Spanning rond
verlenging van
Carters bezoek aan Israël
Politieke rust in België
na kalm verlopen betoging
NAAST HET NIEUWS
In Italië laait
terreur weer op
Staatssecretaris van Vaticaan overleden
Sombere stemming overschaduwt reis
MAANDAG 12 MAART 1979
Bij aankomst vielen Jimmy Carter en Menachem Begin elkaar in de
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - President Jimmy Carter heeft zijn bezoek
aan Israël met éen dag verlengd, nadat gisteren duidelijk
was geworden dat het Israëlische kabinet zich niet ak
koord zou verklaren met de voorstellen die Carter uit
Cairo had meegebracht.
De Amerikaanse president Carter - met keppeltje - en zijn vrouw Rosalynn in gepeins verzonken op de
nationale joodse begraafplaats in Jeruzalem
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - De met spanning te
gemoet geziene demonstranties
in de Belgische Voerstreek zijn
gisteren met een sisser geëin
digd. De gestadige regen, de in
groten getale aanwezige rijks
wacht en terughoudend optreden
van de politieke partijen voor
kwamen ernstige incidenten. In
een wat minder gespannen poli
tiek klimaat kon premier Vanden
Boeynants dan ook gisteravond
het overleg over de vorming van
een nieuwe regering voortzet
ten.
Drie- a vierduizend Walen en Brus
selaars trokken in een stoet van
1000 voertuigen door de Voer, de
aan Zuid-Limburg grenzende
landstreek waar de Waals-
Vlaamse tegenstelling al vele ja
ren voor onrust zorgen. In het
dorp 's Gravenmoeren werden de
demonstranten toegesproken
door Waalse leiders. Opvallend
was de afwezigheid van ministers
en leiders van de Franstalige re
geringspartijen.
Vijf- a zeshonderd Vlamingen, me
rendeels van uiterst rechtse
groeperingen uit Antwerpen en
omgeving, wisten ondanks de
strenge controle van de rijks
wacht - er waren bijna 2000
rijkswachters ingezet - door te
dringen tot het hart van het
Voerdorp Moelingen. Met hun
„aanwezigheid op Vlaamse
grond" wilden de Vlaamse beto
gers demonstreren tegen de de
monstratie van de Franstali-
gen.
De rijkswacht wist beide groepen
gescheiden te houden. Tegen
Vlaamse demonstranten, die
Moelingen binnentrokken, werd
traangas gebruikt. Ook vielen
hier en daar klappen, maar gis
teravond was geen melding ge
maakt van gewonden. Een der
tigtal Vlaamse jongeren bezette 's
ochtends korte tijd het gemeen
tehuis van Komen, aan de andere
kant van België. Deze plaats,
alsmede Moeskroen, werd in 1963
bij het vaststellen van de taal
grens bij Wallonië gevoegd in ruil
voor de Voerstreek, die bij
Vlaanderen kwam.
Een meerderheid van de 4500 in
woners van de Voerstreek wil lie
ver aansluiting bij de provincie
Luik. De Voer hoort nu bij Bel
gisch-Limburg, waarmee het
echter economisch nauwelijks
banden heeft. Een flink aantal
Voerenaars werkt echter wel in
Luik
De Voer-problemen krijgen steeds
nationale aandacht als de tegen
stellingen tussen Walen, Vlamin
gen en Brusselaars op de spits
worden gedreven, zoals de afge
lopen weken het geval was.
De Amerikaanse president zal nu
morgen terugkeren naar de Ver
enigde Staten. Vandaag reeds
zou zijn minister van buitenland
se zaken, Cyrus Vance, naar Cairo
reizen om met de Egyptische re
gering de Israëlische reactie te
bespreken op de Egyptische
voorstellen die het Amerikaanse
gezelschap gisteren met het Is
raëlische kabinet besprak.
In elk geval was van het ongeremde
optimisme, dat de start van Car
ters reis naar het Midden-Oosten
kenmerkte, gisteravond weinig
meer over. Tijdens de tafelrede
van premier Menachem Begin
aan het officiële diner in de Knes
set zaterdagavond, ging presi
dent Carter steeds somberder
kijken. Ijverig maakte hij aante
keningen. Begin is gewend poli
tieke tafelredes te houden, zo ook
dit keer, en het was een hele har
de, vlak voordat het Israëlische
kabinet in nachtelijk beraad ging
teneinde over het lot van de vre
desonderhandelingen te beslis-
Premier Begin zei dat Israel een
écht vredesverdrag wil. „In dat
verband is het mijn plicht, u erop.
te wijzen, meneer de president,
dat wij geen verdrag zullen teke
nen dat het verbreken van dat
zelfde verdrag legitimeert. Er zijn
moeilijkheden, ja, zeer ernstige
moeilijkheden, en het is mijn
plicht daarop te wijzen".
„Er moeten nog heel moeilijke
problemen worden opgelost
voordat er een vredesverdrag met
Egypte kan worden getekend",
zei Begin, en hij herhaalde zijn
oude thema, dat Israël geen uit
gehold verdrag zou tekenen. Dat
thema had hij na de doorbraak
vorige week in Washington laten
rusten, maar het was kennelijk
weer actueel als gevolg van de
Egyptische tegenvoorstellen die
president Carter heeft meege
bracht uit Cairo.
Officieel zijn de Israëlisch-Ameri-
kaanse besprekingen strikt ge
heim. maar tussen de regels door
komt er een vrij duidelijk beeld
over wat er gaande is. Hamilton
Jordan, een van de voornaamste
adviseurs van de president, zei in
Jeruzalem in besloten kring dat
president Sadat met ernstige
moeilijkheden te kampen heeft.
Hij moet tegenover de Arabische
wereld laten zien dat hij iets tast
baars voor de Palestijnen heeft
bereikt. Daarom is de verwaterde
formule die Israël en Amerika de
vorige week hebben gevonden,
dat de omderhandelingen voor
Palestijnse autonomie na een jaar
moeten worden afgesloten, niet
voldoende. Er moet bij komen te
staan dat die overeenkomst dan
ook onmiddellijk wordt uitge
voerd, en pas dan kan de norma
lisering van de Israëlisch-Egypti-
sche betrekkingen op gang ko
men, te weten het uitwisselen van
ambassadeurs.
„Het is in westers en in Israëlisch
belang Sadat te helpen", zei Ha
milton Jordan, en daarom moet
Israël hem op dat punt tegemoet
komen. Het verkapte antwoord
van de Israëli's was dat in Was
hington premier Begin de vorige
week van president Carter de
belofte heeft gekregen dat Israël
niet de schuld zal krijgen van het
mislukken van de onderhande
lingen, als president Sadat de
voorstellen zou afwijzen die Is
raël vorige week heeft aanvaard.
Begin heeft dus een legitimatie
om aan Carter een „neen" te laten
horen op Egyptische wijzings-
voorstellen. iets waar zijn harde
speech op wijst.
Omzeilen
Het Palestijnse vraagstuk is dan de
hoofdschotel, maar dat betekent
niet dat het het enige probleem is.
Voor de uitwisseling van ambas
sadeurs is nog geen oplossing ge
vonden. Israël heeft nu voorge
steld om de eerste fase van terug
trekking te verlengen van 9 tot 18
maanden. Na 18 maanden wor
den er ambassadeurs uitgewis
seld. En de overgangstijd van au
tonomie zal dan niet voor vijf
maar voor zes jaar gelden. Een
omzeiling van het probleem,
want Egypte wil die ambassa
deurs juist aan de uitvoering van
de autonomie koppelen.
Dan is er de olie. Israël mag op de
markt Sinaï-olie van Egypte ko
pen, maar krijgt geen voorrech
ten. Dan zal Amerika de toevoer
garanderen. Minister Modai voor
energiezaken vindt het niet vol
doende. Hij is behalve olieminis
ter ook een van de „hardliners" in
het kabinet.
Naarmate Carters bezoek aan Israël
vordert, worden de Israëli's
steeds somberder. Er zijn alle
maal kleine en grote voorteke
nen. Zaterdagavond, bij de aan
komst van president Carter op
het vliegveld Ben Goerion, zei
president Navon in zijn wel
komswoord dat Israël met hoop
en vrees de boodschap van Carter
uit Egypte afwacht. Het werd al
snel duidelijk dat Carter geen on
omwonden ja-woord van Sadat
had gekregen. Na een marathon
zitting gisteren met de belang
rijkste ministers uit het Israëli
sche kabinet, in het kader van een
ministeriële commissie voor vei
ligheidszaken, zeiden Carter en
Begin allebei dat er nog ernstige
moeilijkheden waren.
POSTER TEGEN 'LIEFDE'
De Westduitse regering heeft een campagne per poster ontketend
om haar ambtenaressen te waarschuwen voor amoureuze prak
tijken van agenten uit Oost-Europa, zo heeft een vooraanstaand
lid van de Westduitse inlichtingendienst zaterdag bekendge
maakt.
Er zijn posters en ook stickers verspreid waarop staat: „Er is een
wachtwoord dat kluizen opent: liefde".
Het hoofd van de Westduitse contraspionage, Heribert Hellen-
broich, zei in een interview met de krant Bild am Sonntag, dat de
campagne zich richt tot vrouwen van boven de dertig, die veelal
het slachtoffer zijn van Oostduitse agenten die voorwenden dat
zij op haar verliefd zijn.
Volgens Hellenbroich stuurt de DDR knappe spionnen naar Bonn
en omstreken, met de opdracht het vertrouwen te winnen van
alleenstaande secretaresses in ministeries.
VROUWENMISHANDELING
In Mexico wordt 50 pet van de getrouwde vrouwen door haar echt
genoot geslagen. Dit is, volgens het blad La Prensa, aan het licht
gekomen bij een opinie-onderzoek onder artsen, politiemannen,
rechters en gewone burgers.
Krachtens de Mexicaanse wet kan iemand die zijn vrouw mishan
delt een boete krijgen van minimaal ongeveer een dubbeltje tot
ten hoogste 4,50 en/of drie tot 15 dagen hechtenis.
PINCET
De bezorgde blik van de 56-jarige rentenier Joseph Lepoittevin uit
Nancy richtte zich dagelijks op de weegschaal. Bij hem voltrok
zich op onverklaarbare wijze waarvan vele slankheidsapostelen
dromen: hij verloor in betrekkelijk korte tijd 34 kg aan gewicht.
Geen enkele arts kon een verklaring daarvoor geven tot de man na
een sprong over een hindernis zware maagpijn kreeg en bij een
röntgenfoto de oorzaak aan het licht trad. Bij een operatie had de
chirurg een ruim 12 centimeter lange pincet in zijn lichaam laten
zitten.
De man wil nu een klacht tegen de chirurg indienen. De pincet zal
hij echter als souvenir bewaren.
(Van onze correspondent)
ROME - Er heerst in Italië grote
ongerustheid over de nieuwe golf
van terrorisme, die het land de
laatste dagen weer heeft over
spoeld. De hoofdrol werd hierbij
niet gespeeld door de Rode Bri
gades, maar door een jongere ter
reurorganisatie die zich „Prima
linea" (frontlinie) noemt. Deze
organisatie is vermoedelijk uit de
Rode Brigades voortgekomen en
bedient zich van dezelfde
gweldmethoden als deze groep,
die onder meer een jaar geleden
Aldo Moro ontvoerde en hem na
een zogenaamd „volksproces"
vermoordde.
In Turijn legden de terroristen vrij
dag een hinderlaag voor de poli
tie door een telefoontje, dat er in
een bepaald café verdachte per
sonen waren gesignaleerd. Toen
de politie arriveerde, ontstond er
een schietpartij waarbij een
voorbijganger werd gedood en
een politieagent en vermoedelijk
ook een van de aanvallers werden
gewond. Na een vergeefse poging
om met de eigen auto van de poli
tie te vluchten, dwongen de da
ders een voorbijgaande taxi
chauffeur hen te vervoeren,
waarna ze spoorloos verdwenen.
Later eiste „Prima linea" in een
telefonische boodschap aan het
Italiaanse persbureau Ansa de
verantwoordelijkheid voor de
hinderlaag op en dreigde met een
algemene oorlog tegen de
„knechten van de staat".
Later op dezelfde avond werd in
Palermo, de hoofdstad van Sici
lië, de provinciale secretaris van
de christen-democratische partij,
Michele Reina, vermoord. Ook
deze moord werd door „Prima li
nea" opgeëist. In Rome werd de
christen-democratische partij
functionaris Emilio Falco ont-
voerd en volgens telefonische
boodschappen aan twee Ro
meinse dagbladen zou hiervoor
eveneens „Prima linea" verant
woordelijk zijn. Maar toen de po
litie Falco gistermorgen in de na
bijheid van de zuidelijke stad Po-
tenza wist op te sporen, en hem
na een vuurgevecht met zijn be
wakers bevrijdde, bleek men met
beroepsmisdadigers te doen te
hebben. Het lijkt erop, dat de ter
roristen in dit geval de gelegen
heid alleen hebben aangegrepen
om de paniek in het land te ver
groten. Van de andere kant zijn er
ook aanwijzingen voor een sooil
bondgenootschap tussen politiek
teiTorisme en profesionele mis
daad.
ADVERTENTIE
Kijken is kiezen uit Olga's brochure „Het Rijke Slapen"
Deze brochure staat vol met sprmg-
boxen, spreien, gordijnen, kussens,
hoofdborden en matrassen. Welke
smaak u ook prefereert, u vindt het bij
Olga. Bestel de brochure en binnen
enkele dagen künt u zichzelf over
tuigen Stop uw naam en adres met
daarbij f 1aan postzegels
ingesloten, in een als brief gefran
keerde envelop en stuur deze naar
Olga of maak f I,- over per giro.
U ontvangt dan de uitgebreide,
kleurrijke brochure van 21
pagina's over Olga's Rijke
Slapen: Olga, Postbus 1
Leiden, Postgiro 12002.
Eén van de vele voorbeelden uit de veelkleurige,
24pagina's dikke brochure van Olga.
t.b.v. Nat. Puzzelactie Het Gehandicapte Kind"
(Van onze correspondent)
ROME - De kardinaal en staatsse
cretaris van het Vaticaan Jean
Villot, die vrijdagavond op 73-ja-
rige leeftijd overleed, was een
man die weinig op de voorgrond
trad, maar wiens invloed in de
Vaticaanse bestuursorganisatie
aanzienlijk is geweest. Tien jaar
lang bekleedde hij de hoogste
post in de Romeinse Curie, een
post die nog belangrijker was
geworden sinds paus Paulus VI
het staatssecretariaat tot het Va
ticaanse toporgaan had gemaakt,
dat ermee belast was, „de paus
van nabij te helpen in de zorg
voor de wereldkerk en in de be
trekkingen met alle andere ker
kelijke bestuursorganen". Sinds
zijn benoeming in 1969 was ka-
rindaal Villot de belichaming van
deze hervorming en was hij de ge
trouwe uitvoerder van de wil van
de drie pausen, die hij in die func
tie gediend heeft.
Toen hij op 61-jarige leeftijd uit het
diocees Lyon naar Rome werd
geroepen om er de leiding te ne
men van de congregatie voor de
clerus, had hij al een lange pasto
rale ervaring in Frankrijk opge
daan. Hij was er onder andere
hulpbisschop geweest van de be
roemde Parijs aartsbisschop
Maurice Feltin en had een werk
zaam aandeel in diens veelom
streden experiment van de pries
terarbeiders. De roep die hem bij
zijn komst naar Rome vooraf ging
was er een van grote openheid en
voorzichtige vooruitstrevende
neigingen. Zijn benoeming, twee
jaar later tot staatssecretaris,
baarde nogal wat opzien, want
die post was tot dan toe bijna al
tijd door Italianen bekleed.
In latere jaren werd hem vaak ver
weten dat hij zich liet overvleu
gelen door zijn plaatsvervanger
Giovanni Benelli, een man van
grote energie en uiterst krachtige
opvattingen. Maar het is wel ze
ker, dat kardinaal Villot op alle
beslissende ogenblikken een ma
tigende invloed wist uit te oefe
nen. Dit was onder meer het geval
ten opzichte van de Nederlandse
kerkprovincie, toen er in sommi
ge Vaticaanse kringen werd aan
gedrongen op krachtige maatre
gelen, bijvoorbeeld ten aanzien
van de volwassenen-catechismus
en van het besluit van het pasto
raal concilie om de kwestie van
het priestercelibaat in Rome
aanhanging te maken.
Ook ten opzichte van Italië wist hij
de al te directe inmenging van het
staatssecretariaat in de binnen
landse aangelegenheden in te
binden, wat zowel de kerk als de
staat in dit land ten goede is ge
komen.
In het afgelopen jaar had kardinaal
Villot tweemaal het dagelijks be
stuur van de hele kerk in handen,
namelijk als kardinaal Camer-
lengo, na de dood van de pausen
Paulus VI en Johannes Paulus I.
Beide keren diende hij na de
pauskeuze zijn ontslag in om ge
zondheidsredenen, maar beide
keren werd het afgewezen. De
huidige paus verzocht hem aan te
Nu Villot op zijn post is overleden,
zal de paus eerder over zijn op
volging moeten beslissen dan hij
had gehoopt. Men neemt aan dat
de voorkeur zal uitgaan naar een
Italiaan, nu het pausschap zelf
wordt bekleed door een buiten
lander. Onder de mogelijke kan
didaten wordt in Rome onder
meer monseigneur Agostino Csa-
roli genoemd, de „minister van
buitenlandse zaken" van het Va
ticaan en de voornaamste uit
voerder van de Vaticaanse Oost-
politiek. In dat geval, zo verwacht
men, zou de benoeming moeten
worden uitgesteld tot na een con
sistorie, waarbij de paus hem tot
kardinaal kan benoemen.
