ik weet
dat er maar weinig mensen zijn
die ook zoveel tijd voor vrijwillig
werk kunnen vrijmaken. Veel
mensen hebben helemaal niet de
mogelijkheid om te kiezen zoals
ik. Met anderen zal ik ervoor
knokken dat daar verandering in
komt". BERT PAAUW
DEN HAAG-AMSTERDAM (GPD) - De verhoudingen tus
sen de coalitiepartners CDA en VVD zijn gisteren aan
zienlijk verslechterd door een felle aanval van staatsse
cretaris mevrouw Smit-Kroes (verkeer en waterstaat)
op de christen-democraten. Op een spreekbeurt in Am
sterdam beschuldigde zij het CDA van onbetrouwbaar
heid. Zij verklaarde over „tastbare bewijzen" te be
schikken dat binnen het CDA een rapport circuleert dat
samenwerking met de PvdA propageert. Dit zou moeten
gebeuren indien na de Europese verkiezingen geen
meerderheid voor de huidige coalitie over zou zijn.
In Amsterdamse politiebureaus
i
Mevrouw Smit-Ki
Studentenstop
rechten is
onvermijdelijk
DEN HAAG (ANF) - Een studen
tenstop voor de studie rechten is
onvermijdelijk. Dat is gisteren
gebleken in een vergadering van
de instellingen van wetenschap
pelijk onderwijs met minister
Pais.
De prognose van het aantal eerste
jaars studenten ligt namelijk on
geveer zeshonderd hoger dan het
aantal beschikbare plaatsen: 4700
tegen 4100, aldus het ministerie
van onderwijs en wetenschap
pen.
Uit de vergadering bleek dat met
veel moeite en de nodige extra
middelen eventueel nog een paar
honderd plaatsen extra te schep
pen zouden zijn, maar dat ook
dan een studentenstop niet te
vermijden is. Minister Pais on
derstreepte dat geen extra geld
beschikbaar is.
Door deze numerus fixus zal ook
een beperking van de toestro
ming van eerstejaars studenten
naar de studierichting geschie
denis noodzakelijk zijn. De erva
ring leert namelijk dat studenten
die zich aanmelden voor rechten
geschiedenis als tweede voor
keur hebben. Ook zonder de
overloop van studenten uit de
rechtenstudie naar geschiedenis
geldt dat de geschiedenisoplei
ding aan de grens van de moge
lijkheden is gekomen.
CD A-fractieleider Lubbers wees de
beschuldigingen onmiddellijk
van de hand. Hij noemde de ver
klaring van mevrouw Smit-Kroes
„onzin". „Er circuleert geen rap
port. Mevrouw Smit-Kroes is een
goede staatssecretaris, maar dit
heeft zij slecht geschoten". Lub
bers wilde niet ingaan op een
tweede verklaring van de staats
secretaris, namelijk dat bij een
slecht resultaat voor de WD bij
de Europese verkiezingen de
kans bestaat dat het CDA nu al
met de socialisten gaat pra-
,ten.
Ook de andere leden van de CDA-
top ontkenden gisteravond dat er
een CDA-nota meteen dergelijke
strekking bestaat. De vice-voor-
zitter van de CDA-Tweede-Ka-
merfractie, dr. S. Faber, ver
klaarde zelfs dat „mevrouw Smit
-Kroes haar snavel moet houden,
als zij niet het bewijs van haar
beweringen kan overleggen".
Aan de andere kant sloot de se
cretaris van het CD A-bestuur,
Kraijenbrink, niet uit dat er een
discussiestuk binnen het CDA
circuleert waarin op de uitslag
van de Europese verkiezingen
van 7 juni wordt vooruitgelopen.
Maar, aldus Kraijenbrink, binnen
het CDA-bestuur is over deze
zaak in het geheel niet gediscus
sieerd, laat staan besloten.
Voordeel
De voorzitter van de WD, mr.
Korthals Altes, sprak geen oor
deel over wat hij noemde „deze
vervelende zaak". Korthals Alles
wilde voorlopig zowel het CDA
als mevrouw Smit-Kroes het
voordeel van de twijfel gunnen.
Volgens Korthals Altes is er geen
sprake van dat een en ander poli
tieke consequenties voor me
vrouw Smit-Kroes zal hebben, als
mocht komen vast te staan dat zij -
de plank heeft misgeslagen.
In antwoord op vragen van journa
listen weigerde mevrouw Smit-
Kroes de bron van de notitie te
noemen. Wel verklaarde zij dat
deze circuleert onder de CDA-
partijtop. Ook fractievoorzitter
Lubbers weet van de inhoud van
de notitie en ze omschreef de
ontkenning van Lubbers als
„baarlijke nonsens". „Lubbers
zegt wel meer dingen", aldus me
vrouw Smit-Kroes.
Zij vond het een slechte zaak om
het voortbestaan van het huidige
kabinet afhankelijk te maken van
het resultaat van de verkiezingen
voor het Europese Parlement.
„Het gaat niet aan nu halverwege
de rit naar een nieuwe partner uit
te kijken", aldus mevrouw Smit-
Kroes. Om deze reden maakte zij
ook de inhoud van de notitie nu
bekend, omdat zij van mening is
dat de kiezers van de handelwijze
van de coalitiepartner op de
hoogte dienen te zijn.
Mevrouw Smit-Kroes gaat ervan
uit dat haar bekendmaking geen
invloed heeft op de „hechte sa
menwerking" binnen het kabi
net. Ook gelooft zij dat de uit
spraken in het rapport niet ge
deeld worden door de CDA-mi-
nisters en staatssecretarissen. Zij
gelooft niet dat binnen het kabi
net hierover zal moeten worden
gesproken.
Rietkerk
Het politieke leiderschap van de li
berale fractieleider Rietkerk
wordt door mevrouw Smit-Kroes
niet duidelijk erkend. In haar re
de pleitte zij voor een nieuw lijst
trekkerschap van de vroegere
fractieleider Wiegel. Alleen hij is
volgens haar in staat de partij
naar een nieuwe verkiezings
overwinning te voeren. „Het gaat
om de goede zaak en niet om pri-
vépersonen". verklaarde zij in
een duidelijk direct tot Rietkerk
gerichte opmerking.
Rietkerk reageerde narrig en erg
boos op de verklaring van me
vrouw Smit-Kroes. Mevrouw
Smit-Kroes bepaalt niet wie poli
tiek leider wordt", aldus Riet
kerk. De aanval van de staatsse
cretaris is de derde maal in even
zoveel weken, dat Rietkerks posi
tie ter discussie wordt gesteld.
Zijn eerste nederlaag leed hij op
het WD-congres op 21 april, toen
Wiegel op verzoek van het VVD-
kader de slotrede van de bijeen
komst uitsprak. Enkele dagen la
ter moest Rietkerk zijn vice-frac-
tievoorzitter, mevrouw Kappeij-
ne van de Copello, toestaan naar
believen haar ideeën over poli
tieke samenwerking te
spuien.
GRONINGEN - De promotie
van de Zuidafrikaanse eco
noom drs. HB. Falkena mid
den op foto), gistermiddag in
het Groningse academiege
bouw, is een rumoerige plech
tigheid geworden. Diverse
malen schreeuwden studen
ten leuzen door de aula en on
derbraken zij de promoven
dus bij de verdediging van
zijn proefschrift over "die
makro-ekonoiniese verband
tussen die openbare en pri
vaatsector in Zuid-Afrika"
Toen de uitslag van het beraad
van de promotiecommissie
bekend werd gemaakt (een
formaliteit) schreeuwden de
vele mensen die het oneens
waren met de promotie zo
hard dat de officiële medede
ling verloren ging in het tu
mult. Bij het verlaten van de
aula - na afloop van de pro
motieplechtigheid - dreigde
dr. Falkena een klap te krij
gen. maar bodes van de uni
versiteit wisten een handge
meen te voorkomen.
De promotie van dr. Falkena
riep in Groningen veel kritiek
op, met name van de Gronin
ger studenten bond, die de
econoom verweet in zijn
proefschrift in feite de ras
sendiscriminatie te verdedi
gen.
Voorafgaande aan de promotie
had in één van de andere za
len van het academiegebouw
een zogenaamde tegenpromo-
tie plaats. Daarbij trad de to-.,
neelgroep Zuid-Afrika op en
vielen enige sprekers het
apartheidsbeleid van Zuid-
Afrika aan.
DEN HAAG (GPD - Het deze week
officieel opgerichte Comité
Olympische Spelen en Mensen
rechten hoopt begin volgend jaar
een internationale conferentie in
ons land te houden over de
schendingen van de mensen
rechten in de Sowjet-Unie. Dit
verklaarde de voorzitter van het
Comité het PvdA-kamerlid Van
Thijn, gisteren bij de presentatie
van de groep. Het comité wil ter
gelegenheid van de Spelen van
volgend jaar druk uitoefenen op
de Sowjet-Unie om de mensen
rechten te eerbiedigen.
AMSTERDAM (ANF) - Het verblijf
in een Amsterdamse politiecel is
medisch onverantwoord, wan
neer dat verblijf langer duurt dan
een paar dagen. Daarna gaan ge
vangenen geestelijke stoornissen
vertonen.
Tot deze conclusie komen de artsen
G. Wehmeijer, L. van Arnhem en
G. van Brussel van de GG en GD
in de hoofdstad, in een vertrou
welijke notitie aan de gemeente.
Van Brussel zei gisteravond des
gevraagd de situatie in de politie
bureaus vooral als een huisves
tingsprobleem te zien.
Politiebureaus zijn niet geschikt
om mensen langer dan een paar
dagen gevangen te houden. Maar
vooral illegale buitenlanders
kunnen vaak weken niet uit hun
cel op de bureaus, omdat het na
trekken van hun gegevens dik
wijls lang duurt, aldus Van Brus
sel.
Door gebrek aan personeel kunnen
de gevangenen nauwelijks wor
den gelucht. In hun cellen komt
weinig daglicht. Ze kunnen geen
bezoek ontvangen: alles wat in
een gewone gevangenis kan, is
Het comité is opgericht op initiatief
van elf parlementariërs van de
vier grote fracties. Inmiddels
hebben zich ook vertegenwoor
digers van de kerken, vakbewe
ging, sport en cultuur bij het co
mité aangesloten. Ook in het bui
tenland, met name in België en
Frankrijk beginnen parlementa
riërs in de richting van een men-
senrechtenactie te denken.
Het comité is niet bang voor de - te
verwachten - afwijzende reactie
van de Sowjets. Een voorproefje
hiervan kwam vrijwel direct na
de presentatie van het comité. In
een commentaar zei het Russi
niet mogelijk op de politiebu
reaus, zegt Van Brussel. Na vijf a
zes dagen beginnen de gevange
nen verschijnselen van desoriën
tatie te vertonen: ze weten dan
niet op welke dag en op welk uur
ze leven. Na twee weken vergis
sen ze zich soms een week. Door
dat ze steeds in hun cel zitten,
krijgen ze isolatieverschijnselen.
"Ze leven dan in een waanwereld,
ze twijfelen eraan of ze nog wel
bestaan", zegt Van Brussel. Ver
der versuffen ze: hun hartslag
wordt trager en hun bloeddruk
lager.
De drie artsen, die werken op de
afdeling geestelijke hygiëne,
kwamen gedurende de afgelopen
twee jaar tot hun conclusies na
bezoeken aan zo'n 2500 drugsver
slaafden op de bureaus. Alle ge
vangenen, die langer dan een
paar dagen zaten opgesloten,
bleken de gesignaleerde ver
schijnselen te vertonen. In prin
cipe geldt dit voor alle bureaus in
de hoofdstad, ook de nieuwere.
Maar het gaat met name op voor
het hoofdbureau.
sche persbureau Novosti dat de
actie een regelrechte aantasting
van de olympische gedachte is,
dat het een inmenging betekent
in de interne Russische zaken en
dat het strijdig is met de Neder
landse belangen.
Deze laatste overweging heeft er
ook toe geleid dat een aantal co
mitéleden, meest zakenlieden, op
het laatste moment besloten hun
lidmaatschap neer te leggen. De
lijst van leden is echter nog lang
genoeg. Zo bestaat het bestuur
uit de kamerleden Van Thijn,
Keja (WD, Hennekam (CDA) en
DEN HAAG (GPD - De Raad van
Kerken heeft de Nederlandse re
gering gevraagd een front van
kleine NAVO-landen te maken
tegen de invoering van de neu
tronenbom. De raad wil ook dat
de regering opnieuw een brede
maatschappelijke discussie op
gang brengt over dit wapen. Een
delegatie van de Raad heeft dit
gisteren aan de orde gesteld in
een gesprek met premier Van Agt
en de ministers Van der Klaauw
(buitenlandse zaken) en Scholten
(defensie. Het gesprek is gevoerd
op initiatief van de Raad, waar
binnen alle grote Nederlandse
kerken samenwerken. De delega
tie stond onder leiding van prof.
dr. Fiolet, secretaris-generaal van
de Raad.
De kerken vinden dat de Neder
landse regering nog niet genoeg
gedaan heeft om invoering van
net wapen te voorkomen. Maar
volgens prof. Fiolet vraagt ook
premier Van Agt zich af „of we
ons als christenen wel door zo'n
wapen mogen laten verdedigen".
Zoals bekend doodt een neutro
nenwapen niet zozeer door de
kracht van zijn explosie als wel
door de straling die erdoor afge
geven wordt. Het stralingseffect
leidt tot een langzame en kwel
lende dood.
De Raad is er tegen dat het wapen
door de NAVO tot inzet gemaakt
wordt van onderhandelingen met
het Warschaupact.
President Carter heeft beloofd dat
binnen de NAVO overleg ge
voerd zal worden over de produk-
tie van de neutronenbom. Daar
om wil de Raad van Kerken dat
allereerst binnen Nederland nog
eens grondig over het voor en te
gen van dit wapen wordt gedis
cussieerd. De Nederlandse rege
ring moet volgens de Raad me'
kleine NAVO-landen als Noor
wegen, Denemarken en België
overleg voeren om daarna binnen
de NAVO invoering van het wa
pen te kunnen voorkomen. „Er is
nog nooit zo'n kans voor een dis
cussie geweest", aldus Fiolet. De
verwachting is dat president Car
ter omstreeks april 1980 opnieuw
een besluit over de produktie van
het wapen moet nemen.
De delegatie van de kerken heeft de
regering gewezen op de verplich
tingen die zij heeft omdat Ne
derland het verdrag tegen de ver
spreiding van kernwapens heeft
ondertekend. Dat verdrag be
paald dat staten kernwapens
moeten afschaffen. De Raad van
Kerken ziet niet in welk doel ge
diend kan worden met een ver
dediging door neutronen wapens.
Brinkhorst (D'66). Nog zes andere
kamerleden zijn gewoon lid. Dit
betreft onder meer de PvdA'er
Van der Stoel (oud-minister van
buitenlandse zaken) en de vroe
gere zwemkampioene Erika Ver
kerk-Terpstra (WD
Uit andere maatschappelijke krin
gen komen mensen als Annie M.
G. Schmidt, Ard Schenk, Simon
Carmiggelt, prof. nir. v^h. J. En
schedé Ernst van Altena, mgr.
Ernst, dr. Max Euwe, Piet Keizer,
Wim Kok, Harm van der Meulen,
Paul Litjens, Renate Rubinstein,
Jan Wolkers en rabbijn Soeten-
dorp.
