fed
ÉTÉ
Conservatieven nu
in het voordeel
GORLEBEN IS
VOORLOPIG
VAN DE BAAN
Regering
Z-Afrika
komt met
wets
voorstellen
Einde Portugese regering nabij
Iran rouwt na moord op Motahari
Winterse
lente
teistert
Europa
Rus
wilde
terug
Verkiezingen in Groot-Brittannië
Begin: "Israël zal
Golan nooit opgeven
DONDERDAG 3 MEI 1979
De vermoorde ajatollah Motaha-
TEHERAN (AFP) - De
Iraanse regering heeft
vandaag uitgeroepen tot
PARIJS (DPA/Reuter) - Storm en
sneeuw hebben in Westeuropese
landen gezorgd voor het koudste
begin van de maand mei sedert
jaren. In West-Duitsland en Bel
gië maakten de autoriteiten de
balans op van de zware materiële
schade die de storm aanrichtte.
In België vielen gewonden toen
mensen als gevolg van felle
windstoten hun auto niet meer
onder controle hadden en onge
lukken maakten. In de haven van
Antwerpen zonken drie binnen
schepen.
In Noordrijn-Westfalen ontwortel
de de storm met windstoten van
140 km per uur bomen, werden
vensters vernield en kwam het
beroepsvervoer voor een groot
deel tot stilstand. In Sauerland
bleven veel auto's in de sneeuw
steken of konden zij voor de
gladheid op de autobaan Dort-
mund-Giessen niet verder. Op
campings in Wesermarsch (Ne-
dersaksen) werd door hoogwater
voor anderhalf miljoen mark
(ruim anderhalf miljoen gulden)
schade aangericht. Vakantiegan
gers moesten met helikopters
van het dak van hun caravans ge
haald worden.
In bijna geheel Frankrijk, met in
begrip van Parijs, vielen
sneeuwbuien. Alleen de gebie
den aan de Middellandse Zee
ontsnapten aan het ongewone
winterse weer.
In sommige delen van Noord-En-
geland viel vijf centimeter
sneeuw. In en rond Londen vie
len hagel- en sneeuwbuien. Se
dert 1931 hebben de Britten niet
meer meegemaakt dat de maand
mei zo koud begon.
Ook in Zwitserland is de winter te
ruggekeerd. Alle grote bergpas
sen moesten door zware sneeuw
val en temperaturen rond het
vriespunt worden gesloten.
Alles in Zwitserland boven de 1.000
meter is ondergesneeuwd.
De passen die zijn gesloten zijn de
veertien belangrijkste noord-
zuid- en oost-westverbindingen.
Op zeehoogte was het in Zwitser
land zeven graden celsius, maar
in de bergen kwam de tempera
tuur niet boven het nulpunt.
De ski-oorden die normaal de lift-
diensten na Pasen stopzetten,
hebben besloten ze tot 15 mei
gaande te houden.
LONDEN (Reutei) - Een Sow-
jet-journalist aan wie in En
geland asiel was verleend na
dat hij vorige maand zijn kan
toor in Londen had verlaten,
is gisteren uit vrije wil naar de
Sowjet-Unie teruggekeerd,
zo heeft het ministerie van
binnenlandse zaken meege
deeld. Volgens het ministerie
was aan de journalist, de 31-
jarige Alexander Istomin, een
verblijfsvergunning voor 12
maanden verstrekt.
Istomin, die als leerling-ver
slaggever aan het Londense
kantoor van het persbureau
Novosti was verbonden, ver
dween 13 april.
Het is niet duidelijk wat Isto
min heeft bewogen naar de
Sowjet-Unie terug te keren.
"Wij hebben geen bijzonder
heden", aldus het ministerie
van binnenlandse zaken.
Een andere Sowjet-burger,
mevrouw Galina Orionova,
heeft een voorlopige ver
blijfsvergunning in Engeland
gekregen. Zij was als tolk
verbonden aan een dans
groep maar liet de groep in de
steek toen deze op doortocht
naar de Sowjet-Unie vanuit
Dublin op de Londense
luchthaven was.
•k CARDIFF - De verkiezingscampagne in Grool-Drittannië was gisteren nog in volle gang. Premier Callaghan
bezocht gisteren met zijn vrouw een school in Cardiff, waar de leerlingen zich voor die gelegenheid in folkloristi
sche kostuums hadden gestoken
LONDEN (UPD - Vier opi
niepeilingen, die vanoch
tend in vier Engelse
dagbladen verschenen,
geven de conservatieve
partij een voorsprong op
de labourpartij. In de
"Daily Mail" hebben de
Conservatieven een voor
sprong van 7 procent, in de
Gallup-peiling in de
"Daily Telegraph" 2 pro
cent, in de "Sun" 6 procent
en in de "Daily Express"
5.6 procent. De Liberalen
zouden rond de 13 procent
scoren.
De Londense bookmakers houden
het op de Conservatieven voor de
verkiezingen. Gistermiddag bij
de sluiting van de bureaus stegen
de kansen bij winst van de Con
servatieven van 2 tegen 7 naar 2
tegen 8. De kansen voor Labour
daalden van 12 tegen 4 naar 11
tegen 4.
De Britten stemmen vandaag in al
gemene verkiezingen die volgens
de laatste opiniepeilingen hun
land voor het eerst in zijn ge
schiedenis een vrouwelijke pre
mier zullen bezorgen. Verwacht
wordt dat de Conservatieve Partij
van mevrouw Margaret Thatcher
een meerderheid van tien tot der
tig zetels in het Lagerhuis krijgt.
ADVERTENTIE
De stemlokalen gingen open om 7
uur plaatselijke tijd, dat is acht
uur onze tijd en sluiten om 10 uur
vanavond, elf uur onze tijd. De
eerste uitslagen worden om
streeks half een (onze tijd) ver
wacht.
De weerkundigen voorspellen voor
de verkiezingsdag sneeuw, hagel,
regen en een harde wind bij tem
peraturen tussen nul en tien gra
den. Slecht weer en een lage op
komst zijn altijd in het voordeel
van de Conservatieven gebleken
De partij die 318 of meer zetels ver
overt heeft de volstrekte meer
derheid. Het Lagerhuis telt 635
zetels. Zou het een nek-aan-nek
race worden dan kan het wel
morgenmiddag worden voordat
de einduitslag bekend is.
De leider van de liberale partij, Da
vid Steel, ziet in de resultaten van
de opiniepeilingen een mogelijk
heid dat zijn hartewens in ver
vulling gaat, voldoende zetels te
krijgen om een stevige vinger in
de pap van het Lagerhuis te krij
gen als het krachtsverschil tus
sen de twee grote rivalen erg
klein zou zijn.
Ongeveer 41,5 miljoen Britten van
achttien jaar en ouder gaan
stemmen. Zij dienen daarbij hun
keus te maken tussen Callaghans
perspectieven van nogeens vijf
jaar staatssocialisme en meer so
ciale voorzieningen en het lokaas
van belastingverlaging en grotere
persoonlijke vrijheid dat hun
door mevrouw Thatcher wordt
voorgehouden.
Hoewel haar partij bij praktisch alle
opiniepeilingen voorop lag is de
persoonlijke populariteit van de
'ijzeren dame' ver achtergeble
ven bij die van Callaghan. Bij een
van die onderzoeken gaf 47 pro
cent de voorkeur aan de laatste
als premier tegen 35 voor Marga
ret Thatcher. Bij de mannelijke
ondervraagden lag die verhou
ding zelfs 53 tegen 29 procent.
Zelfs haar seksegenoten zijn niet
allen verrukt van deze mogelijke
vrouwelijke premier. Op een ver
kiezingsbijeenkomst werd zij ge
confronteerd met de leuze:
'vrouwenrechten ja, rechtse
vrouwen neen"
Vier doden bij
schietpartij
BRUSSEL (ANP) - Bij een schiet
partij in Brussel zijn gisteren vier
mensen gedood. De slachtoffers
vielen in een appartement in de
Gierstraat in Brussel, waar de
politie, met behulp van traangas,
een man naar buiten dreef en ar
resteerde. Die man wierp, bui
tengekomen, een mes weg.
In het appartement zijn de ontziel
de lichamen aangetroffen van
drie mannen en een vrouw. De
vier mensen zouden gedood zijn
met geweerschoten.
Een ruzie blijkt de oorzaak van de
viervoudige moord te zijn ge
weest.
KAAPSTAD AP) - De Zuid-
afrikaanse regering heeft gis
teren bekend gemaakt dat zij
volgende week met wets
voorstellen zal komen die
beogen de discriminerende
arbeidswetten te ontmante
len die verbonden zijn aan het
officiële apartheidsbeleid dat
betrekking heeft op alle as
pecten van het leven in Zuid-
Afrika.
De Zuidafrikaanse minister van
arbeid Fanie Botha deelde op
een persconferentie in Kaap
stad mee dat de blanke min
derheidsregering de aanbe
velingen van een speciale
commissie, waarbij zwarte
vakbonden in de formele
loononderhandelingen wor
den erkend de zwarten de
gelegenheid wordt gegeven
zich aan te sluiten bij de reeds
erkende blanke bonden, heeft
overgenomen.
De minister van arbeid ver
klaarde dat de regering "in
principe" de omstreden aan
bevelingen heeft overgeno
men, met name die betreffen
de de leertijd voor zwarten en
de mogelijkheid van geïnte
greerde voorzieningen op het
werk, maar dat deze zaken in
de toekomst in eerste instan
tie moeten worden beslist
door de directie en de bonden
en pas daarna door de wetge-
Het voornaamste argument
voor het opnemen van zwar
ten in het blanke systeem is
geweest dat de zwarte bonden
onder controle gebracht moe
ten worden, opdat ze niet
kunnen worden gebruikt om
de opvattingen van de 19
miljoen zwarten in Zuid-
Afrika naar buiten te bren
gen.
Botha verklaarde dat de wetten
die de huidige geregistreerde
bonden verbieden politiek
actief te zijn, tevens zullen
gelden voor de zwarte bon
den.
Hij voegde hieraan toe dat de
werknemers die geen vaste
woonplaats bij hun werk
hebben (naar schatting twee
miljoen) zich niet bij een bond
kunnen aansluiten, tenzij zij
een permanent adres en een
vaste arbeidsplaats bezitten.
Het rapport van de 14 leden tel
lende commissie onder lei
ding van professor Nic Wie-
hahn heeft voornamelijk be
trekking op de zwarte werk
nemer die woont in een stad
en niet op de mijnwerker, de
ze laatste valt onder een af
zonderlijke arbeidswetge
ving.
Botha kondigde aan dat de
commissie-Wiehahn in de
komende jaren nog zes rap
porten zal afleveren die alle
betrekking zullen hebben op
de arbeidswetgeving.
Waarnemers speculeerden dat
de regering te maken zal krij
gen met krachtige weerstand
vanuit de rechtervleugel van
de Nationale Partij en van de
conservatieve blanke vak
bonden. Aangenomen werd
evenwel dat deze tegenstand
zal worden gesust door ver
zekeringen dat blanke werk
nemers geen banen kwijt
zullen raken.
Onderhoudswerkzaamheden aan de kernenergiecentrale in het Cali-
fornische Sacramento. Zestien kerncentrales in de Verenigde Staten heb
ben op het ogenblik te kampen met corrossieproblemen
BONN (GPD/UPI)-De Westduitse
deelstaat Nedersaksen wil voor
lopig geen toestemming geven
voor de bouw van een opwer
kingsfabriek voor nucleair afval
in Gorleben. Naar in Bonn ver
luidt zijn minister-president
Ernst Albrecht van Nedersaksen
en Bondskanselier Schmidt het
erover eens dat de bouw van een
dergelijke installatie, waardoor
uranium en plutonium uit
atoomafval kunnen worden vrij
gemaakt, op dit moment "poli
tiek niet te verkopen is". De be
slissing over de opwerkingsfa
briek zou dus worden uitgesteld,
teneinde meer zekerheid te krij
gen over de risico's van de om
streden opwerkingstechniek.
Wel wordt verwacht dat Nedersak
sen toestemming geeft in Gorle
ben om met diepteboringen te
beginnen. Die zijn nodig om vast
te stellen of de zoutlagen daar ge
schikt zijn om atoomafval op te
slaan. Als dit juist is, zijn er ook
geen bezwaren meer om een
voorlopig opslagcentrum voor
nucleair afval in Ahaus bij de Ne
derlandse grens te bouwen. Vori
ge week had de deelstaatregering
van Noordrijn-Westfalen de
bouw van Ahaus afhankelijk ge
steld van het feit of er in Gorleben
inderdaad een afvalcentrum zou
kpmen.
Dicht
De twee kerncentrales van de
"Consumer power maatschap
pij"- in de Amerikaanse staat Mi
chigan zijn gesloten. Gisteren
sloot de maatschappij de centrale
bij South Haven wegens moei
lijkheden met het veiligheidssy-
teem.
De kerncentrale bij Charlevoix
werd op twee februari gesloten
om hem weer van brandstof te
voorzien. Hij had op twintig april
weer in werking gesteld moeten
worden, maar er werd een lek van
radioactief water ondekt.
Een gevaarlijke dosis radioactieve
straling bestaat niet. Dit is de
conclusie van een onderzoek van
de Amerikaanse academie van
wetenschappen, neergelegd in
een gisteren verschenen rapport.
De meerderheid van de commissie
is van mening dat radioactieve
straling altijd gevaarlijk blijft. Zij
is tot deze slotsom gekomen op
grond van een methode, die 'li
neaire hypothese' wordt ge
noemd, het verzamelen van ge
gevens over kankerveroorzaken-
de gevolgen van hevige straling
en daaruit berekenen wat zou ge
beuren met een geringe dosis.
Zestien kerncentrales in de Ver
enigde Staten kampen acuut met
corrosieproblemen. Dit heeft een
van de leden van de Amerikaanse
federale nucleaire reglemente
ringscommissie (NRC), Daniel
Eisenhut, gisteren verklaard.
Volgens hem zijn deze problemen
het dringendst bij twee reactoren
van de centrale van Surry, in Vir
ginia, bij twee van Turkeypoint in
Florida.en bij die van de centrale
van San Onofre in Californië. De
ze corrosie veroorzaakt het lek
ken van radioactief koelwater.
Volgens Eisenhut is dat niet
alarmerend en blijft het binnen
de officieel toegestane limieten.
TEL AVIV (Reutei) - Premier Be
gin van Israël heeft gisteren ver-
ldaard dat Israël zich nooit zal te
rugtrekken van de Hoogvlakte
van Golan, zelfs niet op basis van
een vredesverdrag met Syrië, dat
de Golan in de zesdaagse oorlog
er alle bekende merken kompleet met
fraaie kussens en parasols.
Wacht niet tot de laatste zaterdag voor
moederdag. Als u Iets wilt geven, er Is
nu volop keuze. U bent van harte wel
kom bij:
Tuinbouw en Hobby-arUkelen
JAN v.d. MEER B.V.
Woordeinde 45 - Tel. 01713-9008
Roelofarendsveen
vrijdag koopavond van 7-9 uur
correspondent)
LISSABON - Francisco sa Car-
neiro, voorzitter van de sociaal
democratische partij, heeft het
kabin< :t-Mota Pinto gisteren uit
genodigd het vertrouwen van het
parlement te vragen. Daarmee
luidt de PSD het begin van het
einde van deze regering in.
Wanneer de regering zelf niet
binnen acht dagen een motie van
vertrouwen zal aankondigen, zal
de PSD zich beraden over een
motie van wantrouwen. Het lijkt
echter vrijwel zeker dat er een
parlementaire meerderheid bij
welke motie dan ook tegen de re
gering zal stemmen. Zowel so
cialisten als communisten heb
ben al eerder gezegd een motie
van wantrouwen ter gelegener
tijd te zullen indienen. De socia
listen hebben echter nog steeds
geen definitief standpunt inge-
De christen-democraten blijken
met hun anti-socialistisch ver
kiezingsfront weinig succes te
boeken. Zij hebben zeer ge
mengde gevoelens overgehou
den aan de weigering van presi
dent Eanes vorige week, tussen
tijdse verkiezingen uit te schrij
ven. Eanes zei dat bij zijn her-
denkingstoesrpaak van de revo
lutie. Algemeen werd deze toe
spraak uitgelegd als een stap naar
de oprichting van een presiden
tiële partij.
Premier Mota Pinto zou daarin
een belangrijke sleutelfiguur
kunnen zijn. De zittende partijen
zijn met deze politieke kleurbe-
kenning van Eanes echter aller
minst ingenomen. Eanes en zijn
aanhangers beroepen zich op het
onvermogen van de bestaande
politieke partijen een einde te
maken aan de politieke crisis. Sa
Carneiro lijkt nu de koe bij de
hoorns te willen vatten. Maar de
val van Mota Pinto kan in deze
omstandigheden nog een lange
lijdensweg worden.
van 1967 aan Israël verloor. Ook
benadrukte de premier in een ra
dio-interview op de onafhanke
lijkheidsdag van Israël nog eens
dat Israël niet bereid is zich terug
te trekken van de westelijke Jor-
daanoever.
"We zullen de Golan nooit opge
ven", aldus Begin. "Je kan vei
ligheid niet opgeven in ruil voor
vrede. Er is geen vredè zonder
veiligheid en er is geen veiligheid
zonder de Golan".
In het interview ging Begin ook in
op de autonomie voor de Arabi
sche bewoners van de Gaza en op
de westelijke Jordaanoever. Het
Israëlische voorstel daartoe
voorziet in volledig administra
tief zelfbestuur, maar niet in wet
gevende bevoegdheid voor de
Arabische bewoners van die ge
bieden. Op die manier blijft de Is
raëlische veiligheid bewaard en
houden de joden het recht zich op
de westelijke oever te vestigen.
De voorstellen inzake autonomie
zullen vandaag worden voorge
legd aan de ministeriële commis
sie voor autonomie, aldus de
premier.
dag van nationale rouw
wegens de begrafenis van
de in Teheran vermoorde
ajatollah Motahari.
In een communiqué drukte de re
gering diepe droefheid uit over
de moord en veroordeelde tege
lijk de terreur, de aanslagen en de
contra-revolutionairen. Deze
moord, aldus de radio, zal voor
het volk aanleiding zijn de rijen
opnieuw te sluiten en met nieuwe
kracht de islamitische republiek
te verdedigen. Alle bedrijven en
instellingen zouden vandaag ter
nagedachtenis aan de vermoorde
geestelijke leider de deuren slui
ten. De radio riep het volk op zich
vandaag voor de moskee bij de
bazaar in Teheran tè verzamelen
om het stoffelijk overschot van
Motahari op de schouders te dra
gen.
Morteza Motahari, die professor
aan de universiteit van Teheran
was, stond bekend als een theore
ticus. Hij was tegenstander van
elke invloed van marxistische of
westerse ideeën op de islamiti
sche leer. Motahari stond vanaf
het eerste moment aan het hoofd
van de islamitische beweging, die
de sjah van Iran omver zou stor
ten.
Duizend demonstranten versche
nen op de straten van Teheran na
de bekendmaking van het
nieuws van de aanslag. Scholen
en winkels werden gesloten en
arbeiders legden het werk neer.
In een toespraak via de radio ver
klaarde Chomeini dat de Iraanse
islamitische republiek niet zal
buigen voor terreur van imperia
listen, uitbuiters, kolonialisten
en agenten van het oude regime.
"Motahari, aldus de ajatollah, is
tot een van de vele martelaren
geworden die de islam kent".
De Forghanbeweging, die al eerder
de verantwoording voor de
moord op de generaal Gharani op
zich nam, heeft verklaard ook de
moord op de geestelijke leider
Motahari te hebben gepleegd. De
Forghangroepering is een kleine
islamitische terreurorganisatie
die een anti-kerkelijk karakter
heeft. Ze bestaat voor het groot
ste deel uit Soenieten en sji'iti-
sche moslims en wil "de dicta
tuurvan de 'sji'itische mullahs en
ajotollahs" bestrijden".
'Forghan' is de Arabische uitdruk
king voor het verschil tussen leu
gen en waarheid. De groep werd
pas bekend na de moord op de
chef-staf van het Iraanse leger,
Gharani. Deze werd op 23 april op
klaarlichte dag in de tuin van zijn
huis vermoord.
