'Alle waarschuwingen zijn
steeds in de wind geslagen
„Abortuswet best
een crisis waard'
Andere indeling wetenschappelijk onderwijs
Stadhuis en muziektheater in een combinatiegebouw
Geheime correspondentie tussen deskundigen en regering
Verdachte schietpartij aangehouden
'Revalidatie-
beleid in
Nederland
volstrekt
onvoldoende'
DINSDAG 10 APRIL 1070
JBKÜIL'L'IL'IVVM.WBI
PAGINA 7
NIEUWE PLANNEN VAN AMSTERDAM
AMSTERDAM (GPD) - Amsterdam wil
dat de regering binnen tweeëneenhal-
ve maand beslist over een totaal nieuw
plan voor het ontwerp van een combi
natiegebouw, dat zowel het nog steeds
niet verwezenlijkte stadhuis alsook het
al vergrijsde plan voor een nieuw mu
ziektheater zal moeten gaan bevatten,
Het combinatiegebouw komt, als Am
sterdam zijn zin krijgt te staan aan het
Waterlooplein.
Dat betekent overigens wel een duidelij
ke verschraling van althans het stad
huisgedeelte: dit gaat meer stadskan
toor worden dan echt stadhuis, repre
sentatieve ruimten worden terugge
bracht tot het allernoodzakelijkste.
Voor het Rijk betekent dit plan echter
een aardige financiële meevallen in
plaats van in totaal f434.000.000 voor
beide gebouwen (f 140.000.000 voor het
muziektheater en f294.000.000 voor
het stadhuis) komt de hele handel het
Rijk te staan op een bedrag van
f350.000.000.
Amsterdam is met deze plannen gister
middag in Den Haag aan komen dra
gen, nadat tijdens een gesprek met de
ministers Van Agt en Beelaerts van
Blokland en de staatssecretarissen van
binnenlandse zaken en financiën bleek
dat beide plannen op de lange baan
dreigden te geraken. Het overleg over
het ontwerp voor het stadhuis, al date
rend uit 1968. was weliswaar in een
stadium geraakt dat Den Haag duide
lijke financiële toezeggingen had ge
daan en Amsterdam op zijn beurt de
bouw ook had voorbereid, maar ineens
kwam er een kink in de kabel toen
bleek dat het bedrag dat Den Haag zou
moeten betalen beduidend hoger zou
komen te liggen dan aanvankelijk was
gedacht.
Eén geheel ander struikelblok voor het
Rijk bleek tijdens dit gesprek ineens te
zijn, dat het gebouw volgens het ont
werp van architect Holzbauer een
energievreter van de eerste orde zou
gaan worden. Amsterdam was daar ei
genlijk nogal gebelgd over, omdat dit
punt in eerdere besprekingen nooit
centraal heeft gestaan. Bij de verdere
uitwerking van de plannen was Am
sterdam trouwens wel zelf op het idee
gekomen, dat het in deze tijd van ener
giebesparing beter zou zijn hier duch
tig het mes in te zetten. Het Rijk stelde
daarop gistermiddag voor een aange
past (is eigenlijk geheel nieuw) plan
voor het stadhuis te maken, dwars te
gen de al gemaakte afspraken in.
,Het gebouw verslindt te veel energie en
dat past niet in de regeringsplannen
over energiebesparing. Amsterdam
reageerde teleurgesteld op ons besluit,
maar toch ook wel met begrip", aldus
minister-president Van Agt. De toe
zeggingen voor financiële bijdragen
aan de bouw van stadhuis en opera die
het Rijk al had gedaan, blijven volgens
de minister-president overeind
staan.
Om uit de dreigende impasse te komen,
kwam de Amsterdamse delegatie in
eens met een nieuwe oplossing: een
combinatiegebouw, waarover archi
tect Holzbauer al sinds 1974 het hoofd
buigt. Zo tracht hij, evenals Amster
dam, aan de financiële alsook aan de
energiebesparende eisen van Den
Haag tegemoet te komen.
Bepaalde ruimten zullen nu dubbel wor
den gebruikt - op uiteraard de pure
kantoorruimten na - zoals: de hal, die 's
avonds foyer wordt, de kantine en de
garage, die ongeveer aan 400 auto's
plaats zal bieden.
DEN HAAG (GPD) - Deskundigen hebben de Nederlandse regering al jaren geleden
gewaarschuwd voor rampen in kerncentrales, zoals die in Harrisburg. Een calamiteit
als de Amerikaanse is ook in de Nederlandse centrales Borssele en Dodewaard moge
lijk. Het zwakke punt van alle kerncentrales, ook die van Harrisburg, is gelegen in het
zogenaamde geforceerde open koelsysteem. Volgens deze deskundigen is Borssele al
enkele malen ontsnapt aan een ramp, zoals nu in Amerika is gebeurd.
Paaspost voor
Libanon-gangers
SOESTERBERG - Vanaf de
vliegbasis Soesterberg is giste
ren de actie 'Paaspost' van start
gegaan.
Ongeveer 6000 paasgroeten,
meest kindertekening en, wer
den aan boord van een Friends
hip geladen om naar de Neder
landse militairen in Libanon te
worden gebracht.
Op defotov.l.n.r. mevrouw Van
Helden, organisatrice van de
actie, gezagvoerder Rijnders
mevrouw Lensink. echtgenote
van de overste van het Libanon-
balaljon, boordwerktuigkun
dige Kerson en telegrafist Van
Ostade.
Ook is de Nederlandse regering op
de hoogte gesteld van het bestaan
van plannen voor de bouw van
veilige kerncentrales. De betrok
ken deskundigen vinden dat de
risico's - voor ongevallen met
Borssele en Dodewaard zo groot
zijn dat de regering zich daarop
ernstig zou moeten beraden. Zij
zijn bereid met de regering te
spreken over hun plannen. Op
meerdere brieven over deze
kwestie is tot dusver van over-
heidszijde afwijzend gerea
geerd.
In een brief van 23 september 1976
werden de toenmalige ministers
van sociale zaken, economische
zaken en financiën (kabinet-Den
Uyl) gewezen op de toenemende
angst voor de toepassing van
kernenergie. Gesteld werd dat
die alleen zou kunnen worden
Van Agt: geen
verschil van
mening over
uitlatingen
DEN HAAG (ANP) - Er bestaat
geen verschil van mening tussen
de minister-president en de mi
nister van buitenlandse zaken
over de "berisping" inzake kern
energie van Schmidt, de Duitse
bondskanselier. Dit heeft pre
mier Van Agt geantwoord op
vragen van de socialistische par
lementariër Van der Stoel. Na
afloop van een vergadering van
de Europese raad, 13 maart in Pa
rijs, vertelde Van Agt dat
Schmidt "in cholerische be
woordingen" (cholerisch bete
kent: driftig, heftig, red.) had ge
dreigd dat landen die hun kerne
nergieprogramma niet uitvoeren,
later niet bij West-Duitsland hoe
ven aan te kloppen. Later zei Van
der Klaauw dat van een Duits
dreigement geen sprake was en
daarna weer zei Van Agt dat "wel
terdege van een Duitse berisping
sprake was".
Van Agt heeft Van der Stoel laten
weten dat hij en Van der Klaauw
"verschillende aspecten hebben
belicht van één en dezelfde inter
ventie van de de bondskanselier,
over welke betekenis geen ver
schil van mening bestaat".
•weggenomen door een radicale
verandering van de bouwwijze
waarvoor plannen waren ge
maakt, die in ons land zouden
kunnen worden uitgevoerd.
Aangevoerd werd in dit verband
dat de bestaande zware appara
tenbouw (de nucleaire afdeling
van Rijn-Schelde-Verolme) lang
zamerhand in nood ging verke
ren, onder andere omdat er geen
orders voor reactorvaten meer
werden verkregen (het noodlij
dende RSV Zware Apparaten
bouw verkeert dan ook inmid
dels praktisch in liquidatie).
Afwijzing
Per brief van 25 januari 1977 liet
Lubbers, toenmalig minister van
economische zaken - mede na
mens zijn collega's van sociale
zaken en financiën - door direc
teur-generaal voor industrie J. A.
M. Molkenboer meedelen dat hij
geen aanleiding zag nader in te
gaan op de brief van september
1976.
De betrokkenen hebben zich ver
volgens per brief van 2 januari
1978 gewend tot minister-presi
dent Van Agt. Zij schreven dat de
gevaren van het open koelsys
teem (waarbij water door pom
pen wordt aangevoerd) in de laat
ste maanden van 1977 duidelijk
zijn gebleken. Herinnerd werd
aan het gebeuren van 15 novem
ber, toen tijdens een storm plot
seling de druk van het koelwater
in Borssele zakte. Dat kwam om
dat het water zoveel wrakhout
met zich had gevoerd dat de aan-
voerbuis van hel koelsysteem
verstopt was. Onverwijlde uit
schakeling van de centrale was
nodig ter voorkoming van een
De briefschrijvers wezen naar aan
leiding hiervan tevens op moge
lijke sabotagegevaren. Voorts
voerden zij aan het gebeuren op
24 december van dat jaar. De
schipper van een zinkende Belgi
sche tanker was toen van plan
zijn schip tegen de strekdam bij
de kerncentrale van Borssele te
zetten. Als hij in die opzet was
geslaagd zou de kans groot zijn
geweest dat de koelwatertoevoer
plotseling was gestopt, waarna
het gevaar dat de centrale binnen
enkele seconden zou zijn ont
ploft, zeer groot was.
Economische belangen
De deskundigen hebben de rege
ring aangeboden „voorlopige
opening van zaken" te geven over
de grondslagen van het project
voor de bouw van veilige kern
centrales, waarbij grote econo
mische belangen voor Nederland
op het spel staan.
Premier Van Agt berichtte op 7
maart 1978 dat de brief ter be
handeling door _heL ministerie
van economische zaken was
overgenomen. Op 10 mei schre
ven de deskundigen direct naar
minister Van Aardenne (econo
mische zaken). Zij herinnerden
aan hun brief van 2 januari en
verklaarden zich nog steeds be
reid tot nader vertrouwelijk
overleg. Ook voerden zij aan de
indruk te hebben gekregen dat
men in regeringskringen liever
niet wilde dat de vaste Tweede-
Kamercommissie voor de kern
energie van de briefwisseling op
dc hoogte zou worden gesteld
Per brief van 6 juni antwoordde
minister Van Aardenne dat hij de
..naar voren gebrachte feiten en
de daarop gebaseerde inzichten
inzake de veiligheid van nucleai
re centrales noch kan onder
schrijven noch kan delen".
Aanvechtbaar
De bewindsman schreef verder on
der andere: „Uit nnj ter beschik
king staande gegevens en inge-
adviezen is mij gebleken
dat de door u getrokken conclu
sies in alle opzichten aanvecht
baar zijn". Hij stelde dat een vol
ledig en juist inzicht in de feiten
voor alles voorop zal dienen te
staan alvorens men zich laat ver
leiden tot het trekken van zulke
vergaande conclusies. Van Aar
denne zag geen aanleiding een
gesprek met de briefschrijvers te
Daarop antwoordden de betrokke
nen (op 12 juni 1978) dat de minis
ter geen van deskundige en on
partijdige zijde afkomstige gege
vens en adviezen ter beschikking
staan die het aangedragen fei
tenmateriaal kunnen ontzenu-
Verouderd
De briefschrijvers stelden dat de
minister kennelijk prof. dr. J
Kistemaker, internationaal ver
maard kernfysicus, is vergeten.
Gewezen werd in dit verband op
Kistemaker's stelling dat kern
centrales ..ouderwets" zijn.
Voor een geheel andere methode
van elektriciteitsopwekking,
waarbij geen (koel)water meer
wordt gebruikt hebben Kistema
ker en andere onderzoekers
plannen gemaakt. Het gaat om
een zogenaamde hoge-energie-
reactor, die werkt op een mengsel
van uranium, koolstof en fluor.
Voor het reactorvat worden me
talen gebruikt, die wel bestand
zijn tegen hoge temperaturen
(duizenden graden) en tegen eor-
De brief berichtte de minister dat
geen prijs meer werd gesteld op
een onderhoud ..te minder nu u
niet over werkelijk onpartijdige
deskundigen en gegevens be
schikt". Tenslotte ontvingen de
betrokkenen in een brief van 20
juli 1978 van minister Ginjaar
(volksgezondheid en milieuhy
giëne) de mededeling dat hij op
grond van zijn betrokkenheid bij
deze zaak hun opvattingen over
de veiligheid en mogelijke gevol
gen van kerncentrales niet kan
delen.
De aanleiding nu enigszins naar
buiten te treden ligt voor de des
kundigen, die hun mening hand
haven. in de ramp van Harris
burg. Uit de toedracht van dit on
geval blijkt naar hun mening
duidelijk dat hier sprake is van
defecten in eenzelfde soort open
koelsysteem als in Borssele. Dal
de reactor in Harrisburg van een
ander fabrikaat is dan die in
Borssele doet niet ter zake, zo
menen zij.
Minister Gardeniers:
WINTERSWIJK (GPD) -
Minister Gardeniers
(CRM) heeft gisteravond
op een CDA-bijeenkomst
in Winterswijk verklaard,
dat de wetgeving rond de
abortus haar een kabi
netscrisis waard is. Ze
noemde het huidige wets
voorstel een allerlaatste
mogelijkheid om regels te
stellen.
Gardeniers is van mening, dat de
CDA-bewindslieden optimaal
gebruik gemaakt hebben van de
mogelijkheid om invloed uit te
oefenen op het nu gereed liggen
de ontwerp. „De basis waarop dit
voorstel echter in de Tweede
Kamer gebracht wordt, is uiterst
wankel", merkte mevrouw Gar
deniers in Winterswijk op. „In
beide regeringspartijen kunnen
om verschillende redenen tegen
stellingen zitten. Beseft Neder
land wel wat er aan de hand is?
Dit is de laatste maal, dat we re
gels kunnen stellen waarin iets
van het christelijk denken terug
te vinden is"
De bewindsvrouwe herhaalde nog
eens, dat het initiatiefvoorstel
Gardeniers-Van Leeuwen de
eindstreep had moeten halen.
Aangezien dal niet gelukt is. zal
het CDA alle mogelijkheden
moeten aangrijpen om zoveel
mogelijk van haar standpunt in
het nieuwe wetsontwerp gereali
seerd zien te krijgen. Ze om
schreef het wetsontwerp van het
kabinet als „een ordening in de
chaos".
HELMOND (ANP) - De gemeentepolitie van Helmond heeft de 26-jarige
Eindhovenaar A. W. aangehouden. De man wordt ervan verdacht in de
nacht van zaterdag op zondag in een bar de 30-jarige J. H. uit Helmond te
hebben doodgeschoten en twee andere mannen met schoten licht te
hebben verwond. De politie heeft een en ander in verband met het
onderzoek pas gisteren bekend gemaakt.
De schietpartij deed zich voor in een café aan de Pistoriusstraat in Hel
mond. De vier mannen zouden onenigheid hebben gehad. De toedracht
van het gebeurde is echter nog onduidelijk. Het slachtoffer is door het
hoofd geschoten. Ook de verdachte is gewond aan zijn hoofd. Hij heeft
vermoedelijk een pak slaag gehad van de twee slachtoffers, die slechts
licht gewond werden bij de schietpartij.
SASSENHEIM - Het ontbreekt in
Nederland aan een goed revalida-
tiebeleid. Van enige samenwer
king en onderzoek op het terrein
van de revalidatie is nauwelijks
sprake. Veel invaliden zijn daar
van de dupe. De situatie in ons
land is momenteel erbarme
lijk.
Dal zei de voorzitter van de WD-
Eerste-Kamerfractie, Hava van
Someren-Downer, gisteravond
tijdens een spreekbeurt in Sas-
senheim. Zij kritiseerde het feit
dat Nederland slechts vier lecto
ren en vijf wetenschappelijke
medewerkers kent die zich met
de revalidatieproblematiek be
zighouden. Een hoogleraar met
dit specialisme ontbreekt.
In het verleden is aan deze proble
men onvoldoende aandacht ge
schonken, zei mevr. Van Some
ren. Zij noemde het een schan
daal dat mensen therapie moeten
ontberen omdat die therapie in
hun streek niet bekend is. Zij
noemde ook de psvcho-soeiale
begeleiding na operaties onvol
doende. Ook bij de gewone artsen
ontbreekt de fundamentele ken
nis voor revalidatie vaak.
Zij hield een pleidooi voor een on
derzoekscentrum in ons land dat
zich met de revalidatie gaat be
zighouden. Ook noemde de WD-
spreekster het niet juist dat
overwogen wordt patiënten van
een plastisch-chirurgische in
greep een eigen bijdrage te laten
betalen. Het is niet juist om van
deze toch al vaak zo zwaar gedu
peerde mensen een extra bijdra
ge te vragen, aldus mevr. Van
Someren.
Hof spreekt
arts vrij
DEN HAAG (ANP) - Het ge
rechtshof in Den Haag heeft
gisteren de 45-jarige Amster
damse arts P.D. in hoger be
roep vrijgesproken. De Am
sterdamse rechtbank had D.
in maart 1979 veroordeeld tot
drie maanden voorwaardelijk
en 10.000 gulden boete we
gens het toebrengen van
zwaar lichaamlijk letsel bij
een Belgische vrouw die een
abortus onderging. De Hoge
Raad achtte de schuld van D.
aan de dood van zijn patiënte
niet bewezen en verwees de
zaak naar het Haagse ge
rechtshof. Het hof achtte
weliswaar het plegen van een
abortus strafbaar maar
beoordeelde de arts niet
strafbaar vanwege de medi
sche indicatie dat de vrouw al
langer dan twaalf weken
zwanger was. Ook werd de
arts verweten onjuist te heb
ben gehandeld toen de abor
tus misliep. Van deze nalatig
heid is de arts eveneens vrij
gesproken, omdat de nalatig
heid niet bewezen werd
geacht.
Minister Pais wil zijn plannen in 1980 realiseren
DEN HAAG (GPD) - Universitei
ten en hogescholen krijgen in
1980 in de praktijk te maken met
een nieuwe structuur voor hun
onderwijs. Er komt een eerste,
vier jaar durende, onderwijsfase.
die wordt afgesloten met een doc
toraal examen en een tweede,
twee jaar omvattende fase.
waarin het accent wordt gelegd
op wetenschappelijk onderzoek.
Het tweede part van de opleiding
is slechts voor een beperkt aantal
studenten toegankelijk.
Dat blijkt uit het voorontwerp van
wet Twee-fasenstructuur van het
wetenschappelijk onderwijs, dat
gisteren door minister Pais (on
derwijs) bij de Tweede Kamer is
ingediend. Het ontwerp splitst
niet alleen het wetenschappelijk
onderwijs (wo) op, het begrenst
ook de periode waarin men als
student kan zijn ingeschre-
De plannen zijn bedoeld, aldus een
toelichting, om tegemoet te ko
men aan de vraag naar weten
schappelijke scholing en ge
schoolden en ter overbrugging
van de kloof tussen het wo en het
hoger beroepsonderwijs (hbo).
Pais is van plan beide onderwijs
vormen te zamen te brengen in
één vorm van hoger onder
wijs.
Volgens het voorontwerp is de eer
ste fase onderverdeeld in een
propedaeuse met een cursusduur
van één jaar en een doctorale fase
van drie jaar. Het onderwijspro
gramma vormt een afgeronde
opleiding met behulp waarvan
men de maatschappij kan ingaan
om daar die beroepen te vervul
len waarvoor een wetenschappe
lijke opleiding vereist is of dien
stig kan zijn.
Er blijven studentenstops bestaan
in studierichtingen als genees
kunde. tandheelkunde en dier
geneeskunde. Pais is terugge
komen op zijn plan om de in
schrijvingsduur té beperken tot
vijf jaar. Onder druk van de
Tweede Kamer. Onderwijsraad
en Academische Raad heeft hij
ingestemd met een verruiming
tot maximaal zes jaar Volgens de
bewindsman zal de meerderheid
van de studenten de universiteit
na het doctoraal examen verla
ten. Slechts een beperkte groep
stroomt door naar de vervolgop
leiding. Op grond van een nog op
te stellen wet zullen studenten op
geschiktheid worden geselec
teerd door de betrokken faculteit.
Afgestudeerden uit het HBO
slaan de eerste fase over.
De Academische Raad krijgt van
minister Pais lot 10 september de
tijd om een advies over het wets
ontwerp voor het universitair
onderwijs te geven. De minister
ging gisteren in de vergadering
van de raad overstag voor het ar
gument van tijdgebrek. Oor
spronkelijk moest de raad vóór 1
juli een advies geven, maar hij
was tot de conclusie gekomen dat
hij voor die datum niet met een
deugdelijk advies kon komen. De
leden van de raad konden voor
die tijd de ingewikkelde stof die
het wetsontwerp biedt niet door
spreken met hun achterban op de
universiteiten en hogescholen.
