Regering zit „knap in de geldzorgen T oename van werkloosheid Bezit Natuurmonumenter in 25 jaar verdubbeld BUITENOM Nog geen strengere controle honderd kilometer Vragen over kernwapens Brabanders tegen opdeling provincie BINNENDOOR ZATERDAG 17 MAART 1979 PAGINA 7 UTRECHT (ANP) - De Vereniging tot Behoud van Natuurmonu menten heeft haar bezit in de af gelopen 25 jaar meer dan ver dubbeld. De oppervlakte van dat bezit was in 1954 ongeveer 14.000 hectare, nu is het ruim 33.500, terwijl nog bijna 2500 hectare bij de vereniging in beheer is zonder eigendom te zyn. Dat staat in het jaarverslag van Natuurmonu menten. Dit verslag is vanmor gen in het Jaarbeurscongrescen trum in Utrecht uitgebracht aan de verenigingsraad en de alge mene vergadering. Natuurmonumenten heeft in het afgelopen jaar voor het eerst sinds lange tijd nauwelijks le denwinst geboekt, zo blijkt ver der uit het verslag. Het ledental is blijven steken op 255.000. "De enorme ledenaan was van de laat ste jaren heeft zich dit jaar niet voorgedaan", aldus het verslag. Als mogelijke oorzaken van deze stagnatie worden genoemd de ongunstiger wordende economi sche omstandigheden en het da len van de belangstelling voor het milieubehoud. De contributie opbrengst van de vereniging steeg niettemin van 4.8 naar 5.1 I miljoen gulden. Natuurmonu menten heeft momenteel 245 mensen in vaste dienst, waarvan 50 op het centrale kantoor in 's- Graveland. Mr. H. Gorter, die vandaag voor de laatste keer als directeur het jaar verslag presenteerde, memo reerde "dat Natuurmonumenten 25 jaar geleden amper 20.000 le den telde en er op de rijksbegro ting voor dat jaar slechts drie ton stond vermeld voor de aankoop van reservaten". Ter vergelij king: de vereniging kocht vorig jaar ruim 700 hectare voor een bedrag van ruim 17.5 mihoen gulden. Het ministerie van CRM subsidieerde de helft. De andere helft van dat bedrag werd gro tendeels door provinciale subsi dies gedekt, aldus Natuurmo numenten. Ook voor het beheer van uitge strekt natuurbezit ontvangt de vereniging subsidies van CRM en subsidies in het kader van de bosbijdrage-regeling. Die gelden zijn echter niet voldoende voor het dekken van het nadelig saldo van het terreinbeheer. Natuur monumenten heeft op dat punt momenteel een nadelig saldo van 7.5 miljoen gulden. Mr. Gorter sprak vandaag uitge breid over "de bedreigingen", die het afgelopen jaar op de vereni ging afkwamen. Hij noemde on der andere de mogelijke afgra ving van het 400 hectare grote plateau van Margraten in Zuid- Limburg en de Almere spoorlijn, die naar zijn mening de groene zone bij het Naardermeer be dreigt. Ook ging hij in op de nieuwe bezittingen van Natuur monumenten. Vorig jaar werd 709 hectare aan het bezit van de vereniging toegevoegd. Dat is be slist geen topjaar, zo blijkt uit het jaarverslag. In 1977, toen onder meer het Leuvenhorst werd aan gekocht, kwam er bijna 2.000 hec tare bij. Het jaar 1968 (aankoop van het Deelerwoud) mocht er met 1700 hectare ook zijn, aldus mr. Gorter. De scheidende directeur van Na tuurmonumenten, nog altijd een van de grootste verenigingen in ons land, concludeerde, dat "wij bezig zijn aan de grote verkoop van alles wat onze natuur rijk is". Er is een onomkeerbaar aftake lingsproces van natuur en land schap aan de gang, zo zei Gorter. Gelukkig zijn er ook positieve din gen, vond hij: de enorme groei van het terrein bezit van Natuur monumenten bijvoorbeeld. Het aankopen van terreinen is altijd de ruggegraat geweest van de Nederlandse Natuurbescher ming en vormt een solide basis, zowel voor een verantwoord be heer alsvoor een effectieve ver dediging tegen aanslagen op de natuur. In het buitenland benijdt men ons er vaak om, dat wij in Nederland door een eindeloze reeks van aankopen een belang rijk deel van de „natuurlijk" in frastructuur in ons land hebben kunnen veilig stellen, aldus Na tuurmonumenten. De Vereniging tot Behoud van Na tuurmonumenten heeft haar on langs gepensioneerde directeur mr. Gorter het ere-lidmaatsehap verleend. DEN HAAG (GPD) - Het financieringstekort voor dit jaar dreigt nog groter te worden dan de geraamde 13 miljard gulden. Dit bleek tijdens de eerste discussieronde die het kabinet gisteren heeft gewijd aan de voortgang van de bezuinigingsoperatie „Bestek "81". Premier Van Agt zei op zijn weke lijkse persconferentie dat het fi nancieringstekort onder aan zienlijke spanning is komen te staan door een aantal tegenval lers. Hij noemde de betalingsba lans, die de laatste tijd duidelijk negatief is geworden; de inflatie die zelfs weer iets lijkt te gaan stijgen, en de reële loonstijging, die geen nul procent bedraagt, zoals geraamd, maar al in de buurt ligt van de èèn procent. „We zitten knap in de zorgen", al dus Van Agt. Het kabinet heeft gisteren een eerste balans opge maakt in verband met de vroege voorjaarsnota, die door minister Andriessen in het najaar aan de Tweede Kamer is beloofd. Hierin zal een overzicht worden gegeven van de bressen die door allerlei maatregelen en de wijzigingen die van de kant van de Kamer op de bezuinigingen zijn aange bracht, in Bestek '81 zijn gesla gen. DEN HAAG (GPD) - Er komt voorlopig geen strengere con trole op de maximumsnelheid van 100 km per uur. De regering zal de automobilisten wel oproe pen om zich als „volwassen men sen" aan de snelheidsgrens te houden. Als dat niet helpt, wor den desnoods strengere maatre gelen getroffen om tot energiebe sparing in het wegverkeer te ko men. Minister-president Van Agt zei dit gisteravond op zijn wekelijkse persconferentie. Hij heeft over het handhaven van de 100 km ge sproken met minister Tuijnman (verkeer). Deze toonde zich geen tegenstander het handhaven van de 100 km-grens, maar hij van wees het kabinet erop dat de energiebesparing die daardoor wordt bereikt, slechts gering is. Tuijnman wees van de andere kant op het verloren-gaan van grote hoeveelheden benzine door de files die dag-in-dag-uit op de wegen staan. De regering gaat waarschijnlijk binnenkort een grootscheepse publiciteitscampagne starten om aan de 100 km-grens vast te hou den in verband met de slechtere energiesituatie. Een werkgroep van verschillende ministeries studeert nog op de plannen om tot een totale energiebesparing van 5 procent te komen, zoals op de energieconferentie in Parijs onlangs is afgesproken. Van Agt kon desgevraagd niet zeggen of de regering ook overweegt om een lagere maximumsnelheid in te voeren dan 100 km, bijv. 90 ki lometer. Het kabinet heeft zich in dit ver band ook bezig gehouden met de bezuinigingen in de gezond heidszorg, nu de vijf gulden eigen risico definitief van de baan is. Het kabinet gaat zich nu op alter natieven bezinnen. Premier Van Agt zei te verwachten dat zowel de vroege voorjaarsnota als de plannen inzake de gezondheids zorg aan het eind van deze maand bij de Tweede Kamer zullen zijn. (Van een onzer verslaggevers) LEIDEN - De werkgroep Alphen aan den Rijn van het Interkerke lijk Vredesberaad heeft minister Scholten van defensie schrifte lijke vragen gesteld. Aanleiding tot het stellen van de vragen vor men de uitlatingen van Scholten dat wij terwille van onze defensie bereid moeten zijn desnoods kernwapens te gebruiken. "An ders zou de afschrikking die op het dreigen met deze wapens is gebaseerd worden ondermijnd", aldus de minister. In dit verband wijst de werkgroep op een reeks publicaties over de gevolgen van atoomwapenex plosies en de effecten van radio activiteit. In deze publicaties wordt aandacht besteed aan het lijden van de inwoners van de Ja panse steden Hiroshima en Na gasaki, die het slachtoffer werden van atoomaanvallen. Ook in de Verenigde Staten zijn mensen het slachtoffer geworden van atoomproeven. In 1957 moesten soldaten direct na een atoom- proef in de Nevada-woestijn door het betrokken gebied trekken. Een groot aantal van hen is in middels aan bloedkanker overle den. "Als deze gegevens juist zijn",' vraagt de werkgroep zich af, "hoe kan de minister dan zeggen dat wij ons niet moeten laten af schrikken?" Bij een gewapend treffen tussen NAVO en War schaupact valt immers te ver wachten dat de atoombommen van de NAVO in eerste instantie op eigen gebied zullen terecht komen". De werkgroep onderkent de moge lijkheid dat de minister op be paalde vragen geen antwoord kan geven in verband met de ge heimhouding. "Maar hoe is dan een democratische controle mo gelijk?", vraagt de werkgroep zich af. Tenslotte wordt de minister ge vraagd hoe hij het christelijk ge loof kan verenigen met het inzet ten van kernwapens en het drei gen daar mee. "De minister heeft gezegd dat hij het element van nucleaire wapens in het totaal van onze veiligheids- en defen siepolitiek in overeenstemming acht met de bijbelse gedachte van het rentmeesterschap". Hij heeft volgens de werkgroep deze uit spraak echter niet nader toege licht. "Wij zijn van mening dat de inzet van kernwapens altijd ge paard zal gaan met verminkende en vernietigende gevolgen voor volkomen onschuldige mensen, ook lang nadat wij reeds gestor ven zullen zijn", aldus de werk groep, die van plan is aan de ant woorden van de minister ruime bekendheid te geven. DEN BOSCH - Met 23 autobus sen en vele tientallen auto's zijn naar schatting tweedui zend Brabanders uit alle de len van hun provincie giste ren naar het Provinciehuis in Den Bosch gekomen om te demonstreren tegen het plan van minister Wiegel (binne- landse zaken) om Brabant op te delen in drie mini-provin cies. Er werden ruim 25.000 handte keningen overhandigd van voorstanders van „Brabant één aan de commissaris van de koningin in Noord-Bra bant, J. van der Harten. Hoe wel dat gebeurde op een Bra bants-gemoedelijke wijze, kreeg de commissaris toch te verstaan dat hij er maar voor moest zorgen dat hij de enige commissaris zou blijven in Brabant. Om te weten hoe het is als Brabant opgedeeld wordt, werd hij bij wijze van voorproefje al geconfron teerd met drie nieuwe com missarissen van de koningin, koningin (foto), kreeg hij nog een beeldje aangeboden, voorstellende „de Denker", een kopie van een onderdeel van de toren van de kathe draalbasiliek St.-Jan in Den Bosch. Aan de manifestatie, die omlijst werd door tromgeroffel en klaroengeschal van een tien tal Brabantse gildebroeders, kleefde slechts één schoon heidsfoutje: buiten zweefde een grote zeppelin. Het span doek dat aan die ballon hing, vermeldde aanvankelijk „Brabant nee". Pas na enige uren wijzigden de organisato ren die tekst met behulp van schaar en draad in „Brabant een". Door automatisering: UTRECHT (ANP) - Het aantal werklozen in Nederland zal als gevolg van de versnelde automa tisering tot 1982 niet naar 250.000 groeien, zoals het centraal Plan bureau aangeeft, maar naar 500.000. Tot deze conclusie komt een werkgroep van de Industrie bonden N W en NKV die bestaat uit deskundigen van de twee bonden en "externe" deskundi gen. De twee bonden stellen deze week in hun blad "Actie", dat ernstige arbeidsconflicten on vermijdelijk zijn als de bereid heid om via werktijdverkorting aan verdeling van de beschikbare arbeid te doen niet toeneemt. De werkgroep baseert zich op een rapport over een studie die is ver richt in opdracht van het Britse ministerie van industrie. Het mi nisterie concludeert daaruit dat de uitbreiding van het aantal ar beidsplaatsen door de invoering van mini-computers ("chips") niet opweegt tegen de groot scheepse vernietiging van werk gelegenheid die er het gevolg van is. Afremming van de automati sering vindt het Britse ministerie zinloos omdat de werkloosheid dan nog meer zou toenemen door een verslechtering van de inter nationale concurrentiepositie. Het Britse rapport is door de werk groep "vertaald" naar de situatie in Nederland. De werkgroep zegt, dat, als de economie herstelt, de automatiseringsgolf nog sneller over Nederland zal heenspoelen dan al wordt verwacht. Het Cen traal Planbureau zal dan met zijn voorspellingen "nergens meer zijn", evenmin als de regering die de werkloosheid met "bestek 81" tot 150.000 wil terugdringen. Tegenover deze feiten en de be reidheid van de vakbeweging om constructieve voorstellen te doen ter verdeling van het beschikbare werk en om de nullijn te aanvaar den, steekt de houding van de re gering en de werkgevers schril af, aldus "actie". Minister Peijen- burg van wetenschapsbeleid heeft nog maar pas een "werk groep-chips" geïnstalleerd en aan het werkgeversfront hangt de vlag er volgens actie al even treu rig bij. De bonden stellen dat de enige weg om in goed overleg uit de problemen te komen wordt afgesneden doordat het cao- overleg vastloopt of dreigt vast te lopen op de weigering van de werkgevers om over korting van de werktijd te praten. Twee consuls in Spanje ontslagen MADRID (GPD) - De honoraire Nederlandse consul en vice-con sul van Valencia, de heren C.H. J. Raad en zijn broer H. W. Raad, zijn woensdag uit hun consulaire functies ontheven door de Ne derlandse ambassadeur te Ma drid, mr. F. Goedhart. De reden van het plotselinge ontslag van de gebroeders Raad is het mis bruik dat zij gemaakt hebben van hun consulaire functie tegenover Nederlandse en andere zakenlie den. Betrouwbare bronnen in de Spaan se hoofdstad verwachten dat het Koninklijk Besluit van het ont slag van de gebroeders Raad zo spoedig mogelijk wordt uit-i gevaardigd. De Nederlandse am bassade te Madrid is druk doende om een nieuwe honoraire consul te zoeken, die het vacuüm aan dit gedeelte van de Middellandse Zeekust voor Nederland moet opvangen. Politiestukken op vuilnisbelt WIJCHEN (ANP) - Enige jongelui hebben vorige week op de ge meentelijke vuilnisstortplaats van Wijchen bij Nijmegen een kartonnen doos met recherche rapporten gevonden. De vinders bemerkten tot hun verbazing dat in deze rapporten ook gegevens over hen zelf vermeld stonden. De doos is volgens de rijkspolitie in Wijchen per abuis op de stort plaats terecht gekomen. De rap- - porten waren afkomstig van de politiepost Batenburg, die enige maanden geleden grondig is op geruimd. De rapporten werden in een doos verpakt met het op schrift: "kan vernietigd worden" en afgegeven op het groepsbu- reau van de rijkspolitie in Wij chen. Daar zou een employé van de materieeldienst van de politie de doos komen ophalen. ADVERTENTIE Aannemen De kans is groot dat een Duitse aannemersgroep het grote complex van de Leidse uni versiteit aan de Witte Singel gaat bouwen. Dat stond af gelopen donderdag in deze krant. De Duitsers waren de laagste inschrijvers op de open aan besteding. Men weet het zo langzamerhand wel, de buren aan de Oostzijde zijn efficiën te lieden. De muren zijn ge slecht tussen de Negen van de EG. Iedereen kan zijn gang gaan in het zakendoen en het bedrijfsleven van eigen land mag niet bevoordeeld wor den. Formeel is er dus niks aan de hand als straks langs de Witte Singel een opzichter in enkele welgekozen Teutoonse woorden opdrachten staat te geven. Maar wennen is het wel. Emoties passen niet in de wegwerpverpakking van het verstand. Emoties moeten langer mee; Een kleine veertig jaar geleden kreeg uitgerekend in Leiden het universiteitsverzet gestal te. Dat verzet gold de bezetter en die kwam zoals bekend vanuit het oosten. En nu komen die efficiënte aannemers von drüben de boel op heipalen zetten bij diezelfde universiteit die via de Cleveringa-leerstoel de herinnering aan de barre tij den van weleer levend poogt te houden. De geschiedenis heeft altijd wel cynische grappen in petto. Risico Ster (1) Exact zo met de Michelingids. Een restaurant, ergens ver weg in het Gelderse, is dit jaar zijn ster kwijtgeraakt. Ik ben ervan overtuigd dat men daar in de keuken en bij de directie zal zeggen dat ze bij de gids geen donder van de haute cui sine weten. Maar wedden, dat de kok met een paar weken de wenk krijgt om naar iets an ders om te zien? En wie zal de hoogste loftrom pet steken van Michelin's gro te culinaire inzicht, indien ooit in de toekomst, die nu nog blauw en onbestemd is, dat restaurant in het Gelderse zijn ster terugverdient? Ster (2) Overigens ligt België ver op ons voor in het smakelijke eten. Dat weet iedereen die voor de verandering eens niet met zijn butagas en zijn maaltijd soep langs de grote weg gaat zitten. In België heeft Miche- lin zelfs eetgelegenheden tot de waardigheid van de drie sterren geroepen. Dat is voor Nederland voorlopig even onbereikbaar, als Jupiter voor Chriet Titulaer. Maar daar hoor je nooit over. Wel grappen a la: wat is het verschil tussen een Neder landse en een Belgische en- cyclopedieënverkoper? Ant woord: In België stoppen ze hun hand tussen de deur. Ha, ha. Vergeet het maar landge noten. Bescheidenheid is meer gepast. Onze boeren kool met worst en onze nasi met kroepoek, daar geeft Mi- chelin nog geen kunstmaan voor. Laat staan een ster. De journalistiek is een vak met risico's. Naar geest, dat hangt af van het medium waarvoor men werkt, naar lichaam, dat hangt af van de nieuwsgierig heid die men aan de dag legt. Het jongste voorbeeld geldt d ie verslaggever van Elseviers Weekblad die bij zijn speur tocht naar een keten klandes- tiene stokerijen zwaar her senletsel is toegebracht. Sterke verdenkingen gaan in de richting van de eigenaar van de distilleerderij, maar voor het slachtoffer zal dat er op dit moment weinig toe doen. In elk geval was er ie mand in de buurt die de nieuwsgierigheid van de journalist niet op prijs stelde en er met een loden pijp of een ander zwaar voorwerp schandelig op in hengstte. In dit geval moet het om een heel primitief persoon zijn gegaan en mag de betrokken journalist van geluk spreken dat de dolle dries van bene den de rivieren hem niet heeft doodgeslagen. Gelukkig ma nifesteert zich de aggressie jegens een nieuwsgierige ver slaggever meestal iets minder ingrijpend. Maar onbeschof theden en leugenachtigheid komen toch geregeld voor. Zonder blikken of blozen wordt het citaat in de krant ontkent, zelfs als - o, zegen voor de waarheidsliefde - de tape-recorder met het inter view er nog eens bij wordt af gedraaid. Een journalist moet extra op z'n qui vive zijn als hij bij deze of gene extra welkom is. Wie in dit metier voornamelijk met argwaan wordt bejegend, heeft geen eenvoudig be staan, maar bewijst de nieuwsgaring en menings vorming wel een grote dienst. De gevelde verslaggever van Elsevier verdient aller res pect. Rechten Het heeft betrekkelijk weinig publiciteit genoten, maar het is er niet minder belangrijk om. Deze week zijn voor het Nederlandse rechtsgebied twee verdragen in werking getreden, die zich bezighou den met het waarborgen van mensen- en burgerrechten. Verdragen die reeds twaalf jaar geleden door de Verenig de Naties zijn aanvaard. De procedure is dan dat zulke verdragen in de nationale parlementen ook weer goed keuring moeten krijgen en daarmee is men in onze lage landen dus kennelijk niet over één nacht ijs gegaan. Er zijn allerlei dingen vastgelegd (rechten bij aanhouding door het bevoegd gezag, stakings recht, vrijheid van menings uiting), die de wereld een minder barre plaats zouden kunnen maken dan ze nu is. De Leidse jurist Egbert Myjer, bestuurslid van de Neder landse afdeling van de Inter nationale Commissie van Ju risten, vertelde mij dat .ons land in het grote peloton ver keerde, wat de snelheid be treft, waarmee het verdrag in werking treedt. Niet de rol van gidsland, die we zo graag spelen, denk ik dan. Maar toch wel even oppassen bij deze conclusie. Myjer ver telde namelijk ook nog dat bij de landen die haantje de voorste waren, er zo'n 28 wa ren, waarmee Amnesty Inter national een zeer vergiftigd appeltje te schillen had. Omdat een verdrag op papier staat. En papier geduldig is. Ook geschept papier. Auto Het onderwerp is niet nieuw, ook niet voor deze rubriek. Daarom ditmaal slechts be scheiden aandacht voor de nieuwste editie van de Mi- chelin-gids (de guide rouge voor de Benelux, het culinai re missaal voor alle seizoenen. Er zijn in Nederland drie res taurants toegevoegd aan het bescheiden groepje dat de begeerde "ster" mag voeren. Daarentegen is er één afge voerd. 'Met de sterren in de Michelin gids is het ongeveer gesteld als met de status van een ge vreesde recensent. Ieder dagblad kan er al generaties lang van meepraten. Lawines ingezonden brieven hebben zich in de loop der jaren opge stapeld, waarin de niet gauw te verwennen muziekrecen- -sent totaal gebrek aan des kundigheid wordt verweten, omdat hij de sopraan niet om aan te horen vindt in de hoge registers, de gitarist aanbe veelt om eerst zijn instrument maar eens te stemmen en lie ver de schuifdeuren op te zoeken en meer van dat soort zaken. Maar nu het inconse quente in de collectieve ver ontwaardiging: als een der gelijke aterling van een re censent dan ooit eens een gunstig stukje schrijft over het recital of de kooruitvoe ring, dan gaat het kranteknip seltje trots van hand tot hand. Het is lente en de spannende periode van het zoeken naar een nieuwe auto breekt aan. Ik vertel het even in de te genwoordige tijd, maar de keuze is al gemaakt. De prae- sens historicum, dit voor in tellectuele verkopers met doorzettingsvermogen. Ik Den dus al voorzien. De heren is geen moeite te veel om je naar hun glanzende nieuwe troeteldieren te voe ren, maar hun schreden rich ten zich wat minder soepel naar de gebutste grijsaard die je zand en pekel dienende enige jaren onderdak heeft verschaft. Bij één garage mag ik niet eens mee naar de oude slaaf. Ze kijken met hun tweeën. Bij terugkeer zegt de jongste - hij heeft een blazer aan en zo'n ketting met "Irene" om zijn rechterpols - "nou meneer, hij heeft toch wel wat deukjes hier en daar. Dat wordt het volledige opspuitwerk." Ver volgens noemt hij een bela chelijk bedrag; de inruil- waarde. Zo trek je van garage naar gara ge. Er blijkt weinig mededo gen met wat voor jou een stuk verleden is, maar voor een ander een schamel blik met roest bij de naden. Het verval dat nergens populair is. "HAN MULDER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 7