Muzorewa eerste
zwarte
van
premier
Rhodesië
Binnenkort SALT-2
,Zo vei
el mogelij]
k nederzetl
tingen'
Magere vanille vla
halve liter tijdelijk
Rassenrellen
in Engeland
uwjf
Situatie
in Turkije
blijft
gespannen
Begin:
UANC wint verkiezingen
WOENSDAG 25 APRIL 1979
ATHENE - De staat van beleg die
sinds eind december heerst in 13
Turkse provincies waar onlusten
dreigden, zal waarschijnlijk tot
nog zes provincies in het Oosten
worden uitgebreid. Daartoe heeft
gisteren de Nationale Veilig
heidsraad geadviseerd, een li
chaam waarin onder leiding van
president Koruturk hoge militai
ren en ministers samen komen.
Het gaat nu om provincies met
een overwegend Koerdische be
volking: onder andere het oude
Koerden-bolwerk Diyarbakir,
Hakkari aan de grens van het
Koerdische deel van Irak, Tun-
celi dat vóór de Koerden-opstand
van 1935 Dersin heette en Mar-
din, waar ook de christenen van
daan komen, die nu in de Sint
Jansbasiliek in Den Bosch bi
vakkeren.
Senaat en Huis van Afgevaardig
den in zitting moeten zich uiter
lijk morgen over verlenging met
twee maanden en over de voorge
stelde uitbrèiding uitspreken.
Verwacht wordt dat daarvoor wel
weer een meerderheid zal wor
den bereikt, al stemde twee
maanden geleden de rechtse Ge-
rechtigheidspartij tegen, uit on
lust over de wijze waarop de staat
van beleg functioneerde. De
rechterzijde echter was juist toen
al voor de nu ophanden zijnde
uitbreiding.
Daartegenover hebben drie af
gevaardigden van Ecevits rege
rende Republikeinse Volkspartij
uit bovengenoemde provincies
zich eergisteren d'aaruit afge
scheiden en zich onafhankelijk
verklaard, vermoedelijk mede
om zich te distantiëren van de
uitbreiding. Deze zal namelijk in
hun contreien zeker niet populair
zijn. De versterking van de be
voegdheden van de gendarmerie
leidt er, afgezien van het politieke
aspect, toe dat ook de winstge
vende smokkelhandel aan ban
den zal worden gelegdniet alleen
die van wapens, maar ook van
vee, waarvan jaarlijks miljoenen
stuks over de oostgrens verdwij-
Het vertrek van de drie reduceert
Ecevits meerderheid in het Huis
van Afgevaardigden van 228 van
de 450 tot 225, precies de helft
dus. Oppositieleider Demirel
hoonde, niet voor de eerste keer,
dat de regering op haar sterfbed
ligt.
Ecevit bevindt zich, wat de Koer
den betreft, dus tussen twee vu
ren. Onlangs stelden zes van zijn
ministers, onafhankelijken die
waren overgelopen uit Demirels
Gerechtigheidspartij, hem een
ultimatum waarin zij naast libe
ralere economische politiek ook
een strengere aanpak eisten van
separatistische (lees: Koerdi
sche) bewegingen. Pas na een
kabinetszitting van 17,5 uur werd
overeenstemming bereikt over
de verder te volgen gedragslijn
Ecevit stelde bij deze gelegen
heid ook diegenen gerust die
hadden geklaagd dat op scholen
en andere officiële instellingen in
het oosten Koerdisch werd ge
sproken: zulke functionarissen
zouden uit de openbare diensten
worden ontslagen.
JERUZALEM, CAiRO, WAS
HINGTON (UPI/AFP/Reuter) -
Premier Menachem Begin van
Israël heeft gisteren gezegd dat
zijn kabinet voornemens is in de
noordelijke helft van de bezette
westelijke Jordaanoeve/* zoveel
joodse nederzettingen te stichten
als mogelijk is, aldus een bericht
van de Israëlische radio.
In een toepsraak op een besloten
vergadering van de Knesseth-
commissie voor buitenlandse za
ken en defensie, zei Begin dat het
kabinet daarbij geen grond in
particuliere handen zal onteige
nen maar zal kopen.
De premier zelf heeft het radiover
slag van de vergadering noch
willen bevestigen noch ontken-
De conventie van Den Haag ver
biedt de onteigening of het con
fisqueren van grond in bezette
gebieden, maar staat wel aan
koop of gedwongen pacht toe als
daarmee militaire doeleinden
worden gediend.
Het Israëlische hooggerechtshof
heeft onlangs Uitgesproken dat
de vestiging van civiele joodse
nederzettingen in bezet gebied,
een gewettigde uitoefening van
eerj militair voorrecht is.
Volgens de Israëlische radio wil
Begin zoveel mogelijk joden ves
tigen in Samaria, de bijbelse
naam voor het noordelijke deel
V' s
J;
-y' y v' >y y -"'V
van de westelijke Jordaanoever.
In dit noordelijke deel bevinden
zich talloze Arabische dorpen.
Het Israëlische kabinet heeft zon
dag zijn goedkeuring gehecht aan
de vestiging van twee nieuwe ne
derzettingen bij de stad Nabloes
in het noordelijke deel van de
westelijke Jordaanoever.
Ten overstaan van dezelfde Knes-
seth-commissie heeft Begin ge
zegd dat Israël nooit zal toestaan
dat wordt geraakt aan het bestaan
van de christelijke gemeenschap
niet alleen in het zuiden, maar
ook in het noorden van Libanon.
Radio Israël, die ook hiervan ge
waagde, voegde eraan toe dat
majoor Haddad de onafhanke
lijkheid van het christelijk stuk
Libanon tegen de Israëlische
grens heeft afgekondigd, "zonder
er Israël van in kennis te stellen
en zonder er Israëls steun voor te
hebben".
Tenslotte heeft de Israëlische pre
mier ten overstaan van de com
missie voorgesteld dat een wets
voorstel wordt ingediend dat de
doodstraf mogelijk maakt voor
Palestijnen extremisten die zich
in Israël schuldig, hebben ge
maakt aan bijzonder laakbare
moorden.
Egypte heeft gisteren het Israëli
sche besluit nieuwe nederzettin
gen te vestigen op de westelijke
Jordaanoever en de Israëlische
agressie tegen het zuiden van Li
banon en de Libanese havens"
veroordeeld.
Volgens een communiqué van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Cairo is het vestigen van
nieuwe nederzettingen "strijdig
met de internationale wetgeving
en de geest van het vredesver
drag". Dergelijke acties zullen
van invloed zijn op "de Palestijn
se deelneming aan komende on
derhandelingen".
Egypte zal met de Verenigde Staten
spreken over maatregelen die een
einde moeten maken aan Israëli
sche pogingen de inspanningen
te saboteren voor een oplossing
van het Palestijnse vraagstuk.
In een ander communiqué wijst
Egypte op "de noodzaak van met-
inmenging door Israël in de bin
nenlandse zaken van Libanon en
een staking van de militaire ac
ties tegen de Libanese en Pale
stijnse volken". Ook hier wordt
gezegd dat dergelijke zaken het
vinden van een oplossing voor
het Palestijnse vraagstuk be
moeilijken en dat zij een negatie
ve invloed hebben op de Israëli-
sche-Egyptische overeenkom
sten.
De Verenigde Staten hebben Israël
gisteren dringend verzocht geen
uitvoering te geven aan het be
sluit twee nieuwe nederzettingen
te stichten op de bezette westelij
ke Jordaanoever, op grond van
de overweging dat dat de ko
mende besprekingen over de
Palestijnse kwestie aanzienlijk
bemoeilijkt.
Woordvoerder Hodding Carter van
het ministerie van buitenlandse
zaken zei dat het desbetreffende
besluit van het Israëlische kabi
net op zondag te betreuren was,
omdat het is genomen aan de
vooravond van Israëlisch-Egyp-
tische besprekingen over het
vaststellen van de toekomstige
relatie tussen Israël en de bezette
westelijke Jordaan oever en Ga-
'besluiten als dat van zondag kun
nen het resultaat van de bespre
kingen in de waagschaal stellen
terwijl ze nog niet eens begonnen
zijn", zei Carter.
Hij zei dat de. Amerikaanse regering
alle betrokken partijen op het
hart wilde binden geen stappen
te ondernemen of besluiten te
die de toekomstige on
derhandelingen over de toe
komst van het gebied zoveel
moeilijker zouden kunnen ma
ken en een positef resultaat in ge
vaar brengen.
President Carter heeft zijn topon
derhandelaar Robert Strauss be
reid gevonden te fungeren als rei
zend ambassadeur en Ameri
kaanse bemiddelaar in de vol
gende fase van het vredesproces
in het Middenoosten, de komen
de Egyptische-Israëlische on
derhandelingen over Palestijnse
autonomie in de Gaza en op de
Westoever.
"Strauss zal mij en Vance veel tijd
rovend werk uit handen kunnen
nemen en grote persoonlijke in
spanning in het vredesoverleg
besparen", zo zei Carter.
Miljonair Strauss (60) uit Texas is
joods, maar meent dat zijn geloof
nooit een hinderpaal voor iets is
geweest.
Hij keerde het afgelopen weekein
de in de VS terug van bezoeken
aan Israël en Egypte, tijdens wel
ke hij kwesties met betrekking
tot Amerikaanse economische
steun na de ondertekening van
het vredesakkoord had bespro
ken. Strauss zal volgens Carter
zijn nieuwe functie in de komen
de zomer opvatten na volledige
afronding van onlangs in Genève
afgesloten internationale han
delsbesprekingen.
SALISBURY (Reuter/DPA/AFP/UPI) - De Verenigde
Afrikaanse Nationale Raad (UANC) van bisschop Muzo
rewa heeft de eerste algemene verkiezingen in Rhodesië
gewonnen. Dit betekent dat Muzorewa Ian Smith als
premier zal opvolgen en de eerste zwarte premier van
het land wordt.
Sluiting
kerncentrales
WASHINGTON - De nucleaire be
heerscommissie (NRC) van de
Verenigde Staten overweegt een
voorstel tot tijdelijke sluiting van
acht Amerikaanse kernenergie
centrales die ongeveer volgens
hetzelfde ontwerp zijn gebouwd
als de kernreactor te Harrisburg.
De voorzitter van NRC, Joseph
Hendrie, verklaarde dat hij na
verder overleg met functionaris
sen uit het bedrijfsleven vandaag
een beslissing verwachtte
slechts vier van de acht betrok
ken centrales zijn thans in be
drijf.
ADVERTENTIE
Alleen voor Melkunie- of Menken Landbouw produktcn.
De partij van Muzorewa behaalde
51 van de 72 zwarte zetels in het
nieuwe parlement van Zimbab
we Rhodesië. Het parlement'telt
in totaal 100 zetels, 72 zwarte en
28 blanke. Van de overige zwarte
zetels gingen er 12 naar de Afri
kaanse Nationale Unie van Zim
babwe van dominee Sithole en
negen naar de pas onlangs opge
richte Verenigde Nationale Fede
rale Partij van Kayisa Ndiweni.
Jeremiah Chirau, evenals Muzore
wa en Sithole lid van de over
gangsregering die de verkiezin
gen heeft uitgeschreven, behaal
de met zijn Verenigde Volksor
ganisatie van Zimbabwe geen ze
tels
Rhodesisch Front
Van de 28 voor blanken bestemde
zetels heeft het "Rhodesisch
Front" van Ian Smith er al 20. De
overige acht blanke afgevaardig
den worden komende maand
door de gekozen blanke en zwar
te parlementsleden gekozen. Op
grond van een speciale regeling is
de blanke Rhodesiers gegaran
deerd dat in de komende tien jaar
28 zetels in het parlement door
blanken worden bezet.
Sithole heeft verklaard dat er zich
onregelmatigheden bij de verkie
zingen hebben voorgedaan.
Zwarte strijdkrachten hebben
actief campagne gevoerd voor
Muzorewa. terwijl zijn eigen
"hulptroepen" opdracht hadden
gekregen te strijden tegen de
guerrillastrijders van het patriot
tisch front, aldus Sithole.
Hij heeft geëist dat een commissie
van onderzoek het verloop van de
verkiezingen zal nagaan. Han
gende het onderzoek zal hij de re
sultaten van de verkiezingen niet
accepteren.
Iedere partij die in het nieuwe par
lement meer dan vijf zetels krijgt,
heeft per vijf zetels recht op een
plaats in het te vormen kabinet
van nationale eenheid. De Ver
enigde Afrikaanse Nationale
Raad krijgt tien zetels in het ka
binet, het Rhodesische Front vijf.
de partij van Sithole twee en de
Verenigde Nationale Federale
Partij van Ndeweni één,
Guerrilla
Bisschop Abel Muzorewa heeft gis
teravond verklaard dat hij als zijn
voornaamste taak zag de al zes
jaar durende guerrilla te beëindi
gen, die reeds aan 16.000 r
het leven heeft gekost.
r Bisschop Muzorewa maakt hel overwinningsteken nadat de uitslagen
au de verkiezingen in Rhodesië bekend zijn gemaaktDoordat zijn partij
1 van de 72 beschikbare zetels veroverde wordt Muzorewa de eerste zwarte
renner van Rhodesië
In
communiqué van de Rhode
sische legerleiding werd melding
gemaakt van weer 24 slachtoffers
van de strijd die al zes jaar in
Rhodesië wordt gevoerd. Rege-
ringstroepn doodden 14 guerril
lastrijders en drie van hun aan
hangers. aldus het communiqué.
In Buwa.vo, de op een na grootste
stad van Rhodesië. arresteerde de
politie 58 aanhangers van guer
rillaleider Nkomo, die slaags wa
ren geraakt met aanhangers van
een andere partij. Hierbij raakte
een vrouw gewond.
(Van onze correspondent)
LONDEN - De Britse verkiezings
campagne is overschaduwd door
de massale confrontatie tussen
supporters van het fascistische
Nationale Front en de anti-nazi-
league en Aziatische immigran
ten anderzijds, waarbij maandag
één aanhanger van de league
werd gedood, 345 demonstranten
werden gearresteerd en ruim 40
anderen, onder wie 21 politiea
genten met verwondingen in zie
kenhuizen werd behandeld.
De leiders van de grootste partijen,
James Callaghan, Margaret That
cher en David Steel, legden ver
klaringen af waarin zij hun af
schuw uitspraken over het ge
weld en het racisme dat aan de
straat-veldslag in Southall in
Zuid-Londen ten grondslag lag.
Bij tientallen winkels werden de
etalageruiten vernield, waarna er
werd geplunderd. Enkele dui
zenden waren bij de confrontatie
betrokken.
De oorsprong van het conflict lag in
de door het wijkbestuur gegeven
toestemming aan de fascistische
Nationale Frontpartij om een
verkiezingsbijeenkomst te be
leggen in een openbaar gebouw.
Het bestuur beriep zich daarbij
op een wet die oficiële politieke
partijen het recht geeft om open
bare bijeenkomsten te beleggen.
En aangezien het Nationale Front
in deze verkiezingen niet minder
dan 301, voor het merendeel
kansloze, kandidaten in het veld
heeft gebracht, kon toestemming
niet worden geweigerd.
Het Nationale Front heeft echter in
het verleden een voorkeur aan de
dag gelegd om zulke bijeenkom
sten in wijken te beleggen waar
veel Aziatische immigranten zich
hebben gevestigd, zodat een
maximum aan provocatie ook
een maximum aan publiciteit ga
randeert. De partij staat dan ook
een gedwongen emigratie van
deze Aziaten voor, van wie velen
afkomstig zijn uit voormalige
Britse koloniën in Afrika, waar zij
eveneens (zoals in Oeganda en
Kenia) gedwongen werden het
land te verlaten.
De Aziatische jongeren hebben
inmiddels hun eigen knokploe
gen gevormd en worden ge
steund door de anti-nazi-league,
ook een organisatie van voorna
melijk jongeren, die hebben be
sloten iedere bijeenkomst van
het Nationale Front tot een pro
testdemonstratie te maken tegen
de fascistische ideeën die het
Front uitdraagt.
Eind verleden jaar wist de anti-na-
zi-league bij een demonstratieop
tocht door Londen een kleine
i 80.000 mensen op de been te
brengen, en hoewel de league
geen politieke kandidaten in de
huidige verkiezingen op de been
heeft gebracht, kan deze organi
satie moeilijk over het hoofd
worden gezien als een politieke
factor.
Er is dan ook al gezegd, ook nu
weer, dat de anti-nazi-league ei
genlijk het streven van het Na
tionale Front in de hand werkt -
namelijk het opkloppen van
publiciteit. Maar de league stelt
zich op het standpunt dat, wan
neer niet iedereen in Duitsland
zich al bij voorbaat had neerge
legd bij de opkomst van Hitier,
deze nooit zijn uiteindelijke ter
reur had kunnen bedrijven.
ROME - In Rome werden
gisteren bomaanslagen ge
pleegd op twee kantoren van
de neo-fascistische partij.
Later op de dag werden de 44-
jarige journalist Franco Pici-
nelli en een functionaris van
de christen-democratische
partij, de 51-jarige Giancarlo
Dagn ino, door Rode Gardisten
in de benen geschoten.
Op de foto ruimen werklieden
clc ravage op. die ontstond na
de aanslag op een van de kan
toren van de neo-fascistische
partij.
WASHINGTON - De VS en de
Sowjet-Unie hopen de volgende
week de onderhandelingen te
kunnen afronden over een nieuw
verdrag dat de bewapenings
wedloop moet afremmen (Salt-2)
en dan tevens bekend te maken
dat er half mei een topconferentie
tussen de presidenten Carter en
Brezjnjev zal worden gehouden.
Het nieuwe verdrag zal dan nog
voor 1 juni ter ratificatie aan de
Amerikaanse senaat worden
voorgelegd.
Al ruim een jaar lang zijn er tijd
schema's voor dit proces opge
steld die echter prompt weer
werden genegeerd daar beide
partijen telkens opnieuw nieuwe
problemen opwierpen en van
i ondergeschikte punten kwesties
van belang maakten. Dit keer, al
dus Amerikaanse topambtena
ren, kan de bekendmaking van
het nieuwe verdrag over de be
perking van de stategische be
wapening weliswaar weer wor
den uitgesteld, maar dan slechts
voor een paar dagen.
Het is nu de beurt van Breqnjev om
naar de V.S. te komen daar de
twee laatste topconferenties res
pectievelijk in Moskou en Wla-
aiwostok zijn gehouden. Maar
gezien Brezjnjevs zwakke ge
zondheid verwacht men dat de
Russen zullen verzoeken de con
ferentie ergens in Europa te hou
den. Dat zal vermoedelijk ook
gebeuren. Brenzjnjev wil liever
per spoor reizen. Dit maakt het
waarschijnlijk dat de twee presi
denten elkaar in een 'neutrale'
hoofdstad, zoals Wenen, Helsinki
of Genève, zullen ontmoeten.
Van officiële zijde in Washington
is meegedeeld dat de voorberei
dingen zo grondig zijn geweest
dat de top binnen drie weken na
afsluiting van de onderhandelin
gen kan worden gehouden. De
laatste gespreksronde - zes zittin
gen in drie weken - is op het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken gehouden tussen
minister van buitenlandse zaken
Cyrus Vance en de Russische
ambassadeur in de V.S., Anatoly
Dobrynin.
