Hinderpalen op
de weg naar
gelijke kansen
Cardin gaat Chinezen
het modevak leren
MOEDERS VERVANGEN MOEDERS
MOEDERS
(■1^/m
Uien helpen
bij hoest en
verkoudheid
3
Stoffenfabrikanten
J§SHr
grijpen terug naar
BF- 3 .jÉHH
de jaren '30-'50
Kinderopvang in Finland
ssssêsêbm
wmmsm mêbbfehm
WOENSDAG 7 MAART 1979
EXTRA
PAGINA 13
Oude huismiddelen komen terug
ons honing en vier ons suiker,
laat de siroop dan koud worden
en zeef ze door een doek. Een
paar maal per dag moet van dit
brouwsel een eetlepel worden in
genomen.
PARIJS (AP) - De Franse mo
de-ontwerper Pierre Cardin,
is een van de eersten geweest
die een bezoek aan China
bracht toen het land zijn deu
ren voor het westen opende.
Hij kwam na een bezoek van
twee weken door China ver
bijsterd in Frankrijk terug.
De mogelijkheden van China
als nieuwe markt zijn enorm
en de modeontwerper gaf als
zijn reactie: "China is niet aan
het ontwaken, het is aan het
exploderen".
De spectaculaire afsluiting van
het bezoek van Cardin was
een uitnodiging om in maart
zijn eigen modeshow naar
Peking en Sjanghai te bren
gen. Deze stap geeft aan hoe
totaal China aan het verande
ren is, de Chinezen die jaren
lang gekleed waren in Mao-
uniform, het symbool van
communistisch China, raken
geboeid door westerse mode.
Cardin is een pionier op zijn
vakgebied die de haute cou
ture tot een massaprodukt
maakte. Het kunnen echter
niet de massa's van China zijn
geweest die Cardin in gedach
ten had toen hij 20 jaar gele
den begon met mode aan de
lopende band te maken. Nu
zegt Cardin dat hij ervan over
tuigd is dat het Maojasje het
zelfde lot als de varkensstaart
ten deel zal vallen.
De maatschappij van Cardin
fabriceert vandaag de dag van
alles, van bijouterieën tot
aanstekers en futuristische
stoelen. Hij heeft 300 fabrie
ken over de hele wereld die
aan 40 landen hun produkten
verkopen, waaronder de
Sowjet-Unie en de totale om
zet bedraagt 250 miljoen dollar.
Als de modeontwerper een af
zetgebied in China vindt,
slaat hij een ware slag. Cardin
zegt dat hij nog geen contrac
ten met China heeft afgeslo
ten, maar dat hij slechts be
loofd heeft medewerkers naar
China te sturen en Chinezen
een opleiding in zijn fabrie
ken in Europa en Japan te la
ten volgen.
Zijn plannen op langere termijn
echter zijn duidelijk als hij
spreekt over de lage arbeids
kosten in China, nog lager
dan in Singapore en Taiwan
en het feit dat de prijs van
Chinese kasjmir eenvijfde
van de prijs in de rest van de
wereld bedraagt.
Hij spreekt over een ruilover
eenkomst waarbij China pro
dukten van Cardin afneemt
en de maatschappij Chinese
zijde en kasjmir koopt. Car
din uit zich nogal voorzichtig
over het toekomstperspectief
dat 900 miljoen Chinezen zich
's avonds in zijn ontwerpen
zouden hullen. "De Chinezen
zijn erg trots, maar erg arm",
zegt hij. De Chinese regering
denkt meer in termen van het
exporteren van 90 procent
van de produkten van Cardin
en het behouden van 10 pro
cent voor de eigen consump
tie.
Spoedig nadat Cardin in China
was aangekomen, kreeg hij
van zijn gastheren twee Chi
nese mannequins en een
kleedkamer aangeboden.
Hij kapte eigenhandig hun haar
en kleedde hen in de jurken
die hij in zijn bagage uit Parijs
had meegebracht. Tijdens de
geïmproviseerde modeshow
selwerking met de sociale dienst
van de gemeente, die tweemaal
per maand van de verzorgsters
een rapport over de gang van za
ken krijgt. Bij de selectie van
vrouwen die hun woonaccpm-
modatie en energie beschikbaai
willen stellen voor dit werk,
wordt vooral gelet op de "na
tuurlijke kwaliteiten" om met
kinderen om te gaan, en op het
vermogen om die taak dusdanig
te vervullen dat de kinderen niet
van de eigen ouders vervreem
den. Het werk wordt begeleid via
speciale trainingscursussen. Het
lijkt een doeltreffende aanpak die
enerzijds de eventuele "wild
groei" van amateuristisch opge
zette crèches kan verhinderen,
maar anderzijds een grote inzet
eist van de vrouwen die een der
gelijke veeleisende dagtaak am
biëren.
Anne: "Het zijn behoorlijk zware
werkdagen. Maar het is geweldig
werk als je van kinderen houdt,
en bovendien graag thuis bent."
Een doorgesneden ui op een scho
teltje op het nachtkastje. Zelfge
maakte uiensiroop met honing en
suiker. Bruine suiker die met wat
water door een uitgeholde ui „ge
filterd" is. Het zijn ouderwetse,
weinig welriekende maar (naar
men zegt) doeltreffende middel
tjes tegen hoest en verkoudheid,
daterend uit tijden toen apotheek
en drogisterij nog niet het brede
anti-verkoudheid-assortiment
van nu te bieden hadden.
De huidige hang naar alles wat
„puur natuur" is, doet ook de be
langstelling voor dergelijke oude
huisgeneesmiddelen weer ople
ven. Als onschuldig anti-hoest
middel was de ui met bruine sui
ker onlangs zelfs te zien in een
populaire artsenijkundige ru
briek die regelmatig op het tv-
scherm te bekijken is. En in heel
wat alternatieve kook- en huis
houdboekjes die de laatste jaren
zijn verschenen, worden recep
ten aangereikt voor simpele
huismiddelen die bij ongevaar
lijke kwaaltjes het chemische
produkt met succes zouden kun
nen vervangen.
De ui blijkt in vele van die recepten
een grote rol te spelen, en niet al
leen als het om het genezen van
een verkoudheid gaat. In het
„Groot Warmoeziers Handboek"
(verschenen te Arnhem in 1855)
wordt aan de ui het vermogen
toegeschreven om „de haargroei
te bevorderen, en brandwonden
en verzweringen te genezen", een
remedie die ook te vinden is in
een oud Engels handboekje voor
de huisvrouw. Oorpijn zou, even
eens volgens dit werkje, verdwij
nen wanneer een geroosterd en
nog warm stukje ui in het pijnlij
ke oor wordt geplaatst. Winter
voeten zouden te genezen zijn
door er een pakking van hete ge
roosterde uien op te leggen en die
drie tot vier dagen te laten zitten,
malariakoortsen door een in
plakken gesneden ui op de maag
streek te leggen, hooikoorts door
het nuttigen van rauwe uien met
mosterd.
Maar de ui (een van de oudste ge
wassen ter wereld, al bekend en
ongewaardeerd bij de oude
Egyptenaren, Grieken en Ro
meinen, en waarschijnlijk via
Italië op zeker ogenblik naar de
lage landen gekomen) is vooral
terug te vinden in de recepten
voor huismiddelen tegen winter-
kwalen als hoest en verkoudheid.
In de volksgeneeskunde is die
geneeskrachtige werking ook in
verband gebracht met de pene
trante geur van de ui die „de boze
krachten" zou verjagen. Een va
riant op de eerder genoemde ui
met bruine suiker is de uitgehol
de ramenas die eveneens met
bruine suiker en wat water wordt
gevuld, zodat op den duur een
stroperige vloeistof ontstaat die
als hoestdrank kan worden inge
nomen.
Een recept voor een ouderwetse
hoestdrank op basis van uien:
snijd een pond geschilde en
schoongemaakte uien in stuk
ken, laat die enkele uren zachtjes
koken met een liter water, een
Een werkdag van om en nabij de
negen uur. Dat is, vijf dagen per
week, het programma' van Anne,
een Finse moeder van twee kin
deren tussen acht en dertien jaar.
Haar oude beroep, dat van kin
derverzorgster, brengt ze tegen
woordig opnieuw in de praktijk
als "gemeentelijk kinderverzorg
ster". In de vijfkamerflat in Es-
poo, een plaats met veel nieuw
bouw die een kilometer of zestien
buiten de hoofdstad Helsinki ligt,
verzorgt ze van maandag tot en
met vrijdag enkele kinderen van
buitenshuis werkende moeders.
Dat gaat in nauwe samenwerking
met de sociale dienst van haar
werkgeefster de gemeente.
Sinds 1973 is in Finland, waar veel
getrouwde vrouwen full-time
buitenshuis werken, een wet van
kracht die het inrichten en ex
ploiteren van crèches en kinder-
Aan de badmode voor de komen
de zomer is zo te zien niet veel ver
anderd want dit was wat een En
gelse badpakken fabriek voor de
komende zomer als nieuw bracht.
dagverblijven door de gemeen
telijke overheden wil stimuleren.
Een opvangcentrum-aan-huis,
waar moeders (onder auspiciën
van de gemeente) overdag de
zorg op zich nemen voor de peu
ters van andere, buitenshuis
werkende moeders, is een van de
oplossingen die men in Finland
voor het probleem van de kinde
ropvang in het hedendaagse
stadsleven meent te hebben ge
vonden.
De vrouwen die hun huis, tijd en
ervaring beschikbaar willen
stellen voor de jonge kinderen
van andere vrouwen, krijgen
voor de door hen verrichte taak
een salaris van de gemeente. De
buitenshuis werkende ouders die
gebruik maken van deze vorm
van kinderopvang, betalen daar
voor periodiek een vaste bijdrage
aan de gemeente. De "vervan-
Mannen die er niet van houden
zich in het pak te steken als ze uit
gaan kunnen zich volgens het Ro
meinse modehuis Cocoli het beste
vertonen in een witte linnenpanta
lon met daarop een marine-blauwe
blouse (of overhemd) van zijde. Het
honkbalpetje is dan wel een "moet".
gende" moeders verzorgen elk
een groepje van maximaal vier
kinderen onder de vijfjaar. Daar
mag één baby bij zijn (een zwan
gerschapsverlof duurt maximaal
zes maanden, maar ook hier is de
regeling waar men naar streeft
een verlof van een jaar, eventueel
te delen door de moeder en de
vader).
\nne vertelt iets over de daginde
ling van de vervangende moe
ders: 's morgens tussen zeven en
half acht worden de peuters door
hun ouders gebracht, 's avonds
om vijf uur worden ze weer afge
haald. Overdag wordt met de
kinderen gespeeld en geknut
seld, bij mooi weer gaan de moe
ders met de kleintjes naar buiten,
en in het onderhavige geval is
rondom dit opvangwerk een heel
scala van activiteiten voor de
kinderen ontstaan: muzikale
Met dit zeer traditie-bepaalde
Chinese pak won de 24-jarige Ali
son Kouit Hongkong tijdens de con-
fectiebeurs een eerste prijs.
vorming, poppenspel, het inrich
ten van een "speel-o-theek" voor
gezamenlijk gebruik, speciale
zomer- en winteractiviteiten, met
maandelijks wisselende thema's.
De verzorgsters worden "per kind"
betaald (een vergoeding die, om
gerekend in Nederlands geld, op
het ogenblik bruto zo'n f350 per
kind per maand bedraagt). Daar
naast krijgen ze bepaalde toesla
gen voor bijvoorbeeld, extra
schoonmaakkosten en voor de
voeding van de kinderen die de
drie dagelijkse maaltijden bij hun
gastvrouw gebruiken. De ver
zorgsters hebben een betaalde
vakantie, krijgen vakantietoe
slag, zijn sociaal verzekerd tegen
ziekte en pensionering. Als een
van hen door ziekte uitvalt, wordt
geprobeerd om tijdelijk collega-
verzorgsters in te schakelen.
Dit alles gebeurt in samen- en wis-
DEN HAAG - Vrouwen die
een hoge graad van ont
wikkeling willen bereiken
en daartoe alle capacitei
ten bezitten, vinden in het
Finland van vandaag nog
altijd vele listige, infor
mele hinderpalen op hun
weg.
Dit is een van de conclusies uit een
in 1977 verschenen rapport over
de positie van de vrouw in Fin
land, waarin haar rol in het eco
nomische, politieke en culturele
leven van haar land wordt gea
nalyseerd. Ook in Finland heeft
zich in de tweede helft van de ja
ren zestig een nieuwe emancipa-
tiegolf duidelijk gemanifesteerd.
Dat heeft in tegenstelling tot ver
gelijkbare ontwikkelingen in een
aantal andere landen, geleid tot
een opvallende toeneming van
het aantal vrouwen in de lands-
politiek.
De betreffende grafiek vertoont
sinds het midden van de jaren
zestig een sterk oplopende lijn,
resulterend in 23 procent van het
totale aantal parlementszetels,
waarmee de verhouding vrou
wen-mannen in de volksverte
genwoordiging dus nagenoeg
één op vier is geworden. Die op
vallende stijging in de laatste tien
jaar wordt voor een deel toege
schreven aan de levendige dis
cussies over het rollenpatroon,
waardoor vrouwelijke kiezers
zijn gaan nadenken over het be
lang van het stemmen op vrou
welijke kandidaten (ongeveer 40
procent van de vrouwen kiest
voor een vrouwelijke kandidaat).
Traditie
Per traditie wordt aan de vrouwen
in Finland een tamelijk grote ma
te van politieke activiteit toege
schreven. Vroeger staken ze in dit
opzicht boven hun zusters in de
andere Scandinavische landen
uit. Dat verschil is, volgens eer
der genoemd rapport, in de afge
lopen jaren verdwenen, maar
vergeleken met die van de man
nen in hun land springt de poli
tieke activiteit van de Finse
vrouwen er nog altijd uit.
Het aantal vrouwelijke leden van
het tiental politieke partijen in
het land varieert, volgens statis
tieken uit de afgelopen jaren,-lus
sen de 25 en de 60 procent, maar
hoe meer men de partijtop na
dert, hoe schaarser de vrouwen
worden. Hetzelfde geldt voor hun
vertegenwoordiging in vakbon
den en werkgeversorganisaties.
Op de ministeries zijn vrouwen in
leidinggevende posities vooral te
vinden in de sectoren onderwijs,
sociale zaken en volksgezond
heid. Hun rol op de meeste ande
re ministeries wordt "zeer be
perkt" genoemd. Wat de massa
media betreft: vrouwentijd
schriften worden vaak door
vrouwen geleid, bij radio en tv
zijn enkel vrouwen in leidinge-
vende posities, maar in de regio
nen waar bij de media de grote
beslissingen vallen is geen vrouw
te bekennen.
Hoewel aan de universiteiten en
andere hogere onderwijsinstel
lingen bijna de helft van de stu
denten (en de in de laatste jaren
afgestudeerden) uit vrouwen be
staat, is het aantal vrouwelijke
hoogleraren slechts 3 procent van
het totale aantal functionarissen
op dit niveau. Bij grote maat
schappijen (bijvoorbeeld in het
bankwezen) is de., klacht van
vrouwelijke werknemers dat
mannen niet alleen worden aan
genomen voor de posities waar
"toekomst" in zit, maar dat het de
mannelijke employés op allerlei
manieren gemakkelijk wordt
gemaakt om dat doel te bereiken.
Als een van de belangrijkste obsta
kels op deze (en nog een aantal
andere) terreinen voor vrouwen
die carrière willen maken, noemt
het rapport de voorkeur van
mensen (mannen zowel als
vrouwen) voor een mannelijke
"baas". Hoewel de algemene
houding ten aanzien van de geijk
te rolpatronen in Finland al rond
de jaren zeventig steeds minder
star begon te worden, wijzen de
resultaten van diverse onderzoe
ken erop dat de mannelijke supe
rioriteit in de werksfeer nog altijd
hoog wordt aangeslagen.
In 1967 sprak bijna 60 procent van
de mannen en ruim 40 procent
quete zich uit voor "een man als
baas". Enkele jaren later was dat
percentage bij de mannen maar
iets gedaald, bij de vrouwen zelfs
met een procent gestegen.
Een ander conflictpunt is ook in
Finland nog altijd de mogelijk
heid in beloning tussen mannen
en vrouwen. Volgens cijfers van
1977 varieren de door vrouwen
verdiende inkomens tussen de 70
en 90 procent van wat mannen in
gelijkwaardige beroepen kunnen
verdienen.
die hij daarop organiseerde,
oogstte hij groot succes met
zijn modellen.
De modeontwerper reisde langs
vijf steden en bezocht negen
kleding-, textiel- en leerfa
brieken op zijn tocht. Bij ie
dere fabriek hing een bord
met "welkom Pierre Cardin"
en de fabrieksarbeiders ver
zamelden zich om hem te be
groeten. "Zij vroegen mij naar
alles: kleren en schoenen.
Vragen als vindt u dit mooi?
En hoe kan ik dit veranderen?
waren niet van de lucht. Zij
waren erg eerlijk en open",
aldus Cardin over zijn ge
sprekken met de fabrieksar
beiders. Hij zei dat hij in de
straten veel minder Maojasjes
zag dan hij had verwacht "het
was koud en de mensen droe
gen vijf of zes kleurige truien
en daaroverheen grote jassen.
Het, straatbeeld is vrolijk, erg
aangenaam".
Hij vertelt dat hij in de straat
liep en dat hij steeds moest
zwaaien naar voorbijgangers
die riepen "hallo vreemde
ling. Wie ben je?"
Ruim twaalf jaar geleden, in 1966,
heeft de Finse regering een
commissie benoemd die tot taak
kreeg om de positie van de vrouw
in Finse maatschappij te bestu
deren, en plannen te ontwerpen
ter verbetering van de status van
de Finse vrouw. Vier jaar later
publiceerde deze commissie een
rapport waarin, naast aanbeve
lingen voor praktische maatre
gelen op de gebieden van onder
wijs en arbeidsmarktpolitiek,
ook de suggestie werd gedaan om
een permanent adviesorgaan in
te stellen ter bevordering van de
gelijkheid tussen mannen en
Het resultaat was, in 1972, de in
stelling van een"council for
equality", een emancipatie-or
gaan dat, zeer kort gezegd, zich
bezig houdt "met alle zaken die te
maken hebben met de bevorde
ring van gelijkheid tussen man
nen en vrouwen, het coördineren
van het betreffende onderzoek op
diverse gebieden, het voorberei
den van hervormingen in sa
menwerking met de overheden,
en het volgen van soortgelijke
ontwikkelingen in andere lan
den. De raad is voor een belang
rijk deel samengesteld uit vrou
welijke parlementsleden.
Dasspelden en stick-pins zijn te
ruggekeerd ui het mode-beeld. Niet
alleen mannen maar ook vrouwen
hebben naar deze oude sieraden ge
grepen om er hoedjes, revers en
sjaals mee op te sieren.
li, «li wi'lllll
-
AMSTERDAM - Terugblikken is een gewoonte geworden in de
mode, en dat geldt niet alleen voor de ontwerpers van kleren,
maar ook voor de stoffenfabrikanten. De komende zomer wordt
bijv. teruggegrepen naar de tijd tussen 1930 en 1950.
Weefsels vertonen opnieuw een onuitputtelijke hoeveelheid struc
turen en patronen. Ouderwetse piqué, satijn, damast en glim
mend changeant begeleiden de gewone katoenen stoffen, het
glanskatoen en de fijne badstofkwaliteiten. De weefsels voor de
komende seizoenen worden tot de zgn. drogere stoffen gerekend.
Ze zijn soepel en zacht, zonder een geruwd oppervlak, en ze zijn
vaak los geweven.
IF?;* 3tlU mi
Modeontwerper Frank Govers onderhoudt als adviseur van de tex
tielindustrie nauwe banden met de Nederlandse importeurs en
grossiers. De acht belangrijkste jongens op dit gebied hebben
hem gevraagd de nieuwe zomerstoffen te verwerken in aantrek
kelijke showmodellen. De meester heeft dat ten behoeve van
inkopers en journalisten graag gedaan.
Het ging om de stoffen, niet het niet, maar toch was aan die
om het modeldat zei Frank inelkaar geflanste modellen a
Govers toen hij zijn modellen iets voor de lijn van de komende
showde. Een echte collectie was zomer te bespeuren.
Het kleine spektakel is door Govers ingeleid met de mededeling
dat de dagen van architect Rietveld terugkomen. De kleuren
waarmee Rietveld werkte, waren zwart en wit, veel mimosa-geel,
cobaltblauw en St. Laurent-rood. In de stoffeneollecties voor
deze zomer zijn die kleuren duidelijk aanwezig. Govers heeft ze
verwerkt in paneelrokken en cirkelrokken, blouses of hessen
met aangeknipte halve mouw en een brede gordel in afstekende
kleur. Hij ontwerpt poffende of smal toelopende broeken en
kleine ronde hoedjes met voile. Zijn vierkante schouderlijn is
typerend voor 1979, en dat past bij de contrasterende ruitdessins
Die dessins bestaan uit vage bloempatronen of kleurvlekken,
veel stippen, noppen en kriebelmotiefjes, en verder snoepgoed,
zoals Engels drop, dat de indruk maakt in sneltreinvaart van de
jurk op de grond te zullen vallen.
