Natie staat voor
Israël boos
op Clialil
ernstige problemen
Kampala versterkt
NAAST HET NIEUWS
Omgeving Harrisburg nu veilig geacht
Labour wil „kruistocht" in plaats van campagne
Over toezegging
Egypte aan Syrië
Massamoord
in Tsjaad
DINSDAG 10 APRIL 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
HARRISBURG - LUXEMBURG -
BRUSSEL (AP/ANP) - Gouver
neur Dick Thornburgh van
Pennsylvania heeft gisteren ge
zegd dat zwangere vrouwen en
jonge kinderen terug kunnen ke
ren in de onmiddellijke omge
ving van de defecte kernreactor
bij Harrisburg. „Dit betekent dat
het veilig wordt geacht." zei hij.
Elf dagen geleden ried Thornburgh
zwangere vrouwen en jonge kin
deren in een straal van acht kilo
meter rond de Three Mile Island
reactor aan het gebied te verlaten.
De gouverneur zei dat de 23 scholen
binnen dit gebied hun deuren
kunnen heropenen en de over
heidsdiensten hun gewone werk
zaamheden kunnen hervatten.
Bovendien verminderde hij de
volledige paraatheid van de Be
scherming Burgerbevolking.
"Dit betekent niet dat wij onze
waakzaamheid verslappen. Wij
zullen de algehele situatie van
uur tot uur blijven volgen", zei
Thornburgh. Hij voegde eraan
toe dat de melk en het drinkwater
uit het gebied géén gevaar ople
veren voor de volksgezondheid.
Ondertussen proberen technici het
laatste obstakel dat de afkoeling
van de reactor nog in de weg staat
op te ruimen, aldus een functio
naris van de commissie van toe
zicht op kernreactoren.
Blijkens een rapport van deze NRC
worden buiten de reactor nog
sporen van radioactieve straling
gemeten, die nagenoeg tot het
normale peil zijn teruggelopen.
Op verschillende plaatsen in de
V.S. is het afgelopen weekeinde
geprotesteerd tegen het verwek
ken van kernenergie.
Bij de centrale van Harrisburg
werd gedemonstreerd, als ook in
Olympia (Washington), Portland
(Oregon), Sacramento (Califor-
nië), Cryétal River (Florida), Itha
ca (New York), in de stad New
York, in Totns River (New Yer-
sey), in Groton (Connecticut),
San Francisco en Los Angeles,
Phoenix (Arizona), Blooming
(Indiana) en in Lancaster (Penn
sylvania).
De demonstratie in de staat Was
hington waar 1500 mensen aan
deelnamen, was de grootste.
Het ging er overal vreedzaam toe,
nergens was ingrijpen van politie
of bewaking nodig.
Een organisator van een der beto
gingen omschreef het gebeuren
als "waardig en oprecht".
Bij een aantal Europese ministers
bestaat, na het ongeval met de
kerncentrale in Harrisburg, een
duidelijke bezorgdheid inzake de
veiligheid van kerncentrales (de
Benelux en Denemarken). Ande
re Europese ministers (zoals de
Franse) willen eventuele veilig
heidsmaatregelen wel aanscher
pen "maar blijven vastbesloten
een kernprogramma tot uitvoe
ring te brengen". Dat is de me
ning van de Nederlandse minis
ter van volksgezondheid, Gin
jaar, na afloop van het debat, gis
teren in Luxemburg, over kern
energie. In West-Duitsland is
volgens de minister het kern-vei
ligheidsaspect na Harrisburg
toch meer bespreekbaar gewor
den.
De Belgische regering heeft de her
opening bevolen van de kerncen
trale bij het plaatsje Huy, 60 km
ten zuiden van Brussel, die vrij
dag op last van de plaatselijke
overheid was gesloten uit vrees
dat de veiligheidsmaatregelen bij
de centrale onvoldoende waren.
Minister van binnenlandse zaken
Georges Gramme zei in het par
lement dat de beslissing om de
centrale te sluiten niet ge
rechtvaardigd was omdat er geen
"onmiddelijke, ernstig of drei
gend" gevaar was voor het perso
neel van de centrale of de bevol
king in de omgeving.
Gramme en minister van economi
sche zaken Wille Claes zeiden dat
een onderzoek naar de veilig
heidsmaatregelen had uitgewe
zen dat de sluiting door de bur
gemeester van Huy niet terecht
was geweest.
Het nutsbedrijf dat de centrale
drijft had de sluiting aangevoch
ten.
Iranezen
demonstreren
tegen
werkloosheid
en armoede
TEHERAN - Werkloze Iranezen
demonstreren in Teheran om bij de
nieuwe regering meer hulp te be
pleiten voor het verkrijgen van ba-
Het aantal demonstranten (2000)
onderstreepte de zware economi
sche problemen waar de islamiti
sche regering zich voor geplaatst
ziet.
Chomeini:
JERUZALEM (UPI/Reuter/AP) - Premier Begin van Israël
heeft gisteren een brief gestuurd aan president Sadat van
Egypte waarin hij protest aantekent tegen Egyptische
toezeggingen aan Syrië dat het dit zal helpen als het er een
oorlog voor over zou hebben om de Golanhoogte terug te
krijgen.
De Israëlische minister van bui
tenlandse zaken Dayan stuurde
op zijn beurt een protestbrief aan
zijn Amerikaanse collega Cyrus
Vance, over de desbetreffende
opmerkingen van premier Moes-
tafa Chalifvan Egypte.
Begin heeft aan de Egyptische pre
sident geschreven dat Chalils
opmerkingen in strijd zijn met de
geest van het pas ondertekende
Egyptisch-Israëlische vredes
verdrag.
Het Israëlische protest is in Cairo
nog niet ontvangen. Maar Egypte
zal het protest afwijzen omdat het
is gebaseerd op
weergave door d_
van Chalils uitlatingen, zo deelde
zijn als Israël instemt met deze
voorwaarden, maar Syrië niette
min na de onderhandelingen tot
de aanval overgaat. In dat geval is
Egypte niet verplicht Syrië mili
taire steun te verlenen.
Functionarissen hebben gezegd
dat de Israëlische premier Mena-
chem Begin zijn pas geïnstalleer
de "hotline", de directe telefoon
verbinding tussen Jeruzalem en
Cairo, wellicht in gebruik gaat
nemen om de kwestie met de
Egyptische president Anwar Sa-
dat tot klaarheid te brengen.
Peter Snyman uit Pretoria (Zuid-Afrika) zit hier met een pof ad
der op schoot. De 22-jarige Snyman doet een poging het wereldre
cord "verblijven-in-een-ruimte-met-giftige-slangen" *e breken. In
de ruimte bevinden zich zes zwarte mamba'szes pofadders, zes
Egyptische cobra's en zes boomslangen. Sny man is van plan veertig
dagen in de ruimte te blijven.
Politieke herten
De directie van het Safaripark De Beeksebergen in Hilvarenbeek
heeft een veertiental nieuwe herten genoemd naar de fractie
voorzitters in de Tweede Kamer, de voorzitter van die Kamer, de
minister-president en de vice-minister-president. Een en ander
uit erkentelijkheid voor de handhaving van het vier-procént-btw-
tarief voor safariparken. Omdat er - met het oog op de voortplan
ting - meer vrouwtjes dan mannetjes zijn, moesten enkele namen
in de vrouwelijke vorm worden omgezet.
Zo lopen erin de Beeksebergen twee David-herten rond, die luiste
ren naar de namen Hendrika(BP)en Hette(SGP). De vijf Japanse
Sika-herten zijn genoemd naar Marcus (CPN), Ria (PPR), Rudie
(DS'70), Jakoba (WD) en Freddie (PSP). De twee Dybowski-her-
ten zijn genoemd naar Alberta (GPV) en Dries (Van Agt). Tot slot
hebben de vijf roodherten de namen meegekregen van Ruud
(CDA), Jannie (D'66), Jopie (PvdA), Anne (Vondeling) en Johan
na (Wiegel).
Nixon en Ford
De Amerikaanse belastingbetalers moeten jaarlijks bijna 800.000
dollar (ca. 1.6 miljoen gulden) voor de oud-president Richard
Nixon en Gerald Ford opbrengen. Het tijdschrift "U.S. News and
World Report" heeft gemeld, dat beiden voor 1980 "kleine verho
gingen" hebben gevraagd.
Het tijdschrift baseert zich bij zijn publikatie op de Amerikaanse
rekenkamer. Volgens dit insliuut heeft Ford een hoger inkomen
dan Nixon omdat hij lange tijd lid van het Congres was.
Beiden kunnen bovendien als oud-president aanspraak maken op
het beschikken c
zondheidszorg ei
stad komen.
Ford had in 1978 ei
4.000 dollar voor
Martelen met mieren
In Columbia is een man door veiligheidspolitie gemarteld door
hem op een mierennest te zetten en hem bloot te stellen aan de
giftige beten van de dieren.
Campo Elias Sierra, een functionaris van de vakbond, werd door de
politie van zijn onderkleding ontdaan en gedurende twintig mi
nuten op het nest gezet. Hij moest in het ziekenhuis worden
opgenomen vanwege de hevige blaartrekkende beten in zijn
zitvlak en dijen.
Sierra was door een politiepatrouille opgepakt voor ondervraging
naar aanleiding van een inbraak in de levensmiddelenwinkel
waarin hij werkt. Hij zei tengevolge van de beten te zijn flauwge-
vallen en vervolgens 26 uur in een onverlichte cel te hebben
gezeten voordat hij werd vrijgelaten. Lopen kon hij niet meer.
Artsen in het ziekenhuis schreven hem een week rust voor, aldus
de vakbond.
wijzen omdat het
Vier „buitenlanders" doodgeschoten
TEHERAN (UPI/AP) - De
Iraanse revolutionaire
leider Chomeini heeft gis
teren verklaard dat de
natie staat voor ernstige
problemen van armoede,
werkloosheid en hoge
kosten van levensonder
houd.
Chomeini waarschuwde de
middenstand zijn prijzen
niet op te drijven, op
straffe van berechting
volgens de islamitische
wet.
Het dagblad ,Kayhan' in Teheran
heeft geschreven dat leden van
de familie van de sjah miljoenen
dollars hebben opgenomen van
rijksbankrekeningen op de agra
rische ontwikkelingsbank van
Iran.
Radio Teheran deelde mee dat een
zuster van de sjah profiteerde van
het geld dat de nationale loterij
elke week ophaalde.
In de Zuid-Iraanse havenstad
Chorramsjahr hebben havenar
beiders de kantoren van directies
bestormd en ruiten verbrijzeld
omdat er voor hen geen werk is.
In heel Iran demonstreren men
sen die werk eisen.
Radio Teheran heeft intussen weer
melding gemaakt van een te
rechtstelling. Het betreft Torab-
hadj Aliloe, verantwoordelijke
man van de Savak. de politieke
politie van de sjah, in de stad
Arabil in het noordwesten van
Iran. Hij is gisteren terechtge
steld, volgens radio Teheran. In
de in centraal-Iran gelegen stad
Isfahan hebben leden van de is
lamitische revolutionaire militie
een aanval gedaan op mensen die
deelnamen aan een demonstratie
van werklozen. Daarbij werden
een demonstrant gedood en acht
a tien gewond, aldus is gisteren in
Teheran vernomen.
De dode was een student aan de
universiteit van Isfahan. Hoe
groot het aantal werkloze de
monstranten was geweest, was
nog niet na te gaan. Hoeveel
werklozen er zijn in Iran is niet
nauwkeurig bekend. De schat
tingen veriëren van een tot en
met drie miljoen. De produktie
van ruwe olie in Iran heeft het
dubbele bereikt van wat begin
maart werd geproduceerd, toen
de olie-export na meer dan twee
maanden weer werd hervat.
Volgens de staatsradio werden nu
dagelijks vier miljoen vaten olie
geproduceerd, die op 700.000 na
voor de export bestemd zijn.
Iran, eens de op een na grootste
olie-exporteur van de wereld,
voerde vorig jaar vijf miljoen va
ten per dag uit, waarvan 60 pro
cent werd gekocht door een on
der Britse leiding staand consor
tium van buitenlandse kopers.
De rest werd door buitenlandse
kopers direct van de nationale
Iraanse oliemaatschappij be
trokken.
De staking van arbeiders in de
Iraanse olievelden, om het be
wind van de sjah omver te wer
pen, bracht de produktie eind vo
rig jaar lot stilstand, en alle uit
voer werd vau december tot be
gin maart gestaakt.
De voorlopige revolutionaire rege
ring van premier Mehdi Bazargan
heeft aangekondigd dat de olie-
produktie voortaan lager zal zijn
om de natuurlijke energiebron
nen te sparen. De voor de export
bestemde olie zou niet langer via
het consortium maar direct aan
de hoogste bieder verkocht wor
den.
N'DJAMENA (TSJAAD) (AP) - De
laatste tijd zijn er in het zuiden
van Tsjaad vermoedelijk tenmin
ste 10.000 mensen, voornamelijk
behorend tot de islamitische
minderheid, vermoord aldus is
hier gisteren in kerkelijke krin
gen vernomen.
Het betreft hier vermoedelijk de
hevigste afslachting onder
stammen sinds er in 1972 in de
Afrikaanse staat Boeroendi
100.000 leden van de stam der
Hoetoe's waren afgemaakt.
De moordpartij in het zuiden van
Tsjaad was nadat het er een paar
weken rustig was geweest, het
afgelopen weekeinde weer be
gonnen.
Hij gaf ook de officiële versie van de
door Israël gewraakte verklaring
die Chalil zaterdag aflegde op een
bijeenkomst met een parle
mentscommissie. „De Egypti
sche premier legde er de nadruk
op dat het beginsel van volledige
terugtrekking uit de Sinaï ook
van toepassing is op de hoogten
van Golan. Als Syrië onderhan
delingen begint met Israël, heeft
Syrië het recht om dezelfde resul
taten te verkrijgen als Egypte.
Dat komt neer op terugtrekking
van Israëlische troepen uit de
Golan, herstel van Syrische sou-
vereiniteit, ontmanteling van de
nederzettingen en het sluiten van
wederzijds overeengekomen
veiligheidsafspraken. Maar als
Israël zich onverzettelijk toont en
weigert zich overeenkomstig het
in Camp David overeengekomen
akkoord terug te trekken, dan
moet de bevrijding van bezet ge
bied, krachtens het VN-hand-
vest, beschouwd worden als een
wettige daad van zelfverdedi
ging.
In dat geval zal Egypte partij kiezen
voor Syrië en uitvoering geven
aan het gemeenschappelijk Ara
bisch defensiepact", zo citeerde
de woordvoerder Chalils woor
den. Dit uit 1951 daterende ver
drag verplicht de Arabische sta
ten elkaar te hulp te komen in het
geval van buitenlandse agressie
tegen het grondgebied 'van een
Arabische staat.
Chalil had daaraan toegevoegd dat
de bepalingen van het Arabische
defensiepact niet van toepassing
NAIROBI/RABAT - Oegandese
ballingen hebben gisteren gezegd
dat inwoners van Kampala, de
hoofdstad van Oeganda, hebben
bericht dat verse troepen ter ver
dediging de stad hebben bereikt.
Daaronder zou zich een Oegande
se eenheid bevinden die zijn
kamp heeft opgeslagen in een
winkelcentrum, negen kilometer
ten oosten van de stad aan de weg
naar Jinja.
De Oegandese minister van handel
Mohammed Bakhit zei in een
verklaring over de radio dat de
inwoners van Kampala die hun
huizen of winkels waren uit
gevlucht, binnen twee dagen
weer terug moeten keren omdat
anders hun bezittingen worden
overgedragen aan nieuwe eige-
In een pogirlg de schijn op te hou
den dat er niets aan de hand is in
Kampala, werd voor morgen een
zitting van de Kamer van Koop
handel bekend gemaakt.
Uit kringen van de ballingen werd
echter gehoord dat inwoners hun
hadden verteld dat er zich in de
nacht in de nabijheid van Amin's
ambtswoning hevige explosies
hebben voorgedaan. Het is in ie
der geval bekend dat de Oegan
dese president zich aldaar niet
meer ophoudt.
Ook zouden de ballingen van Oe
gandese PTT-functionarissen te
horen hebben gekregen dat Amin
een telefoongesprek met Tripoli,
de hoofdstad van Libië, gevoerd
heeft en dat hij voor enige tijd
met familieleden aldaar gespro
ken heeft.
Het officiële Marokaanse persbu
reau heeft gisteren bericht dat de
Libische regering aan het door
Tanzania gesteunde Oegandese
nationale bevrijdingsfront 20
miljoen dollar heeft betaald om
zijn in het nauw gebrachte troe
penmacht zonden aangevallen te
worden uit Oeganda te laten te
rugtrekken.
Het persbureau citeerde goedinge-
lichte bronnen in de Libische
hoofdstad Tripoli, die zouden
hebben gezegd dat een niet nader
genoemd „met Libië bevriend
Noordafrikaans land" - waar
schijnlijk Algerije - als bemidde
laar had gefungeerd bij de trans
actie, waardoor de naar schatting
2.000 man Libische troepen
„zonder gezichtsverlies" uit Oe
ganda konden terugtrekken.
De laatste Libische eenheden ver
lieten Oeganda vorige week per
vliegtuig nadat ze 600 man zou
den hebben verloren die bij de
gevechten tegen de door Tanza
nia gesteunde anti-Amin strijd
macht gedood of gewond waren.
Het Marokkaanse persbureau
meldde zaterdag een „ernstig
conflict" in de Libische regering,
omdat president Gadaffi de troe
pen opdracht zou hebben gege
ven naar Oeganda te vliegen om
zijn vriend Amin te helpen, zon
der eerst andere regerings- of mi
litaire leiders te raadplegen.
Het Oegandese ministerie van bui
tenlandse zaken heeft gisteren
gezegd dat vier buitenlanders in
Oeganda waren gevangen geno
men en doodgeschoten. Dit zou
een bevestiging kunnen zijn van
de berichten dat vier Westerse
journalisten waren geëxecu
teerd.
De Oegandese verklaring, die in
Kampala werd uitgegeven, luid
de: „Vier buitenlandse huurlin
gen, gewapend en in uniform,
zijn doodgeschoten nadat ze per
boot over het Victoriameer naar
Oeganda waren gevaren".
De verklaring kwam een dag na be
richten dat twee Zweedse en
twee Duitse journalisten gevan
gen waren genomen en in ooste
lijk Kampala waren geëxecu
teerd, nadat ze hadden gepro
beerd om heimelijk vanuit Kenia
Oeganda binnen te komen.
(Van c
correspondent)
LONDEN - De Britse verkiezingscam
pagne is van start gegaan met een pers
conferentie van premier James Callag-
han, die aankondigde dat zijn Labour-
partij geen gebruikelijke campagne zou
voeren, maar „een kruistocht". Volgens
hem zouden het prijsbeleid en de werk
loosheid de belangrijkste kwesties wor
den in de verkiezingen. Ook zei hij dat
zijn minister van landbouw, John Silkin,
erin was geslaagd een door de EG voor
geschreven voedselprijsverhoging in de
kiem te smoren en dat de Labourpartij
deze prijsbevriezing zou steunen in een
toekomstige regering.
Callaghan raakte daarmee zijdelings aan
de hoofdzaken van het verkie
zingsprogram van Labour, dat zich te
gen de huidige structuur van de EG ver
zet, zoals het is vastgelegd in het Verdrag
van Rome. Nog voordat Callaghan zijn
persconferentie hield, verklaarde An
thony Benn, de minister voor energieza
ken, die één van de topfiguren is in de
extreem-linkse vleugel van Labour, in
een verkiezingstoespraak dat een stem
voor Labour een stem tegen de EG zou
zijn in zijn huidige vorm.
Hoewel Callaghan heeft geprobeerd de
formulering van het verkiezingspro
gramma in een gematigde richting te
sturen en daarin ook is geslaagd, zei hij
op zijn persconferentie toch dat de Con
servatieven geen partij
gecombineerde machten binnen de EG.
De Conservatieven „zouden zich door de
Europeanen alleen maar onder de voet
laten lopën".
Het is duidelijk dat de Labourpartij met
het min of meer centraal stellen van de
EG in deze eerste week van de verkie
zingscampagne probeert in te haken op
een algemeen gevoel van onbehagen dat
bij de Britten bestaat wanneer zij den
ken aan de EG en het Britse lidmaat
schap daarvan. Labour denkt kennelijk
niet alleen dat de Conservatieven op dit
punt kwetsbaar zijn, maar ook dat de
Britten over het algemeen niet veel meer
op hebben met de Euromarkt.
In werkelijkheid weten de meeste Britten
weinig af van de EG en zij zien het eerder
als een concurrent dan als een bastillon
van hun eigen economische veiligheid.
Hst is daarom niet minder interessant
dat Callaghan en zijn adviseurs denken
politieke verkiezingsmunt te kunnen
slaan uit een anti-EG-houding.
De Conservatieven, met Margaret That
cher aan het hoofd, hebben besloten zich
niet al te snel in de verkiezingscampagne
te storten. Hun eerste officiële perscon
ferentie zal pas volgende week woens
dag worden gehouden, ook al zullen ze
tel-kandidaten voor die tijd toespraken
houden over onderwerpen die in het
verkiezingsprogramma worden aange
roerd.
Margaret Thatcher zei zondag dat haar par
tijleiding van mening was dat de kiezers
te snel genoeg zouden kunnen krijgen
van de verkiezingen wanneer men nu al
van start ging. Een ander punt is dat haar
eigen partijleiding ook vreest dat „ijze
ren" Maggie in een lange campagne van
vier weken grotere kansen loopt om te
„blunderen". Want Thatcher heeft in het
verleden blijk gegeven van zwakheden,
zoals het doen van verkeerde uitspraken
op verkeerde ogenblikken en het for
muleren van beleidsposities terwijl ze.
aan het praten is, terwijl zulke beslissin
gen anders na veel gewik en geweeg
door het partijbestuur zorgvuldig wor
den vastgelegd.'
