KAN TKL OS-BE ZE TENE
NAAR CURSUS IN BELGIË
In het oog springende fietsband
Voor opknappen van Katwijkse mutsen
PAGINA 4
VARIA
WOENSDAG 7 MAART 1U7U
Elke ochtend, steevast om tien uur. ga ik de stad en
regio in, op zoek naar mensen en dingen voor deze
rubriek. Tips en wensen voor "Publiek", kunt u tot klok
slag tien aan mij kwijt, tel. 071-144941, toestel 215.
Schriftelijke reacties zijn ook zeer welkom.
"Op m'n vierde zat ik al een truitje voor m'n broertje te
breien en ik was amper dertien of ik kon al kantklossen.
Nou, dan weetje het wel".
Het is een gezellige babbel die de
36-jarige Klazina ("zeg maar
Ine") Kruyskamp uit Oegstgeest
over zich heeft. Kantklossen kan
ze als de beste. En daar weet de
werkgroep kantklossen van het
genootschap 'Oud Katwijk' al ja
ren van te profiteren.
Elke dinsdagavond komen acht
dames bijeen om zich bezig te
houden met het restaureren van
de antieke Katwijkse mutsen.
Onder leiding van Ine Kruys
kamp.
"Twintig jaar geleden ben ik door
het genootschap gevraagd. Ze
hebben zelfs min of meer gebe
deld of ik wilde komen", zegt ze
gekscherend. "Ja. moet je es luis
teren. ik ga er niet voor in de rij
staan".
Ine Kruyskamp in een ver
trouwde pose: bezig met kant
klossen. Daar is ze volgens eigen
ÜÜSfl zeggen bezeten van.
Bijna alle van de vele tientallen
kantklos-technieken heeft de
geboren Leidse onder de knie.
Slechts de techniek van het
werken met pottekant is haar
vreemd. Em juist die techniek is
zo belangrijk voor het restaure
ren van de Katwijkse mutsen.
Daarom gaat ze 19 maart naar
het Belgische stadje Beveren-
Waas om daar een cursus te vol
gen in de pottetechniek, zodat ze
die later kan overbrengen op het
Katwijkse kantkloskransje.
Zonder dollen
"Ik ga daar met alle plezier naar toe.
Het heeft me overigens veel
moeite gekost om tot een potte-
kantcursus te worden toegelaten.
Ik ben gewoon te goed. Zonder
dollen hoor. Geen opschepperij
drukt de moeder van twee doch
ters me op het hart.
"Vorige week ben ik met de heer
Van Brakel van het genootschap
een kijkje wezen nemen in Beve
len. In België zijn genoeg kant-
klosscholen, maar die zitten altijd
volgeboekt. Voor mij heeft men
een uitzondering willen maken.
Maandag 19 maart dus. Ik zal d'r
wel meer keren naar toe moeten
hoor. Je leert het niet in één keer.
Dat is de enige manier om de res
tauratie van die Katwijkse mut
sen te kunnen voltooien".
Bezeten
Ine zegt helemaal bezeten te zijn
van het klossen. "Je kan klossen
of je kan klossen. Begrijp je wat
ik bedoel? Het kan je hobby we
zen of je bent er helemaal gek
van. Dat laatste is met mij het ge
val. Ze kijken mij d'r niet op aan
hoor. In alle rust kan ik hier aan
de Floxlaan met het klossen be
zig zijn".
In al die jaren heeft ze heel wat af-
geklost. Wat ze ermee doet? Ver
kopen in elk geval niet. Ine: "Of
ik geef het weg aan iemand die
het waardeert óf ik hou het zelf.
Daar maak ik geen probleem van.
Wat ik zoal aan kant in huis heb?
Nou ja, kleedjes, gordijnen.
wandversierinkjes, noem maar
op. Maar d'r komen wel de nodige
uurtjes bij kijken hoor.
Neem nou dat gordijn daar. Daar zit
een kanten rand aan van 8 centi
meter breed en vijf meter lang.
Wel effetjes een jaar mee zoet ge
weest hoor. 't Is nou niet om te
zeggen van: Hup, dat doe ik van
middag even. Ben je mal.
M'n dochters kunnen erover mee
praten. Die kunnen ook kant
klossen".
Geen flauwekul
Ine was dertien toen ze ergens,
waar weet ze niet meer, een
kantwerkster aan het klossen
zag. Ze was er meteen weg van.
"Thuisgekomen heb ik het eens
geprobeerd en na een poosje luk
te het. En dan moet het wel in je
zitten hè. Goh, niks geen gepoch,
maar zo is het toch".
"Of ik zelf wel eens zo'n kanten
mutsje op mijn hoofd zet? Joh,
wat zei ik nou zojuist? Ik ben een
Leidse. Dus met die flauwekul
hoef je bij mij niet aan te komen.
Daar moet ik niks van hebben"!.
Aangezien elke dode in het verkeer er één teveel is, zijn instanties
als Veilig Verkeer Nederland en talloze fabrikanten dagelijks
druk doende nieuwe snufjes uit te denken die de veiligheid van
de deelnemer aan het verkeer nog meer waarborgen.
Kwam voor de fietsers vorig jaar de reflector op de markt (per 1
november a.s. verplicht), nu is er de lichtgevende fietsband. In
een tiental plaatsen in ons land worden door de fabrikant van de
lichtgevende fietsband. 3M Nederland, in samenwerking met de
plaatselijke afdelingen van Veilig Verkeer Nederland demon
straties gegeven.
Voor Zuid-Holland is de keuze gevallen op Hazerswoude-Rijndijk.
waar volgende week donderdagavond 15 maart om half acht in de
Christus Koningmavo de fietsband zal wórden gedemonstreerd.
Leerlingen van deze school zullen in de praktijk laten zien hoe de
fietser in dit nog donkere jaargetijde ook van opzij zichtbaar kan
zijn.
De lichtgevende fietsband is een band waarbij aan de zijkant tij
dens het produktieproces een strip lichtweerkaatsend materiaal
is meegevulcaniseerd. Deze strip weerkaatst het licht van de
koplampen van een auto reeds op 150 meter. Het laten monteren
van deze banden kan dus zeer zeker een uitkomst bieden.
Onder dit vlechtwerk van buigzame rubberstrips (waarover de hoepelrok kwam te hangen) zijn de
petticoat en de onderjurk van deze mevrouw zichtbaar.
(Door Rudolph Bakker)
PARIJS - Het kunst- en vliegwerk
waarvan dames zich door de eeuwen
heen bedienden om er anders uit te
zien dan ze geschapen waren, is te
zien op een tentoonstelling in het
Palais Galliera in Parijs. De tentoon
stelling wordt niet alleen door dames
bezocht. En er is een gravure van een
monsieur die zich door zijn bediende
in een corset laat rijgen. Dat was rond
1830: naar men zegt de enige periode
in de geschiedenis van de mode dat
r-.ar.r.e.-. met de waarheid eer. loopje
namen.
Het Palais Galliera aan de Avenue Pre
sident Wilson was eigendom van en
hertogin van die n^am, wier filantro
pie was gebaseerd op de rijkdom van
haar man, een Italiaanse bankier. In
de „belle époque" gebouwd, is het
een en al krinkels en krullen. En de
kelders zijn gevuld met 4000 cos-
tuums en 28.000 geringere damesbe-
kledende delen sinds het paleis het
Franse museum voor de mode is ge
worden. De tentoonstellingen hier
hebben overigens niets van een sex-
boutique. en ook het uitgestalde da
mesondergoed is zo keurig dat jeer in
onze dagen mee op straat zou kunnen
verschijnen zonder uitgelachen te
worden.
De makers van de tentoonstelling heb
ben zich onthouden van iedere dui
ding van de achtergronden die tot
modeverschijnselen aanleiding ge
ven. Toch is het de zedengeschiede-
nis die het antwoord dient te geven op
de vraag waarom vrouwen zich eeu
wenlang in zelfkwelling onderwier
pen aan de vreemdsoortigste instru
menten om nu eens de borsten, dan
weer het achterwerk of het middel
opzienbarend te laten uitkomen, of
het met man en macht te laten ver
dwijnen. Pas na de Eerste Wereld
oorlog kreeg het lichaam een gezonde
kans. De taille kon van 56 cm in 1889
probleemloos uitdijen tot 74 cm in
1922.
Met het verdwijnen van de gehate le
vertraan aan de ontbijttafel is er ook
geen sprake meer van de gehate ba
leinen die, kunstig verborgen in het
ondergoed, generaties dames in een
doodsstrijd wikkelden, waarbij de
doodsstrijd van de nu in bescherming
genomen walvis maar kinderspel
was. De historie van hetgeen dames
onder hun jurken dragen, is dan ook
voor een niet onbelangrijk deel de
historie van de bustehouder, die in
zijn huidige vorm uit 1913 stamt.
De eerste man die ervoor zorgde dat de
vrouw niet meer als een ingeregen
garnaal, een moeizaam voorthup-
pende kangoeroe of een opgezette pa
radijsvogel door het leven hoefde te
gaan, was de Parijzenaar Paul Poiret,
die in 1907 alle S-bochten uit de mo
delijn wegstreek en zijn personeel
verbood corsetten te dragen. Toch
was het de Amerikaanse miljonaire
Caresse Crosby die de moderne bh
bedacht. Ze verkocht haar patent
naievelijk voor een appel en een ei,
maar hoefde er in haar verdere bewo
gen leven geen boterham minder om
te eten.
De historie van het damesondergoed is
- beter dan de Fransen dat kunnen -
beschreven in een boekje van de En
gelse Elizabeth Ewing: Dress and
Undress" („Aan- en uitkleden"), B. T.
Batsford Ltd, London 1978), waarin
wordt verteld dat het woord „brassie
re" evenmin Frans is als het Neder
landse „Lunchroom" Engels. In 1907
werd de uitdrukking „brassiere" voor
het eerst gebruikt in een artikel in het
modetijdschrift „Vogue". Kenden de
Amerikanen geen Frans? Volgens de
„Larousse" betekent „brassiere"
zoiets als onderhemdje voor een kind.
Hel Franse woord voor bh (of bra, een
woord uit 1937) is en blijft „soutien-
gorge".
Tot dat Caresse Crosby er als rijke de
butante, die de avond-in en de mor-
gen-uit danste, de brui aan gaf. be
stonden de gebruikelijke borstcon-
structies in die dagen nog steeds uit
van baleinen gevlochten steunen of
zelfs manden, die dat indrukwek
kende bombastische effect ter hoogte
van het middenrif veroorzaakten zo
als we dat op de foto's van onze
grootmoeders kunnen zien. Caresse
naaide met hulp van haar kamer
meisje twee zakdoeken aan elkaar en
bond die met babylint over de schou
ders heen vast. Niet alleen kon Cares
se op het volgende bal vrij ademha
len, maar ook haar lichaam normaal
bewegen en voor het eerst in een lan
ge geschiedenis van de mode waren
de borsten weer als tweeling herken
baar.
Het heren-neglige op de tentoonsteling
in het Palais Galliera is van een der
gelijke bebloemde pracht dat een 20e-
eeuwer nauwelijks onderscheid ziet
tussen de uitgestalde kamerjassen en
het kostuum waarin men naar de ope
ra toog. Soms zette men er, aan het
19e-eeuwse haaardvuur gezeten, ook
nog een zwierige fluwelen muts bij
op. die doet denken aan de schoolpla
ten van Floris V op de valken
jacht.
Behalve de wisselende opvattingen
over de erotiek, was het ongetwijfeld
ook de noodzaak zich in het stooko-
lieloze tijdperk behoorlijk te ver
warmen. die de ontwerpers van de
ondergoedmode ertoe bracht gebruik
te maken van een orgie aan lingerie.
Terwijl hedendaagse vrouwen zo
goed als niets meer aan hebben onder
spijkerbroek of slobbertrui dat lijkt
op het in het Palais Galliera uitge
stalde textiel, kan een nieuwe oliecri
sis de mode van het ondergoed nieu
we - warme - impulsen geven.
De archivarissen van het museum
wachten hun tijd geduldig af. De ten
toonstelling „Secrets d'Elegance"
duurt tot eind april.
Ook voor de heren die zich laten inrijgen is een corset een moeizame en pijnlijke zaak.
