Overheid wil lege
schoollokalen
gaan vorderen
Geen hartchirurgie
in Zonnestraal
„Er zijn verbeteringen in de economie
Kerncentrale
in Borssele
stilgezet
5% extra verstandig met energie
móet toch haalbaar zijn:
ramen open? kachel uit.
Enkele bezetters St. Jan ziek
Politie onderschept
grote partij heroine
ENFB tegen
verdere
maatregelen
voor auto in
binnenstad
VRIJDAG 20 APRIL 1979
PAGINA 7
Van Agt:
99
GRONINGEN (ANP) - "Er zijn in
de Nederlandse economie verbe
teringen te zien. Zo is de stijging
van de loonkosten per eenheid
produkt in Nederland zowel in
1978 als in 1979 achtergebleven
bij de stijging in het buitenland.
En de inflatie bedroeg in Neder
land sedert oktober slechts de
helft van die in Duitsland. Ik
noem dat een nogal spectaculair
resultaat dat weinigen voor mo
gelijk hebben gehouden".
Dit zei gisteravond in Groningen
minister-president Van Agt, die
ter afsluiting van een tweedaags
werkbezoek aan Groningen,
Friesland en Drente sprak op een
bijeenkomst van de Commer
ciële Club in Groningen.
Van Agt wees ook op de verwach
ting van het Centraal Planbureau
dat de goederenuitvoer in 1979
evenveel zal toenemen als de we
reldhandel, wat dan voor het
eerst sinds 1973 zou zijn. Volgens
de minister-president bestaat er
in 1979 ook uitzicht op een einde
van de daling van de werkgele
genheid, wat hij "een bemoedi
gend" teken vond.
De minister-president wilde aan
deze constateringen niet de
conclusie verbinden dat door het
verdwijnen van het kabinet-Den
Uyl het economisch getij plotse
ling ten goede is gekeerd. Hij
verbond er wel de conclusie aan
"dat het aarzelend begin dat het
kabinet-Den Uyl heeft gemaakt
met het afremmen van de groei
van de collectieve uitgaven door
het huidige kabinet versterkt is
doorgezet en - daar komt het
vooral op aan - ook is ingevuld fen
concreet gemaakt".
De minister-president prees in
Groningen ook de vakbeweging
"die er de afgelopen jaren meer
en meer van doordrongen is ge
raakt dat ons kostenpeil vergele
ken met het buitenland zeer hoog
is geworden en dat bijsturen on
ontkoombaar is. Dat besef voor
de realiteit ligt in kringen van de
vakbeweging in West-Europa
niet overal voor het oprapen".
Van Agt noemde de "bemoedi
gende ontwikkelingen" overi
gens niet meer dan "enkele op
gloeiende lichtpuntjes".
Hij riep de ondernemers op on
danks de problemen nieuwe din
gen aan te pakken en alle moge
lijkheden van de beschikbare
kennis uit te buiten. Hij zei te
willen waarschuwen tegen een
apathische houding en wees er op
dat het "om processen gaat die
jarenlang in een gevaarlijke rich
ting zijn gegaan en die je niet in
een handomdraai weer om
buigt".
Hij stelde dat beheersing van het
kostenpeil en van de druk van de
collectieve lasten en van de groei
van collectieve uitgaven "Neer-
lands perspectief zijn voor de ja
ren '80, wie er ook in het Catshuis
zal zitten".
Hij wekte de ondernemers ook op
de werknemers mee te laten pra
ten over de gang van zaken in het
bedrijf: "U zult zelfs zover moe
ten komen dat u het een gemis
zou vinden wanneer die mensen
daarover niet zouden willen
meepraten". Volgens de heer Van
Agt "zal de ondernemer ook meer
oog moeten hebben voor het feit
dat inkomensbeleid en arbeids
marktbeleid ook binnen de on
derneming meer tot hun recht
moeten komen".
BORSSELE (GPD) - De Pro
vinciaalse Zeeuwse Energie
Maatschappij (PZEM) heeft
de kerncentrale in Borssele
gisteren voor een periode van
mogelijk tien dagen buiten
werking gesteld. Dat is ge
beurd, aldus een verklaring
van het Zeeuwse energiebe
drijf, in verband met een de
fect in de stoomleiding in de
turbine.
DEN HAAG (GPD) - Leeg
staande lokalen in kleu
ter- en lagere scholen
kunnen in de nabije toe
komst door de rijksover
heid worden gevorderd
en toegewezen aan on
derwijsinstellingen die
met ruimtegebrek kam
pen. Binnenkort dient
staatssecretaris Hermes
(basisonderwijs) een
noodwet hiervoor bij de
Tweede Kamer in.
De wet, die van kracht blijft totdat
de wet op het nieuwe basison
derwijs is gerealiseerd (naar ver
wachting in 1983), is ook bedoeld
om de bezuinigingen op de
scholenbouw te verwezenlijken.
Volgens Bestek '81 moeten kleu
ter- en lager onderwijs 140 mil
joen gulden bezuinigen op scho
lenbouw.
Kleuter- en lagere scholen zullen in
de toekomst niet meer aan de
gemeente, maar aan het ministe
rie van onderwijs en weten
schappen toestemming moeten
vragen voor nieuwbouw, uitbrei
ding en renovatie. Het departe
ment beslist hoeveel lokalen een
school krijgt en of de bouw per-
Investeerders
vragen meer
grond voor
sport-
voorzieningen
DEN HAAG (ANP) - De besturen
van Zuidhollandse gemeenten
worden in toenemende mate be
naderd door projectontwikke
laars en andere particuliere in
vesteerders met het verzoek door
middel van gronduitgifte mede
werking te verlenen aan plannen
voor de bouw en exploitatie van
sporthallen, zwembaden en ten-
nisaccommodaties.
Dat heeft het college van Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland
(het dagelijks bestuur van de
provincie) geantwoord op schrif
telijke vragen van twee leden der
Provinciale Staten, de heren E.P.
van Heemst en P.A. van Agteren
(beiden PvdA).
Dezen waren van mening dat ge
meenten die lichtvaardig tot
gronduitgiften overgaan, het risi
co lopen dat zij te zijner tijd min
of meer noodgedwongen de ex
ploitatie van verliesgevende
sportvoorzieningen moeten
overnemen. Volgens het college
kan er geen sprake zijn van ge
dwongen overneming als ge
meenten niet financieel deelne
men in bedoelde projecten. GS
tekenen daarbij aan dat een der
gelijke financiële gemeentelijke
deelname praktisch niet voor
komt, afgezien van de al van
oudsher bestaande samenwer
king met de NV Sportfondsen-
baden.
Bij GS zijn er geen gevallen bekend
van de door de vragenstellers ge
noemde ontwikkeling. De ge
meenten bedingen bovendien bij
gronduitgifte in het algemeen
voldoende waarborgen ten aan
zien van onder meer de kwaliteit
van de te stichten voorzieningen,
alflus GS.
Zou een gemeente het echter op
prijs stellen een verliesgevende
sportvoorziening te behouden,
aldus GS, dan is de beslissing tot
overneming onderworpen aan
het "normale toezicht" van Ge
deputeerde Staten.
manent of tijdelijk zal zijn. Er zal,
meer dan nu het geval is, gebruik
worden gemaakt van noodbouw
en van bestaande lokalen die niet
gebruikt worden.
Om de nieuwbouw van lokalen
streng op noodzakelijkheid te
kunnen beoordelen wordt een
ontkoppeling voorgesteld van
stichting en huisvesting van een
school. In de huidige situatie
geeft de gemeenteraad groen
licht voor de stichting van scho
len. Op grond van die beslissing
is de gemeente verplicht te hel
pen zoeken naar een onderdak
voor de nieuwe school. De beslis
sing over de stichting van de
school blijft voorbehouden aan
de gemeente, maar de zorg voor
het onderdak verhuist naar de
rijksoverheid (onderwijsinspec
tie en ambtenaren op het ministe
rie).
Deze ontkoppeling betekent dat
besturen van scholen voor bij
zonder onderwijs die nieuwbouw
willen plegen, niet langer een
waarborgsom voor de bouw hoe
ven te betalen aan de gemeente.
In de huidige situatie verleent
een gemeente alleen hulp aan een
school voor bijzonder onderwijs
als het bestuur van die school een
bepaald percentage van het
bouwbedrag als waarborg stort.
Veel scholen kunnen dat geld
vaak maar met de grootste moeite
opbrengen. Dat bedrag wordt la
ter weliswaar teruggestort, maar
is aan inflatie onderhevig en bo
vendien moet er rente over wor
den betaald door de school.
Met zijn voorstellen sluit staatsse
cretaris Hermes aan bij het giste
ren gepubliceerde interimrap
port van een interdepartementale
werkgroep die zich buigt over de
leegstand van schoollokalen. Als
er op bestuurlijk niveau niets ge
beurt, zo wordt gewaarschuwd,
bestaat er in 1983 een forse leeg
stand bij kleuter- en lager onder
wijs.
De werkgroep heeft becijferd dat in
dat jaar zeker 14.000 tot 16.000 lo
kalen niet meer worden bevolkt
en dat gaat gepaard met een aan
zienlijk kapitaalsverlies. In het
buitengewoon onderwijs is de si
tuatie rooskleuriger. Daar bestaat
geen leegstand. In het voortgezet
onderwijs zal eerder een tekort
dan een overschot ontstaan, al
dus het rapport.
De leegstand kan onder meer wor
den bestreden door ook derden
de gelegenheid te geven de open
staande ruimte te gebruiken. De
lege klaslokalen zijn een gevolg
van de teruggang in het aantal
kinderen. Ook de verhuizing van
de bevolking van oude naar
nieuwe wijken speelt een rol. In
nieuwe stadswijken moeten er
lokalen bijkomen. Het resultaat
is dat in de reeds bestaande
scholen het aantal leegstaande
lokalen toeneemt.
Op grond van het huidige vergoe
dingssysteem komt de werk
groep tot de conclusie dat ge
meenten met relatief veel leeg
stand verliezen lijden, terwijl
gemeenten met relatief weinig
leegstand te veel geld vangen.
Door het vergoedingssysteem te
wijzigen - Hermes voelt daar wel
voor - kan medegebruik worden
bevorderd, aldus de werkgroep.
Voor klaslokalen die in gebruik
zijn zouden stichtings- en exploi
tatiekosten kunnen worden ver
goed. Dat geldt ook voor een ge
normeerd aantal vaklokalen.
Voor leegstaande lokalen worden
stichtingskosten plus de helft
van de exploitatiekosten ver
goed.
Er wordt geen vergoeding toege
kend wanneer lokalen door der
den worden gebruikt. In het hui
dige systeem is het voor een
schoolbestuur vaak goedkoper
om een lokaal leeg te laten staan
dan om het te verhuren aan der
den. De leegstandsvergoeding
door de rijksoverheid is namelijk
hoger dan de vergoeding die het
rijk verstrekt als er wordt ver
huurd.
Staatssecretaris beslist:
HILVERSUM (GPD) - Het
algemeen ziekenhuis
Zonnestraal in Hilversum
krijgt geen afdeling voor
open hartchirurgie.
Staatssecretaris Veder-
Smit (volksgezondheid)
heeft dit gistermiddag aan
het bestuur van Zonne
straal meegedeeld tijdens
Nederlanders
omgekomen
bij botsing
in Italië
OUD-GASTEL (GPD) - Bij een
botsing in Italië tussen een Ne
derlandse en een Italiaanse
vrachtwagen zijn gisteren twee
chauffeurs van het Oud-Gastelse
bedrijf Intramast omgekomen.
De derde chauffeur werd ernstig
gewond. De doden zijn de 31-ja-
nge P. Hoezen uit Bosschen-
hoofd en de 30-jarige J. Looy uit
Willemstad. In een ziekenhuis in
Turijn is de 29-jarige chauffeur
M.P. Deijkers uit Oud-Gastel
zwaar gewond opgenomen.
Op een kruispunt te Michelino,
waar 's nachts de verkeerslichten
uitgeschakeld zijn, gaf een Ita
liaanse vrachtwagen geen voor
rang en botste frontaal op de Ne
derlanders. Uit het wrak kon al
leen Deijkers levend worden ge
borgen en naar een ziekenhuis
vervoerd.
een gesprek op het minis
terie. De staatssecretaris
draait daarmee een beslis
sing van haar voorganger,
Hendriks, terug.
Veder gelooft, nadat zij eerder al
een aantal negatieve adviezen
van diverse instanties over deze
kwestie kreeg, niet in het succes
van een hartchirurgische kliniek
in Hilversum. Er bleven bij haar
te veel vraagtekens rond de reali
sering van een optimale perso
neelsbezetting. Verder is Zonne
straal vanuit een oogpunt van
spreiding van operatiemogelijk
heden over het land volgens de
staatssecretaris niet gunstig gesi
tueerd.
Er bestaan al mogelijkheden voor
hartoperaties in de academische
ziekenhuizen van Amsterdam,
Utrecht en Leiden, terwijl er in
het oosten van het land totaal
geen operatiecapaciteit is. De
kans is nu groot dat de samen
werkende Zwolse ziekenhuizen
De Weezenlanden en Sofia ge
vraagd zullen worden een
hartkliniek te bouwen.
Sinds de komst van het nieuwe ka
binet werd de kritiek op het Zon
nestraalplan steeds sterker. Vol
gens het door Hendriks goedge
keurde plan zouden er vanaf 1980
in Hilversum 1000 open hartope
raties per jaar plaatsvinden. Het
plan v/as afkomstig van de hoog
leraren Brom, Meijler en Durrer,
die verbonden zijn aan academi
sche ziekenhuizen in Leiden,
Amsterdam en Utrecht. De drie
professoren zouden daadwerke
lijk aan de realisering van de Hil-
versumse kliniek gaan meewer
ken, maar namen die toezegging
begin deze maand terug, vanwe
ge het lange uitblijven van een
beslissing van de nieuwe staats
secretaris over Zonnestraal.
Het bestuur van het algemene zie-
- kenhuis Zonnestraal is woedend
over de afwijzing van staatssecre
taris Veder-Smit van het plan
voor de bouw van een centrum
voor open hartchirurgie in Hil
versum. „Hartpatiënten wordt
hiermee een uiterst slechte dienst
bewezen", aldus bestuursvoor
zitter dr. P.G. van de Vliet. „Zij
zullen nu nog vele jaren door
middel van luchtbruggen hun
heil in het buitenland moeten
zoeken".
Van de Vliet is ook zeer gebeld over
de manier waarop de staatssecre
taris het nieuws heeft overge
bracht aan het bestuur van het
ziekenhuis: „Een dergelijke
lompheid had ik van een staats
secretaris niet verwacht. Zij had
toch zeker niet te maken met een
stel kwajongens?", reageerde
Van de Vliet donderdagavond.
ADVERTENTIE
DEVENTER (ANP) - De politie
heeft in de nacht van woensdag
op donderdag in het Epserbos in
Gorssel (bij Deventer) een partij
heroïne van zes kilo onderschept.
Vier handelaren konden worden
gegrepen, maar volgens een
woordvoerder kon de hoofdver
dachte ontsnappen. De waarde
van de heroïne wordt geschat op
anderhalf miljoen gulden.
De geslaagde nachtelijke actie was
het resultaat van ruim drie
maanden speurwerk van een
speciaal team, dat was samenge
steld uit mensen van de gemeen
tepolitie en de rijkspolitie Apel
doorn. Het team bestaat sinds
begin dit jaar.
Tot begin van deze week had men
in totaal 43 personen aangehou
den, ongeveer de helft gebrui
kers, de rest kleine handelaren.
Reparatie kan, naar een schat
ting van de PZEM, tussen de
vijf en tien dagen duren. Bij
de PZEM benadrukt men dat
de turbine zich in het conven
tionele, niet-nucleaire gedeel
te van de centrale bevindt.
„Het defect heeft dan ook
niets te maken met de wer
king van de kernreactor, die
zich in een geheel ander ge
bouw bevindt", aldus het be
drijf.
Zolang de kerncentrale stilstaat
nemen de andere PZEM-cen-
trales in Zeeland de elektrici-
teitsproduktie over. Tevens
wordt, indien nodig, de elek
trische energie via het lande
lijk koppelnet ingekocht.
Volgens de directie van de
PZEM is het defect in de
stoomleiding van de turbine
rond twee uur in de nacht van
woensdag op donderdag op
getreden. Het deed zich voor
in het stoomleidingssysteem
van de turbine.
Een woordvoerder van het be
drijf verduidelijkte dat de
stoombalg, een scharnieren
de metalen buis, tussen de
hogedruk- en de midden-
druksectie van de turbine, is
gaan lekken. De functie van
die turbine bestaat uit het
aandrijven van de dynamo
waarmee elektriciteit voor
het openbare net wordt op
gewekt. Bij het defect ont
snapte niet-radioactieve
stoom. Nadat het defect was
gesignaleerd werd de kern
centrale afgeregeld en buiten
gebruik gesteld.
DEN BOSCH (ANP) - Er zijn enige
ziektegevallen geconstateerd in
de Bossche kathedraal St. Jan,
waar sinds vorige week vrijdag
200 Syrisch-orthodoxe christe
nen uit Turkije hun toevlucht
hebben gezocht. Twee mensen
zijn tot op heden naar het zieken
huis overgebracht. De klachten
betreffen voornamelijk maag
stoornissen en vermoeidheids
verschijnselen, die mede kunnen
worden toegeschreven aan het
verblijf in de kille St. Jan.
het Diocesaan Pastoraal Cen
trum van het bisdom Den Bosch
en twee vertegenwoordigers van
de bezetters van de St. Jan heb
ben gistermiddag met elkaar ge
sproken over de situatie van de
"Darken in Oost-Turkije, de oor
zaak van het vertrek van de chris
tenen. Dit gesprek vond plaats op
verzoek van het Diocesaan Pas
toraal Centrum.
Er werd ook bekeken in hoeverre
men de Turken tegemoet kan
komen, nu een collectieve ver
blijfsvergunning niet haalbaar is
gebleken.
Bisschop Bluyssen van Den Bosch
zal morgen een gesprek hebben
met de vicaris van de patriarch
van Antiochië, Isa Cicek uit Hen
gelo.
In de bezette St.Jans kathedraal in
Den Bosch gaat voor de Turkse
christenen hun dagelijks leven
inmiddels gewoon verder. Op de
foto hangen twee Turkse meisjes
de was te drogen over het koorhek.
Een politiefunctionaris toont de
partij heroine van zes kilo die bij
Gorssel werd gevonden.
DEN HAAG (GPD) - De (plaatse
lijke) overheden moeten niet nog
meer maatregelen nemen om de
stadscentra beter bereikbaar te
maken voor de auto, zeker niet
wanneer zulke maatregelen zijn
bedoeld om het winkelen per au
to te vergemakkelijken. Dat vindt
de in Echte Nederlandse Fiet
sersbond (ENFB) omgedoopte
ENWB, op grond van de overwe
ging dat de bereikbaarheid van
winkels niet doorslaggevend is
voor het aantal klanten dat er
komt.
De opvatting is neergelegd in de
brochure Boodschappen doen,
die donderdag in de openbaar
heid is gebracht en voor f 4,50 kan
worden besteld bij de ENFB in
Amersfoort. De brochure is sa
mengesteld om de opvatting te
doorbreken dat het voortbestaan
van winkelstraten in de stadscen
tra staat of valt met de bereik
baarheid per auto.
Ruimtelijke en economische pro
cessen zoals leegloop van bin
nensteden, vertrek naar buiten
wijken en omliggende dorpen, de
invloed van grootwinkelbedrij
ven, hogere bedrijfskosten en de
stichting van „weidewinkels"
spelen in deze hele ontwikkeling
een veel grotere rol dan alleen de
bereikbaarheid per auto van de
centra zelf, aldus de ENFB.
De bond keert zich intussen ook te
gen een fietsroute zoals aange
legd in Den Haag. Deze zes kilo
meter lange route verbindt bui
tenwijken, parallel aan verkeers
aders voor het gemotoriseerde
verkeer, met het centrum van de
stad, maar loopt voor een belang
rijk deel door enkele winkelstra
ten. Winkeliers hebben zich van
meet af krachtig tegen deze on
derneming verzet, en hun protes
ten worden nog steeds volgehou
den.
De ENFB vindt dat fietsroutes we
gens de hoge herprofileringskos-
ten van de straten de route tot een
„nodeloos dure" onderneming
hebben gemaakt, terwijl het
beoogde effect, fietsers via een
omweg naar de fietsroute te
dwingen, grotendeels is mis
lukt.
Verder is de bereikbaarheid van de
winkels afgenomen doordat voor
de auto's slechts een rijbaan be
schikbaar is. Samen met de ont
volking van de betrokken buurt
en de opening van een grootwin
kelbedrijf, heeft dit volgens de
ENFB geleid tot meer faillisse
menten dan wanneer er geen
speciale fietsroute was ge
creëerd. „Het is in dit geval een
verkeerd besluit geweest dat de
winkeliers de dupe zijn gewor
den van de onbereikbaarheid per
auto", aldus de-ENFB.
