Terecht vijf
Oscars voor
Deer Hunter
Welke betekenis zal de Oscar
de volgende halve eeuw hebben?
Films
deze week
Aangrijpende film over moed, vriendschap en Vietnam
Landis:
kiezen
voor de
humor
Sombere visie op maatschappij
VRIJDAG 13 APRIL 1979
FILM
PAGINA 13
Van de Oscar vragen de oude
rotten in Hollywood zich af
wat de toekomst brengen zal
met een eerste helft, van de
eeuw die zo geschakeerd was.
Want niet zelden ging de con
currentieslag rond de Oscars
gepaard met nevenspekta-
kels door mensen die niet in
de pas wilden lopen. Vorig
jaar bijvoorbeeld, werd Van
essa Redgrave uitgefloten tij
dens de toespraak waarmee
ze een Oscar voor „Julia" met
Jane Fonda aannam.
De zich uiterst links voordoen
de dochter van sir Michael
Redgrave en Rachel Kemp-
son, keerde zich tegen hel
Zionisme, waarmee zij op
heel wat harten in het Ameri
kaanse filmbedrijf trapte.
Voor het gebouw sloegen
Palestijnen, Joden en Ameri
kaanse Nazi's elkaar bloed-
Het Oscarforum werd niet voor
de eerste keer politiek ge
bruikt of misbruikt, zo men
Marlon Brando
In 1973 haalde Marlon Brando
zich het ongenoegen van de
filmacademie op de hals en
verraste de miljoenen televi
siekijkers, toen hij weigerde
zijn Oscar voor "De Peetva
der" aan te nemen. In plaats
daarvan stuurde hij een
vrouw in Indianenkleren naar
de ceremonie om haar de zaak
van de Amerikaanse Indiaan
te laten bepleiten. De vrouw
verklaarde dat zij "Sacheen
Littlefeather" heette, maar zij
bleek later een actrice van
Mexicaanse afkomst te zijn.
Het jaar daarop werd de show
verlevendigd door een 'strea
ker', die naakt over het toneel
schoot toen David Niven, de
Engelse Gentleman, de Oscar
voor Beste Film van het Jaar
wilde uitreiken.
In 1956, na de heksenjacht van
senator McCarthy op com
munisten of vermeende
communisten in Hollywood,
werd als winnaar van de Os
car voor het beste script uit
geroepen ene Robert Rich.
"Rich" nam het beeldje voor
"The Brave One" niet aan,
noch was er iemand om het
voor hem te doen. Maar Rich
was dan ook in werkelijkheid
Dalton Trumbo, de schrijver
die gerangschikt was onder
de .Unfriendly Ten' zoals ze
werden genoemd.
Toch heeft de .Academy of Mo
tion Pictures Arts en Scien
ces' nooit anders gewild dan
dat de Oscars de zaak van de
film zouden dienen.
De academie werd in 1927 opge
richt door 36 prominenten,
onder wie Mary Pickford,
Douglas Fairbanks. Conrad
Nagel en Louis B. Mayer („Op
zijn begrafenis waren zoveel
mensen omdat iedereen zeker
wilde weten dat-ie dood
was"). Nu telt het instituut
3.530 leden.
De allereerste Oscars werden in
1929 uitgereikt, ook voor
'27-28. „Wings" was de beste
film, Emil Jannings de beste
acteur in „The Last Com
mand" en „The Wav Of All
Flesh". Janet Gaynor was
beste actrice in „Seventh
Heaven" en „Angel Street".
Een speciale Oscar, uitgereikt
aan het Uitreikingsdiner, was
er ook al. Charlie Chaplin
werd ermee geëerd voor zijn
"veelzijdigheid en genialiteit
als auteur, acteur, regisseur
en circusproducer".
Sindsdien zijn zo actrices en ac
teurs als Shirley Temple, Lil
lian Gish, Orson Welles. Gary
Grant, Bob Hope en Groucho
Marx geëerd. Dit jaar kreeg
(lord) Laurence Oliver zo'n
ere-Oscar.
Slechts twee acteurs/actrices
hebben in al die jaren meer
dan één Oscar gewonnen. In-
grid Bergman won er twee
voor "Gaslight" uit 1944 en
"Anastasia" uit 1956 en een
derde voor „Murder on the
Oriënt Express" uit 1974. Ka
tharine Hepburn heeft er ook
drie: voor "The Lion in Win
ter" uit 1968, "Guess Who's
Coming To Dinner" uit 1967
en "Morning Glory" uit 1933.
The Deer Hunter; regie: Michael
Cimino; hoofdrollen: Robert de
Niro, Christopher Walken en
Meryl Streep; theater: Lido 1,
Leiden en Euro 2, Alphen; leef
tijd: 16 jaar.
Twee dagen nadat de film bedolven
werd onder vijf Oscars, is The
Deer Hunter nu ook in Leiden te
zien. Een betere timing is nauwe
lijks denkbaar. Zeker ook met het
oog op de gigantische reclame
campagne. die dit werkstuk van
Michael Cimino (hij kreeg een
Oscar voor de beste regie) bege
leidde. Al rond de jaarwisseling
werd ons in halve pagina grote
advertenties toegeschreeuwd dat
we The Deer Hunter beslist niet
mochten missen. Zoiets maakt
achterdochtig, want het zijn
meestal niet de beste films, waar
voor een dergelijk groot budget
wordt uitgetrokken.
Argwaan, die echter bij de eerste
beelden al verdwijnt, want The
Deer Hunter is een meer dan
voortreffelijke film. Een film met
een kwaliteit, waar grootse su-
perlatieven alleen maar afbreuk
doen. Het is ook moeilijk om pre
cies aan te geven, waarom The
Deer Hunter zo aangrijpend is. Ik
denk dat het voor een groot ge
deelte te maken heeft met het
perfecte samenspel tussen geluid
en beeld. De toeschouwer is door
de grote directheid zeer nauw be
trokken bij wat er op het witte
doek gebeurt, wordt er als het
ware door het oog van de camera
ingezogen. Door alleen daar op te
wijzen, zou echter met name de
acteurs en actrices onrecht wor
den gedaan. Niet alleen Robert de
Niro is (weer) goed op dreef, maar
ook vrijwel onbekende mensen
als Christopher Walken en Meryl
Streep zijn uitstekend.
Over The Deer Hunter is ook wel in
minder lovende woorden ge
sproken en geschreven. Tijdens
de Oscar-uitreiking werd de film
door demonstranten "racistisch"
genoemd en op het filmfestival
van Berlijn was The Deer Hunter
zelfs onderwerp van een fikse rel.
De Sowjet-Unie en andere com
munistische landen trokken zich
terug toen de leiding weigerde
van vertoning van de film af te
zien. Het grote bezwaar tegen The
Deer Hunter was dat het anti-
Vietnamees zou zijn. Alvorens
daarop in te gaan eerst in het kort
het verhaal: Michael. Nick en
Steven zijn onafscheidelijke
vrienden. Samen werken ze in
een hoogovenfabriek in een
troosteloos stadje in Pennsylva-
nia'en samen trekken ze de ber
gen in om op herten te jagen. Sa
men ook worden ze opgeroepen
voor militaire dienst in Vietnam.
Twee jaar later ontmoeten ze el
kaar daar weer als krijgsgevan
genen van de Viet Cong. Het drie
tal weet te ontsnappen en verliest
elkaar vervolgens weer uit het
oog. Michael keert terug naar de
Verenigde Staten en ziet Steven,
die invalide is geworden, terug in
een ziekenhuis. Nick zit dan nog
in Vietnam en blijkt sterk ver
slaafd aan drugs.
Regisseur Cimino weerlegde de
veel geuite kritiek door te zeggen,
dat The Deer Hunter „over elke
willekeurige oorlog zou kunnen
gaan". Had hij nu maar een ande
re oorlog gekozen, dan had hij dat
"misverstand" kunnen vermij
den. The Deer Hunter heeft na
tuurlijk wel met Vietnam te ma
ken. Het gaat behalve over "de
ware aard van moed en vriend
schap" (Cimino) toch ook over de
gewone Amerikaan, die met veel
bravoure, maar zonder enige
kennis in het avontuur dat Viet
nam heet. wordt gestort. "Ooit
gedacht dat het leven zo zou
zijn?" wordt halverwege de film
gezegd en die opmerking tekent
uitstekend de onwetendheid bij
het thuisfront over wat in Klein-
Azië gebeurde. In die context is
het ook min of meer logisch dat
d&wreedheden in de film alleen
door Viet Cong-soldaten wordt
Robert de Niro in The deer hunter
begaan. "Oologje spelen", zoals
veel Amerikaanse soldaten dach
ten. blijkt een hel. Dat op die ma
nier wel wordt gesuggereerd dat
de Viet Cong-soldaten de grote
slechterikken waren, is natuur
lijk iets dat je Cimino kunt ver
wijten. Maar het wegpoetsen van
Amerikaanse zonden, valt hem
toch beslist niet in de schoenen te
schuiven.
BART JUNGMAN
In de ijdele hoop een zo breed mo
gelijk publiek te bereiken gaan
heel wat regisseurs met hun artis
tieke creaties dikwijls hopeloos
de mist in.
Men durft vaak geen duidelijke
keuze te maken. In films die ei
genlijk bedoeld zijn als doodge
wone lachfilms wordt op gefor
ceerde wijze een portie "diepere
achtergrond" gestopt om toch
maar vooral niet het stempel
"oppervlakkig" opgeplakt te
krijgen. Meer diepzinnige films
worden dikwijls gedoceerd met
ongepaste, komische wendingen
die vaak als enig resultaat hebben
dat het geheel nogal geforceerd
overkomt.
John Landis heeft met zijn derde
succesfilm, "National Lam
poon's Animal House" heel dui
delijk wel een keuze durven ma
ken. Lachen, gieren, brullen van
de eerste tot en met de allerlaatste
minuut, dat is het enige uit
gangspunt geweest van Landis
bij het tot stand komen van deze
opvolger van "Kentucky Fried
Movie".
Een ware aanval op de kaak- en
buikspieren, zo kan deze "college
comedy" het best gekarakteri
seerd worden. Oppervlakkige
humor, dat wel, maar geenszins
een film die in het rijtje van ordi
nair gooi- en smijtwerk mag
worden geplaatst. Dat blijkt ook
wel uit het effect dat de film ver
oorzaakte aan de overkant van de
Het verhaal speelt zich af in 1962.
Plaats van handeling is een klei
ne universiteit (Faber College) in
het Noordwesten van de Ver
enigde Staten. Larry Kroger en
zijn hypernerveuze, Dik Tro-
machtige "slapie" Kent Dorfman
(Stephen Furst), twee eerstejaars
studenten, zijn op zoek naar een
onderkomen. Zo komen zij te
recht in "Delta Tau Chi", oftewel
"Animal House", de schande van
de Universiteit. Een tehuis vol
psychopaten en herrieschoppers.
Hoewel de studieresultaten van de
"beesten", tussen wie een zeer
hechte band bestaat, keer op keer
een absoluut dieptepunt vormen
in de geschiedenis van "Faber
college", beleven Larry en Kent
er een fantastische tijd en de
meest dolle avonturen.
De kniesoren en wereldhervormers
"Animal House". Regie John Lan
dis, Hoofdrollen: Thomas Hulce,
Stephen Furst, Bruce McGill,
Peter Riegert, James Widdoes,
John Belushi en Tim Matheson.
Studio.
onder ons zullen op deze bonte
aaneenschakeling van lachwek
kende gebeurtenissen wel het
nodige aan te merken hebben
maar ach, een keertje met pijn in
je buik van het lachen de bio
scoop verlaten kan op z'n tijd best
verfrissend zijn.
JAAP VISSER.
Invasion of the Body Snatchers.
Regisseur: Philip Kaufman. In
de hoofdrollen; Donald Suther
land, Veronica Cartwright,
Brooke Adams, Leonard Nimoy
en Jeff Goldblum. Theater: Lido
2; 16 jr.
Het begint met iets dat lijkt op de
^onbegrijpelijke tekeningen of fo
to's uit de biologielessen van
vroeger. Maar de gevolgen blij
ken veel desastreuzer te zijn dan
een 3 voor dat vak. De volledige
aantasting van het menselijk ras,
als een ongrijpbaar virus om zich
heen grijpend. En dat allemaal
door een klein bloemetje, ergens
uit de ruimte
"Invasion of the Body Snatchers",
met Donald Sutherland in de op
nieuw voortreffelijke hoofdrol.
Zo'n film waarna je op de Steen
straat de diepe behoefte voelt om
eens in alle rust op adem te ko
men. En waarbij je in dit speci
fieke geval je medemens eens
strak in de ogen kijkt, met de
vraag: vertoont zij (hij) nog enige
emotie? De zich louter rationeel
gedragende mens, die geen ge
voelens, geen emoties meer kent.
Dat is het einde van "Invasion of
the Body Snatchers". Wat over
blijft is een kleurloze, troosteloze
maatschappij. Misschien was het
Kaufman's bedoeling, misschien
ook niet. maar de film zou best
uitgelegd kunnen worden als een
Wat overblijft:
kleurloze
maatschappij
waarschuwing tegen dat systeem
dat de massa intact laat, maar het
individu uitschakelt. Persoon
lijkheid telt niet, een leven zon
der liefde en haat is het ideaal van
diegene, die in "Invasion of the
Body Snatchers" door het virus is
gegrepen.
Het is een science fiction film ge
worden van het betere en subtiele
soort. Geen ingewikkeld ont
worpen marsmannetjes of andere
monsters, alleen een bloem met
zijn wortels en het menselijk li
chaam zelf. Dat is al wat nodig is
voor het verloop van een fantas
tisch verhaal. De wortels zuigen
zich in het lichaam en in de bloem
ontstaat langzaam een foetus,
maar dan van volwassen omvang.
Als het proces voltooid is, is er
een kopie ontstaan, de mens is
herboren en het oorspronkelijk
lichaam verdwenen. Wie een keer
door het virus getroffen is, streeft
ernaar om ook anderen deelge
noot van het nieuwe leven te ma
ken.
Sutherland speelt een ambtenaar
van het ministerie van volksge
zondheid, die bij de eerste symp-
tonen van het virus wat schou
derophalend reageert en een
vrouwelijke collega (Veronica
Cartwright) naar goed Ameri
kaanse gewoonte het advies geeft
een psychiater te raadplegen. Die
geeft aanvankelijk de indruk zelf
iets te vaak op zijn eigen canapé
te hebben gelegen. Maar bij nader
inzien blijkt hij veel enger te zijn.
Sutherland trekt ten strijde tegen
de ondefinieerbare vijand. De
film wordt des te beklemmender,
wanneer blijkt dat die strijd
steeds meer het gevecht van de
enkeling tegen de massa wordt.
JOHN KROON
Eurocinema, Alphen's enige bio
scoop, heeft, met de paasdagen in
zicht voor een tweetal verrassen
de nieuwtje gezorgd. Allereerst
beschikt het complex sinds van
daag over een lift, zodat ook de
gehandicapten kunnen genieten
van een avondje film. Maar ei
genlijk nog veel opzienbarender
is het tweede nieuwtje (première
dus). In Euro 3 draait namelijk
deze week de meest controver
siële film van 1978: SALO, of de
120 dagen van Sodom.
Pier Paolo Pasolini, die voor scena
rio en regie van Salo tekende,
heeft de reacties op dit filmpro-
dukt nooit mogen vernemen
(kort nadat de opnamen waren
beëindigd werd hij door een 17-
jarige jongen vermoord), maar
duidelijk was dat één en ander
veel stof zou doen opwaaien.
De titel van de film slaat op het ge
lijknamige boek van Markies de
Sade. Diens in de 18e eeuw be
schreven gruwelen werden door
Pasolini verplaatst naar de stad
Salo. Die lag in het door Nazi-
Fascisten beheerde Noord-Italië
van 1944-1945.
Deze vermenging van twee histori
sche zaken, de gruwelen van de
Sade en de moordende zwart-
hemden, resulteert in een wel
SALO, of de 120 dagen van Sodom;
regie Pier Paolo Pasolini; hoofd
rollen Giorgo Cataldi, Aldo Val
letta Uberto Quintavalle, Paolo
Bonacelli; theater: Euro 3, leef
tijd: 16 jaar.
maatschappij de kenmerken
heeft behouden van het fascisme.
Salo vormt een afspiegeling van
zijn filosofie.
De ene perverse daad is nauwelijks
van het beeld verdwenen of de
volgende verschijnt weer. Dit al
les op een (gelukkig) zeer afstan
delijke manier. Vanaf de eerste
seconde komt de film erg onwe
zenlijk over. Er is geen enkel
aanknopingspunt, elke scène
lijkt bedoeld om ieder menselijk
gevoel uit te bannen. De eerste
zin in de film wordt uitgesproken
zou ook het motto voor het gehele
produkt kunnen zijn: Alles is
goed wat extreem is".
Hoofdpersonen in Salo vormen
vier hoge heren, een hertog, een
bisschop, en twee hoge rechters.
Zij onderwerpen een aantal se
cuur geselecteerde meisjes en
jongens aan hun absurde wen
sen. Dit speelt zich af in een voor
dat doel ingericht kasteel. De ui
terst duur uitgedoste heren wis
selen hun perverse daden af, met
het bespreken van ingewikkelde
en uiteraard fascistisch getinte
bespiegelingen over de maat
schappij. Dat laatste werkt weer
sterk vervreemdend.
Het is bekend dat Pier Paolo Paso
lini weinig heil zag in de huidige
'consumptiemaatschappij', maar
een dergelijk sombere visie, ver
toond m Salo, valt wel erg moei
lijk te begrijpen.
DICK QUINT
Blijvers
"De gendarme ziet ze vliegen",
Louis de Funès, Luxor Leiden.
"Foul play", enge lachfilm met
Goldie Hawn. Camera, Leiden.
"Les Bronzés", vrolijke vakan-
tiebeelden, Trianon, Leiden.
Nieuw in Alphen
"The deer hunter", bekroonde
film over Vietnam, Euro II.
"Salo of de 120 dagen van So
dom", laatste film van Pasolini,
Euro III.
Sexfïlms
Kindermatinee
"Speedy Gonzales", Camera,
Leiden.
"De reddertjes". Lido III, Lei
den.
Nachtfilms
"Last tango in Paris", Camera,
Leiden.
"Bloot, blond en gevaarlijk",
Hex, Leiden.
"The car", Euro II, Alphen.
"The sting". Euro III, Alphen.
"Sexhuis Rozemarie", Euro IV,
Alphen.
Haagse bioscopen
APOLLO 1: "De gendarme ziet
ze vliegen", dag. 2,4.30,7 en 9.30
uur, do. en vr. 2.30,7 en 9.30 uur.
APOLLO 2: "Superman", dag.
1.30.3.45,6.45 en 9.15 uur, do. en
vr. 2, 6.45 en 9.15 uur, za. 1, 6.45
en 9.15 uur. AL.
ASTA: "Ashanti", dag. 2, 7 en
9.30 uur, zo. en ma. 1.30, 4, 7 en
9.30 uur. 12 jaar.
BIJOU: "I never promised you
a rose garden", dag. 2, 7.30 en
9.45 uur, zo. en ma. ook 4.15 uur.
16 jaar.
CALYPSO: "Les Bronzés",
dag. 2.15,7.15 en 9.30 uur. zo. en
ma. 1.45, 4.15, 7.15 en 9.30 uur.
CAMERA: "National Lam
poon's Animal House", dag.
2.15, 7.15 en 9.30 uur, zo. en ma.
ook 4.30 uur. AL.
CINEAC: "Jesus Christ Super
star", dag. 7 en 9.30 uur. AL.
CORSO: "BattlestarGalactica",
dag. 2, 7 en 9.15 uur, zo. en ma.
ook 4.15 uur. AL.
DU MIDI: "Ashanti", dag. 8.15
uur, vr. en za. 7 en 9.30 uur, zo.
en ma. 3.30,7 en 9.30 uur. 12jaar.
EURO: "De twaalf veroordeel
den". za. zo., ma. en woe. 3.45 en
7.45 uur. overige dagen 1.45 en
7.45 uur. 12 jaar.
METROPOLE 1: "National
Lampoon's Animal House",
dag. 2, 6.45 en 9.30 uur, zo. en
ma. 115.4.6.45 en 9.30 uur. AL.
METROPOLE 2: "Mijn vriend",
dag. 2, 6.45 en 9.30 uur, zo. en
ma. 1.15, 4, 6.45 en 9.30 uur. 12
METROPOLE 3: "Foul Play",
dag. 2, 6.45 en 9.30 uur, zo. en
ma. 115,4,6.45 en 9.30 uur. AL.
METRQPOLE 4: "Moord op de
Nijl", dag. 2 en 8.15 uur. AL.
METROPOLE 5: "Een vrouw
als Eva", dag. 2,6.45 en 9.30 uur,
zo. en ma. 1.15, 4, 6.45 en 9.30
ODEON 1: "The deer hunter",
dag. 1.45 en 7.45 uur. 12 jaar.
ODEON 2: "Lady en de vage
bond", dag. 2. 6.45 en 9.15 uur.
za., zo., ma., di. en woe. ook 4.30
ODEON 3: "Nosferatu", dag. 2,
6.45 en 9.15 uur, zo. en ma. ook
4.30 uur. 12 jaar.
ODEON 4: "Kentucky fried
movie", dag. 1.45, 6.45 en 9.30
uur, zo. en ma. ook 4.15 uur. 16
STUDIO 2000: "Heaven
wait", dag. 2,7 en 9.30 uur, z
7 en 9.30 uur. AL.
