Tsjechen zorgen voor onvergetelijke 'Katja Kabanova'
The Pointer Sisters
r/lH. mgmmmaj
zijn helemaal
terug
toegelicht
VRIJDAG 9 MAART 1979
SCHEVENINGEN - De Tsjechi
sche componist Leos Janacek
heeft vooral naam gemaakt met
de opera "Jenufa", die in Neder
land grote bekendheid heeft ge
kregen dank zij de indrukwek
kende vertolking van de titelrol
door de sopraan Gré Brouwen-
stijn. Voor velen is zijn meester
werk echter de opera "Katje Ka
banova", gebaseerd op het to
neelstuk "De storm" van de Rus
sische schrijver Ostrowski.
Het gegeven van "Katja Kabanova"
is vrij simpel. Een romantische
jonge vrouw wordt verstikt door
een bekrompen burgerlijk milieu
dat volledig wordt beheerst door
een tirannieke schoonmoeder.
Als haar man voor korte tijd op
reis gaat, krijgt zij even kans haar
vleugels uit te slaan via een kort
stondige liefdesverhouding,
maar wroeging over haar daad
drijft haar tot een openlijke be
kentenis en vervolgens tot zelf
moord. De grote kracht van deze
opera ligt in de wijze waarop Ja
nacek dit gegeven verwerkt
heeft. De vertwijfeling van Katja,
de lyrische romantiek van de
jeugd en de zwakheid van Katja's
echtgenoot Tichon zijn muzikaal
even effectief en overtuigend
verwoord als de dankbare en
voor de hand liggende hypocrisie
van de dictatoriale en gevoelloze
schoonmoeder Kabanicha. Maar
hierbij heeft de componist het
niet gelaten. De natuur is in dit
werk meer dan als een louter
symbolische achtergrond aan
wezig. met name in de derde akte
waar de storm de wroeging van
Katja losmaakt en haar uiteinde
lijk naar ondergang voert. Jana
cek bood die kansen die de opera
als theatervorm vóór heeft op het
toneel en hij heeft hiervan ten
volle gebruik gemaakt met een
orkestratie die de natuur naar vo
ren heeft getrokken en van de
eerste tot de laatste maat hoor
baar aanwezig maakt.
De voorstelling van de Nederland
se Operastichting, een reprise
van een produktie uit 1975, heeft
dit alles verwezenlijkt op een
manier die alleen maar als voor
beeldig bestempeld kan worden.
De Tsjechische dirigent Bohumil
Gregor heeft in zijn geboorteland
de muziek van Janacek waar
schijnlijk met de paplepel inge
goten gekregen en is daarnaast
een man met een bijzondere
aanleg voor het genre opera. Zijn
herhaalde optreden in Nederland
heeft geleerd dat hij een zesde
zintuig heeft voor het opbouwen
van dramatische spanning, maar
zijn vertolking van deze Janacek-
partituu r is zonder meer het beste
wat hij tot nu toe bij de Neder
landse Operastichting gedaan
heeft. De heftige golfbewegingen
van het orkest smolten onder zijn
handen op adembenemende wij
ze samen met de hartslag van de
personages op het toneel en wist
het Amsterdams Philharmonisch
Orkest op te zwepen tot een hart
stocht en een technische verfij
ning zoals men zelden van dit en
semble gehoord zal hebben.
In de sfeervolle decors van Josef
Svoboda en de overtuigende na
turalistische regie van Karei Jer-
nek bewogen zich naast acht Ne
derlandse solisten drie Tsjechi
sche gasten die voor een even on
vergetelijke avond zorgden als
dirigent en orkest. Gabriela Be-
nackova, vier jaar geleden al een
openbaring, is inmiddels vocaal
en interpretatief uitgegroeid tot
een van de opvallendste dramati
sche sopranen van het operato
neel. Haar stem komt in alle re
gisters stralend over de zwaarste
orkestpassages heen en bezit bo
vendien in de hoogte en in de
meer lyrische gedeelten een op
vallende warme klank die sterk
instrumentalistisch aandoet. In
fel contrast daarmee stond de
mezzo-sopraan Nadezda Kniplo-
va, die van de autoritaire en ver
steende schoonmoeder een ware
creatie wist te maken. René
Claassen bracht voor de minnaar
Boris een wat kelige stem mee die
weinig romantiek suggereerde en
daardoor niet helemaal uit de verf
kwam tegenover de in zijn slap
heid uitstekend getypeerde Ti
chon van Jan Blinkhof. Op het
tweede plan was er een speels en
smeuïg liefdespaartje van Libuse
Marova en Wouter Goedhart te
horen, terwijl Peiter van der Berg
de plompe koopman Dikoj mar
kant wist neer te zetten.
In Amsterdam zal "Katja Kabano
va" op 12,14,18,26 en 28 maart te
zien zijn en op 21 maart heeft er
een uitvoering plaats in de Rot
terdamse Schouwburg.
PAUL KÖRENHOF Gabriela Benackova en Libuse Marova in 'Katja Kabanova'.
7
Amsterdam:
1(2) Fire: Pointer Sisters.
2(1) Chiquitita: Abba
3(3) Don 't look back: Peter
Tosh
4(8) Lay your love on me:
Racey
5 4) Ik ben verliefd op John
Travolta: Sandy
6 6) Ik heb hele grote
bloemkole: André van
Duin
Tragedy: Bee Gees
(23) The runner Three De
grees
9 (11) Heart of glass: Blondie
10 7) You took the words
right out of my mouth:
Meat Loaf
London:
1(2) Oliver's army: Elvis
Costello and the Attrac
tions
2 4) I will survive: Gloria
Gaynor
3 1) Tragedy: Bee Gees
4 9) Lucky number Lene
Lovich
5 3) Heart of glassBlondie
6(6) Can you feel the force:
Real Thing
7(5) Contact Edwin Starr
8 (20) Something else: Sid
Vicious I Sex Pistols
9 (11) Sound of the suburbs:
Members
10 7) Chiquitita: Abba
New York:
1 2) I will survive: Gloria
Gaynor
2(1) Da' ya' think I'm sexy:
Rod Stewart
3(8) Tragedy: Bee Gees
4 5) Heaven knows: Donna
Summer with Brook
lyn Dreams
5(3) Fire: Pointer Sisters
6(7) Shake your groove
thing: Peaches and
Herb
7 4) A little more love: Oli
via Newton-John
8 (10) What a fool believes:
Doobie Brothers
9 (16) Y.M.C.A.: ViUage
People
10 (11) Don 't cry out loud:
Melissa- Manchester
4 (10)
5 3)
6 6)
7
8 7)
9 9)
10 (11)
Y.M.C.A.: Village
People
Sandy: John Travolta
Da' ya' think I'm sexy:
Rod Stewart
Chiquitita: Abba
Kiss you all oven Exile
Stumblin'in: Chris
Norman and Suzi Qua-
tro
i Mexican girl: Smokie
Too much heaven: Bee
Gees
Hard love: Shaun Cas-
sidy
I was made for dancing:
Leif Garrett
AVRO meest bekeken
HILVERSUM (ANP) - De AVKU is
weer de omroep met de meeste
tv-kijkers. Dat is gebleken bij een
onderzoek naar de kijkgewoon
ten door de dienst „kijk- en luis
teronderzoek" van de NOS over
het vierde kwartaal 1978.
De AVRO, die de leidende positie
in het vierde kwartaal van 1977
aan de TROS had moeten afstaan,
trok in de laatste drie maanden
van 1978 gemiddeld 2,9 miljoen
kijkers, tegen de TROS 2,8 mil
joen. Daarna kwamen eind 1978
in volgorde: de VARA met 2.2
miljoen, de NCRV met 2 miljoen,
de KRO en Veronica elk met 1,5
miljoen, de NOS met 1,2 miljoen,
de VPRO met 770.000 en de
Evangelische Omroep met
550.000 kijkers
NEDERLAND I-
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort: voor Spanjaarden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Lucy en Mr. Mooney (NCRV)
19.25 - Kwistig met muziek, muzikale spelshow (NCRV)
20.40 - The streets of San Francisco (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Tussen toen en toekomst (NCRV)
22.45 - Meditatie (NCRV)
22.50 - Praten met de Minister-president (NCRV)
23.00 - Van Makassar naar Bovensrnilde (deel 3) (IKON)
NEDERLAND II -
18.25 - Meten, (herh. 9) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De wonderlijke avonturen van Herman van Veen (KRO)
19.25 - De Muppetshow (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Centennial (5) (KRO)
22.00 - Brandpunt (KRO)
22.35 - Rondje theater (KRO)
23.35 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Region, progr.: NDR 18.00 Sport-
overz. 18.30 Actual. 18.45 Kleuter-
progr. 18.55 Onkel Brasig, tv-serie.
19.25 Region. magaz. 19.59
Progr.-overz. WDR: Heidi, tv-serie.
18.30 Amusementsprogr. 18.40
Amusementsprogr. 19.15 Actualitei-
tenmagaz.). 20.00 Journ. 20.15 Rebel
without a cause, speelfilm. 22.00
Economisch magaz. 22.30 Actual.,
met reportage. 23.00 Sportprogr.
23.25 Der Chef, Jin
0.10
DUITSLAND II
18.20 Slapstick. 18.40 Slapstick.
19.00 Journ. 19.30 Buitenlandse re
portages. 20.15 Derrick, tv-serie.
21.15 Informatief dierenprogr. 22.00
Actualiteiten. 22.20 Cultureel ma
gaz. 23.05 Die Dame und der Killer,
SDeelfilm. 0.30 Journ.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Tv-cursus
19.00 Inform, progr. 19.45
Filmportret. 22.15 Ich, Claudius,
Kaiser und Gott, tv-serie. 23.05 Reli
gieus progr. 23.35 Journ.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Tekenfilmserie. 18.15 Kleuter
progr. 18.30 Open School.. 19.00 In
form. progr. 19.35 Meded. en Mor
gen. 19.45 Journ. 20.10 Weerber.
20.15 Colossus, speelfilm. 21.50 Re
ligieus progr. 22.20 Kamermuz. 22.50
Journ.
NET 2
18.00-20.15: Zie NET 1. 20.15 De reis
van Charles Darwin, tv-serie. 21.15
Muziekprogr. 22.10 Cultureel
■kin de televisieactualiteitenrubriek Brandpunt van de KRO
wordt vanavond aandacht besteed aan de vredesreis van president
Ca rter naar het Midden Oosten. De KRO heeft voorts een reportage
over de problemen, die de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt heeft
met verslaafden aan drugs en een bijdrage over de behandeling van
seksuele delinquenten met geneesmiddelen die de geslachtsdrift
zouden beteugelen, maar die ook een schadelijke bijwerking zouden
hebben. Volgens Brandpunt wordt hiermee ook in ons land geexpe-
rimenteerd (Ned. II, 22.00 uur).
•k Op een koude voorjaarsdag inmei 1967 ging in Brussel het groot
ste warenhuis van België, l'Innovation, in vlammen op. Het vuur,
dat op de tweede verdieping ontstond, vrat zich met grote snelheid
een weg door het oude, tochtige gebouw dat vol zat met brandge
vaarlijke materialen. Uit de rokende puinhopen werden 362 slacht
offers geborgen, van wie er slechts 37 konden worden geindentifi-
ceerd. De ramp veroorzaakte een schokeffect in België. De regering
stelde een onderzoek in naar de brandveiligheid in warenhuizen en
andere openbare gebouwen, en een jaar later volgden zeer strenge
voorschriften waaraan deze gebouwen voortaan zouden moeten
voldoen.
Ook in Nederland werkte de schok door: minister Beernink van
binnenlandse zaken vroeg de gemeente, hun brandbeveiligingsver
ordeningen goed na te zien. Over de brand in l'Innovation, over de
maatregelen die er werden genomen om herhaling te voorkomen én
over de veiligheid van grote gebouwen in het algemeen gaat het in
de NCRV-televisie-uitzending in de serie "Tussen toen en toekomst",
die vanavond om 21.55 uur via Nederland I wordt uitgezonden.
L'Innovation is inmiddels herbouwd. Het is nog steeds het grootste
warenhuis van België. Er werken meer dan 5000 mensen. En het
nieuwe gebouiv heeft een van de modernste brandbestrijdingssys-
temen ter wereld.
VRIJDAG 9 MAART
HILVERSUM I
18.19 Uitzending van het GPV.
KRO: 18.30 Nws. 18.41 Marktberich
ten i.s.m. KNBTB. 18.43 (S) Punt uit,
cultureel progr. 20.00 (S) In ant
woord op uw schrijven. 21.55 Over
weging. 22.00 (S) Ballads Blues en
Beton Swing. 22.30 Nws. 22.40 (S)
Goal. sportprogr. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 Embargo. NOS:
19.40 Praten met de minister. 20.00
Nws. 20.05 Europees conertpodium:
klassieke muz. 22.00 Horizon. 23.00
(S) Met het oog op morgen. 23.55
Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits. VOO: 19.02 (S)
A.B.T.T. tien favoriete platen. 19.30
(S) Veronica's popjourn.). VPRO:
20.00 (S) Oorkussen- informatief
jongerenprogr. 22.02 (S) Black Star
Liner. 23.02 (S) Amigos de Musica.
AVRO: 1.02 Het steenen tijdperk.
2.02 (S) Gewoon. 2 uur radio. 4.02 (S)
n Nachfje AVRO. 6.02-7.00 (S) Goe
demorgen.
ZATERDAG 10 MAART
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O. VA-
RA's Zaterdagochtendshow, deel I:
Muziek en tips. 7.30 Nws. 7.41 Din
gen van de dag. 7.53 (S) Z.O. VAR A's
Zaterdagochtendshow, deel II: Mu
ziek en tips. 8.30 Nws. 8.36 Gym voor
de vrouw. 8.45 (S) Z.O. VARA's Za
terdagochtendshow. deel III: gevar.
progr. 10.30 Nws. 10.33 (S) Z.I. en de
wereld. 12.26 Meded. t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S) In de
Rooie Haan. 14.30 (S) NAR. 15.30
Nws. 15.33 Kinderen een kwartje?
16.00 (S) Het zout in de pap. 17.30
Nws. 17.32 (S) Dingen van de
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym.
7.20 Rustig bijkomen. 8.00 Nws. 8.11
Aktua-ochtendeditie. 9.00 Voorzich
tig.... breekbaar. (9.35 Waterst.) 10.00
De tien om kindershow. 10.30 Cou
lissen. (11.00 Nws.) 11.30 Aktua-
Sportcafe. OVERH.VOORL12.49
Werk en welzijn. TROS: 13.00 Nws.
13.11 Aktua II. 13.30 Wegwezen.
14.45 Kom eens langs in Laren (NH).
16.00 Nws. 16.03 Europarade. 17.55
Meded.
HILVERSUM III
NCRV: 8.02 (S) Start. 8.03 (S) Happy
Sound: gospelprogr. 9.03 (S) Muziek
bij de koffie. 11.03 (S) Popstation.
12.03 (S) Los Vast: gevar. muziek
progr. (13.30 De lach of ik schiet
show.) 14.03 (S) Bij Barend. 16.03 (S)
Sportshow: actueel sportmagazi-
HILVERSUM IV
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Op een
klein stationnetje, 's morgens in de
vroegte. 8.00 (S) Weg-geef klassiek.
9.00 Nws. 9.02 (S) Concerto matti-
nale: Radio Kamerorkest met klas
sieke muziek. 10.40 AVRO-Acade-
mie: Blokfluit spelenderwijs. 11.00
(S) Pistache. 13.00 (S) Opera met
Tom Haenen. 14.00 Nws. 14.02 (S) In
gevar. bezetting. 15.30 In de weten
schap dat.... 16.00 (S) Jazz Spectrum.
16.40 Richting: een progr. over lens-
en wereldbeschouwingen. 17.00
Sluiting.
ZANUSSI
was/droogzuil
t.w.v. f2007,-.
Beschikbaar gesteld door
ZANUSSI te Alphen a/d Rijn.
t.b.v. Nat. Puzzelactie
„Het Gehandicapte Kind"
De Sisters (Bonny Pointer had in
middels voor een solo-carrière
gekozen) hunkerden naar de tij
den van weleer. Naar het jachtige
bestaan van de popartiest, de
aparte atmosfeer in de (platen-)
studio's, de binnen- (Amerika) en
buitenlandse tournees. „In dat
ene jaar dat we als The Pointer
Sisters totaal niets deden, zijn we
er pas echt achter gekomen: zon
der de showbusiness kunnen we
onmogelijk leven; we kunnen het
gewoonweg niet missen", weet
Ruth in een gerieflijk ogende
Amsterdamse hotelsuite.
HILVERSUM (GPD) - Uitein
delijk bezweken Ruth, Anita
en June - de voormalige mo
del-meisjes van dominee El-
ton Pointer - toch onder de
steeds zwaarder wordende
druk. Ruim een jaar als The
Pointer Sisters op non-actief;
het bleek allemaal een te veel
vergende opgave. Een perio
de ook waarin Ruth gezins
uitbreiding realiseerde, Anita
en J une incidenteel alleen op
traden, maar die muzikaal ge
zien bitter weinig bevredi
ging gaf.
Een come-back leek - en was -
slechts een kwestie van tijd. Met
het album "Energv" debuteerden
de Pointers dan ook op het nieu
we Planet Records label van
,.ster"-producer Richard Perry.
Echter, de nostalgie-The Pointer
Sisters eigen - was niet meer. Co-
co-rok en Grace Kelly-rol ver
dwenen, hadden plaats gemaakt
voor een meer hedendaagse uit
monstering. R&B werd rock 'n
roll. De eerste „gouden" single in
eigen land (het ook in Nederland
een hoofdrol op de hitparades
vervullende Bruce Springsteen-
nummer „Fire") was niet veel la
ter een feit.
„We vonden dat het tijd was om
hoognodig eens van omgeving te
veranderen", argumenteert Anita
de beslissing om kort na „Having
a party" (de zesde en tevens laat
ste op het ABC-label uitgebrach
te elpee) het trio op te splitsen.
„Vergeet vooral niet dat we, op
het moment dat wel als The Poin
ter Sisters van start gingen, vrij
wel niemand kenden in de show
business. De eerste mensen die
we ontmoetten, waren onder an
dere de producers van ABC-re-
cords, waar we onder contract
kwamen. We waren groentjes in
dat wereldje. We namen in die pe
riode niet eens de moeite onze
contracten door te lezen? We
hadden nauwelijks benul hoe
belangrijk dat wel was".
June, compleet met zelfgebreide
muts, inhakend: „Daarnaast wa
ren we het harde leven, het vele
en vermoeiende reizen niet ge
wend. Met het gevolg dat we vaak
gebroken thuis kwamen. Slechts
het plezier in het zingen hield ons
in die dagen op de been".
Dat Ruth, Bonny, Anita en June bij
hun debuut in '69 wat onwennig
tegen de situatie aan blikten, lag
voor de hand. De strenge opvoe
ding van Elton en Sarah Eliza
beth Pointer - beiden dominees
van de West-Oakland Church of
God - is hier ongetwijfeld debet
aan. Slechts de kier tussen de
overgordijnen en de „praatjes"
op school vormden in die tijd de
„buitenwereld" voorde Pointers.
Van een carrière van hun doch
ters in de showbusiness wilden
pa en ma Pointer dan ook niet we
ten.
The Pointer Sisters
Ruth: „Vader en moeder waren er
pertinent tegen. Hun dochters als
zangeressen, het moest verboden
worden. Om religieuze redenen,
maar ook om ons te beschermen
tegen het harde leven als artiest".
Zelfs de bioscoop was iets waar
de zusjes beslist niet mochten
komen, terwijl ook het luisteren
naar de radio als „duivels" werd
beschouwd.
June: „Vader zag voor ons een toe
komst als secretaresse wegge
legd. Als duffe, nette kantoor
meisjes. Nou, en dat wilden we
nou net niet. De enige muziek
waarnaar we mochten luisteren,
waren de gospel-songs. In het
kerkkoor moesten we ons daar
entegen tot psalmen en gezangen
beperken".
Ondanks de waarschuwing van va
der Elton 'Pointer debuteerden
zijn dochters in 1969 in San Fran
cisco. Weinig succesvol overi
gens, vooral doordat de Pointers
de steun van een manager moes
ten ontberen. Toen Bill Graham
zich met de Pointers ging be
moeien, kwam het eerste platen
contract los. Twee singles, die
beiden slechts in de familiekring
gretig aftrek vonden. In 1973
haalde ABC-producer David Ru-
binson het kwartet binnen bij zijn
maatschappij. Zes elpees in een
kleine vier jaar waren het resul
taat: „The Pointer Sisters",
„That s a plenty", „Live at the
Opera House", "Steppin", „The
best of..." en „Having a par
ty".
Alles went. Zo ook een bestaan in
de in dubbel opzicht zo keiharde
showbusiness. Dat Ruth, Bonny,
Anita en June er in '77 de brui
aangaven, moet dan ook in een
andere richting worden gezocht.
Er speelde namelijk meer. Het
feit dat de producers van ABC de
Pointers alles voorkauwden, zat
hen meer dwars. Van een eigen
inbreng in het door ABC uit te
brengen materiaal was nauwe
lijks sprake. Ook al omdat de eer
ste twee albums, „The Pointer
Sisters" en „That's a Plenty",
binnen de kortste keren in goud
werden omgezet, viel er aanvan
kelijk geen enkele wanklank te
registreren.
Totdat het de zussen de strot uit
kwam en de uit het ongenoegen
voortvloeiende irritaties voor in-,
terne spanningen zorgden.
June: „We voelden ons gevangen,
opgesloten in een bepaald vakje.
Als zangeressen zaten we dan ook
alle vier op een dood punt. We
wisten op een bepaald ogenblik
zelfs niet eens meer wat we ei
genlijk allemaal met ons stem-
menmateriaal konden doen. De
kans om ons te ontplooien kregen
we immers niet". En: „Het was
daarnaast zo, dat we langzaam
maar zeker wat uit elkaar groei
den. Vier opgroeiende tieners, la
ter volwassenen, die individueel
gezien allemaal een eigen mening
hadden. En dat wil wel eens bot
sen, ja".
De zwartgalligheid verdwijnt ove
rigens razendsnel wanneer de
naam van Richard Perry valt.
Perry, producer van onder meer
Captain Beefheart and His Magic
Band (in '67), Fats Domino, Ella
Fitzgerald, Barbra Streisand,
Andy Williams, Carly Simon,
Ringo Starr. Diana Ross en Leo
Saver, was het die The Pointer
Sisters nieuw leven inblies.
Perry, op dat moment net bezig met
de realisatie van een eigen pla
tenlabel, en de Sisters togen aan
het werk. Resultaat: "Energy", de
eerste release op het Pianet-label
was een feit.
