„Het leven
hangt aan
een draad"
BOEKEN
KORT
„Meesters in het machtsspel"
Suzie Wong: nog altijd
hartveroverend vrouwtje
Levendig beeld van Romeinse geschiedenis
Vlucht in
het grijze
verleden...
Handboek
Bundel
Stress
Bruikbare en
betaalbare
ideeën in
het Grote
Tuinboek
MAANDAG 12 MAART 1979 PAGINA 9
Edward Munch,
De schreeuw, 1895
aad": oorgetui-
g jaar telefoni-
s Robert Louis,
:her. Uitgeverij
an het boekje "Het
ervaringen wel aan
ijsgeven. De infor-
in strikte besloten-
'd. Dan kun je stel-
citeit moet worden
liet uit zucht naar
nfronteren met de
edemensen. "Mis-
i deze uitgave ertoe
en aandacht beste-
onze directe omge-
»ij het lezen van het
e knoei zitten. Vijf
epen de afgelopen
telefonische hulp-
e soms wel vijftig
Het zijn getallen om de moed bij te verliezen, zeggen de
schrijvers. "Zeker als je een periode van bijna 20 jaar
overziet wordt h$t zo'n troosteloze brij van menselij
ke ellende, dat de lust tot ordening je eigenlijk ver
gaat."
'Het boekje onthult dat er in onze wereld meer dan
duizend mensen per dag sterven die de hand aan
zichzelf hebben geslagen. In eigen land onderneemt
elke twee uur iemand een zelfmoordpoging. Onge
veer 2/3 wordt op tijd ontdekt. Het valt op dat steeds
meer jongeren tot deze groep behoren. Nederland
staat dan nog wel niet bovenaan de lijst met een hoog
zelfmoordcijfer, toch is het onderweg naar de top
tien...
We missen, constateren de schrijvers, de echte wijka
gent op wie je eens een beroep kunt doen of een
praatje kunt maken. De agent van nu rijdt in een
gesloten auto voorbij. Tijd voor raadgeving, een
vermanend woord, heeft hij niet. Maar een feit is, dat
de kastelein, de patatverkoper en diezelfde politie
man vaker worden geconsulteerd met iemand die
problemen heeft, dan een arts, een dominee of een
psychiater.
En zo wordt het ene probleem op het andere gestapeld.
Die telefonische hulpdienst is in twintig jaar enorm
gegroeid. Men mag dankbaar zijn dat er honderden
mannen en vrouwen zijn die dag en nacht anoniem
en in alle "stilte" de medemens trachten te helpen.
JAN WESTERLAKEN
Een illustratie uit het Grote Tuinboek
Arme. maar talentvolle kunstschilder wordt smoorverliefd op beeld
schoon Chinees vrouwtje, dat prostitutie moet bedrijven om voor zich
zelf en haar kind de dagelijkse rijst te verdienen.
Dat is het thema van Richard Masons roman "Suzie Wong", die eerder
verscheen onder de titel "De wereld van Suzie Wong". Het verhaal speelt
zich af in de matrozenkroegen van Hongkong en blijkt bij herlezing nog
niets van zijn exotische charme te hebben verloren.
In 1960 w<?rd van het boek een film gemaakt, waarin Nancy Kwan en
William Holden de hoofdrollen speelden. Ook op het witte doek bleek
"De wereld van Suzie Wong" een bestseller....
R.V.
"Suzie Wong". Auteur Richard Mason. Uitg. Elsevier Boekerij. Prijs:
f24,50.
-
Volgens de legende werden Romulus en Remus,stichters van de stad, als
pasgeboren kinderen gezoogd door een wolvin en later bij een herder
grootgebracht. Deze afbeelding toont een Etruskisch werk uit ongeveer
450 roer Chr.; het. bevindt zich in het Capitolijns museum in Rome.
'Het leven hangt aan een d
gen vertellen over twint
sche hulpdienst. Schrijve:
Remi Mens en Henk Teuts
J. H. Kok in Kampen.
Fe kunt je afvragen of de schrijver
leven hangt aan een draad" hun
de publiciteit hadden moeten p
matie waarover zij beschikten is
heid, via de telefoon, toevertrou'
len of dat nu zo nodig in de publ
gebracht.
'Ja," zeggen de schrijvers zelf,
sensatie, maar om anderen te c
trieste leefwereld van vele n
schien", aldus de schrijvers, "ka
bijdragen dat mensen méér tijd
den aan degenen die zo leven in
ving."
2r zijn nogal wat mensen, zo blijkt
boekje, die met zichzelf danig in
endertigduizend landgenoten g
jaren de hoorn van de haak om d
dienst te bellen. Gesprekken d
keer werden herhaald.
"Vlucht in het verleden" door
Desmond Bagley. In de ver
taling van H. J. Oolbekkink
verschenen bij Elsevier Ne
derland Amsterdam (f. 19.50)
Desmond Bagley heeft al
meermalen bewezen over een
rijke fantasie te beschikken.
Zijn verhalen ademen steeds
weer een uiterst ongebruike
lijke sfeer. Het zijn geen de
tectiveverhaaltjes in de zin
van een moordenaar- een
slachtoffer- een speurder en
hoepla, het raadsel is ontra
feld. Hij zet een avonturen
verhaal in elkaar dat steeds
weer volgens onverwachte en
soms erg ingewikkelde pa
tronen verloopt.
Zo ook bij deze vlucht in het
grijze verleden, waarin de
aanleidingen tot de gebeurte
nissen eëh vliegtuig vormt
dat veertig jaar geleden neer
stortte in de eindeloze
zandvlakte van de Sahara.
Alles komt boven als ie
mand van een technisch be
drijf zomaar en zonder enige
aanwijsbare reden in het niets
verdwijnt. Dat intrigeert de
directeur van de bewakings-
en veiligheidsdienst. Maar
nauwelijks heeft hij enige na
vraag gedaan of hij wordt in
elkaar geslagen. Reden te
meer voor hem om zich eens
lekker vast in de zaak te bij
ten.
En dan jagen er enkele groepen
elkaar achterna door de barre
woestenij van de Sahara. De
jacht op het veertig jaar gele
den neergestorte vliegtuig
wordt een onbarmhartige
race op leven en dood. Vol
onverwachte ontwikkelin
gen
Natuurlijk winnen onze "hel
den", maar gelukkig geeft
Bagley er geen goedkope
draai aan. Hij houdt de span
ning tot het einde toe vast. En
daar hij een goed verteller is
weet hij de aandacht ook tot
de laatste zin op zichzelf ge
vestigd te houden. Dat is een
hele verdienste.
"Het rijk in de bergen" door
Hammond Innes. In de verta
ling van Els Veegens-Latorf
verschenen bij Elsevier Ne
derland in Amsterdam (f.
13.90).
Wie verre reizen doet...
Dat geldt zeker voor een be
gaafd verteller als Hammond
Innes. In zijn vele boeiende
boeken vindt men de neerslag
van zijn reizen naar de meest
vreemde uithoeken van de
wereld. Zo was hij in Canada
kort nadat er in de uitlopers
van de Rocky Mountains olie
was ontdekt. Het daar toen
borrelende leven inspireerde
hem tot zijn schets van "het
rijk in de bergen".
Het is al eens in Nederland ver
schenen. Maar nu zijn lekker
leesbare boeken zo grif van de
hand gaan was er voor Else
vier voldoende aanleiding tot
een nieuwe uitgave.
Opnieuw trekt de door de art
sen opgegeven Bruce Wethe-
ral naar het door hem geërfde
stukje grond in Rocky Moun
tains om de door zijn groot
vader veel geuite, maar nooit
bewezen kreet "Er zit olie in
de Rocky Mountains" waar te
maken in de luttele maanden
die hem nog resteren. Hij
komt daar in botsing met gro
te industriële machten, die
zijn pogingen driftig dwars
bomen. Hammond Innes
maakte er een meeslepend
verhaal van. Een herdruk
waard... KOOS POST
Norbert Dittmar. "Handboek van
de sociolinguïstiek" (uitg. Het
Spectrum Utrecht/Antwerpen.
Aula Paperback 39,50, Aula Ge
bonden 49.50)
De sociolinguïstiek is nog een vrij
jonge wetenschap. Niet iedereen
is zelfs bereid om van een afzon
derlijke discipline te spreken.
Zowel de taalwetenschap, de so
ciologie, de sociale psychologie
als de psychologie komen eraan
te pas. Vooral mensen als Noam
Chomsky hebben de sociolin
guïstiek onder veler aandacht
gebracht, vooral ook door de
maatschappelijk relevante vin
dingen die ze beklemtoonden.
Immers de eigen discipline of
niet, de interesse gaat uit naar de
verbanden die bestaan tussen
taal en maatschappij. Norbert
Dittmar's handboek is één van de
standaardwerken op dit gebied.
Het is een rijk en gestructureerd
boek. maar veel minder toegan
kelijk dan de inleiding tot de so
ciolinguïstiek die nog niet zo lang
geleden als Aulapocket op de
markt werd gebracht.
Een boek dat zich met een relatie
van de taal bezighoudt, lijdt altijd
ietwat, indien het vertaald wordt.
De voorbeelden kunnen minder
evident overkomen, bovendien is
in een multidisciplinair onder
zoeksgebied als dat van de socio
linguïstiek de wetenschapscul
tuur in het land, waar de auteur
werkzaam is, vaak erg belangrijk.
De Nederlandse versie van Ditt-
mars boek is niet geheel en al aan
deze sluimerende tegenslag ont
komen, maar de schade is be
perkt gehouden, mede door een
inleiding toe te voegen over het
sociolinguïstisch onderzoek in
Nederland zelf.
"Sociale problemen 2", serie arti
kelen onder redactie van L. Ra
demaker (uitg. Het Spectrum
Utrecht /Antwerpen, Aulaboek,
prijs 15,-
In deze tweede bundel recente so
ciologische opstellen worden een
aantal urgente problemen van de
hedendaagse samenleving gea
nalyseerd. Zo zijn er artikelen
over zelfmoord, alcoholisme,
druggebruik. Ze zijn allereerst
geschreven voor beoefenaren
van de sociologie, maar de mees
te stukken zijn voor anderen ook
heel goed leesbaar. Als round-up
van veel problematiek is dit
boekje, samen met zijn voorgan
ger een efficiënt geheel.
Hans Seyle: "Stress" (uitg. Het
Spectrum Utrecht/Antwerpen,
Aulaboek, prijs 17,50).
Een heel nieuwe categorie belang
stellenden wordt ongetwijfeld
met de herdruk van deze klassie
ker aangeboord. Het boek (oor
spronkelijke titel "The Stress of
Life") verscheen voor het eerst in
1956, toen we het nog veel te druk
hadden met opbouwen, de snel
riemen van onze nieuw gemof
felde fiets en de Koude Oorlog
om ons al te druk te maken over
stress, laat staan met een hoofd
letter. Seyle heeft zijn boek aan
gevuld met de nieuwste ontdek
kingen op dit kennisgebied. Cen
traal staat daarbij de beschrijving
van methoden en middelen om
stress en de schadelijke gevolgen
ervan te voorkomen, te vermij
den en in elk geval te bestrijden.
Stress is geen zeer vast omlijnd be
grip. De onbestemheid van de
angst in situaties die onverwacht
en/of complex zijn is maar een
van de nptomen. Kenmer
kend: er is nog altijd geen goede
Nederlandse vertaling van het
woord.
HAN MULDER
Tweeduizend jaar Romeinse ge
schiedenis: de Duitse historicus
H.D. Stöver heeft er een boek van
350 bladzijden aan gewijd, dat
vooral gericht is op een begrijpe
lijke weergave van de feiten De
Romeinen,uitg. H. Meulenhoff,
Baarn, f37,50). De schrijver
tracht dit doel te bereiken door
iets meer te getmn dan een opeen
stapeling van feiten, bronnen en
data. Want, zo zegt hij in zijn in
leiding, "die brengen ons de
mensen niet dichterbij". En hij
voegt daaraan toe: "Het door
slaggevende ontbreekt: leven,
fantasie, geest!...Het gaat immers
om mensen".
Wie dit leest, vraagt zich natuurlijk
af in hoeverre de uitwerking met
de doelstelling overeenkomt. Het
ligt voor de hand, dat de histori
cus Stöver bepaalde gegevens
niet kon omzeilen: zijn boek is
geen roman en ook geen gero
mantiseerd relaas. Gegeven deze
beperkingen is hij er toch in ge
slaagd een boek te schrijven, dat
levendig mag heten. De Romei
nen worden, zoals de ondertitel
aankondigt, geschetst als "mees
ters in het machtsspel". Tussen
de stichting van de stad en de
moord op Caesar liggen de levens
van mannen als Marius, Sulla,
Pompeius en Caesar en zovele
anderen, die, met gebeurtenissen
waarbij zij betrokken waren,
goed uit de verf komen.
De vertaling door Johan van Nieu-
wenhuizen maakt een vlotte in
druk. Jammer dat hij nogal eens
tobt met de derde naamval meer
voud en daardoor met het ver
schil tussen hen en hun (55: het
ging hen om goud, i.p.v. hun; 57:
de leveranciers worden met
goedkope rommel het vel over de
neus gehaald, i.p.v. wordt; 76: hij
stuurde hen boogschutters, i.p.v
hun). Maar ja. gegeven het vaak
slechte taalonderwijs op scholen
is deze vertaler niet de enige, die
hierover struikelt. Overigens een
vlot leesbaar boek.
Al is het hedendaagse voortgezette
onderwijs weinig bevorderlijk
voor de kennis der Antieken,
toch behoren Grieken en Romei
nen nog altijd tot onze geestelijke
voorouders. Zestien jaar geleden
besciueef de toenmalige Gro
ningse hoogleraar prof. dr. H. de
Vos, een van de facetten van de
eeuwenoude invloed, dat van de
filosofie, in een uitnemend boek
onder de titel Inleiding tot de
wijsbegeerte van de Grieken en
Romeinen. Het pleit voor de
kwaliteit van dit werk, dat er
thans, ondanks die hedendaagse
anticofobie - als ik het zo mag
noemen - een tweede, herziene
druk nodig is gebleken (uitg. Het
Wereldvenster, prijs fj29,50; de
vorige druk verscheen destijds
bij Callenbach).
Het aantrekkelijke van dit boek is,
dat de schrijver niet alleen een
inleiding tot de antieke wijsbe
geerte heeft geschreven, maar in
feite ook een inleiding in de wijs
gerige problemen in het alge
meen. Het ligt voor de hand, dat
dit tweede oogmerk moest blij
ven, maar deze kant van het boek
heeft toch wel in zodanige mate
tot beter begrip van het eigenlijke
onderwerp bijgedragen, dat een
tweede druk niet kon uitblijven.
Prof. De Vos beschrijft eerst het
belang van de Griekse wijsbe
geerte in het algemeen, om ver
volgens de Ionische natuurfiloso
fen (onder wie Pythagoras) de re
vue te laten passeren. In het cen
trum staan daarna Socrates, Pla
to en Aristoteles, wier leven'en
leer uitvoerig ter sprake komen.
Het slot van het boek is gewyd
aan de latere scholen, waaronder
die van Epicurus, de Stoa en het
neo-platonisme. Wie nog niet
eerder met de antieke wijsbe
geerte kennis maakte, zal door de
bestudering van dit boek niet al
leen zijn inzichten verruimd zien.
maar zeker tal van misverstanden
zien rechtgezet, zoals ten aanzien
van de betekenis van "sofisme",
dat de bijbetekenis van
haarkloverij en drogredenatie
heeft gekregen, of met betrek
king tot "cynisme" (Diogenes),
dat al net zo met misverstanden
omgeven is als de leer van Epicu
rus.
Al bij al een onmisbaar boek voor
een ieder, die zich. terloops ot
doelbewust, wil verdiepen in een
aantal grondgedachten van de
Europese cultuur.
C.J. ROTTEVEEL.
Elsevier heeft weer enige impo
sante boeken laten verschij
nen. Kort geleden rolde het
zesde en laatste deel van de
Winkler Prins Technische
Encyclopedie van de persen
en daarmee is een monumen
tale serie van "aak" tot
"ZWO" voltooid. Die zes de
len omvatten in totaal 2400
bladzijden in fraaie banden
met verschillende gekleurde
stofomslagen, waarin de
technische kennis van niet
minder dan 450 medewerkers
is bijeengebracht. Hoe om
vangrijk dit werk is, blijkt ook
uit het register, dat ongeveer
zevenduizend trefwoorden
telt. Behalve een alleszins
deskundige tekst omvat deze
encyclopedie ook duizenden
illustraties, zowel zwart-witte
als gekleurde, en een zeer
groot aantal verhelderende
tekeningen, meestal in kleu
ren uitgevoerd.
Om een indruk te geven van wat
met name dit zesde deel te
bieden heeft, noemen wij het
trefwoord "schip", verduide
lijkt met drie pagina's kleu
renfoto's. Bij "vliegtuig"
vindt men een opengewerkte
kleurentekening over twee
bladzijden van een Fokker
Fellowship. Elders treft men
een overvloed van gekleurde
of zwart-witte foto's aan bij
onderwerpen als sleepboot,
telecommunicatiekabel,
transport, versnellingsma
chine enz. enz. Voorts legio
doorsneden-in kleur van bijv.
schakelaar. seperator,
stoomketel, turbine, ver
brandingsmotor e.d.
De pretentie van deze encyclo
pedie is niet, dat de gebruiker
er zijn vak uit kan leren, wél
dat zij de lezer van groot nut
kan zijn in zijn werk, vooral
ook omdat allerlei onderwer
pen hoe langer hoe meer
raakvlakken krijgen met de
aanverwante disciplines. Hoe
gemakkelijk is het dan daar
van kennis te kunnen nemen
in een veelomvattend werk
als dit.
Nederland kan nu overeen zelf
standige samenvatting van
technische wetenschap be
schikken, waarmee Elsevier
een niet geringe bijdrage aan
de eigen aard van onze cul
tuur heeft geleverd.
Kloek
Nog een Elsevier-uitgave is het
Grote Tuinboek (49.50) een
vertaling van John Brookes,
"The small garden". Dit boek
in kloek formaat is verlucht
met een schat aan gekleurde
foto's en tekeningen. Zij ge
ven een uitstekend inzicht in
het behandelde onderwerp,
of dat nu het bouwen van na
tuurstenen muren, bestrating
met hardgebakken tegels,
aanleg van balkontuinen, een
"middeleeuwse" kruiden
tuin, het kweken van fruitge
wassen voor de kleine tuin
dan wel het tuinmeubilair of
het aanbrengen van beelden
en vijvers betreft.
De opzet van dit Grote Tuin
boek is het bieden van bruik
bare en betaalbare ideeën en,
zoals tuinarchitect Arend van
der Horst het in zijn "woord
vooraf' zegt: "Voor allerlei
problemen die zich in de
praktijk voordoen worden
mooie praktische oplossin
gen geboden: lelijke muren
verdwijnen achter pergola's,
slechte grond wordt door een
sfeervolle bestrating bedekt
en in de diepste schaduw ge
dijt een schitterende varen-
tuin".
Het aantrekkelijke van dit boek
is niet alleen gelegen in de
fraaie illustraties, maar niet
minder in de gedetailleerde
aanwijzingen voor de doe-
het-zelver. Om een voorbeeld
te noemen: het hoofdstuk
"Bestrating en verharding"
bestrijkt dertig pagina's (op
een totaal van 256) en die om
vatten: zo'n 65 kleurenfoto's
van verschillende grootte,
een kader-in-kleur van het be
nodigde gereedschap voor
het maken van bestratingen,
vijf kleurenplaatjes die het
maken van een onderlaag la
ten zien, twaalf voorbeelden
van verschillende klinker-
verbanden, zes gekleurde af
beeldingen die het leggen en
voegen van een bakstenen
pad duidelijk maken en even
eens telkens zes gekleurde
tekeningen van beton storten,
idem van tegels leggen, van
het bouwen van een houten
platform, van het construeren
van keermuren en van het
vervaardigen van een gemet
selde trap. Bij elkaar dus
meer dan vijftig instructieve
tekeningen in kleur. Wie ech
ter vreest in een doe-het-zelf-
boek verdwaald te zullen ra
ken, vergist zich. Dit boek
brengt een charmante com
binatie van aantrekkelijke
tuin foto's en glasheldere
wenken op tuingebied.
C.J. ROTTEVEEL
