Activiteiten Rhodesische guerilla's blijven nit
Vietnam wil
zone aan
grens China
Oegandees diplomaat wil in Zweden blijven
NAAST HET NIEUWS
Vakanties Joegoslavië
kunnen gewoon doorgaan
Brezjnjev
herkozen
Spaanse communisten
en socialisten eens
^pONDERDAG 19 APRIL 1
1 1 A
(Van onze correspondènt)
SALISBURY - De Rhodesi
sche verkiezingen lijken
steeds meer een succes te
worden voor de uitvoe
rende raad van de drie
zwarte nationalisten Nda-
biningi Sithole, bisschop
Abel Muzorewa, hoofd
man Chirau en voor Ian
Smith. Afgezien van de
discussies rond het feit dat
de blanken 28 zetels in het
nieuwe parlement zullen
hebben en dat het leger, de
politie en de administratie
nog geruime tijd in blanke
handen zullen blijven,
hebben internationale
waarnemers en vooral de
meer dan 200 internatio
nale journalisten steeds
minder kritiek op de ver
kiezingen als zodanig.
De inmiddels bekend ge
worden cijfers over de
deelname van de zwarte
bevolking bewijzen bo
vendien dat zeker een be
langrijk deel van de meer
derheid in dit land nog al
tijd aan een vreedzame
oplossing gelooft. Tot gis
termiddag - dus na ander
halve dag - hadden in to
taal 1.074.579 mensen in
Rhodesië hun stem uitge
bracht. Dat is ruim 38 pro
cent van de 2,8 miljoen
kiezers.
In de nacht van dinsdag op
woensdag probeerden
guerrillastrijders vier ver
kiezingslokalen aan te
vallen. Hun aanval werd -
aldus de autoriteiten in
Salisbury - afgeslagen. Er
vielen geen gewonden. De
vier lokalen konden giste
ren normaal worden ge
bruikt.
Slechts in het gebied van
Fort Victoria is de op
komst van de kiezers bij
zonder gering, hetgeen te
wijten is aan intimidatie
van de guerrilla's, aldus
woordvoerders in Salisbu
ry. Ook wordt gezegd dat
de guerrilla-activiteit in
het land nog nooit zo ge
ring geweest is als op het
ogenblik. Volgens het
hoofdkwartier van de
strijdkrachten is een ge
vecht tussen een grotere
eenheid van guerrilla's en
Rhodesische soldaten nog
aan de gang. Daarbij zou
den elf guerrilla's zijn ge
dood.
n een bijna agressief te
noemen rede beschuldig
de dominee Ndabiningi
Sithole gisteravond het
Westen van dubbele stan
daarden. Hij zei dat de
westelijke mogendheden
een nieuwe regering in
Zimbabwe eerder zonden
erkennen indien er een
staatsgreep zou plaatsvin
den, waarin hij, bisschop
Muzorewa, hoofdman Chi
rau en Ian Smith zouden
worden gedood.
Sithole maakte duidelijk dat
dit land na dertien jaar van
strijd een oplossing voor
de problemen had gevon
den, die hij correct en fair
noemde. „Nooit tevoren in
de geschiedenis van dit
land", aldus Sithole,
„hebben wij ervan kunnen
dromen dat 2,8 miljoen
mensen de kans zouden
hebben om een stem uit te
brengen.
„Wij hebben hier voor het
eerst te doen met een ex
periment in werkelijke
democratie. Ik vraag me
dus af', zo zei Sithole,
„waarom het Westen nau
welijks sympathiek staat
tegenover dit experiment.
De uiteindelijke oplossing
van de problemen van dit
land ligt niet bij de OAE
(Organisatie voor Afri
kaanse Eenheid), niet bij
de zogenaamde frontsta-
ten, nfet bij Engeland of
Zuid-Afrika en ook niet bij
de VN, maar bij de mensen
in dit land. Wij doen dan
ook een beroep op de
westelijke democratieën
om het opwindende expe
riment dat in Rhodesië
plaatsvindt te erken-
Sithole maakte verder dui
delijk dat Robert Mugabe
en Joshua Nkomo na de
verkiezingen als normale
burgers naar Rhodesië
kunnen terugkeren en zich
eventueel voor een verkie
zing als president ter be
schikking kunnen stellen.
Hij zei dat zijn partij (ZA-
NU) in elk geval Joshua
Nkomo zou steunen, in
dien hij zich als eerste pre
sident van Zimbabwe ter
beschikking zou stel
len.
Volgens Sitholë hebben
thans meer dan driedui
zend guerrilla's de wapens
neergelegd. Hij meent dat
nog vele guerrilla's zullen
terugkeren zodra zij gezien
hebben dat de verkiezin
gen inderdaad democra
tisch zijn en dat een zwarte
meerderheidsregering
waarvoor zij tot nog toe
hebben gevochten - is be
reikt. Hij beklemtoonde
verder dat een nieuw Zim
babwe alleen al om eco
nomische redenen verdere
betrekkingen met Zuid-
Afrika zal onderhouden en
noemde als voorbeeld Mo
zambique dat dit eveneens
doet.
Ook verklaarde hij dat een
zwarte regering in Rhode
sië de strijd verder zal voe
ren tegen zwarte guerril
la's, die deze regering om
ver willen werpen.
HONG KONG (Reuter)-Vietnam en China zijn gisteren in
Hanoi onderhandelingen begonnen die moeten leiden
tot een normalisering van de onderlinge betrekkingen.
De gevolgen van de aardbeving in Joegoslavië zijn nog steeds zichtbaar. Grote rotsblokken op de zwaarbescha-
digde wegen in Montenegro.
DEN HAAG - De Neder
landse reisorganisaties
zullen de toeristen die
hadden geboekt voor reis-
bestemmingen in de door
een aardbeving getroffen
Joegoslavische deelstaat
Montenegro, vervangende
accommodatie aanbieden
in onder andere Dubrov-
nik en Ohrid. Alle nog be
staande hotels en pensions
in Montenegro blijven de
komende maanden dicht.
Het getroffen gebied langs
de Adriatische kust telt
tienduizend bedden. Vo
rig jaar bezochten onge
veer tweeduizend Neder
landers de nu zwaar ge
troffen deelstaat.
Bij de Nederlandse reisbureaus
waren gisteren nog geen annule
ringen binnengekomen. Dinsdag
nog is een charter met vakantie
gangers vertrokken naar Du-
brovnik, circa 50 kilometer ten
noorden van het rampgebied. In
Dubrovnik, geliefd vakantieoord
van tienduizenden Nederlanders,
is voldoende accommodatie be
schikbaar om een extra stroom
vakantiegangers op te vangen.
De directeur van het Joegoslavisch
verkeersbureau in Amsterdam,
Bojkovski, verwacht dat de Ne
derlandse vakantiegangers hun
geplande zomerreis naar de Joe
goslavische kust normaal kun
nen laten doorgaan. "Het ramp
gebied wordt door de Nederlan
ders verhoudingsgewijs weinig
bezocht. Rond Split en Dubrov
nik komen echter jaarlijks zo'n
200.000 Nederlanders. En in die
streek is er niets aan de hand. Wij
hebben veel telefoontjes van ver
ontruste mensen gehad, maar we
hebben niet de indruk dat mas
saal wordt afgezien van een
vakantie naar Joegoslavië.
Hotelplan heeft al zijn reizen naar
de plaatsen Budva en Ulcinj laten
vervallen. De bijna 500 mensen
die hadden geboekt voor deze
plaatsen, die bijna voor de helft
zijn verwoest, zullen in de gele
genheid worden gesteld een an
der reisdoel te kiezen. Hotelplan
biedt Horhid, op de grens van
Joegoslavië, Griekenland en Al
banië, als alternatief aan.
Ook bij andere touroperators wor
den vervangende reisbestem-
mingen (vooral Dubrovnik) aan
geboden. Een woordvoerder van
Neckermann: "Als bijvoorbeeld
iemand helemaal niet meer naar
Joegoslavië wil, kan zonder bij
komende extra kosten voor een
geheel andere vakantie worden
geboekt".
De ANWB heeft laten weten dat de
hoofdweg langs de Adriatische
kust weer berijdbaar is. De bin
nenwegen zijn in het rampgebied
veelal afgesloten, en slechts met
een speciale vergunning mag
men op deze wegen komen.
Meer dan de helft van alle huizen,
hotels en pensions in Montene
gro is onherstelbaar verwoest.
Dit gedeelte van de Adriatische
kust was met name de laatste ja
ren uit de schaduw getreden van
de kuststreek rond Dubrovnik.
Met veel geld was het gebied
ontwikkeld. De aardbeving heeft
de economische ontwikkeling
van Montenegro echter wreed
een halt toegeroepen. Er wordt
nu al gezegd dat het zeker tien
jaar zal duren eer het gebied de
natuurramp weer enigszins te
boven zal zijn.
Van Vietnamese zijde werd voor
gesteld, het grensgebied te demi
litariseren. Als beide partijen zich
drie tot vijf kilometer van de
grens zouden terugtrekken kan
er een gedemilitariseerde zone
ontstaan. De Vietnamese delega
tieleider, onderminister van bui
tenlandse zaken Phan Hien, stel
de ook voor lijsten met de namen
van gevangenen uit te wisselen,
waarna snel kan worden overge
gaan tot hun vrijlating.
Phan Hien, wiens toespraak in zijn
geheel werd uitgezonden door
het Vietnamese persbureau, zei
dat de toestand aan de grens zeer
gespannen was. Hij beschuldigde
de Chinezen ervan dat ze nog
steeds 'tien punten op Vietna
mees gebied' bezet houden. Vol
gens Hien waren de massamoor
den die de Chinese troepen bij de
oorlog van februari in twee dor
pen hebben gepleegd, 'vele ma
len erger dan het bloedbad van
My Lai (een dorp in het voormali
ge Zuid-Vietnam waar een Ame
rikaanse eenheid onder leiding
van luitenant Callev in maart
1968 een ware slachting onder
burgers aanrichtte - red.). Vol
gens Phan Hien moet - bij de re
geling van het grensconflict - re
kening worden gehouden met de
grens die in 1887 en 1895 tussen
China en Frankrijk is overeenge
komen.
Verwijt
Toen hij de Chinezen verweet Viet
namees grondgebied bezet te
houden, zei hij: "China trekt nog
steeds sterke militaire eenheden
samen in het grensgebied. Het
gaat ook nog steeds door met
verkenningsacties en gewapende
provocaties. Daarmee moet het
onverwijld uit zijn".
Ondertussen heeft het Chinese
persbureau Nieuw China Viet
nam ervan beschuldigd vorige
week een serie grensincidenten
te hebben uitgelokt, waarbij twee
Chinezen en een Vietnamees om
het leven kwamen.
Het persbureau citeerde ook uit de
openingstoespraak van de Chi
nese onderminister van buiten
landse zaken Han Nianlong, die
als delegatieleider fungeert. Hij
zei dat, als het Vietnam ernst is
met de onderhandelingen, het
niet moeilijk hoeft te zijn om de
geschillen tussen beide staten
vreedzaam te beslechten. De
Chinese delegatie zal de voor
stellen van Vietnamese zijde be
studeren en er naderhand op rea
geren, aldus Nianlong.
Leonid Brezjnjev (72) is woensdag
herkozen als staatshoofd van de
Sowjet-Unie, ofwel „voorzitter
van het Presidium van de Opper
ste Sowjet". De herverkiezing
vond plaats op de eerste dag van
de beraadslagingen van de Op
perste Sowjet, het Russische al
ternatief van een volksvertegen
woordiging. De nieuwe Opperste
Sowjet was begin maart „geko
zen" en dit nieuwe parlement
moest gisteren een nieuw presi
dium en een nieuwe voorzitter
daarvan kiezen.
De Opperste Sowjet volgt altijd
unaniem de besluiten die eerder
genomen worden door het cen
trale comité van de communisti
sche partij, dat gewoonlijk bij
eenkomt kort voor de vergade
ringen van de Opperste Sowjet,
die tweemaal per jaar plaatsvin
den. De voorstellen die eerst door
het partijcomité en daarna door
de Opperste Sowjet worden
goedgekeurd, komen van de
(communistische) partijtop die
bestaat uit de leden van het in
vloedrijke politburo en de secre
tarissen van het centrale comité.
Brezjnjev hield een korte toespraak
waarbij hij de indruk wekte fy
siek zwakker te zijn dan tijdens
recente openbare manifestaties.
Behalve Leonid Brezjnjev werd
ook premier Aleksei Kosigin (75)
herkozen in zijn functie. Er gin
gen de laatste weken in Moskou
geruchten over een mogelijk ver
dwijnen van Kosigin als rege
ringsleider. Hij is als eerste ver
antwoordelijk voor het econo
misch reilen en zeilen van de
Sowjet-Unie. Partijleider
Brezjnjev heeft de laatste jaren
niet nagelatën om de economi
sche ontwikkelingen soms
scherp te kritiseren. Kosigin
kreeg officieel de opdracht „om
een nieuwe regering" te vor-
DROOM KOMT UIT
Ramona Agudin, de 'grootmoeder van Madrid', had voor haar
109de verjaardag slechts twee wensen. De ene was een ontmoe
ting met de Spaanse koning, de andere was een reisje naar Argen
tinië te kunnen maken om haar kinderen en kleinkinderen te
kunnen bezoeken. Haar wensen werden in één keer vervuld,
want tijdens een privé-audiëntie met Koning Juan Carlos bood
deze haar een retourtje Argentinië aan.
DIAMANTKOORTS
Sinds onlangs op Borneo een diamant van dertig karaat werd ge
vonden heerst daar een ware diamantkoorts.
Zo'n vierduizend mensen zijn van de vroege ochtend tot de late
avond aan het zeven in de hoop diamanten te vinden. Er zijn
boeren bij die hun werk in de steek gelaten hebben om hun geluk
te beproeven in Landasan Oelin, twintig kilometer van de pro
vinciale hoofdstad Banjarmassin. Voordat de grote diamant ge
vonden werd waren er maar enkele tientallen delvers bezig.
JUBILEUM
Het dagblad van de Franse communistische partij "l'Humanité"
heeft gisteren zijn 75-jarig bestaan gevierd. Het blad, dat een
oplage heeft van 100.000 exemplaren, werd in 1904 opgericht
door de socialistische leider Jean Jaures als partijblad. De Franse
communistische partij ontstond in 1920 na een scheuring binnen
de socialistische beweging.
DANSEN EEN GEVAAR?
In het Chinese Volksdagblad is gisteren kritiek geleverd op Chine
se fabrieken omdat zij op slechte wijze dansfeesten organiseren.
In een ingezonden brief werd er over geklaagd dat mensen zo
maar onder werktijd weglopen om te gaan dansen en dat sommi
ge fabrieken veel geld uitgeven aan muziekinstrumenten en
danskostuums.
In sommige fabrieken worden de danspartijen slecht georgani
seerd en gedragen de mensen zich bespottelijk. De schrijver ver
klaart niet tegen dansen te zijn, "zolang het de produktiviteit" het
werk of de studie, maar niet in gevaar brengt"
(Van c
correspondent)
MADRID - De socialistische arbei
derspartij (PSOE) en de commu
nistische partij (PCE) hebben gis
termiddag op een persconferen
tie in Madrid een akkoord gete
kend over een gemeenschappe
lijk beleid op het gebied van ge-
meenteraadspolitick. Doel van
dit akkoord is de interne demo
cratisering binnen de Spaanse
gemeenten, het streven naar een
gemeentelijke autonomie, het
voeren van een duidelijke ge
meentepolitiek en het betrekken
van de bevolking bij de beslissin
gen in de gemeenteraad.
Het akkoord heeft tot gevolg dat
van de ruim achtduizend ge
meenten in Spanje ongeveer 1800
steden met meer dan 20.000 in
woners in handen komen van
links-progressieve burgemees
ters.
De gemeenteraadsleden kiezen op
19 april in 1000 steden een socia
listische burgemeester. Onge
veer 250 gemeenten, waaronder
Cordoba, zullen de komende vier
jaar een communistische burge
meester hebben. Ongeveer 550
steden krijgen een burgemeester
van een regionaal-nationalisti
sche partij. In Pamplona, de
hoofdstad van Navarra, wordt
met steun van de socialisten een
burgemeester gekozen van Herri
Batasuna, de politieke vleugel
van de Baskische afscheidings
beweging ETA-Militar. In slechts
18 van de 50 Spaanse provinciale
hoofdsteden zal een burgemees
ter van de regeringspartij. Unie
van het Democratisch Centrum
(UCD), de scepter zwaaien.
Gevraagd of de PSOE zich niet
compromitteerde door in Pam
plona Herri Batasuna te steunen,
antwoordde de socialist Alfonso
Guerra dat het steunen van de
UCD een grotere ramp zou zijn.
Voorts verklaarde hij dat de so
cialisten druk uitoefenen op Her
ri Batasuna om hun vier zetels in
het parlement te bekleden. De
politieke woordvoerders van
ETA-Militar staan namelijk op
het standpunt dat zij als nationa
listische Basken niet in een
Spaans parlement thuisho-
Eurocommunist Santiago Carrillo
deed op de persconferentie alle
mogelijke moeite om de indruk te
vermijden dat het akkoord tus
sen zijn partij en de PSOE een
volksfront betekende tegen de
regeringspartij en de rechtse op
positie. Volgens Carrillo blijft de
samenwerking tussen beide par
tijen alleen maar beperkt tot ge
meenschappelijke acties op ge
meentelijk niveau.
Uitwisseling
uitgesteld
CAïRO (UPI) - De plechtigheid
van de uitwisseling van de ra
tificatie-oorkonden van het
Israëlisch-Egyptische vre
desverdrag is drie dagen uit
gesteld. Dit is gisteren mee
gedeeld door functionarissen
van het Egyptische ministerie
van buitenlandse zaken.
De uitwisselingsplechtigheid
zou zondag plaatshebben
maar is nu verschoven naar
woensdag 25 april. Er is geen
politieke oorzaak, aldus de
functionarissen. Reden is dat
zondag de Kopten in Egypte
hun paasfeest vieren en
maandag wordt in het hele
land het lentefeest gevierd.
De ceremonie, wqardoor het
vredesverdrag van kracht
wordt, zal plaatshebben in het
Amerikaanse waarnemings
station Umm Chaschiba in de
Sinal.
(Van onze correspondent)
KOPENHAGEN - James Dada, de
zaakgelastigde van Oeganda in
Scandinavië, weigert te vertrek
ken nu Amins regime is gevallen.
Dada, die zelf een actieve rol
heeft gespeeld bij enkele moord
partijen in Oeganda, heeft giste
ren in een commentaar verklaard
zichzelf als ambtenaar te be
schouwen. En als zodanig, zei hij,
blijf ik in functie. Hij meerit dat
zijn benoeming door Idi Amin
geen politieke basis had en dat hij
gewoon kan doorgaan als zaak
gelastigde in Scandinavië voor de
nieuwe regering-Luie in Kam
pala.
De Deense regering is dat volstrekt
niet met hem eens, maar kan
blijkbaar Dada's diplomatieke
onschendbaarheid nog niet om
zeilen. Dada kwam vorig jaar ook
in het nieuws toen hij een aan
klacht wegens smaad indiende
tegen het dagblad Extrabladet in
Denemarken. Deze krant bracht
toen een opzienbarend verhaal
over Dada's activiteiten in Oe
ganda voordat hij naar Scandina
vië kwam. Men noemde hem toen
een massamoordenaar, leuge
naar en de loopjongen van Amin.
Dada wilde een grote schadever
goeding hebben omdat hij zich
voelde aangetast in eer en goede
naam. Hij sneed zichzelf echter
lelijk in de vingers. Omdat Ex
trabladet hem voor massamoor
denaar had uitgemaakt, moest
men dit ook kunnen bewijzen. In
het daarop volgende proces in
Kopenhagen slaagde men daar
ook in.
Getuigen uit Oeganda wisten ver
halen te vertellen over de slach
tingen onder politieke tegen
standers door Dada zelf en er
kwam genoeg bewijsmateriaal op
tafel om hem als massamoorde
naar te kunnen beschouwen.
Maar Dada, die ook in Noorwe
gen en Zweden officieel is geac
crediteerd als diplomaat, weigert
te vertrekken.
„Binnenkort zal ons niets anders
overblijven dan hem maar vrien
delijk doch dringend te verzoe
ken dit wel te doen", zo verklaar
de de Zweedse minister van bui
tenlandse zaken Hans Blix des
gevraagd in een commentaar
hierop.
In politiekringen in de Keniase
hoofdstad Nairobi is gisteren be
vestigd dat de van Engelse af
komst zijnde majoor Bob Astles,
op Idi Amin na de meeste gezoch
te man in Oeganda, in Kenia is
aangehouden voor ondervraging.
Militaire kringen in Kampala had
den enkele dagen geleden gezegd
dat zij een lijk van een Europeaan
hadden gevonden dat vermoede
lijk dat van majoor 'Bob' was.
Astles is er echter in geslaagd
naar Kenia te vluchten waar hij is
aangehouden.
Astles, een 56-jarige vroegere
wegwerker, werd als Amins
woordvoerder en adviseur ge
weldig machtig.
Astles kan de Keniase regering nog
voor problemen stellen. Men
verwacht dat de? voorlopige Oe-
gandese regering om zijn uitleve
ring zal vragen omdat zij hem wil
ondervragen over de slachtpar
tijen onder Amin. Volgens bui
tenlandse persberichten kan hij
ook direct betrokken zijn ge
weest bij de executie, onlangs,
van vier journalisten - twee Zwe
den en twee Westduitsers - die de
oorlog in Oeganda wilden ver
slaan maar als spionnen werden
terechtgesteld toen zij het land
binnen waren gekomen.
De minister van buitenlandse za
ken van de nieuwe Oegandese
regering, Otema Halimadi, heeft
gisteren verklaard dat zijn land
de beginselen zal respecteren van
niet-gebondenheid en van de
rechten van de mens en voorts de
handvesten van de Verenigde
Naties en van de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid.
Sprekend tot diplomaten zei Hali
madi dat zijn regering de
"vriendschap en niet de vijand
schap" wil van alle landen ter we
reld. In verband met de 'enorme
taak' van de wederopbouw van
het land heeft Oeganda behoefte
"aan de samenwerking en de
vriendschap van de internatio
nale gemeenschap".
De Joegoslavische ambassadeur
Cosevski, verzekerde de Oegan
dese minister daarop van "uit
stekende samenwerking" van de
zijde van hem en zijn collega's.
Inmiddels bleek gisteren dat er
binnen het overkoepelende "na
tionale front voor de bevrijding in
Oeganda" enige onenigheid
heerst. In een boodschap die in
de de Keniase pers werd gepubli
ceerd, klaagde de secretaris-ge
neraal van de "Red Oeganda Be
weging" (SUM) erover buitenge
sloten te zijn van de nieuwe rege
ring. De strijders van de SUM die
hun levens hebben gewaagd en
die van hun familieleden en hun
goederen zijn uitgesloten van de
regering, aldus het bericht.
