Beledigingen in Kamer steeds geschrapt
verkoopmanager
IK WIL BEST M'N
ZEILVAKANTIE
ZELF
VERDIENEN.
BRENG
IK DE KRANT
ROND.
mannen, jongemannen
en
DEM meubelfabriek
dameskonfektie
het is voor de
barkeeper en de bankdirecteur,
en het komt eike dag in de bus
VRIIDAG 16 MAART 1979
VARIA
PAGINA 21
DEN HAAG (GPD) - Bij de behan
deling in de Tweede Kamer van
wat is gaan heten "de zaak-Luns"
heeft Boerenleider-Koekoek ge
zorgd vooreen incident zoals zich
dat in de na-oorlogse periode op
het Binnenhof vrij zelden heeft
voorgedaan. Hij kwam met de
beschuldiging, dat de Navo se
cretaris-generaal zich schuldig
zou hebben gemaakt aan woord
breuk en stelde onomwonden
vast, dat "de heer Luns nu draait
en liegt".
De beide laatste woorden nu zijn
niet terug te vinden in het offi
cieel verslag van de Kamer, om
dat deze woorden in de Hande
lingen zijn geschrapt. Kamer
voorzitter Vondeling, die op kor
te termijn zijn (hoge) kamerzetel
inruilt voor een stoel bij de Euro
pese parlementariërs, meende
dat hier sprake was van een bele
diging en liet de omstreden
woorden uit het verslag halen.
"De tusschen haakjes geplaatste
woorden zijn in de Handelingen
niet opgenomen terwijl de woor
den "en liegt" zijn teruggeno
men", zo staat te lezen op het in
de Kamer aanwezige archiefstuk.
Alle in de parlementaire geschie
denis teruggenomen woorden
worden namelijk netjes bewaard
en worden voorzien van een
stempel met de hierboven geci
teerde tekst. In de zaak-Koekoek
deed zich een extra moeilijkheid
voor als gevolg van het feit dat
beledigingen tegenwoordig zeer
zelden in het parlementair debat
voorkomen was het stempeltje in
het ongerede geraakt, was al
thans voor enige tijd zoek. De be
trokken pagina uit het stenogra
fisch verslag maakt nu deel uit
van de "lijken", een minder-par-
lementaire verzamelnaam voor
de uit de Handelingen geschrapte
woordenschat.
Al vaker
Het was namelijk niet voor het
eerst, dat een gewraakte uitdruk
king moest worden teruggeno
men. Bekend is, dat destijds de
beschuldiging van een CPN-ka-
merlid aan het adres van een me
de-kamerlid moest worden te
ruggenomen. Dat kamerlid werd
er namelijk van beschuldigd, dat
hü zich te buiten was gegaan aan
„een grove leugen", welke woor
den werden vervangen door „een
onjuiste voorstelling van zaken".
De opmerkingen over een minister,
dat hij de Kamer injuist had in
gelicht werd zodanig gewijzigd
dat de Kamer verkeerd werd in
gelicht. Ooit werd „een leugen"
veranderd in „een bewering in
strijd met de waarheid" en uit
1952 dateert het incident waarbij
een leugen (in het debat) een on
waarheid (in de Handelingen)
werd. Het was de CPN-woord-
voerder Wagenaar, die de toen
malige minister-president Drees
ervan beschuldigde een leugen te
vertellen. De Kamervoorzitter -
belast met het handhaven van de
orde bij de beraadslaging merkte
toen op, dat een Nederlandse mi
nister-president nooit leugens
verkoopt en de gewraakte uit
drukking werd, overeenkomstig
het Reglement van Orde, zo ge
wijzigd, dat nu in de Handelingen
te lezen staat dat de minister-pre
sident onwaarheid verkondigt.
Reglement
Al in 1842 werden er voorstellen
gedaan tot het stellen van ge
dragsregels voor beledigende
uitdrukkingen. De voorstellen
echter werden met grote meer
derheid verworpen. Men be
schouwde "de veronderstelling
dat zooiets zou kunnen plaats
hebben in een Nederlandsche
Staatsvergadering op zich zelve
reeds als beleedigd", zo werd ge
redeneerd. Evenwel: enkele jaren
later werd terzake wel een orde
bepaling vastgesteld: Indien een
spreker zich beleedigende uit
drukkingen jegens de Kamer of
jegens zijn medeleden veroor
looft wordt hij door den Voorzit
ter vermaand en tot de orde ge
roepen. In 1849 werd deze bepa
ling in zoverre gewijzigd, dat de
woorden "jegens de Kamer of je
gens zijne medeleden" werden
geschrapt. Toegevoegd werd de
zinssnede: „of de orde verstoort".
De Kamervoorzitter werd daar
mee de bevoegdheid gegeven in
te grijpen bij elke belediging, ook
jegens hen die geen lid van de
Kamer zijn en bij elke ordever
storing.
Het reglement van orde geeft thans
de volgende omschrijving: wan
Koekoek: "...Luns draait en liegt...'
neer een lid beledigende uit
drukkingen gebruikt, de orde
verstoort of zijn plicht tot ge
heimhouding schendt wordt hij
door de voorzitter vermaand en
in de gelegenheid gesteld de
woorden, die tot de waarschu
wing aanleiding hebben gegeven,
terug te nemen. Maakt hij van die
gelegenheid gebruik dan worden
die woorden in het verslag der
vergadering niet opgenomen. De
BP-fraktievoorzitter Koekoek
voldeed hieraan, onder het plaat
sen van de opmerking dit te doen
„niet voor de heer Luns, maar
voor u om verder met u geen
moeilijkheden te krijgen".
Jodenfooi
In "de dikke van Dale", het groot
woordenboek van de Nederland
se taal wordt het woord jodenfooi
omschreven als "een onbedui
dend bedrag waarmee men ie
mand afscheept of als een gering
loon". Op 2 februari 1966 werd dit
woord in de Tweede Kamer ge
bruikt door de vice-admiraal b.d.
Moorman in verband met een
door de Regering gedane gift. De
opmerking werd "een vulgariteit,
die schandelijk is" genoemd en
werd teruggenomen. Het betrok
ken kamerlid zette uiteen, dat hij
bij het uitspreken geen enkele
kwalijke bedoeling had gehad.
"Het is een gewoon woord, dat in
de volksmond ligt", zo verweerde
hij zich. En nog maar enkele jaren
geleden was het WD-senator
mr. Harm van Riel, die in de Eer
ste Kamer uithaalde naar de
vroegere minister van Defensie,
ir. Henk Vredeling. De bewinds
man werd omschreven als een
„curieuze-labiele figuur", waar
op de Kamervoorzitter infor
meerde of deze uitdrukking wel
helemaal op haar plaats was. Vol
gens mr. van Riel was de uit
drukking „volstrekt niet onbe
leefd" en zei hij in de omschrij
ving "volstrekt geen kwaad" te
zien.
Nummers maken
De vroegere staatsman Thorbecke
mag er dan (in 1854) op gewezen
hebben, dat de parlementaire taal
„hare eigenaardigheid Heeft in
die zin, dat in die taal de woorden
soms eene andere beteekenis
hebben dan dezelfde woorden
zouden hebben in de gewone sa
menleving", toch werd en moest
zo nu en dan het rode potlood
worden gehanteerd. Zo bijvoor
beeld werd bezwaar gemaakt te
gen de opmerking, dat "ministers
op tentoonstellingen nummers
plegen te maken". De aange
brachte wijziging kwam er op
neer dat ministers op tentoon
stellingen „aanwezig plegen te
zijn". Het vroegere socialistisch
kamerlid K. ter Laan beklaagde
zich er (in 1936) over dat in staats
stukken dikwijls sprake was van
slecht Nederlands en zei zich in
het bijzonder te hebben geërgerd
aan het gebruik van het woordje
"afbouw". Het is, zo riep hij uit,
schandelijk dat dit in een staats
stuk staat. Direct werd hij afge
hamerd, want de Kamervoorzit
ter oordeelde dat het woord
"schandelijk' niet toelaatbaar
was. De zin werd gewijzigd en nu
lezen we, dat „het droevig is dat
er in een Nederlands stuk een
dergelijk germanisme voor
komt".
Een jaar later zegt het communis
tisch Kamerlid Lou de Visser zijn
mede-kamerleden te verachten,
waarop de Kamervoorzitter hem
vraagt dit laatste woord te ver
vangen door afkeer. En De Visser
- rap van tong - betuigt instem
ming en zegt ,ja mijnheer de
voorzitter - ik keer mij van hen
af'. Ook de oorlogspremier mr
P.S. Gerbrandy wist in dit op
zicht van wanten. In 1958 moest
hij, sprekend over Soekarno als
een oorlogsmisdadiger, dit laat
ste woord terugnemen en evenzo
de vergelijking als zou het indo-
nesische staatshoofd „een Oos
terse Hitier" zijn. Gerbrandy
merkte op het omstreden woord
„met de mond" te willen intrek
ken, waarop de voorzitter slechts
opmerkte: "over uw hart heb ik
niets te zeggen".
Slim wordt handig
Beledigingen en/of niet toegelaten
uitdrukkingen kunnen geschrapt
worden of eventueel worden ver
vangen door een wel aanvaardba
re omschrijving. De parlementai
re geschiedenis kent talrijke
voorbeelden van gekuist taalge
bruik in het "iets muffe clubge
bouw, waar "niets te dol en te
bont" is. Beide omschrijvingen
werden overigens ook op voor
stel van de Kamervoorzitter ge
wijzigd in respectievelijk "de
Tweede Kamer", waar „niets te
vreemd en te wonderlijk" is. Tot
slot enige voorbeelden van aan
gebrachte veranderingen:
slim
handig
intriges
gedragingen
gierig
egocentrisch
dikdoenerij
overmoed
rapalje
hoogst ongewenste
elementen
stomme boeren
boeren
onwaarachtigheid
misleiding
luguber
onwaardig
knoeiwinkel
schijnvertoning
flater
fout
kunstgrepen
methoden
woekerwinsten
buitensporige
winsten
grappenmaker
een
geestig man
nonsens
onjuistheden
goedkope bluf
overdrijving
van eigen
verdiensten
prutswerk
minder goed
afgewerkt
volksmisleiding
demagogie
stuntelig
weinig vruchtbaar
en gebrekkig
insinuatie
bewering
lamlendigheid
nalatigheid
schijnheilig
merkwaardig
onwaar
onjuist
spitsvondigheden
kundigheden
trawanten
medewerkers
zwendel
onwaarachtige
voorstelling
van zaken
geschiedsvervalsing
onjuiste
voorstelling van
de geschiedenis.
maaktal 32 iaar kwaliteits bankstellen
wilt iets anders dan anderen? Dat kan!
DEM Meubelfabriek biedt u voor elk van haar
bankstellen keuze uiteen grote collectie
Exclusieve Meubelstoffen
(meer dan 400 kleuren/dessins)
vindt een DEM-Fabriekstoonzaalook in VOORHOUT
Tel.: 02522-1 4294. Loosterweg3-5.
Ma. 13.30 uurDi. t/m vr. 10-18 uur.
Do. koopavond. Zaterdag 9-17 uur.
FABRIEK (toonzaal) CULEMBORG Houtweg 8
Tel: 03450-7484* ma. t/m vr 10-18 uur.
vrijdag koopavond, zaterdag 9-17 uur
Verkoop uitsluitend rechtstreeks aan
particulieren. Uw voordeel dus altijd 25% tot 40%.
voor inpakwerkzaamheden.
Werktijden van 8.00 tot 17.00 uur; middagpauze half uur en
2x15 min. koffiepauze, hoog loon en goede sociale voorzie
ningen, reiskosten worden vergoed. Kom even langs!
De Engel/Lisse
Akenvoorderlaan
tel. 02522-19126
(NZH-lijn 50, Leiden-Haarlem,
halte Engelenbuurt)
Na werktijd aanmelden bij
N. Uitendaal, Thorbeckelaan 95,
Hillegom, tel 02520-21076.
Vroom Dreesmann zoekt een
voor de vestiging
Den Haag Centrum.
De verkoopmanager is
verantwoordelijk voor het
dagelijks beleid in de aan
hem/haar toevertrouwde
afdeling zoals o.m.:
de bediening van de
klanten
de presentatie en
display van de
goederen
de aanwezigheid van de
vastgestelde kollekties
de personeelsplanning
(bezetting) en het zo
effektief mogelijk
funktioneren daarvan.
Wij denken aan een
representatieve man of
vrouw met een goede
algemene ontwikkeling,
gevoel voor en kennis van
de mode, die het leiding
geven in zich heeft en de
medewerkers(sters) in een
goede sfeer weet te
stimuleren, waarbij de
dynamiek van het
warenhuis hoge eisen stelt
aan slagvaardigheid en
flexibiliteit.
Dat ervaring onontbeerlijk
is spreekt vanzelf.
De geschikte leeftijd ligt
tussen 27 en 35 jaar.
Schriftelijke sollicitaties
met volledige gegevens en
een recente pasfoto kunt u
richten aan de heer
•J. van der Meer,
Manager Sociale Zaken,
Spui 3 te Den Haag
VROOM^DREESMANN
ra ra
de krant natuurlijk!
