Spionagecomplot in Zuid-Afrika Zoekactie Amin begonnen Strijd in Nicaragua duurt voort Veel doden bij aanval Zambia Geweld in India Amerikaanse diplomaten uitgewezen NAVO- militairen beschoten antiekbeurs Ruimtekoppeling mislukt Kabinet Pakistan wankelt Executies in Iran PROTEST VRIJDAG 13 APRIL 1979 MANAGUA (AP/AFP/DPA) - Het leger van Nicaragua heeft giste ren de dood gemeld van 'com mandant Ruben', die wordt be schouwd als de belangrijkste lei der van de Sandinisten-rebellie. Over de omstandigheden van zijn dood is niets meegedeeld. Het Sandinistisch-front voert sinds vorige week een nieuw militair offensief tegen de regering van president Somoza. "Commandant Ruben" is de guer rilla-naam van Francisco Rivera Quintero. Volgens een zegsman van het Nicaraguaanse leger is hij gisteren, met nog twee guerrilla strijders, gesneuveld in de strijd bij de plaats Esteli, 150 km ten noorden van Managua. Esteli is gisteren opnieuw bestookt door de Nicaraguaanse lucht macht en door het mortierge- schut van de regeringstroepen. Officieren erkenden dat de rege ringstroepen in Esteli op fel ver zet stuiten van de guerrillastrij ders, maar ze rekenden er op dat Dood van Sandinstenleider gemeld de stad vandaag heroverd zou kunnen worden. Burgers die de stad in paniek ont vluchten, zeiden dat Esteli is blootgesteld aan een zeer zwaar bombardement door de lucht macht. Volgens onafhankelijke schattingen zijn in de strijd om Esteli deze week ongeveer hon derd guerrilleros, burgers en re geringsmilitairen om het leven gekomen. Bij gevechten elders in Nicaragua zouden in totaal 95 doden zijn gevallen. Het radiosta tion van de rebellen, radio Sandi- no, heeft gemeld dat in Esteli 20 aanhangers van president Somo za door vuurpelotons terecht zijn gesteld. Ook zeggen sandinisti- sche rebellen dat ze een 'Noord- amerikaanse. huurling' hebben gedood. Vluchtende inwoners uit Esteli meldden gisteren dat de Natio nale Garde van president Anasta- sio Somoza vliegtuigen en pant serwagens tegen de Sandinisten heeft ingezet. Militaire zegslieden, het Rode Kruis en vluchtelingen verklaar den dat een groot aantal mensen is verwond. Niemand was even wel in staat cijfers over het aantal slachtoffers te verstrekken. Afgelopen maandag verklaarde een woordvoerder voor de Nationale Garde dat in drie dagen van ge vechten 77 mensen waren ge dood, onder wie zeven Gardisten. De woordvoerder, kolonel Aquiles Aranda Escobar, ontkende be richten van vluchtende inwoners dat de guerrillastrijders erin wa ren geslaagd een Sherman tank uit de tweede wereld-oorlog te vernietigen. Ooggetuigen meldden dat de zwaar bewapende guerrillastrijders, die zaterdag in olijfgroene unifor men de stad hebben veroverd, tot nu toe erin zijn geslaagd achter hun barricades stand te houden. Militaire zegslieden verklaarden dat in andere delen van Nicara gua eveneens schietpartijen tus sen Gardisten en Sandinisten zijn uitgebroken. Kolonel Aranda Escobar weigerde te zeggen of de Gardisten er met hun aanvallen van woensdag en gisteren in waren geslaagd de stad te heroveren. Hij zei dat de guerrillastrijders zich verschan sen nabij El Calvario en het San Juan de Dios-ziekenhuis. "Ons leger zet de opruimingsactie voort", aldus de kolonel. De voorzitter van het Rode Kruis van Nicaragua, Wilfred Cross, heeft gisteren in Managua ver klaard dat hij probeert een staakt- het-vuren tot stand te brengen in Esteli. Cross zei dat de situatie voor de nog 40.000 van de 45.000 inwoners die in de stad zouden zijn gebleven bijzonder gevaarlijk is, omdat de stad al twee etmalen achtereen geteisterd wordt door zware be schietingen, nadat een groep Sandinisten zich er enkele dagen geleden meester van had ge maakt. Volgens het hoofd van de voorlich tingsdienst van het regeringsle ger hebben de Sandinisten onge veer 20 inwoners van Esteli doodgeschoten, omdat zij als aanhangers van het bewind van Somoza - wiens familie al veertig jaar Nicaragua beheerst - be schouwd werden. Naar zijn zeg gen is de luchtmacht tegen de Sandinisten ingezet. Ook in Colon, ongeveer 300 km ten zuidoosten van Managua doen zich schermutselingen voor. Een woordvoerder van het leger heeft gezegd dat twee opstandelingen daar in een hinderlaag zijn ge vallen en gedood. Ook uit Leon, 90 km ten westen van Managua komen meldingen over schiet partijen. KAAPSTAD WASHING TON (AP/Reuter/UPI/ AFP/DPA) - De betrek kingen tussen de Verenig de staten en Zuid-Afrika, die reeds eerder aanzien lijk waren verslechterd, zijn gisteravond in een cri sis geraakt door de be kendmaking van de Zuid- afrikaanse premier Pieter Botha dat Zuid-Afrika in Kaapstad een spionage- komplot van Amerikaanse diplomaten heeft ontdekt. De premier verscheen om acht uur onverwacht in het televisie-jour naal en beschuldigde de Ver enigde Staten ervan dat zij het privé-vliegtuig van de Ameri kaanse ambassadeur William P. Edmondson hadden misbruikt voor spionagedoeleinden. Het toestel zou zijn omgebouwd in een "spionagevliegtuig" om fo to's van "onze meest geheime in stallaties" te nemen. Later verklaarde premier Botha op een persconferentie in Kaapstad dat het incident van het spiona gevliegtuig niet noodzakelijk in houdt dat de Zuidafrikaanse re gering de diplomatieke betrek kingen met de regering van pre sident Jimmy Carter zal verbre ken. De premier zei wel een offi ciële verontschuldiging te ver wachten. Premier Botha verklaarde in de te levisieuitzending dat de "betrok ken personeelsleden" van de Amerikaanse ambassade Zuid- Afrika binnen een week moeten verlaten. Ambassadeur Edmondson kreeg het verzoek onmiddellijk op het bureau van de Zuidafrikaanse minister van buitenlandse zaken Roelof F. Botha te komen. Daar werd hij officieel op de hoogte gebracht van het beèluit een aan tal Amerikaanse diplomaten uit te wijzen. Een zegsman van de ambassade toonde zich verrast door het nieuws. Hij merkte op dat de ambassadeur "zelfs" geen privé-vliegtuig bezit. "De ambas sade heeft een klein vliegtuig dat onder beheer valt van de zaakge lastigde voor defensie", aldus de zegsman. Eerder deze week had premier Bo tha de Zuidafrikaanse ambassa deurs bij de Verenigde Staten en de Verenigde Naties zonder op gave van reden naar huis geroe pen. De premier verklaarde in de televi sie-nieuwsuitzending van acht uur gisteravond: "Het is van avond mijn taak u op de hoogte te brengen van een ernstige schen ding van de Zuidafrikaanse soe vereiniteit door leden van de Amerikaanse diplomatieke mis sie in Zuid-Afrika. Er is geconsta teerd dat leden van de Ameri kaanse ambassade spionage-ac- tiviteiten tegen Zuid-Afrika heb ben bedreven. Dit is bijzonder ernstig omdat niet is gespioneerd door burgers, maar door perso neelsleden van de ambassade die in het land diplomatieke on schendbaarheid genieten. Premier Botha voegde hieraan toe dat het recht van de Amerikaanse ambassade om een vliegtuig te bezitten, zal worden ingetrokken en dat het toestel Zuid-Afrika niet mag verlaten zonder dat de spionage-uitrusting is verwij derd. Hij verklaarde dat de Zuid afrikaanse regering in bezit was gekomen van enkele van de foto's die met behulp van het vliegtuig waren genomen. „Zuid-Afrika zou dit soort gedrag verwachten van de Sowjet-Unie, maar niet van de Verenigde Staten," aldus Botha. Afgelopen jaren zijn de betrekkin gen tussen Zuid-Afrika en de Verenigde Staten steeds koeler geworden als gevolg van de Ame rikaanse kritiek op de apartheid. In 1977 stemden de Verenigde Staten voor het huidige wapen embargo ten opzichte van Zuid- Afrika. Goedingelichte zegslieden ver klaarden dat het betrokken vlieg tuig was toegewezen aan de Ame rikaanse luchtmachtkolonel Al- vin Crews, die bij de ambassade belast was met defensie en lucht vaart. Zij zeiden dat het vliegtuig overal was geweest, onder meer in andere Afrikaanse landen. Eerder deze week maakte het toe stel een vlucht naar Rhodesië. De zegslieden wisten niet waarom. Rhodesië wordt niet door de Ver enigde Staten erkend. De zegslieden verklaarden dat de personeelsleden van de Ameri kaanse ambassade verrast wer den door de verklaring van pre mier Botha. Een zegsman die niet bij naam genoemd wenste te worden, zei "het was een krachti ge verklaring. Men moet aanne men dat zij goed is overwogen en dat er veel aan de hand is dan al leen de kwestie van het vlieg tuig." Later op de dag gaf het Amerikaan se ministerie van buitenlandse zaken een officiële verklaring uit waarin uitdrukking werd gege ven aan de teleurstelling van de Amerikaanse regering dat de drie militaire attachés door het Zuid afrikaanse bewind tot ongewen ste personen zijn verklaard. „Het is bijzonder onfortuinlijk dat de Zuidafrikaanse regering heeft besloten tot daden over te gaan op een tijdstip waarop wij oplos singen proberen te vinden voor de problemen met betrekking tot Namibië en elders in Zuidelijk Afrika," aldus woordvoerder Hodding Carter. De woordvoerder weigerde in te gaan op de inhoud van de uitge brachte beschuldigingen. Een woordvoerder voor het Ameri kaanse ministerie van buiten landse zaken, Anita Stockman, heeft gisteren de namen bekend gemaakt van drie Amerikaanse militairen die verbonden waren aan de Amerikaanse ambassade in Zuid-Afrika en thans zijn uit gewezen. De betrokkenen zijn behalve kolo nel Alvin M. Crews, een zaakge lastigde van defensie, majoor Bernd McConnel, assistent- zaakgelastigde, en gezagvoerder Sergeant Horace E. Wyatt jr., die belast was met de leiding van de bemanning van het vliegtuig. De woordvoerster voegde hieraan toe dat het toestel een twee-moto- rig C-12 vliegtuig was, dat onder beheer stond van de zaakgelas tigde van defensie. SALISBURY - Met het oog op de komende verkiezingen vindt Op de foto stappen blanke pantservoertuig ISTANBOEL (AP) - Een Ame rikaans dienstplichtig soldaat is om het leven gekomen en een ander raakte ernstig ge wond toen zij vanuit een auto in een buitenwijk van de stad Izmir, aan de Aegaeische Zee, beschoten werden, zo hebben plaatselijke bronnen gisteren bekend gemaakt. Beide Amerikaanse soldaten, Clay Pool en Jeffrey Vail, wa ren verbonden aan de Tus- logvleugel van het hoofd kwartier van de NAVO in Iz mir. Tuslog staat voor Turks- Amerikaanse Logistiek. Ooggetuigen hebben gezien hoe de twee militairen vanuit een rijdende auto werden be schoten. Voorbereiding op verkiezingen SALISBURY (AP) - Bijna 100.000 Rhodesische soldaten zijn giste ren in een grootscheepse mobili satie-actie de oerwouden inge trokken om de twee weken van verkiezingen te beschermen die de zwarte meerderheid aan de macht moeten brengen. In dit streven heeft de Rhodesische luchtmacht woensdagnacht in het naburige Zambia luchtaan vallen uitgevoerd op vluchtelin genkampen aldaar, waarbij vol gens officiële Zambiaanse tellin gen 136 personen, onder wie i kinderen om het le- i zijn gekomen. In de versie i de Rhodesische autoriteiten en guerrillakamp getroffen en VEEL PLUNDERINGEN IN KAMPALA ADVERTENTIE }se gouda-boelekade vrijdag 13 april van 19 tot 22 uur zaterdag en de beide paasdagen van 11.00 tot 19.00 uur KAMPALA-LONDEN-NAIROBI (AP/AFP/DPA/UPI/Reuter) - Met buit van plundertochten be laden inwoners van Kampala hebben gisteren de omverwer ping van het bewind van presi dent Idi Amin uitbundig gevierd, terwijl de nieuwe Oegandese lei ders alle Oegandezen opriepen hulp te verlenen bij het opsporen van Amin "waar die zich ook mag bevinden". De Kampala-radio, die een woor den strijd voert met de oostelijke radiozender van Amin, verklaar de dat "Idi Amin vele tiendui zenden van onze broeders en zus ters om het leven heeft gebracht" en "de strop verdient". "Amin heeft Oeganda .erger ge plunderd dan wie ook in de we reld", aldus radio-Kampala. De zender gaf alle Oegandese solda ten opdracht zich over te geven. "Anders zullen zij overeenkom stig hun gedrag worden behan deld", werd gedreigd. NEW DELHI (AP) - Op verschillende plaatsen in Noord-India is het woensdag en gisteren tot gevechten gekomen tussen rivaliserende godsdienstige sekten en de politie. Daarbij kwamen in totaal tenminste 23 mensen om het leven. In de 400 kilometer ten westen van Calcutta gelegen industriestad Jams- hedpur werden 16 mensen gedood. Terwijl 140 gewond raakten. Enkele zouden gewond zijn als gevolg van door politiemannen geloste salvo's. De politie verklaarde dat zij ruim 370 arrestanten maakte. Het persbureau United News of India meldde dat de veiligheidstroepen WÊÊ MMi die reeds woensdag naar Jamshedpur waren gezonden, zouden worden Naarmate het uiteengeslagen leger Vanuit een zendstation nabij Soro- ti, in de omgeving van de Keniase grens, beschuldigde Amin de in vallers ervan ziekenhuizen, wo ningen en openbare voorzienin gen te vernietigen en "iedereen te doden". In de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es Salaam erkende president Ju lius Nyerere als eerste Afrikaanse leider de nieuwe regering in Oe ganda, die dankzij zijn hulp kon worden geïnstalleerd. Neyere vergeleek Amin met Adolf Hitler en verklaarde dat de Oe gandese bevolking zelf unaniem had besloten dat Amin "weg moest". Enkele uren na de erkenning van Tanzania, werd het nieuwe be wind in Oeganda erkend door Zambia, Botswana en Mozambi que. De Britse minister van buitenland se zaken David Owen heeft giste ren in een vraaggesprek voor de radio gezegd "verheugd" te zijn over het einde van het bewind van Idi Amin in Oeganda en ver klaard dat Groot-B rittannië "sympathiek" staat tegenover de nieuwe Oegandese regering, die momenteel wordt samengesteld door Joesoefe Loele. Owen zei: "Wij zien ernaar uit dat Oeganda een volledige rol zal spelen in het Gemenebest". Hij hoopte dat duizenden Aziaten die door Amin het land zijn uitgezet naar Oeganda mogen terugkeren. Meer dan 28.000 Oegandese Azia ten weken in september 1972 uit naar Groot-Brittannië. grote schaal voor in steden als Jinja en Mbale. In Kampala ston den de troepen van het invasiele ger gisteren nog steeds machte loos tegenover een ware orgie van plunderingen. Wat begon als voedsel zoeken door de bevol king na dagen van beschietingen ontaardde in wraakzuchtig roven van alles wat de troepen van Amin hadden achtergelaten. Al les, tafels, stoelen en kleden en wat maar door een deur kon, werd uit de huizen gesleept. Volgens inwoners van Kampala heeft het invasieleger 4.000 men sen vrijgelaten uit de gevange nissen in de hoofdstaat. De president van de overgangsre gering in Oeganda, Loele, ver klaarde gisteren dat zijn aanhan gers heel Oeganda binnen twee a drie weken in hun macht zullen krijgen. Zo snel de omstandighe den dit toelaten, maar uiterlijk na twee jaar, zullen de verkiezingen worden gehouden om de Oegan dezen in staat te stellen een nieu we politieke leiding te kiezen, zo zei hij. In een interview met een in Parijs verschijnend tijdschrift verklaarde hij gisteren, dat zijn regering wat betreft de buiten landse politiek een koers van niet-gebondenheid zal volgen en dat het de rechten van volken en de rechten van de mens zal res pecteren. Door het slechte weer kon de provi sionele regering van Oeganda niet vanuit de hoofdstad van Tanzania, Dar es Salaam, naar Kampala overkomen. Functiona rissen zeiden te hopen dat de re gering vandaag in de stad zou zijn. versterkt. Er is een avondklok in het gebied ingesteld. In het Faridkot district werden zeven mensen, onder wie drie politieman nen, gedood bij een schietpartij tussen de politie en leden van de Nihang sekte. van Amin zich verder Oosten van Oeganda terugtrok deden zich evenals in de hoofd stad Kampala plunderingen op MOSKOU (UPI) - De Russische kosmonaut Nikolai Roekawisj- nikov en zijn Bulgaarse metgezel Georgi Iwanov zijn gisteren met het ruimteschip "Sojoez-33" op aarde teruggekeerd, nadat zij geen kans hadden gezien hun vaartuig te koppelen aan het ruimtestation Saljoet-6" dat al anderhalfjaar om de aarde draait. Volgens het persbureau Tass maakte het tweetal al om 18.35 uur een zachte noodlanding in de Sowjet-Republiek Kazachstan. Eerder had radio-Moskou mee gedeeld, dat de stuurraketjes van de "Sojeoez-33" niet goed bleken te werken bij de nadering van het ruimtestation. Daarom was de koppeling afgelast. Het ruimte schip was woensdag gelanceerd. Het was de bedoeling dat Roe- kawisjnikov en Iwanov na de koppeling in de Saljoet met hun collega's Lyachov en Rjoemin in het ruimtestation wetenschap pelijke en technische proeven zouden doen. Het was gisteren precies 18 jaar ge leden dat de eerste mens de ruim te inging, de Rus Joeri Gagarin. Er zijn al eerder koppelings moeilijkheden geweest in de Russische ruimtevaart. Dat ge beurde onder andere in oktober 1977 met de Sojoez-25 en de Sal joet-6. ten. Een andere ontwikkeling die met de verkiezingen verband houdt, is de aankondiging van het minis terie van justitie dat een "beperkt aantal" zwarte aanhangers van de guerrillastrijders gevangen is ge zet tot na de verkiezingen. De blanke minister van justitie Chris Anderson zei gisteravond dat de Rhodesische veiligheids troepen de guerrillastrijders er van zouden weerhouden de ver kiezingen te saboteren zoals zij hebben aangekondigd. Het is de eerste keer in 90 jaar blank be wind dat de zwarte bevolking zijn stem mag uitbrengen. De zwarte nationalisten van het Pa triottisch Front, die al zes jaar vanuit bases in naburige zwarte landen het regime in Salisbury bestrijden, zijn tegen de verkie zingen omdat ook daarna de blanken de sleutelposities zullen blijven innemen in het leger, de rechtspraak en bovendien 28 van de 100 parlementszetels zullen krijgen wat volkomen in strijd is met de samenstelling van de be volking van Rhodesië. Joshua Nkomo, de voorzitter van de ZAPU, een van de twee guer rillagroeperingen binnen het Pa triottisch Front, heeft ongeveer 30 leden van de Afro-Aziatische volkssolidariteitsorganisatie naar de plek gebracht waar dins dag door Rhodesische straalja gers aanvallen zijn uitgevoerd. Nkomo liet zijn gasten een huis zien dat door een bom was ver woest en dat dienst had gedaan als kantoorruimte van de ZAPU. Bij deze aanval kwam slechts één persoon om het leven, aldus Nkome. Ondertussen heeft de regering moeten toegeven dat er arresta ties zijn verricht onder vermeen de aanhangers van de guerrilla bewegingen. Deze bevestiging kwam nadat Kayisa Ndiweni, de leider van de Verenigde Natio nale Federale Partij, bericht had dat de politie in de tweede stad van Rhodesië, Bulawayo, meer dan 40 persoenen had gearres teerd. "Hun arrestaties vielen op een moment dat wij dienen te de monstreren dat vrijheid van uit drukking voor en tijdens de al gemene verkiezingen kan wor den uitgeoefend", zo zei hij. Ndiweni, die een van de vijf party en leidt die volgende week aan de verkiezingen zullen deelnemen, zei "we hebben redenen om aan te nemen dat de meeste van de betrokken mensen ons idee van vrijheid ondersteunen dat geba seerd is op een federaal rege ringssysteem". De regering weigerde van haar kant bekend te maken hoeveel arres taties er zijn gemaakt en wilde alleen kwijt dat van de gearres teerden bekend was dat zij aan hangers zijn van het Patriottisch Front ISLAMABAD - De zes partijen van de Palri-taanse Nationale Allian tie hebben eenstemmig besloten zich uit het burgerkabinet van de militaire regering onder generaal Zia UI Haq terug te trekken, zo heeft de leider van de alliantie, Moefti Machmoed, gisteren op een persconferentie in Islamabad meegedeeld. "Wanneer president Zia erop staat dat wij in het kabinet blijven zul len wij de zaak opnieuw bespre ken", zei hij echter. Machmoed zei dat het besluit niets te maken heeft met de recente te rechtstelling van Oud-premier Ali Bhoetto, waarvan de alliantie de vurigste tegenstander was. Te rugtrekking uit het kabinet is een logisch gevolg van het besluit van generaal Zia UI Haq, in november dit jaar verkiezingen te houden en de islamitische wet in het land van kracht te maken - aldus Machmoed. Wanneer generaal Zia het ontslag van de ministers van de Natio nale Alliantie wel aanvaardt zal het kabinet waarschijnlijk wor den ontbonden en zullen nieuwe ministers, waarschijnlijk militai ren, opdracht krijgen een nieuw kabinet te vormen, aldus waar- TEHERAN - Vanmorgen vroeg zijn in Teheran en elders in Iran zeven nieuwe executies uitgevoerd, zo heeft radio Teheran meegedeeld. Generaal Hachem Berendjan, voormalig hoofd van de contra spionage van de luchtmacht, en Bijan Yahiai, oud-directeur van de Qasr-gevangenis te Teheran, zijn vanmorgen doodgeschoten na te zijn veroordeeld door de re volutionaire islamitische recht bank te Teheran. Hossein Torbatian, voormalig hoofd van politie te Ahwaz in het zuidoosten van het land, is aldaar terechtgesteld. De onderbevel hebber van de politie te Kerman in het zuidoosten kapitein Hos sein Moine Adimi, werden even na middernacht doodgeschoten. Om half zes Iraanse tijd in de och tend werden drie onderofficie ren, Loftollah Chademi, Hossein Ghadami en Mehdi Saadat-Poer terechtgesteld. Vier andere beklaagden kregen korte gevangenisstraffen en een vijfde werd vrijgesproken. Vrouwen en mannen in Iran zul len deze zomer alleen op geschei den stukken strand mogen zwemmen in de Kaspische zee bij de geliefde badplaats Enzeli (voorheen Bandar-e-Pahlavi). Volgens een krant in Teheran, de Avendegan, heeft de gouveneur van de stad dit gisteren gezegd. De gouveneur zei dat het besluit in overeenstemming is met islamis- tische beginselen en de bedoe ling heeft de openbare zedelijk heid te respecteren. Toeristen, die terugkeerden van de kust langs de Kaspische zee vertelden dat Iraanse vrouwen met alles bedekkende zwarte „chador' aan de zee in gingen, maar de kledij in het water uittrokken. Tijdens de monarchie plachtten de vrouwen uit boerendorpen naar zee te gaan gehuld in de „chador", maar trokken deze uit alvorens naakt te gaan zwemmen. Alle mannen werden op een afstand van 500 meter gehouden. TEHERAN - Ambtenaren van het Iraanse parlement zitten hier op de stoep voor het kantoor van pre mier Bazargan uit protest tegen het feit dat hun salarissen niet worden betaald. Bovendien willen zij ze kerheid over hun werkgelegeyiheid in de toekomst. Tijdens de revolutie werd het parlement ontbonden en het is sindsdien niet meer bijeen geweest.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 9